Patryk O’Brien de Lacy

Patryk O’Brien de Lacy

Patryk O’Brien de Lacy w mundurze armii rosyjskiej
pułkownik broni pancernych
Data i miejsce urodzenia	5 sierpnia 1888 Augustówek
Data śmierci	15 października 1964
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	Biuro Badań Technicznych Broni Pancernych
Stanowiska	kierownik biura
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Patryk O’Brien de Lacy (ur. 5 sierpnia 1888 w Augustówku, zm. 15 października 1964^[1]) – pułkownik broni pancernych Wojska Polskiego.

Urodził się 5 sierpnia 1888 w majątku Augustówek, w ówczesnym powiecie grodzieńskim guberni grodzieńskiej, w rodzinie Aleksandra i Gabrieli z Radowickich^[2][3]. Był bratem Terencjusza (1885–1932), tytularnego pułkownika kawalerii Wojska Polskiego, i Maurycego (1891–1978), działacza społecznego.

1909 ukończył gimnazjum w Grodnie. Był absolwentem wydziału fizyko-matematycznego Uniwersytetu Petersburskiego. Służył w Armii Imperium Rosyjskiego, z której wystąpił w 1917 w stopniu podporucznika saperów. Następnie został adiutantem generała Józefa Dowbora-Muśnickiego w I Korpusie Polskim w Rosji^[4].

W 1920 brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 54. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów, a jego oddziałem macierzystym był 7 pułk saperów wielkopolskich w Poznaniu^[5]. W 1923 kierował pracami jednego z wydziałów Departamentu V Inżynierii i Saperów Ministerstwa Spraw Wojskowych, pozostając oficerem nadetatowym 7 pułku saperów wielkopolskich^[6]. W październiku 1924 został przeniesiony do Batalionu Maszynowego w Nowym Dworze Mazowieckim na stanowisko dowódcy batalionu^[7][8]. Batalionem dowodził do października 1926. W 1928 pełnił służbę w Centralnej Składnicy Inżynieryjnej, pozostając na ewidencji batalionu elektrotechnicznego^[9]. 23 stycznia 1929 został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 i 1. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów^[10]. Następnie kierował Wojskowym Zakładem Zaopatrzenia Inżynierii w Warszawie^[11]. W kwietniu 1933 został przeniesiony z Kierownictwa Zaopatrzenia Technicznego do Wojskowego Instytutu Badań Inżynierii na stanowisko kierownika^[12]. Z dniem 1 grudnia 1934 został przeniesiony do Biura Badań Technicznych Broni Pancernych w Warszawie na stanowisko kierownika biura^[13][14]. Od stycznia 1932 do grudnia 1937 obowiązki służbowe łączył z funkcją redaktora naczelnego „Przeglądu Wojskowo-Technicznego”. Na stopień pułkownika został mianowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1937 i 1. lokatą w korpusie oficerów broni pancernych (grupa liniowa)^[15][16].

W 1939 – niedługo przed wybuchem II wojny światowej – został przeniesiony wraz z BBTBr.Panc. do Pińska. Po 17 września i agresji ZSRR na Polskę przedostał się do Rumunii, a tam trafił do obozu dla internowanych. W lutym 1941 został wydany Niemcom. Umieszczono go w oflagu VI B pod Dössel (obecnie dzielnica Warburga), gdzie przebywał do wyzwolenia obozu przez US Army w kwietniu 1945.

30 lutego 1924 ożenił się z Marią z Duszyńskich, z którą miał syna Hugona^[17] (1925–1958) i córkę Margaret (ur. 1928), autorkę wspomnień Dzikie gęsi z Zielonej Wyspy^[2][3].

• Krzyż Niepodległości – 20 lipca 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[18][19]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 9 listopada 1931 „za zasługi na polu organizacji i administracji wojska”^[20][21][22]
• Krzyż Walecznych dwukrotnie^[2][23] (po raz pierwszy w 1922^[24])
• Złoty Krzyż Zasługi – 19 marca 1937 „za zasługi w służbie wojskowej”^[25][26]
• Srebrny Krzyż Zasługi – 16 marca 1928 „za zasługi na polu organizacji i administracji wojska”^[27][28]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[2]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[2]
• Srebrny Medal za Długoletnią Służbę^[29]
• Brązowy Medal za Długoletnią Służbę^[29]
• Honorowa odznaka „Znak Pancerny” – 11 listopada 1933^[30]
• Medal Zwycięstwa^[29][31]
• brytyjski Medal Wojny 1939–1945^[29]

• OʹBrien de Lacy Patryk. [w:] Kolekcja akt żołnierzy zarejestrowanych w rejonowych komendach uzupełnień, sygn. II.56.9060 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-14].
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Zdzisław G. Kowalski, Fachowe czasopisma wojskowe w latach 1918–1939, Biuletyn Nr 19 Wojskowej Służby Archiwalnej, Warszawa 1996.
• Stanisław Łoza: Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
• MargaretM. O'Brien de Lacy MargaretM., Dzikie gęsi z Zielonej Wyspy, JoannaJ. Sypuła-Gliwa, Łomianki: LTW, 2009, ISBN 978-83-7565-058-7, OCLC 750717791 . Brak numerów stron w książce
• Echa Polesia – Joanna Sypuła-Gliwa, Dzikie gęsi z Zielonej Wyspy