Bukowina Tatrzańska (gmina)
49°21′N 20°07′E/49,350000 20,116667| gmina wiejska | |||||
 Ośrodek narciarski w Białce Tatrzańskiej | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Powiat | |||||
| TERC |
2117032 | ||||
| Siedziba | |||||
| Wójt |
Andrzej Pietrzyk | ||||
| Powierzchnia |
131,84 km² | ||||
| Populacja (30.06.2016) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
100,3 os./km² | ||||
| Nr kierunkowy |
18 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
KTT | ||||
Adres urzędu: ul. Długa 14434-530 Bukowina Tatrzańska | |||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||
Położenie na mapie Polski  | |||||
| 49°21′N 20°07′E/49,350000 20,116667
| |||||
| Strona internetowa | |||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||||
Bukowina Tatrzańska (do 1954 gmina Bukowina) – gmina wiejska w województwie małopolskim, w powiecie tatrzańskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie nowosądeckim.
Siedziba gminy to Bukowina Tatrzańska. Wsie w obrębie gminy: Białka Tatrzańska, Brzegi, Bukowina Tatrzańska, Czarna Góra, Groń, Jurgów, Leśnica, Rzepiska.
Gmina obejmuje fragmenty 2 regionów etnograficznych: Podhala i Spisza.
Według danych z 30 czerwca 2004[2] gminę zamieszkiwały 12 274 osoby.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Gmina zbiorowa Bukowina została utworzona 1 sierpnia 1934 roku w powiecie nowotarskim w woj. krakowskim z dotychczasowych jednostkowych gmin wiejskich: Białka, Brzegi, Bukowina, Czarna Góra, Jurgów i Rzepiska[3].
30 czerwca 1939 do gminy Bukowina Tatrzańska wcielono anektowane w 1938 roku okolice czechosłowackiej Jaworzyny Spiskiej wraz z fragmentami wsi Zdziar i Łomnica Tatrzańska[4] (po wojnie zwrócone Czechosłowacji).
Podczas II wojny światowej włączono ją do dystryktu krakowskiego Generalnego Gubernatorstwa (powiat Neumarkt). Trzy spiskie wsie (Czarną Górę, Jurgów i Rzepiska) włączono w 1939 roku do uzależnionej politycznie i militarnie od III Rzeszy Republiki Słowackiej. Gmina obejmowała odtąd już tylko trzy wsie (Białkę, Brzegi i Bukowinę) i w 1943 roku liczyła 3248 mieszkańców[5].
Po wojnie powrócono do stanu sprzed wojny. Według stanu z dnia 1 lipca 1952 roku gmina składała się z 6 gromad: Białka, Brzegi, Bukowina, Czarna Góra, Jurgów i Rzepiska[6]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[7], a jej obszar podzielono na gromady[8]:
- Białka (Białka),
- Bukowina (Bukowina, Brzegi),
- Czarna Góra (Czarna Góra, Jurgów, Rzepiska).
Gminę Bukowina Tatrzańska reaktywowano 1 stycznia 1973 roku w powiecie nowotarskim w woj. krakowskim o zwiększonym obszarze[9]. Gmina objęła 8 sołectw: Białka Tatrzańska, Brzegi (północna część[10]), Bukowina Tatrzańska, Czarna Góra, Groń, Jurgów, Leśnica i Rzepiska[11]. W porównaniu ze stanem z lat 1934–54 nowa gmina Bukowina Tatrzańska zwiększyła się o sołectwa Groń i Leśnica, należące dawniej do gminy Szaflary[6].
1 czerwca 1975 gmina znalazła się w nowo utworzonym woj. nowosądeckim[12].
1 stycznia 1992 do gminy Bukowina Tatrzańska włączono górską część przedzielonej wsi Brzegi (4358,70 ha) z sąsiedniej gminy Tatrzańskiej[13], po czym część ta została połączona z główną (wiejską) częścią Brzegów[14]. W związku z tym, wschodnia granica gminy Bukowina Tatrzańska z Czechosłowacją wydłużyła się znacznie (ok. 15 km) w kierunku południowym, obejmując rejon Łysej Polany aż po Rysy.
W 1999 roku gmina weszła w skład powiatu tatrzańskiego w nowo utworzonym województwie małopolskim[15].
Struktura powierzchni
[edytuj | edytuj kod]Według danych z roku 2002[16] gmina Bukowina Tatrzańska ma obszar 131,84 km², w tym:
- użytki rolne: 46%
- użytki leśne: 47%
Gmina stanowi 27,95% powierzchni powiatu.
Na terenie gminy znajdują się Rysy (2499)
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Dane z 30 czerwca 2004[2]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| Populacja | 12 274 | 100 | 6127 | 49,9 | 6147 | 50,1 |
| Gęstość zaludnienia [mieszk./km²] |
93,1 | 46,5 | 46,6 | |||
Według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002, Gmina Bukowna Tatrzańska jest gminą o największym udziale osób narodowości romskiej w ogóle mieszkańców (1,11%) oraz gminą o jednym z największych udziałów osób narodowości słowackiej w ogóle mieszkańców (2,85%)[17].
- Piramida wieku mieszkańców gminy Bukowina Tatrzańska w 2014 roku[1].
Rekreacja
[edytuj | edytuj kod]Narty
[edytuj | edytuj kod]Na terenie gminy uruchomiono wiele ośrodków narciarskich, m.in.:
- w Bukowinie m.in.:
- Stacja Narciarska Turnia na Wierchu Olczańskim, z m.in. 1 wyciągiem krzesełkowym
- Stacja Narciarska Rusiń-Ski na Wierchu Rusińskim, z m.in. 2 wyciągami krzesełkowymi
- w Białce Tatrzańskiej m.in.:
- Ośrodek Narciarski Kotelnica Białczańska w Białce Tatrzańskiej z m.in. 7 wyciągami krzesełkowymi
- Wyciągi Narciarskie Bania w Białce Tatrzańskiej z m.in. 1 wyciągiem krzesełkowym i
- Stacja Narciarska Kaniówka w Białce Tatrzańskiej (1 wyciąg krzesełkowy i 4 wyciągi orczykowe).
- Wszystkie 3 objęte są wspólnym systemem karnetów, tzw. „Tatra Ski”, wraz z poniższym ośrodkiem w Jurgowie.
- w Jurgowie:
- Stacja Narciarska Jurgów z m.in. 1 wyciągiem krzesełkowym
- w Czarnej Górze m.in.:
- Ośrodek Narciarski Koziniec z m.in. 1 wyciągiem krzesełkowym
- Stacja Narciarska Grapa-Litwinka z m.in. 1 wyciągiem krzesełkowym.
Aquaparki
[edytuj | edytuj kod]- w Bukowinie wybudowano kompleks basenów zasilanych wodą ze źródeł termalnych Terma Bukowina o powierzchni lustra wody 1 885 m²
- w Białce u stóp wyciągów Kotelnica i Bania 16 czerwca 2011 r. oddano do użytku kompleks Terma Bania[18].
Sąsiednie gminy
[edytuj | edytuj kod]Biały Dunajec, Łapsze Niżne, Nowy Targ, Poronin, Szaflary, Zakopane. Gmina sąsiaduje ze Słowacją.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Gmina Bukowina Tatrzańska w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ a b Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 68, poz. 594
- ↑ Dz.U. z 1939 r. nr 57, poz. 375
- ↑ Gemeinde- und Dorfverzeichnis für das Generalgouvernement (1943)
- ↑ a b Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
- ↑ Uchwała Nr 27/IV/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu nowotarskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 17 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 29 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 50)
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
- ↑ Górska, południowa część wsi Brzegi ustanowiła odrębne sołectwo w gminie Poronin
- ↑ Uchwała Nr XVIII/92/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie krakowskim oraz ustalenia siedzib gminnych rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 8 grudnia 1972 Nr 18, poz. 268).
- ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
- ↑ Utworzonej w 1977 roku z m.in. gminy Poronin, od której to gmina Tatrzańska przejęła omawianą górską część Brzegów. Gminę Tatrzańską zlikwidowano ostatecznie z końcem 1994 roku.
- ↑ Dz.U. z 1991 r. nr 115, poz. 497
- ↑ Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz.U. z 1998 r. nr 96, poz. 603)
- ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultstronaopisowa/5743/1/1/nsp2002_tabl4.xls
- ↑ Białka T: otwarcie nowych term [online], onet.pl, 14 czerwca 2011 [dostęp 2018-10-11].
| Wsie | |
|---|---|
| Osada | |
| Schroniska turystyczne | |
| Części wsi |
|
| Przysiółki wsi |
|
