Cmentarz Żołnierzy Polskich we Wrocławiu
Fragment cmentarza | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Typ cmentarza |
wojskowy |
Stan cmentarza |
nieczynny (pomnik i miejsce pamięci) |
Liczba pochówków |
604 |
Liczba grobów |
184 zidentyfikowanych, |
Liczba kwater cmentarnych |
4 |
Data otwarcia |
1970 |
Data ostatniego pochówku |
1971 |
Architekt |
Tadeusz Teller |
Położenie na mapie Wrocławia | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |
51°05′02,4″N 16°58′26,4″E/51,084000 16,974000 |
Cmentarz Żołnierzy Polskich we Wrocławiu – wojenna nekropolia utworzona w latach 1968–1970 i rozbudowana w latach 1972–1979 jako miejsce spoczynku 604 osób, głównie żołnierzy polskich – uczestników Kampanii wrześniowej zmarłych w niewoli niemieckiej oraz poległych na froncie żołnierzy 2 Armii Wojska Polskiego, a także żołnierzy walki podziemnej i przymusowych robotników cywilnych oraz ofiar terroru hitlerowskiego.
Historia cmentarza
[edytuj | edytuj kod]Pierwotnie cmentarz, na którym pochowani zostali polscy żołnierze znajdował się na terenie Cmentarza Grabiszyńskiego III – obecnie Parku Grabiszyńskiego, powstał on w latach 1950–1951. Po roku 1958 zaczęto na nim chować prochy żołnierzy 2 Armii Wojska Polskiego odnajdywane stopniowo w zbiorowych mogiłach na terenie zachodniej Polski. W połowie lat 60. zapadła decyzja o przeniesieniu cmentarza, gdyż dotychczasowa lokalizacja nie pozwalała na nadanie mu bardziej monumentalnego charakteru, ponadto zaczęło brakować miejsca na planowane umieszczenie następnych mogił. Na miejsce nowego cmentarza wybrano usypane z gruzu wzgórze nad rzeką Ślęzą położone na południe od Cmentarza Żołnierzy Włoskich[1] przy ulicy Grabiszynskiej 294. Uformowane na kształt nieregularnego wieloboku wzgórze zostało zaprojektowane przez Łucję Skomorowską i Tadeusza Tellera. Na nowy cmentarz, w momencie jego tworzenia, przeniesiono także prochy żołnierzy zmarłych w obozach jenieckich w Pieszycach i Bielawie wśród nich m.in. kontradmirała Stefana Frankowskiego, a także bezimienne ofiary zbrodni hitlerowskich zamordowane w ostatnich miesiącach wojny na terenie Dolnego Śląska. Cmentarz został podzielony na cztery pola nawiązujące swym układem do kształtu wzgórza, pola dzielą się na czworoboczne lub wieloboczne kwatery składające się z dwóch trzech lub czterech rzędów mogił. Wszystkie nagrobki mają jednakowy kształt – prostokątna płyta z nazwiskiem oddzielona od sąsiedniej stylizowanym mieczem grunwaldzkim. Przed wejściem na cmentarz znajduje się siedem granitowych bloków z wykutymi na nich rocznikami w czasie których miała miejsce II wojna światowa. W roku 1979 w centralnym miejscu cmentarza ustawiono betonowy pomnik Żołnierzy Wojska Polskiego autorstwa Łucji Skomorowskiej. Pomnik ma kształt dwóch stojących blisko siebie kolumn wysokości 23 m o nieregularnej powierzchni pełnej załamań i uskoków, co ma symbolizować w zamyśle autorki skrzydła husarskie, w dolnej części kolumn znajdują się płaskorzeźby ze scenami z kampanii wrześniowej i ostatnich miesięcy wojny oraz daty 1939 i 1945. Przed pomnikiem znajduje się tablica pamiątkowa oraz trzy znicze. Cmentarz jest miejscem, na którym regularnie odbywają się uroczystości związane z obchodami świąt narodowych.
Wojsko Polskie 1939 | ||
---|---|---|
ogółem | zidentyfikowanych | niezidentyfikowanych |
72 | 61 | 11 |
Ludowe Wojsko Polskie 1944–1945 | ||
ogółem | zidentyfikowanych | niezidentyfikowanych |
50 | 21 | 29 |
Żołnierze walki podziemnej i przymusowi robotnicy cywilni | ||
ogółem | zidentyfikowanych | niezidentyfikowanych |
200 | 102 | 98 |
Ofiary terroru hitlerowskiego | ||
ogółem | zidentyfikowanych | niezidentyfikowanych |
282 | - | 282 |
LICZBA POCHOWANYCH (ogółem) | ||
ogółem | zidentyfikowanych | niezidentyfikowanych |
604 | 184 | 420 |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk - przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977 s. 186