Illusion (zespół muzyczny)

Illusion

Illusion (2023)
Rok założenia	1992
Pochodzenie	Polska, Gdańsk
Gatunek	hard rock, grunge
Aktywność	1992–1999, 2008, od 2011
Wydawnictwo	Polton, PolyGram, J&J MusicArt, PRESSCOM
Powiązania	Flapjack, Tuff Enuff, Lipali, Oxy.gen
Skład
Paweł Herbasch – perkusja Tomasz Lipnicki – gitara, śpiew Jerzy Rutkowski – gitara Jarosław Śmigiel – gitara basowa
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Illusion – polski zespół muzyczny wykonujący szeroko pojętą muzykę rockową.

Zespół stworzyli w 1992 roku były muzyk grup She i Skawalker Tomasz „Lipa” Lipnicki, Jerzy „Jerry” Rutkowski oraz Paweł Herbasch. Pierwszy koncert grupy odbył się w lutym tego samego roku w Gdańsku^[1]. Jeszcze w sierpniu tego samego roku dołączył do nich Jarosław Śmigiel. Skład ów pozostał niezmieniony przez całą aktywną historię zespołu do 1999.

Grupa rozpoczęła działalność koncertową w drugiej połowie 1992 dając kilka koncertów w Niemczech. Illusion został zwycięzcą pierwszej edycji konkursu Marlboro Rock-in w maju 1993, w lipcu zagrał jako support przed występem Iggy Pop na warszawskim Torwarze, zaś w sierpniu zagrał na polskich festiwalach w Jarocinie i Festiwalu Energii Sztuki Żarnowcu (oba w sierpniu 1993), po czym pojawił się na festiwalu Gampel w Szwajcarii (zaraz po nich na scenie wystąpił były wokalista The Animals – Eric Burdon). Występ tamże stanowił jedną z nagród przewidzianych za zwycięstwo na festiwalu Marlboro Rock-in, natomiast inną było nagranie albumu i wydanie go przez wytwórnię Polton.

Debiutancka płyta grupy ukazała się w listopadzie 1993 pod nazwą Illusion. Wydawnictwo ujawniało fascynację członków grupy modnym wówczas grungem (w szczególności dokonaniami amerykańskich zepołów Soundgarden, Alice in Chains^[2], Pearl Jam, Nirvana, Helmet, Rage Against the Machine^[3]), połączonym z ciężkim brzmieniem Pantery i elementami rapu, wprowadzonymi pod wrażeniem twórczości grupy Cypress Hill. Styl będący wypadkową ww. wpływów dopełniały teksty Lipnickiego, które w sposób prosty opisywały codzienne życie i rzeczywistość. Na albumie gościnnie pojawili się: wokalista Grzegorz „Guzik” Guziński (Ndingue, Red Rooster, później Flapjack) oraz gitarzysta Janusz Sokołowski (eks-Apteka). W grudniu 1993 debiutancki krążek wziął udział w cyklu Wojna z trzema schodami w Gdańsku. W kwietniu 1994 Illusion ruszył w trasę razem z Incrowd. W maju wystąpił podczas finału kolejnej edycji Marlboro Rock-in w Warszawie przed grupą The Mission, by w sierpniu być jedną z gwiazd Festiwalu w Jarocinie. W 1994 zespół zagrał na festiwalu w niemieckim Burscheld^[4].

Druga płyta zespołu zatytułowana Illusion 2 z 1994 była bardziej dopracowana i przemyślana – cechowały ją potężne brzmienie, ostre i rwane riffy oraz agresywny wokal „Lipy”^[5]. Płyta była dziełem wyjątkowo spójnym zarówno pod względem muzycznym, jak i tekstowym – opisując brutalizację życia w Polsce. Z tego albumu pochodził utwór „Nóż”, do dziś będący (obok piosenki „Cierń” z pierwszej płyty) najbardziej rozpoznawalną wizytówką grupy. Głównie właśnie dzięki temu utworowi Lipnicki został nominowany w tym samym roku do statuetki „Fryderyka” w kategorii „Najlepszy wokalista”. W nagrywaniu płyty uczestniczyli perkusista Maciej „Ślimak” Starosta (Acid Drinkers, Flapjack) i ponownie „Guzik”.

W marcu i kwietniu 1995 odbyła się trasa obejmująca kilkanaście koncertów w klubach całego kraju. Illusion występował podczas niej w towarzystwie grupy Flapjack i okresowo również Dynamind. Koncerty stanowiły połączenie bezkompromisowej muzyki, żywiołowości i humoru. Illusion i Flapjack każdy występ kończyli utworem zagranym wspólnie. Podczas wspomnianej trasy zespół poprzedzał także koncert amerykańskiej formacji Pro Pain w warszawskim Colosseum. Ponadto grupa wzięła udział w katowickim Spodku w Pożegnaniu Karnawału i Odjazdach (podczas tej drugiej imprezy wyszła na scenę przed zespołami Therapy? i H-Blockx).

Następny album Illusion – noszący konsekwentny tytuł Illusion 3 – pojawił się jak zwykle w listopadzie, tym razem 1995. To najbardziej zróżnicowana płyta w całym dorobku kwartetu. Można znaleźć na niej nie tylko utwory typowo mocno gitarowe (np. „Nikt”, „Vendetta”), ale również spokojniejsze, lekko psychodeliczne (np. „Wrona”, „Don't Creep”). W warstwie tekstowej Lipnicki ponownie dał wyraz sprzeciwu wobec łamaniu praw człowieka, poniżania innych, przemocy^[6]. W nagraniu albumu uczestniczyli gościnnie Radosław Wołas z zaprzyjaźnionego zielonogórskiego zespołu Stillborn oraz realizator dźwięku Tomasz Bonarowski (instrumenty klawiszowe, perkusja)^[7]. Album został nominowany do „Fryderyka” w kategorii „Muzyka alternatywna”, a Lipnicki ponownie w kategorii „Wokalista”.

Do lipca 1996 Illusion odbył dwie trasy koncertowe. Pierwszą w marcu ponownie z grupami Flapjack i Dynamind – trasa obejmowała kilkanaście największych miast Polski. Drugą w maju tego, zaś fragmenty z niej wykorzystane zostały do wydania w październiku tego samego albumu koncertowego Illusion 4 – Bolilol Tour. Płyta ta, zawierająca najlepsze kompozycje znane z poprzednich wydawnictw, potwierdziła opinię, że Illusion to jeden z najlepszych polskich koncertowych zespołów lat 90., grający porywające i energetyczne koncerty^[8]. Osobliwym elementem albumu są zarejestrowane komentarze Lipnickiego w czasie koncertu, najczęściej stanowiące humorystyczną treść. W lipcu zespół wystąpił na festiwalu w Węgorzewie. Na przełomie lutego i marca 1997 ruszył w kolejną trasę, tym razem z formacją Funny Hippos.

Jesienią 1996 ukazała się mało formatowa książeczka poświęcona Illusion zatytułowana Kły^[9].

W 1998 została wydana kolejna płyta Illusion 6. Dzieło było pierwszym i jedynym wydanym nakładem wytwórni Izabelin Studio/Polygram Polska. Album został zrealizowany w sposób profesjonalny, zawierał jak zwykle zróżnicowane stylowo utwory, jednak generalnie ujawniał inne oblicze grupy – m.in. pojawiły się na nim również elektroniczne wstawki, co nie bardzo przypadło do gustu bardziej konserwatywnym słuchaczom. Sam Lipnicki przyznawał, że muzycy mają potrzebę grania innych dźwięków, a nowa płyta jest bardziej dojrzałą muzyką grupy, mającą transowy charakter^[10]. Teksty na albumie, tak jak na wcześniejszych, dotyczyły: głupoty, przemocy, wykorzystywania ludzi. Materiał muzyczny znów był bardzo zróżnicowany, obok wolnego „Niedaleko” pojawiły się także bardzo szybkie utwory jak „Zlew” czy „Pukany”. W realizacji albumu gościnnie udzielili się członkowie zespołu Tuff Enuff.

W 1999 roku ich utwór znalazł się na drugiej składance Muzyka przeciwko rasizmowi, firmowanej przez Stowarzyszenie „Nigdy Więcej”^[11].

14 listopada 1999 roku w gdańskim klubie „Kwadratowa” odbył się pożegnalny koncert zespołu^[12]. Trwał on około 2,5 godziny i obejmował wszystkie bardziej znane utwory Illusion^[13].

Po przerwaniu działalności zespołu Tomasz Lipnicki powołał do życia grupę Lipali, zaś Paweł Herbasch i Jarosław Śmigiel współtworzyli formację Oxy.gen.

21 czerwca 2004 nakładem wytwórni Metal Mind Productions wydano wznowienia dotychczasowych albumów grupy w postaci zremasterowanych reedycji wraz z materiałami bonusowymi (niepublikowane dotąd utwory i teledyski)^[14].

13 grudnia 2008 roku w Hali Stulecia we Wrocławiu Illusion pojawił się na jednorazowym występie podczas wspólnego koncertu wraz z zespołami Acid Drinkers, Coma, Hunter^[15]. Grupa wystąpiła w pierwotnym składzie, jednak stanowisko gitarzysty zajął „Siwy” z formacji Tuff Enuff. Jerzy Rutkowski zagrał jedynie w trzech utworach na gitarze akustycznej.

Wznowienie działalności grupy nastąpiło w 2011. W czerwcu uruchomiono oficjalną stronę internetową Illusion, na której informowano o planach zespołu^[16]. Grupa stworzyła w tym czasie nowy singiel pod nazwą „Solą w oku”, do którego powstał teledysk^[17]. Grupa nagrała także drugi nowy utwór pt. „Tron” – obie piosenki zostały opublikowane na nowym albumie kompilacyjnym pt. The Best of Illusion, którego premiera odbyła się 8 listopada 2011.

Jesienią 2011 grupa wystąpiła na trzech dużych koncertach w ramach minitrasy. Występy odbyły się kolejno 1 października w Katowicach (Spodek), 5 listopada w Gdańsku (Ergo Arena) i 25 listopada w Warszawie (Torwar). Podczas koncertów rejestrowano materiał wideo na potrzeby wydawnictwa DVD. Podczas minitrasy wraz z Illusion wystąpiły zaprzyjaźnione z nimi, a zarazem również reaktywowane zespoły Tuff Enuff i Flapjack, a ponadto None^[18].

2 lutego 2012 na stronie internetowej grupy poinformowano o trasie koncertowej z okazji 20-lecia istnienia zespołu^[1]. W marcu 2012 potwierdzono pierwsze terminy występów przewidziane na maj 2012 oraz udział w edycji festiwalu Ursynalia – Warsaw Student Festival 3 czerwca 2012 u boku takich zespołów jak Slayer, Billy Talent, Mastodon, Gojira, Michał Jelonek, Armia, Luxtorpeda i My Riot^[19].

W 2012 Paweł Herbasch, Jerzy Rutkowski i Jarek Śmigiel rozpoczęli pracę nad nowym materiałem. Tomasz Lipnicki, zajęty wtedy Lipali, dołączył wiosną 2013. 26 lutego 2014 ukazał się singel pt. „O przyszłości”^[20][21], który był zapowiedzią nowej płyty grupy. Album zatytułowany Opowieści miał swoją premierę 22 marca 2014 r.^[22][23]. Na płycie znalazło się dziewięć utworów, w tym jeden instrumentalny. Za produkcję, tak jak w przypadku poprzednich płyt, odpowiadał Adam Toczko. Masteringiem zajął się Adam Ayan (zdobywca statuetek Grammy) z Gateway Mastering w Portland, odpowiedzialny m.in. za brzmienie albumów Pearl Jam, Rolling Stones, Nirvany, The Animals czy Foo Fighters. W artbooku opracowanym przez Kacpra Rachtana wykorzystane zostały grafiki Istvána Orosza – węgierskiego grafika i ilustratora znanego z wykorzystywania w swoich pracach złudzeń optycznych, figur niemożliwych oraz anamorfozy.

Pod koniec 2017 roku odbyła się trasa koncertowa z okazji 25-lecia istnienia zespołu^[24]. 9 marca 2018 roku został wydany szósty album studyjny, zatytułowany Anhedonia^[25], na którym znalazł się singel „Kto jest winien?”^[26].

 Wykaz literatury uzupełniającej: Illusion (zespół muzyczny).

• Illusion. Biografia na podstawie „Encyklopedia polskiego rocka”, wydawnictwo In Rock [online], muzyka.interia.pl [dostęp 2011-09-28]  (pol.).
• RobertR. Urny RobertR., Illusion: Bez jubileuszu. Reaktywacja czy tylko reedycja? [online], muzyka.onet.pl [dostęp 2011-09-28] [zarchiwizowane z adresu 2010-11-04]  (pol.).

• Oficjalna strona grupy