Józef Geronis de Libuschin

Józef Libuschin-Geronis

major piechoty
Pełne imię i nazwisko	Józef Eugeniusz Libuschin-Geronis
Data i miejsce urodzenia	6 stycznia 1894 Kosów
Data i miejsce śmierci	wiosna 1940 Charków, USRR, ZSRR
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	PKU Łańcut
Stanowiska	komendant PKU
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Józef Eugeniusz Libuschin-Geronis^[a] (ur. 6 stycznia 1894 w Kosowie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – major piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. 2007-11-09: Pierwszy dzień uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”

Urodził się 6 stycznia 1894 w Kosowie, ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Józefa i Modesty z kniaziów Łabuńskich^[2][3][4]. Był młodszym bratem Kazimierza (ur. 1891), żołnierza Legionów Polskich, maszynisty kolejowego, odznaczonego Krzyżem Niepodległości^[5][6]. Ukończył seminarium nauczycielskie^[2].

W czasie I wojny światowej walczył w szeregach cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej. Jego oddziałem macierzystym był pułk strzelców nr 34. Na stopień podporucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 sierpnia 1916^[7].

Z dniem 1 listopada 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika^[8] i przydzielony do 1 baonu strzelców^[9]. W czasie wojny z bolszewikami walczył w szeregach 20 pułku piechoty. Był dowódcą kompanii i batalionu. Został ciężko ranny w bitwie pod Brodami^[2].

18 lutego i 14 października 1921 dowódca 20 pp, podpułkownik Stanisław Schuster-Kruk sporządził wnioski na odznaczenie porucznika Geronisa de Libuschin Orderem Virtuti Militari. Oba wnioski poparte przez generałów Stanisława Szeptyckiego, Kazimierza Raszewskiego i Mieczysława Linde oraz pułkowników Ryszarda Frendla i Karola Szemiota trafiły do Adiutantury Generalnej Naczelnego Wodza (odpowiednio 9 kwietnia i 16 grudnia 1921), lecz nie zostały pozytywnie rozpatrzone^[10][11].

18 lutego 1921 dowodził 6. kompanią strzelecką 20 pp^[12]. Później służył w 75 Pułku Piechoty w Królewskiej Hucie^[13][14]. 2 kwietnia 1929 został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1929 i 66. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[15], a w lipcu tego roku zatwierdzony na stanowisku kwatermistrza^[16][17]. W kwietniu 1934 został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Łańcut na stanowisko komendanta^[18]. W lipcu 1935 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr X^[19]. W tym samym roku został przeniesiony w stan spoczynku^[2].

Po zakończeniu służby wojskowej pracował jako kierownik szkoły powszechnej^[2] we wsi Ochaby na Śląsku Cieszyńskim^[3].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 – po agresji ZSRR na Polskę – w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku^[2]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach^[2], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie^[20]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 954^[2].

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika^[21][22][23]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”^[24][25][26].

• Krzyż Walecznych^[27][28]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[2]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[2]

20 grudnia 1932 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”^[29]. 26 czerwca 1938 Komitet ponownie rozpatrzył i odrzucił wniosek^[3].

• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• obozy NKWD dla jeńców polskich
• ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie

• Geronis de Libuschin Józef Eugeniusz. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.95-9402 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-01-11].
• Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1918. Wiedeń: 1918.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.