Łososkowice

Łososkowice

wieś
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	krakowski
Gmina	Kocmyrzów-Luborzyca
Liczba ludności (2021)	201[2]
Strefa numeracyjna	12
Kod pocztowy	32-010[3]
Tablice rejestracyjne	KRA
SIMC	0322399
Położenie na mapie gminy Kocmyrzów-Luborzyca Łososkowice
Położenie na mapie Polski Łososkowice
Położenie na mapie województwa małopolskiego Łososkowice
Położenie na mapie powiatu krakowskiego Łososkowice
50°11′21″N 20°09′56″E/50,189167 20,165556[1]

Łososkowice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Kocmyrzów-Luborzyca^[4].

Integralna część miejscowości: Zalipie^[5].

We wsi funkcjonuje remiza Ochotniczej Straży Pożarnej^[6] oraz Koło Gospodyń Wiejskich^[7].

Miejscowość znajduje się na odnowionej trasie Małopolskiej Drogi św. Jakuba z Sandomierza do Szczyrku, która to jest odzwierciedleniem dawnej średniowiecznej drogi do Santiago de Compostela^[8].

Łososkowice po raz pierwszy wzmiankowane były w 1266 w dokumencie wydanym przez Bolesława Wstydliwego, stanowiącym dowód sprzedaży części wsi Kapitule Krakowskiej przez rycerza Sławomira. W 1277 na własność kapituły przeszła pozostała część Łososkowic, które stały się dzięki temu wsią duchowną^[9].

W 1474 dzierżawcą miejscowości pozostawał Stanisławow Świradzki. Zgodnie z wydanym mu wówczas przez Kapitułę dokumentem, we wsi znajdował się dobrze utrzymany dwór z budynkami gospodarczymi oraz należącymi do niego ziemiami folwarcznymi, które składały się z trzech części. Ponadto zlokalizowana była tu karczma oraz młyn. Utrzymywano dwie sadzawki rybne^[9].

W latach 30. XVI wieku dzierżawcę wsi stanowił Mikołaj Zamośćski. Wieś podupadła, karczma nie prowadziła już działalności, a budynki zamieszkałe przez ludność były stare i zniszczone^[9].

W końcu XVI wieku Łososkowice stanowiły wieś dóbr prestymonialnych kapituły katedralnej krakowskiej w powiecie proszowickim województwa krakowskiego^[10].

W 1795 w wyniku III rozbioru Polski Łososkowice stały się częścią Monarchii Habsburgów i weszły w skład prowincji Nowa Galicja. W 1815 zostały włączone do Królestwa Polskiego, a miejscowy majątek przeszedł na własność państwa, na skutek czego miejscowość stała się wsią rządową. W 1827 Łososkowice liczyły 102 mieszkańców, znajdowało się tu wtedy 15 domów mieszkalnych^[9].

Po utworzeniu w 1918 II Rzeczypospolitej wieś stała się częścią gminy Niedźwiedź w powiecie miechowskim. W 1925 na Łososkowice składało się 25 domów, w których mieszkało 146 osób, wszyscy wyznania rzymskokatolickiego^[9].

W 1950 we wsi została uruchomiona Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej. Budowa jej gmachu (Łososkowice 34) miała miejsce we współudziale tutejszych mieszkańców^[11]. W 1958 w miejscowości założona została jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej^[6].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

1973–1976 w gminie Niegardów, 1976–1977 w gminie Koniusza. 1 kwietnia 1977 wieś weszła w skład gminy Kocmyrzów-Luborzyca^[9].

W 2004 do Szkoły Podstawowej w Łososkowicach uczęszczało 65 uczniów^[12], natomiast do 2011 liczba ta spadła do 37^[13]. W lutym 2016 przez Radę Gminy przyjęta została uchwała o likwidacji placówki, wobec czego przystąpiono do jej wygaszania. Szkoła zakończyła funkcjonowanie w 2021^[14]. Miejscowi uczniowie uczęszczają do Szkoły Podstawowej im. Tadeusza Kościuszki w Goszycach^[15].

Według stanu na 31 grudnia 2017 w Łososkowicach zameldowanych na pobyt stały i czasowy było 185 osób^[16], natomiast na koniec grudnia 2023 liczba ta wzrosła do 188^[17].

Wieś w strukturach kościoła rzymskokatolickiego należała początkowo do parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Koniuszy. W XIV wieku weszła w skład nowo powołanej parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biórkowie Wielkim. Na mocy bulli papieża Piusa XI z 1925 włączającej biórkowską parafię do diecezji krakowskiej, Łososkowice oraz Skrzeszowice zostały od niej odcięte i przyłączone do parafii w Koniuszy, pozostającej częścią diecezji kieleckiej. Dzięki staraniom mieszkańców i proboszcza ks. Franciszka Kwietnia miejscowości te powróciły pod administrację parafii w Biórkowie Wielkim w 1926^[18].

Do Łososkowic kursuje linia aglomeracyjna nr 202 Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Krakowie na trasie Czyżyny Dworzec – Łososkowice Remiza^[19].

• Łososkowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 737 .
• Łososkowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 274 .