Fujarka

Fujarka^[1], fujara^[2] (gwarowo^[3]: fulara, fuira, fujera; inne staropolskie nazwy to: dudka, dutka, piszczałka) – ludowy instrument muzyczny z grupy aerofonów, fujarki były wykonywane z kory wierzby lub łoziny (salix cinerea)^[2] i należą do najstarszych instrumentów muzycznych.

Spotykane są różne wersje, m.in. „z otworami bocznymi lub bez otworów”^[1]. Ta druga wersja może być podobna do skandynawskiego „fletu z wierzby” (ang. willow flute).

Tradycyjne dawne wiejskie fujary czy fujarki robione były wyłącznie z wierzby^[4], na wiosnę, gdy kora wierzbowa była świeża i elastyczna „uliniano”^[2] paski tejże kory, rolowano je („kręcono”)^[2], by uzyskać dłuższą lub krótszą tubkę rezonansową, następnie tworzono rodzaj wierzbowego ustnika „buczkę”.

Cytat z tłumaczenia z roku 1774 księdza Ignacego Nagurczewskiego Bukolików Wergiliusza^[2]:

Zacznij fujaro moja, zacznij śpiewać ze mną,
Którą się sławi Menal,
zacznij pieśń przyjemną.

Muzycy wykorzystujący muzykę fujarową (fujarkową)

Współcześnie spotykane modyfikacje

fujara bezotworowa^[8]
fujara postna
fujara sałaśnikowa^[7]
fujara słacka^[6]
fujara wielkopostna^[9]

Zobacz też

Przyjaciel wesołego diabła – film z tytułowym bohaterem o imieniu Piszczałka
żalejka
piszczałka karpacka

Przypisy

↑ ^a ^b Encyklopedia popularna PWN, Litery D-H, t. 3, Wydawnictwo Naukowe PWN & Świat Książki, Warszawa, 1997.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Budownictwo drzewne i wyroby z drzewa w dawnej Polsce. T. 2, s 27 oraz strona 28, Warszawa, 1909.
↑ Słownik gwar polskich, t. 2, s. 33, Jan Karłowicz, Kraków, 1901.
↑ Nicole Marzac, Ethnomusicology... 1977, t. 21, nr 3, s. 397-413.
↑ Anna Maria Jopek – „Jasnosłyszenie”, Onet.pl, 1999.
↑ ^a ^b Gribojedow: Oficjalna strona zespołu.
↑ ^a ^b www.discogs.com:, Maleo Reggae Rockers, Za-Zu-Zi.
↑ ^a ^b Trebunie-tutki Góralsko siła.
↑ Galeria współczesnych ludowych instrumentów dętych.

Linki zewnętrzne

Nowoczesna polska fujarka góralska, gra Krzeptowski podczas koncertu symfonicznego i góralskiego „The Pride of Poland” w Toronto (Foto: Robert Rozowski).
Piszczałki (fujarki) z polskich kolekcji muzealnych prezentowane na portalu Polskie ludowe instrumenty muzyczne

[EPPWN-1] Encyklopedia popularna PWN, Litery D-H, t. 3, Wydawnictwo Naukowe PWN & Świat Książki, Warszawa, 1997.

[budownictwo-2] Budownictwo drzewne i wyroby z drzewa w dawnej Polsce. T. 2, s 27 oraz strona 28, Warszawa, 1909.

[sgp-3] Słownik gwar polskich, t. 2, s. 33, Jan Karłowicz, Kraków, 1901.

[4] Nicole Marzac, Ethnomusicology... 1977, t. 21, nr 3, s. 397-413.

[5] Anna Maria Jopek – „Jasnosłyszenie”, Onet.pl, 1999.

[gr-6] Gribojedow: Oficjalna strona zespołu.

[maleo-7] www.discogs.com:, Maleo Reggae Rockers, Za-Zu-Zi.

[tutki-8] Trebunie-tutki Góralsko siła.

[9] Galeria współczesnych ludowych instrumentów dętych.

[1]