Adam Zemanek

Adam Zemanek
	major artylerii
Data i miejsce urodzenia	14 września 1898 ; Lwów
Data i miejsce śmierci	wiosna 1940 ; Charków
	Przebieg służby
Lata służby	przed 1916–1940
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	5 Lwowski pułk artylerii lekkiej ; 12 pułk artylerii ciężkiej; 6 pułk artylerii ciężkiej ; 1 pułk artylerii lekkiej Legionów
Stanowiska	dowódca dyonu 1 pułku artylerii lekkiej Legionów
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa ; Wojna polsko-ukraińska ; wojna polsko-bolszewicka; II wojna światowa
	Odznaczenia

Adam Zemanek (ur. 14 września 1898 we Lwowie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – major artylerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się 14 września 1898 roku we Lwowie, w rodzinie Ignacego i Stefanii. Był młodszym bratem Stanisława Zemanka.

W czasie I wojny światowej służył w Legionach. Wstąpił do Wojska Polskiego. W czasie wojny polsko-ukraińskiej oraz wojny polsko-bolszewickiej służył w 5 Lwowskim pułku artylerii polowej oraz 12 pułku artylerii ciężkiej.

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku i w 1922 roku został zweryfikowany do stopnia porucznika artylerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1920 roku. Służył w 6 pułku artylerii ciężkiej, gdzie był dowódcą plutonu^[1]. W 6 pac służył do początku lat trzydziestych XX wieku. W 1930 roku został awansowany na kapitana artylerii ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 roku i został oddelegowany do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1938 i 30. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[2]. W 1938 roku został mianowany dowódcą dyonu w 1 pułku artylerii lekkiej Legionów. W czasie mobilizacji w 1939 roku został wyznaczony na stanowisko oficera sztabu dowódcy artylerii dywizyjnej 1 Dywizji Piechoty Legionów. W czasie walk 22 września 1939 roku w okolicach Tarnawatki został ranny.

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku – po agresji ZSRR na Polskę – w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku^[3]. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach^[3], gdzie od 17 czerwca 2000 roku mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie^[4]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 1259^[3].

5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika^[5]^[6]^[7]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”^[8]^[9]^[10].

Ordery i odznaczenia

Złoty Krzyż Zasługi (25 maja 1939)^[11]
Medal Niepodległości (9 listopada 1932)^[12]
Srebrny Krzyż Zasługi (19 marca 1931)^[13]
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Zobacz też

Przypisy

↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 789, 828.
↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 424.
↑ ^a ^b ^c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 632.
↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 25 [dostęp 2024-08-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
↑ M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.
↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 296 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 103 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.

[CITEREFRocznik_Oficerski1923789,_828-1] Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 789, 828.

[CITEREFRybkaStepan2003424-2] Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 424.

[CITEREFKsięga_Cmentarna_Charkowa2003632-3] Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 632.

[CITEREFKsięga_Cmentarna_Charkowa2003LXXIV-4] Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.

[5] Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 25 [dostęp 2024-08-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).

[6] Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.

[7] Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).

[8] Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).

[9] Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).

[10] „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].

[11] M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.

[12] M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 296 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[13] M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 103 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.

[1]