Africa (piosenka Toto)

Africa – utwór nagrany przez amerykański zespół rockowy Toto w 1981 r. na czwarty studyjny album Toto IV, wydany jako trzeci singiel albumu 30 września 1982 r. przez studio Columbia Records. Piosenkę napisali członkowie zespołu David Paich i Jeff Porcaro.

Początkowy pomysł i tekst piosenki pochodzą od Davida Paicha. Paich bawił się nową klawiaturą CS-80^[3] i odkrył dźwięk w typie trąbki, który stał się początkowym riffem. Ukończył melodię i teksty refrenu w około dziesięć minut, ku swojemu zaskoczeniu^[4]. Paich twierdzi, że udoskonalał teksty przez sześć miesięcy, po czym pokazał je reszcie zespołu.

W 2015 roku Paich wyjaśnił, że piosenka jest o miłości do kontynentu, Afryki, bardziej niż tylko o romansie^[5]. Oparł teksty na nocnym filmie dokumentalnym przedstawiającym afrykańską sytuację i cierpienie. Oglądanie wywarło trwały wpływ na Paicha: „Poruszyło mnie to i przeraziło, a zdjęcia po prostu nie opuściły mojej głowy. Próbowałem sobie wyobrazić, jak bym się z tym czuł, gdybym tam był i co bym zrobił”^[6]. Jeff Porcaro wyjaśnia dalej: „Biały chłopiec próbuje napisać piosenkę o Afryce, ale ponieważ nigdy tam nie był, może powiedzieć tylko to, co widział w telewizji lub pamięta z przeszłości”.

Niektóre dodatkowe teksty dotyczą osoby przylatującej na spotkanie z samotnym misjonarzem, jak to opisał Paich w 2018 roku^[7]. Jako dziecko Paich uczęszczał do szkoły katolickiej; kilku jego nauczycieli wykonało pracę misjonarską w Afryce. Ich misjonarska praca stała się inspiracją dla wersu: „Błogosławię deszcze w Afryce”. Paich, który w tym czasie nigdy nie postawił stopy w Afryce, oparł opisy krajobrazowe piosenki na artykułach z National Geographic.

Podczas występu w stacji radiowej KROQ-FM Steve Porcaro i Steve Lukather opisali utwór jako „głupi” i „eksperyment”, a niektóre teksty jako „głupkowate”, które były tylko tekstami zastępczymi, szczególnie wers o Serengeti. Inżynier Al Schmitt stwierdził, że „Africa” to druga piosenka napisana dla Toto IV, nad którą intensywnie pracowano w studiu^[4]. Według Steve’a Porcaro była to ostatnia piosenka, którą nagrali i ledwo udało się ją złożyć. W pewnym momencie Jeff Porcaro rozważał pozostawienie „Afryki” na solowy album, ponieważ niektórzy członkowie nie sądzili, że piosenka brzmi jak Toto^[8]. Zespół był bardziej skupiony na głównym singlu albumu „Rosanna”.

Muzycznie, stworzenie piosenki zajęło trochę czasu. Steve Porcaro, grający w zespole na syntezatorach, przedstawił Paichowi Yamahę CS-80, polifoniczny syntezator analogowy i poinstruował go, aby napisał piosenkę specjalnie z myślą o tym instrumencie. Paich skłaniał się ku dźwiękowi mosiężnego fletu, który uważał za wyjątkową alternatywę dla fortepianu^[3]. Porcaro zaprogramował sześć ścieżek GS 1, aby emulować dźwięk kalimby. Każda ścieżka zawierała jedno-trzy dźwiękowe wyrażenie gamelan o różnych parametrach muzycznych. Brat Steve’a Porcaro, Jeff, grał swoje fragmenty na żywo.

Jeff Porcaro przyznał również, że wpływ na niego miały dźwięki innych muzyków sesyjnych z Los Angeles, Milta Hollanda i Emila Richardsa. Opisał także znaczenie perkusistów z afrykańskiego pawilonu podczas nowojorskich targów światowych w 1964 r. oraz National Geographic Special. Aby odtworzyć te dźwięki, on i jego ojciec Joe Porcaro wykonali pętle perkusyjne odpowiednio na kapslach i marimbach^[4][9][10].

Miałem około 11 lat, kiedy odbyły się Światowe Targi w Nowym Jorku, i wraz z rodziną pojechałem do afrykańskiego pawilonu. Widziałem prawdziwą rzecz... To był pierwszy raz, gdy byłem świadkiem, jak ktoś gra jeden rytm i nie odchodzi od niego, jak religijne doświadczenie, gdzie robi się głośno i wszyscy wpadają w trans.

Krytycy chwalili kompozycję i wykonanie Toto. W lutym 1983 piosenka osiągnęła pierwsze miejsce na liście Billboard Hot 100 w Stanach Zjednoczonych i jest jedynym numer jeden zespołu na liście Billboard. Piosenka pozostała na szczycie przez jeden tydzień (5 lutego 1983 r.). „Africa” znalazła się również w pierwszej dziesiątce w Wielkiej Brytanii, Kanadzie, Irlandii, Holandii, Nowej Zelandii i Szwajcarii.

W 2012 r. „Africa” znalazła się na 32. miejscu listy „50 Most Explosive Choruses” magazynu muzycznego NME^[11].

Piosenka została wykorzystana w wielu memach internetowych^[12], pojawiła się w programach telewizyjnych, takich jak Stranger Things, Family Guy, Chuck i South Park, i została wykorzystana przez CBS podczas relacji z pogrzebu byłego prezydenta RPA Nelsona Mandela, choć nie bez kontrowersji^[13][14].

Kalendarium certyfikatów RIAA^[15]:

• 6x multiplatyna, 2020-10-20
• 5x multiplatyna, 2019-12-09
• 4x multiplatyna, 2018-10-30
• 3x multiplatyna, 2018-10-30
• 2x multiplatyna, 2017-09-27
• platyna, 2017-09-27
• złoto, 1991-10-07

W teledysku wyreżyserowanym przez Steve’a Barrona^[16] (który wcześniej współpracował z grupą nad klipem „Rosanna”), wykorzystano wersję radio edit.

Akcja filmu dzieje się gdzieś w Afryce. Badacz (grany przez członka zespołu Davida Paicha) przeszukuje bibliotekę próbując dopasować fragment rysunku afrykańskiej tarczy do książki, z której został wyrwany. W czasie gdy mężczyzna jest pochłonięty przez poszukiwania, pracująca (m.in. stempluje czyjś amerykański paszport) przy pobliskim biurku kobieta (w tej roli piosenkarka Jenny Douglas-McRae) od czasu do czasu uważnie mu się przygląda. W tym samym czasie tubylec z tarczą podobną do tej na ilustracji zbliża się do biblioteki. Kiedy badacz znajduje książkę zatytułowaną Afryka, tubylec rzuca włócznią w jeden z regałów, przewracając stos książek, które z kolei przewracają zapaloną lampę naftową. Upuszczona na podłogę Afryka otwiera się na stronie, z której wyrwano fragment, ale spada na nią wspomniana lampa i podpala ją. Sceny są przerywane m.in. ujęciami wirującego globusa i zespołu występującego na stosie gigantycznych książek, na szczycie którego znajduje się egzemplarz Afryki^[17].

W tym klipie Mike Porcaro, na basie, zastąpił Davida Hungate, który opuścił zespół jeszcze przed powstaniem wideo. Lenny Castro pojawia się w teledysku grając na instrumentach perkusyjnych.

Wideoklip wyemitowano po raz pierwszy w październiku 1982^[16]. Opublikowany 22 maja 2013 w YouTube miał 15 czerwca 2022 prawie 773 miliony wyświetleń^[18].

W styczniu 2019 r. uruchomiono instalację dźwiękową w nieujawnionym miejscu na pustyni Namib, aby odtwarzać piosenkę w zapętleniu. Instalacja jest zasilana bateriami słonecznymi, co pozwala na odtwarzanie piosenki w nieskończoność^[19].

• David Paich – wokal prowadzący i wspierający, syntezator, fortepian
• Bobby Kimball – wokal prowadzący i wspierający
• Steve Lukather – gitara elektryczna, chórki
• Steve Porcaro – syntezatory
• David Hungate – gitara basowa
• Jeff Porcaro – perkusja, dzwonek, gong, dodatkowa perkusja

Muzycy gościnni:

• Lenny Castro – kongi, shakery, dodatkowe instrumenty perkusyjne
• Timothy B. Schmit – 12-strunowa gitara akustyczna, chórki
• Joe Porcaro – instrumenty perkusyjne, marimba
• Jim Horn – flety