Saurer 4TIILM

Saurer 4TIILM

Zabytkowy Saurer 4TIILM w Gdyni
Dane ogólne
Producent	Saurer BBC
Lata produkcji	1957 r.
Miejsce produkcji	Szwajcaria
Dane techniczne
Typy nadwozia	Wysokopodłogowy trolejbus klasy MAXI
Układ drzwi	2-2-2-2
Liczba drzwi	3
Silniki	GLM 1202 DK
Moc silników	100 kW
Długość	11 000 mm
Masa własna	9870 kg
Masa całkowita	9000 kg
Rozstaw osi	5875 mm
Wnętrze
Liczba miejsc ogółem	86
Liczba miejsc siedzących	17
Multimedia w Wikimedia Commons

Saurer 4TIILM – typ wysokopodłogowego trolejbusu, wytwarzanego w 1957 r. w Szwajcarii. Ogółem wyprodukowano 12 egzemplarzy, wszystkie dostarczono do szwajcarskiego miasta Sankt Gallen.

W latach 50. XX wieku, na mocy referendum przeprowadzonego wśród mieszkańców szwajcarskiego miasta Sankt-Gallen, podjęto decyzję o zastąpieniu systemu tramwajowego trolejbusowym^[1]. Na potrzeby rozbudowywanego systemu trolejbusowego, w 1957 r. zakupiono serię dwunastu 11-metrowych trolejbusów typu 4TIILM. Karoseria pojazdów powstała w zakładach Carosserrie Hess AG, części mechaniczne w Adolph Saurer AG, wyposażenie elektryczne w Zurich Oerlikon. Oprócz tego w budowie trolejbusów miała udział firma Brown, Boveri & Cie.^[2]

Saurer 4TIILM to wysokopodłogowy, dwuosiowy, silnikowy trolejbus. W nadwoziu o konstrukcji aluminiowej zamontowano pięcioro dwuczęściowych drzwi harmonijkowych: jedne w przedniej części pojazdu, drugie i trzecie między osiami, czwarte i piąte w tylnej części. Trolejbus wyposażono w napęd oparty na jednym silniku prądu stałego o mocy 100 kW^[1]. Rozruch silnika następuje poprzez stopniowe zmniejszanie rezystancji oporników rozruchowych ograniczających prąd pobierany przez silnik. Z przodu trolejbusu umieszczono dwa reflektory i przednią, zagiętą na narożnikach szybę, wyposażoną w ogrzewanie oraz dwie wycieraczki. Poza tym w trolejbusie zamontowano tachograf i poduszki pneumatyczne na stopniach wejściowych, które miały za zadanie uniemożliwić zamknięcie drzwi w przypadku, gdy na stopniach znajdował się pasażer^[2]. W przedziale pasażerskim zastosowano nietypowy układ siedzeń: w przedniej części wzdłuż okien umieszczono drewniane ławki z oparciami, a w tylnej części dwa rzędy podwójnych siedzeń zwróconych ku sobie, a za nimi kolejne dwie ławki, zamontowane równolegle do okien.

Z powodu złego stanu technicznego trolejbusów ZiU-9, w 1992 r. Miejskie Zakłady Komunikacyjne w Warszawie sprowadziły z Sankt Gallen 11 trolejbusów Saurer 4TIILM oraz 8 przyczep Moser^[3]. Trolejbusy zachowały w znacznej mierze swój oryginalny wygląd (zielono-białe malowanie, herby i numery taborowe z Sankt Gallen, napisy w językach niemieckim i francuskim, schematy transportu miejskiego w Sankt Gallen). Trolejbusy kursowały na warszawskiej linii nr 51 do czasu zawieszenia ruchu trolejbusowego w dniu 31 sierpnia 1995 r., po czym zostały odstawione w piaseczyńskiej zajezdni trolejbusowo-autobusowej^[2][3]. Po 2001 r. rozpoczęto sprzedaż trolejbusów Saurer:

• trolejbus T005 sprzedano firmie Skrzeliński Piaseczno^[4],
• trolejbusy T010 i T011 sprzedano firmie TROBUS^[5][6],
• trolejbusy T013 i T030 sprzedano Lubelskiemu Towarzystwu Ekologicznej Komunikacji^[7][8],
• trolejbus T014 sprzedano Przedsiębiorstwu Komunikacji Trolejbusowej w Gdyni^[9],
• trolejbus T018 sprzedano do Muzeum Otrębusy^[10],
• trolejbus T019 sprzedano do Muzeum Techniki Warszawa^[11],
• trolejbusy T031 i T036 sprzedano firmie Harpia z Piaseczna^[12][13].

Trolejbus T005 powrócił w 2010 r. do Sankt Gallen^[4][14]. W Warszawie do celów muzealnych zachowano trolejbus T016, który należy do warszawskiego Klubu Miłośników Komunikacji Miejskiej^[2].

W 2002 r. do Gdyni sprowadzono jeden warszawski trolejbus Saurer 4TIILM o oznaczeniu T014. Pojazd przeszedł renowację w Przedsiębiorstwie Naprawy Taboru Komunikacji Miejskiej „TROBUS”, w trakcie której odrestaurowano poszycie zewnętrzne. Po remoncie trolejbus przekazano Przedsiębiorstwu Komunikacji Trolejbusowej w Gdyni, które wprowadziło go do eksploatacji na linii turystycznej nr 326. W 2012 r. trolejbus odzyskał ozdobną listwę na przodzie wraz z logiem producenta i ciemnozielony kolor karoserii, zbliżony do tego z czasów eksploatacji w Sankt Gallen^[9][3].

• trolejbusy w Warszawie
• trolejbusy w Gdyni