Iwan Turkiel

Iwan Turkiel
Иван Лукич Туркель
	generał broni
Data i miejsce urodzenia	26 września 1903 ; Fiodorowka
Data i miejsce śmierci	8 kwietnia 1983 ; Moskwa
	Przebieg służby
Lata służby	1920–1968
Siły zbrojne	Wojskowe Siły Powietrzne; ludowe Wojsko Polskie
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
	Odznaczenia

Iwan Łukicz Turkiel, ros. Иван Лукич Туркель (ur. 13 września^?/26 września 1903 we wsi Fiodorowka, zm. 8 kwietnia 1983 w Moskwie) – Ukrainiec, generał pułkownik lotnictwa Armii Radzieckiej, generał broni Wojska Polskiego.

Życiorys

Iwan Łukicz Turkiel urodził się 26 września 1903 we wsi Fiodorowka, w powiecie aleksandrowskim, obecnie rejon melitopolski obwodu zaporoskiego.

Brał udział w walkach na frontach II wojny światowej jako dowódca sił lotniczych 14A Frontu Północnego (późniejszego Karelskiego)^[1].

W okresie od czerwca 1948 roku do maja 1949 roku był słuchaczem Wyższego Akademickiego Kursu w Wyższej Szkole Wojskowej im. Woroszyłowa w Moskwie. Po ukończeniu kursu objął dowództwo 26 Armii Lotniczej. W okresie od 19 stycznia 1951 do 6 listopada 1956 był oddelegowany z Armii Radzieckiej do Wojska Polskiego w stopniu generała broni i wyznaczony na stanowisko dowódcy Wojsk Lotniczych. 25 listopada 1954 został wyznaczony na stanowisko dowódcy Wojsk Lotniczych i Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju. 2 listopada 1956 obowiązki dowódcy przekazał gen. bryg. pil. Janowi Frey-Bieleckiemu.

Po powrocie do ZSRR został pierwszym zastępcą dowódcy, a później dowódcą Lotnictwa Dalekiego Zasięgu (ros. Авиация дальнего действия). Pełnił służbę na stanowisku zastępcy dowódcy Sił Powietrznych ZSRR do spraw szkolenia bojowego^[1].

W grudniu 1968 roku został przeniesiony w stan spoczynku. Zmarł 8 kwietnia 1983 roku w Moskwie.

Awanse

generał major lotnictwa – 29 października 1941;
generał porucznik lotnictwa – 28 maja 1943;
generał pułkownik lotnictwa – 1 marca 1946.

Życie prywatne

Urodzony w rodzinie ukraińskiej. Syn Łuki, rolnika i flisaka na Dnieprze i Łukieriji, chłopki. Podczas pobytu w Polsce mieszkał w Warszawie. Żonaty z Anną Odinokową, Rosjanką, z zawodu kreślarką. Małżeństwo miało córkę Linę^[2].

Ordery i odznaczenia

Order Sztandaru Pracy I klasy
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
Order Lenina
Order Czerwonego Sztandaru – sześciokrotnie
Order Kutuzowa I klasy
Order Suworowa II klasy
Order Kutuzowa II klasy – dwukrotnie

Przypisy

↑ ^a ^b WWS Rosii Kto jest kto. airforce.ru, 13.05.2009. [dostęp 2014-03-07]. (ros.).
↑ Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. IV: S-Z, Toruń 2010, s. 152-154

Bibliografia

Stefan Czmur, Waldemar Wójcik, Generałowie w stalowych mundurach, Redakcja Czasopism Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej przy współpracy Domu Wydawniczego Bellona, Poznań-Warszawa 2003, ISBN 83-902541-3-1 i ISBN 83-11-09587-6.
TadeuszT. Kmiecik TadeuszT., Polskie lotnictwo wojskowe 1945–1962, Warszawa: „Ulmak”, 2002, ISBN 83-87226-29-7, OCLC 831089471 .
Edward JanE.J. Nalepa Edward JanE.J., Oficerowie Armii Radzieckiej w Wojsku Polskim 1943–1968, Warszawa: Bellona, 1995, ISBN 83-11-08353-3, OCLC 830273795 .

[WWS_Kto_jest_kto-1] WWS Rosii Kto jest kto. airforce.ru, 13.05.2009. [dostęp 2014-03-07]. (ros.).

[2] Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. IV: S-Z, Toruń 2010, s. 152-154

[1]