Barbaryzm

Barbaryzm (z gr. barbarismós, od bárbaros „barbarzyńca, cudzoziemiec”) – jednostka językowa niewłaściwa dla danego języka, przeniesiona do wypowiedzi z języka obcego (zapożyczenie lub kalka językowa). Termin ten odnoszony jest w szczególności do elementów ocenianych negatywnie, postrzeganych jako zbędne^[1] i łamiących ustalone konwenanse językowe^[2]. Według innego rozumienia barbaryzm to każdy element językowy uchodzący za niekulturalny, niewłaściwy dla języka literackiego^[3]. Niekiedy definiuje się go jako „poważny błąd językowy”^[4].

Barbaryzmy opierają się na zasadzie kontrastu między językami. Mogą zatem nadawać tekstowi literackiemu szczególną wartość stylistyczną^[1]. Wykorzystywane są jako chwyty stylistyczne służące podkreśleniu kunsztowności wypowiedzi (zwłaszcza makaronizmy w literaturze barokowej), wywołaniu efektów humorystycznych lub językowej charakterystyce postaci^[5].

Zobacz też

makaronizm

Przypisy

↑ ^a ^b barbaryzm, [w:] Encyklopedia językoznawstwa ogólnego [online], Encyklopedia ENCENC – Polskie encyklopedie humanistyczne [dostęp 2019-06-28] .
↑ JozefJ. Mistrík JozefJ., Encyklopédia jazykovedy, wyd. 1, Bratislava: Obzor, 1993, s. 81, ISBN 80-215-0250-9, OCLC 29200758 (słow.).
↑ JožeJ. Toporišič JožeJ., Enciklopedija slovenskega jezika, KsenijaK. Dolinar (red.), Lublana: Cankarjeva založba, 1992, s. 5, ISBN 86-361-0756-3 (słoweń.).
↑ JiříJ. Haller JiříJ., Poznámky k Příručnímu slovníku jazyka českého, „Naše řeč”, 20 (2–3), 1936, s. 44–49 [dostęp 2024-05-22] (cz.), patrz s. 45.
↑ GrzegorzG. Krupiński GrzegorzG., HenrykH. Sułek HenrykH., Praktyczny słownik terminów literackich, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2004, ISBN 83-7389-137-4, OCLC 749732937 [dostęp 2019-11-25] .

[encenc-1] barbaryzm, [w:] Encyklopedia językoznawstwa ogólnego [online], Encyklopedia ENCENC – Polskie encyklopedie humanistyczne [dostęp 2019-06-28] .

[2] JozefJ. Mistrík JozefJ., Encyklopédia jazykovedy, wyd. 1, Bratislava: Obzor, 1993, s. 81, ISBN 80-215-0250-9, OCLC 29200758 (słow.).

[3] JožeJ. Toporišič JožeJ., Enciklopedija slovenskega jezika, KsenijaK. Dolinar (red.), Lublana: Cankarjeva založba, 1992, s. 5, ISBN 86-361-0756-3 (słoweń.).

[4] JiříJ. Haller JiříJ., Poznámky k Příručnímu slovníku jazyka českého, „Naše řeč”, 20 (2–3), 1936, s. 44–49 [dostęp 2024-05-22] (cz.), patrz s. 45.

[5] GrzegorzG. Krupiński GrzegorzG., HenrykH. Sułek HenrykH., Praktyczny słownik terminów literackich, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2004, ISBN 83-7389-137-4, OCLC 749732937 [dostęp 2019-11-25] .

[1]