Aleksander Kwaśniewski
Szablon:Prezydent RP infobox Aleksander Kwaśniewski (ur. 15 listopada 1954 w Białogardzie) polski dziennikarz, polityk, działacz PZPR (1977-1990) i SdRP (1990 - 1995), minister w rządach Messnera i Rakowskiego, poseł na Sejm (1991-1995), Prezydent RP (1995-2005). Laureat Nagrody Kisiela w 1993 i Człowiek Roku 1993 według tygodnika Wprost.
Studia i praca dziennikarza
Studiował handel zagraniczny na wydziale Ekonomiki Transportu Uniwersytetu Gdańskiego. Nie zdał wszystkich egzaminów i nie złożył pracy magisterskiej. W młodości był aktywistą studenckich organizacji prorządowych (do 1982). Pełnił funkcję między innymi przewodniczącego Rady Uczelnianej Socjalistycznego Związku Studentów Polskich (SZSP) w latach 1976-1977, później wiceprzewodniczącego Zarządu Wojewódzkiego w Gdańsku (1977-1979) i członka władz naczelnych SZSP (1977-1982). Zajmował się dziennikarstwem. Był redaktorem naczelnym tygodnika studenckiego "Itd" od listopada 1981 do lutego 1984 roku, następnie redaktorem naczelnym dziennika "Sztandar Młodych".
Kariera polityczna w PRL
Był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR) od 1977 roku aż do jej rozwiązania w 1990. Pełnił funkcję ministra-członka Rady Ministrów ds. młodzieży w rządzie Zbigniewa Messnera w latach 1985-1987, następnie przewodniczącego Komitetu Młodzieży i Kultury Fizycznej (1987-1990). W rządzie Mieczysława F. Rakowskiego był członkiem Prezydium Rządu i przewodniczącym Komitetu Społeczno-Politycznego Rady Ministrów od października 1988 do sierpnia 1989. Uczestniczył w obradach "Okrągłego Stołu" od lutego do kwietnia 1989 roku, gdzie był, wraz z Tadeuszem Mazowieckim i Romualdem Sosnowskim, współprzewodniczącym zespołu do spraw pluralizmu związkowego. W latach 1988-1991 pełnił funkcję prezesa Polskiego Komitetu Olimpijskiego.
Kariera polityczna w III Rzeczypospolitej
Po rozwiązaniu PZPR w 1990 roku wraz z Leszkiem Millerem został współtwórcą Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej (styczeń - luty 1990), której przewodniczącym był do grudnia 1995. Następnie uczestniczył w organizowaniu wyborczej koalicji Sojuszu Lewicy Demokratycznej (SLD) przed wyborami w 1991 roku. Był posłem na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej I i II kadencji wybranym w okręgu warszawskim z listy SLD (w wyborach w 1993 uzyskał największą liczbę głosów w kraju - 148553).
W I i II kadencji Sejmu pełnił funkcję przewodniczącego klubu parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej (1991-1995), lecz nigdy nie był przewodniczącym SLD.
W pierwszej kadencji Sejmu zasiadał w Komisji Spraw Zagranicznych, Komisji Sprawiedliwości, trzech Komisjach Nadzwyczajnych oraz Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, której przewodniczył od listopada 1993 do listopada 1995.
W drugiej natomiast uczestniczył w posiedzeniach Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Spraw Zagranicznych i dwóch Komisjach Nadzwyczajnych.
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
Aleksander Kwaśniewski urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej sprawował przez dwie kolejne kadencje od 23 grudnia 1995 do 22 grudnia 2005.
W 1995 wystartował w wyborach prezydenckich jako kandydat SLD z hasłami "Wybierzmy przyszłość" i "Wspólna Polska". W drugiej turze wyborów 19 listopada 1995 zmierzył się z prezydentem Lechem Wałęsą i uzyskał wynik 51,7% głosów wobec 48,3% Lecha Wałęsy. Podczas kolejnych wyborów 8 października 2000 pod hasłem "Dom wszystkich - Polska" zdobył 53,9% głosów już w pierwszej turze. Wkład w zwycięstwa wyborcze Kwaśniewskiego posiada Jacques Seguela, francuski specjalista od marketingu politycznego.
Został zaprzysiężony 23 grudnia 1995 roku jako Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, dzień po wygaśnięciu kadencji Lecha Wałęsy. Tego samego dnia złożył ślubowanie jako Zwierzchnik Sił Zbrojnych w 1 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego "Warszawa" w Mińsku Mazowieckim. Ponownie zaprzysiężony przed Zgromadzeniem Narodowym na drugą kadencję 23 grudnia 2000 roku. Tego samego dnia na Okręcie Muzeum ORP Błyskawica w Gdyni przyjął zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi RP.
W wyborach prezydenckich w 2005 roku popierał kandydaturę Włodzimierza Cimoszewicza jako swojego następcy. Po wycofaniu się Cimoszewicza z wyborów poparł Marka Borowskiego. W II turze wyborów udzielił poparcia Donaldowi Tuskowi.
Jako były prezydent 23 grudnia 2005 uczestniczył w posiedzeniu Zgromadzenia Narodowego odbierającego przysięgę od prezydenta-elekta Lecha Kaczyńskiego.
Współtworzył projekt i uczestniczył w kampanii do referendum konstytucyjnego z 25 maja 1997 na rzecz przyjęcia Konstytucji III Rzeczypospolitej Polskiej, którą podpisał 16 lipca 1997 roku.
26 lutego 1999 roku podpisał dokumenty ratyfikujące polskie członkostwo w NATO (we wspólnej ceremonii z Prezydentem Republiki Czeskiej Vaclavem Havlem). Z jego inicjatywy zorganizowana została w Warszawie (listopad 2001), w ramach koalicji antyterrorystycznej, międzynarodowa konferencja przywódców państw Europy Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej poświęcona wzmocnieniu działań regionu w zwalczaniu światowego terroryzmu. Twórca Inicjatywy Ryskiej (2002) - platformy współpracy państw naszego regionu Europy, tworzącej warunki do poszerzania NATO i Unii Europejskiej.
Relacje polsko - żydowskie
10 lipca 2001 w czasie obchodów 60. rocznicy pogromu w Jedwabnem Prezydent RP Kwaśniewski, w obecności ambasadora Izraela, Szewacha Weissa, oficjalnie, w imieniu swoim oraz tych Polaków, których sumienie jest poruszone tamtą zbrodnią [1], przeprosił za nią oraz oddał hołd pomordowanym. Spotkało się to z krytyką niektórych środowisk nie poczuwających się do odpowiedzialności Polaków za zbrodnię.
Relacje z kościołem katolickim
- 23 lutego 1998 prezydent Kwaśniewski (w Warszawie) i papież Jan Paweł II (w Watykanie) podpisali dokumenty ratyfikacyjne Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską. Konkordat wszedł w życie 25 kwietnia 1998.
- Prezydent Kwaśniewski był dziewięciokrotnie przyjmowany przez Jana Pawła II na audiencjach w Watykanie a trzykrotnie gościł papieża podczas jego pielgrzymek do Polski w 1997, 1999 i w 2002. Częste kontakty Stolicy Apostolskiej z Polską oraz serdeczny i otwarty dialog prezydenta Kwaśniewskiego z Janem Pawłem II czego symbolicznym wyrazem było bezprecedensowe zaproszenie do „papamobile” przyczyniły się do postrzegania Polski na arenie międzynarodowej jako kraju katolickiego, ceniącego wartości duchowe i pokojowy rozwój stosunków międzynarodowych.
- 8 kwietnia 2005 przewodniczył polskiej delegacji państwowej podczas pogrzebu Jana Pawła II w Rzymie. Doszło wówczas do pojednania prezydentów Kwaśniewskiego i Wałęsy.
- Z papieżem Benedyktem XVI prezydent spotkał się dwukrotnie, podczas inauguracji pontyfikatu 24 kwietnia 2005 i 9 grudnia 2005 w Watykanie na audiencji pożegnalnej.
Interwencja sojusznicza w Iraku w 2003
17 marca 2003 prezydent Kwaśniewski na wniosek premiera Millera wydał postanowienie o użyciu Polskiego Kontyngentu Wojskowego w sile 200 żołnierzy w składzie sił koalicji międzynarodowej dla przyczynienia się do wyegzekwowania realizacji przez Republikę Iraku rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1441 z dnia 8 listopada 2002 oraz związanych z nią wcześniejszych rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ. Planowany rejon działań obejmował: Arabię Saudyjską, Bahrajn, Jordanię, Katar, Kuwejt, Irak oraz Zatokę Perską, Morze Czerwone i Ocean Indyjski.
Akcesja do Unii Europejskiej w 2004
16 kwietnia 2003 stał na czele delegacji państwowej na szczyt Unii Europejskiej w Atenach podczas którego doszło do podpisania Traktatu Akcesyjnego. Jednak podpis pod traktatem złożył premier Leszek Miller, minister spraw zagranicznych Włodzimierz Cimoszewicz oraz minister ds. integracji europejskiej Danuta Huebner.
Uczestniczył w kampanii na rzecz akcesji Polski do Unii Europejskiej zakończonej zwycięstwem w referendum z 8 i 9 czerwca 2003.
23 lipca 2003 prezydent dokonał uroczystej ratyfikacji Traktatu o przystąpieniu Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej.
1 maja 2004 wraz z ówczesnym premierem Leszkiem Millerem w Dublinie wziął udział w symbolicznym zawieszeniu polskiej flagi przed siedzibą prezydenta Irlandii, która wówczas sprawowała prezydencję w Unii Europejskiej.
Pomarańczowa rewolucja na Ukrainie w 2004
Pod koniec 2004, podczas Pomarańczowej rewolucji na Ukrainie, został poproszony przez Leonida Kuczmę do roli mediatora i brał aktywny udział w rozmowach pomiędzy Wiktorem Juszczenką a Wiktorem Janukowyczem, odgrywając według części komentatorów istotną rolę w pokojowym rozwiązaniu kryzysu politycznego.
25 listopada 2005 roku, podczas wizyty na Ukrainie, w rok po Pomarańczowej rewolucji, otrzymał tytuł doktora honoris causa Akademii Kijowsko-Mohylańskiej.
Wizyty zagranicznych głów państw w Polsce
Prezydent Aleksander Kwaśniewski gościł w Polsce wiele głów państw i szefów rządów m.in.
- prezydentów USA:
- w lipcu 1997 Billa Clintona
- w czerwcu 2001 George'a W. Busha
- w maju 2003 George'a W. Busha
- przebywającego z pielgrzymką w Polsce papieża Jana Pawła II, w czerwcu 1997, w czerwcu 1999 i w sierpniu 2002
- cesarza Japonii Akihito 9 lipca 2002
- królową brytyjską Elżbietę II w marcu 1996
Wizyty zagraniczne prezydenta
lista niepełna
- lipiec 1996 - obecność prezydenta podczas igrzysk olimpijskich w Atlancie
- wrzesień 2000 - obecność prezydenta podczas igrzysk olimpijskich w Sydney
- sierpień 2004 - obecność prezydenta podczas igrzysk olimpijskich w Atenach
- 4 czerwca 2002 - wizyta w Korei, na meczu Polska - Korea Południowa podczas Mistrzostw Świata w piłce nożnej
- styczeń 2004 - wizyta w Waszyngtonie, spotkanie z Georgem Bushem
- 8 kwietnia 2005 - pogrzeb Jana Pawła II w Rzymie; delegacja wraz z byłym Prezydentem RP Lechem Wałęsą
- 24 kwietnia 2005 - w Rzymie na inauguracji pontyfikatu Benedykta XVI; zaproszenie papieża do Polski
- 9 maja 2005 - uroczystości 60. rocznicy zakończenia II wojny światowej w Moskwie; delegacja wraz z byłym Prezydentem RP Wojciechem Jaruzelskim
Polityka zagraniczna
Podczas 10-letniej kadencji prezydent Kwaśniewski wziął udział w ponad 2600 wydarzeniach o charakterze międzynarodowym, w tym w:
- 324 oficjalnych i roboczych podróżach zagranicznych;
- 218 wizytach głów państw obcych w Polsce;
- 106 spotkaniach i audiencjach premierów, szefów rządów i wicepremierów;
- 306 spotkaniach i audiencjach innych osobistości rządowych (ministrów, wiceministrów, szefów urzędów centralnych i sądownictwa);
- 169 spotkaniach i audiencjach z delegacjami parlamentarnymi;
- 143 spotkaniach i audiencjach z przedstawicielami organizacji i stowarzyszeń międzynarodowych;
- 714 spotkaniach i audiencjach z korpusem dyplomatycznym;
- 596 innych wydarzeniach, spotkaniach i audiencjach o charakterze międzynarodowym;
- 35 spotkaniach krajowych o charakterze polonijnym.
- Na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych zgłosił projekt Konwencji o walce ze zorganizowaną przestępczością (1996).
Polityka krajowa
Podczas swoich dwóch kadencji prezydent Kwaśniewski desygnował 5 prezesów Rady Ministrów odbierając przysięgę:
- 7 lutego 1996 od rządu Włodzimierza Cimoszewicza,
- 31 października 1997 od rządu Jerzego Buzka,
- 19 października 2001 od rządu Leszka Millera,
- 2 maja 2004 i 11 czerwca 2004 od rządów Marka Belki,
- 31 października 2005 od rządu Kazimierza Marcinkiewicza.
Polityka legislacyjna
- W 2001 prezydent Kwaśniewski zawetował ustawę wprowadzającą nowy kodeks karny. Trwająca kampania wyborcza zbiegająca się z końcem kadencji uniemożliwiła Sejmowi zebranie się w celu odrzucenia prezydenckiego weta. Projekt autorstwa m.in. Lecha Kaczyńskiego popierany był przez klub AWS a wśród jego założeń była całkowita delegalizacja pornografii.
Aleksander Kwaśniewski korzystając z konstytucyjnych prerogatyw Prezydenta RP ułaskawił:
- w 1999 Petera Vogla; zobacz Ułaskawienie Petera Vogla
- 5 grudnia 2005 Sławomira Sikorę skazanego za zabójstwo na karę 25 lat pozbawienia wolności darując mu całość pozostającej do wykonania kary. Prezydent odmówił Sikorze prawa łaski w 2002 i 2003; zobacz Sławomir Sikora, Artur Bryliński, Dług (film)
- 16 grudnia 2005 Ryszarda Kalisza zarządzając zatarcie skazania; zobacz Ryszard Kalisz
- 16 grudnia 2005 Zbigniewa Sobotkę; zobacz Ułaskawienie Zbigniewa Sobotki
Ordery i odznaczenia
Polskie
Aleksander Kwaśniewski z tytułu swego wyboru na urząd Prezydenta RP stał się:
- Kawalerem Orderu Orła Białego, Wielkim Mistrzem Orderu i przewodniczył jego Kapitule,
- Kawalerem Orderu Odrodzenia Polski I klasy, Wielkim Mistrzem Orderu i przewodniczył jego Kapitule.
Zagraniczne
- Order Witolda Wielkiego I Stopnia (1996) i Order Wielkiego Księcia Litewskiego Giedymina I Stopnia (1999) - Litwa
- Wielki Krzyż Rycerski Orderu Łaźni (marzec 1996) i Wielki Krzyż Rycerski Orderu św. Michała i św. Jerzego (GCMG) (październik 1996) - Wielka Brytania
- Wielki Krzyż Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (1996) - Włochy
- Krzyż Wielki Orderu Legii Honorowej (1996) - Francja
- Królewski Order św. Olafa (1996) - Norwegia
- Wielki Krzyż Orderu Zbawiciela (1996) - Grecja
- Order Trzech Gwiazd (1997) - Łotwa
- Wielki Krzyż z Łańcuchem Orderu Białej Róży Finlandii (1997) - Finlandia
- Królewski Order Zasługi (1997) - Malezja
- Order Jarosława Mądrego I Klasy (1997) - Ukraina
- Wielki Krzyż Orderu Niderlandzkiego Lwa (1997) - Holandia
- Order Białego Podwójnego Krzyża I Klasy (1997) - Słowacja
- Order Infanta Henryka z Wielką Wstęgą (1997) - Portugalia
- Dyplom "Honorowego obywatela miasta Kijowa" (maj 1997) - Ukraina
- Wielki Krzyż ze Wstęgą Orderu Terra Mariana (1998) - Estonia
- Order Gwiazdy Rumunii ze Wstęgą (1999) - Rumunia
- Wielki Łańcuch Orderu Zasługi (1999) - Chile
- Wielka Wstęga Orderu Leopolda (1999) - Belgia
- Order Państwa (kwiecień 2000) - Turcja
- Wielki Order Króla Tomisława ze Wstęgą i Wielką Gwiazdą (kwiecień 2001) - Chorwacja
- Order Izabeli Katolickiej z Łańcuchem (maj 2001) - Hiszpania
- Order Narodowy Krzyża Południa (2002) - Brazylia
- Specjalny Wielki Krzyż Orderu "W uznaniu Szczególnych Zasług" (2002) - Peru
- Wielki Krzyż Zasługi (2002) - Niemcy
- Wielka Wstęga Najwyższego Orderu Chryzantemy (2002) - Japonia
- Złoty Order Olimpijski Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (1998)
- Złoty Order Zasługi IAAF (Międzynarodowej Federacji Lekkiej Atletyki) (1999)
- Order Zasługi EOC (Stowarzyszenia Europejskich Komitetów Olimpijskich) (2000)
- Doctor honoris causa Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie (2004) [2]
Prezydent Aleksander Kwaśniewski został również odznaczony najwyższym odznaczeniem Kościoła prawosławnego w Polsce - Orderem św. Marii Magdaleny I stopnia z ozdobami w 1998 roku, a także otrzymał nagrodę "Wiktora" za osobowość telewizyjną w latach 1993, 1995 i 2000. W kwietniu 2006 otrzymał nagrodę im. Jana Karskiego, przyznaną za przeciwstawianie się antysemityzmowi.
Działalność po prezydenturze
Wykłady w Stanach Zjednoczonych
7 marca 2006 Kwaśniewski został gościnnym profesorem w Edmund A. Walsh School of Foreign Service gdzie prowadzi wykłady na temat demokratyzacji Europy Wschodniej, współczesnej polityki europejskiej i stosunków europejsko-amerykańskich.[2]. W waszyngtońskim Georgetown University Kwaśniewski opowiadał między innymi o integracji europejskiej i Gazociągu Północnym[3].
Zapowiedź powrotu do polityki
20 marca 2007 w wywiadzie dla Gazety Wyborczej [4] Kwaśniewski zapowiedział swój powrót do krajowej polityki [5]
W kwietniu 2007 roku, Aleksander Kwaśniewski na zaproszenie i prośbę Wiktora Pinczuka, zięcia byłego prezydenta Ukrainy, Leonida Kuczmy przyleciał do Kijowa, gdzie spotkał się z premierem Wiktorem Janukowyczem, z szefem Rady Najwyższej Ołeksandrem Morozem oraz z jedną z liderów opozycji parlamentarnej, byłą premier Julią Tymoszenko.
Rodzina
- Rodzice: Zdzisław Kwaśniewski i Aleksandra z domu Bałasz.
- Żona: Jolanta - prezes organizacji charytatywnej Porozumienie bez barier.
- Córka: Aleksandra (ur. 1981) - absolwentka Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Kontrowersje
Kwestia wykształcenia
Aleksander Kwaśniewski, jako poseł na Sejm RP, podawał w ankietach personalnych informację, że ma wykształcenie wyższe.[6][7]W myśl ustawy o szkolnictwie wyższym obowiązującej w tym czasie, określenie "wyższe wykształcenie" oznaczało obronę pracy magisterskiej lub inżynierskiej. Tymczasem Kwaśniewski nie ukończył studiów i nie podjął się pisania pracy magisterskiej, bo był już w tym czasie działaczem organizacji młodzieżowych. W myśl ustawy ukończenie studiów bez obrony pracy magisterskiej kwalifikuje się jako niepełne wyższe wykształcenie. Kwaśniewski usprawiedliwiał się, że nie miał świadomości prawnej różnicy między określeniem "wykształcenie wyższe" i "niepełne wykształcenie wyższe" i podał nieprawdę w dobrej wierze. Ten drobny w sumie niuans miał w trakcie kampanii wyborczej spore znaczenie, gdyż Kwaśniewski był w niej kreowany na człowieka wykształconego, w odróżnieniu od Lecha Wałęsy, który legitymuje się tylko ukończeniem szkoły zawodowej. Sprawa ta wywołała falę wniosków o powtórzenie wyborów. Wnioski te jednak zostały odrzucone przez Państwową Komisję Wyborczą oraz Sąd Najwyższy.[potrzebny przypis]
Lustracja
W styczniu 1996 r. tygodnik "Wprost" stwierdził, że w elitach naszej władzy działa czterech rosyjskich agentów, w tym m. in. o pseudonimach "Kat" i "Minim". Jeden z autorów tekstu, Stanisław Janecki, mówił: Wiemy, kim są "Kat" i "Minim". Wiemy także, kim są dwie inne osoby zakwalifikowane w Moskwie jako wartościowe źródła informacji. Zastanawiamy się, co z tą wiedzą zrobić. Nasza decyzja będzie zależała od tego, jak będzie się rozwijać sytuacja w Polsce. Kilka miesięcy później Paweł Moczydłowski, były szef więziennictwa, podczas konferencji wspomniał nazwisko A. Kwaśniewskiego w związku z rosyjskim agentem o pseudonimie "Kat", a nazwisko ówczesnego szefa URM Leszka Millera w powiązaniu z agentem o pseudonimie "Minim". Moczydłowski powiedział[8]: Pozostaje zadać pytanie ministrowi spraw wewnętrznych Zbigniewowi Siemiątkowskiemu, czy być może nie jest tak, że snuje się podejrzenia, iż za pseudonimami Kat stoi nazwisko Aleksandra Kwaśniewskiego, a Minim nazwisko Leszka Millera. Zdaniem Kwaśniewskiego było to oszczerstwo, nawet, jeśli jest "ze znakiem zapytania". Moczydłowski nie odwołał tych sugestii, a Prokuratura Wojewódzka w Warszawie odmówiła wszczęcia śledztwa przeciwko Moczydłowskiemu.
W sierpniu 2000 roku UOP przesłał do sądu lustracyjnego dokumenty mające świadczyć o jego współpracy z SB. Dokumenty przekazane przez UOP - które nie były wcześniej znane ani rzecznikowi interesu publicznego, ani ministrowi-koordynatorowi służb specjalnych – wskazywały, że istniał agent "Alek", który pracował w Życiu Warszawy. Kwaśniewski zaprzeczył tym informacjom, twierdził, że nie pracował w tej gazecie. Po kilkunastu dniach procesu sąd lustracyjny orzekł, że Kwaśniewski nie skłamał w swoim oświadczeniu. Jednocześnie stwierdził, iż zabezpieczenie operacyjne' w materiałach Służby Bezpieczeństwa i późniejsza zmiana jego kwalifikacji na tajnego współpracownika o pseudonimie Alek dotyczą Aleksandra Kwaśniewskiego. Jak stwierdził w uzasadnieniu orzeczenia sędzia Grzegorz Karziewicz materiały przekazane przez UOP były autentyczne: Nie ma podstaw do kwestionowania rzetelności przekazanych materiałów. Udostępnione na żądanie sądu oryginały dziennika rejestracyjnego i dzienników koordynacyjnych zawierają wpisy autentyczne (…). Z dokumentów tych (…) wynika, że w 1982 roku dokonano zabezpieczenia wskazanej osoby pod pozycją 72204, a w 1983 roku zmieniono kwalifikację, przyjmując, iż jest to tajny współpracownik o pseudonimie "Alek". (…) Zarówno to zabezpieczenie, jak i zmiana kwalifikacji na tajnego współpracownika dotyczy osoby pana Aleksandra Kwaśniewskiego.
Przewodniczący składu sędziowskiego stwierdził także, że nie było możliwości sprawdzenia, czy zakwalifikowanie Kwaśniewskiego jako TW było zgodne ze stanem rzeczywistym, ponieważ sąd nie otrzymał ani kart rejestracyjnych, ani teczki personalnej tajnego współpracownika. Sędziowie nie uzyskali także informacji, czy złożył on ustną bądź pisemną deklarację współpracy.
Później ujawniono także, że UOP znalazł materiały operacyjne z okresu olimpiady w Seulu, kiedy Kwaśniewski był ministrem sportu. Już po zakończeniu procesu lustracyjnego Kwaśniewskiego koordynator służb specjalnych min. Janusz Pałubicki mówił w Sejmie, że była to notatka służbowa z 3 września 1988 r.: Melduję, że w 229-osobowym składzie ekipy narodowej udającej się na igrzyska olimpijskie w Seulu uplasowano 29 osobowych źródeł informacji różnej kategorii, a mianowicie... - i tu wymieniają różne kategorie. Później podają, na kontakcie jakiego wydziału znajdowały się te źródła. A później mówią: wymienione źródła uplasowane są: 3 TW, 1 konsultant, 1 KS, czyli kontakt specjalny - w ścisłym kierownictwie ekipy. Archiwiści Urzędu Ochrony Państwa wzięli powszechnie dostępną książkę, w której przeczytali: Kierownictwo polskiej ekipy składa się z następujących osób: prezesa PKOZ ministra Aleksandra Kwaśniewskiego, szefa misji olimpijskiej dr. Stefana Paszczyka, zastępcy szefa misji, szefa zespołu sportowego Janusza Tracewskiego, attache olimpijskiego dr. Zygmunta Szulca, sekretarza generalnego PKOl Janusza Pawluka, szefa zespołu organizacyjnego Zbigniewa Sikory, szefa zespołu medycznego Zbigniewa Rusina. Proszę państwa, 7 osób w kierownictwie, oficjalnie, w oficjalnym wydruku. I notatka służbowa, że wymienione źródła uplasowane są w ścisłym kierownictwie ekipy.
"Wakacje z agentem" - prezydent kontra dziennik "Życie"
"Wakacje z agentem" - cykl artykułów opublikowany na łamach pierwszej edycji dziennika "Życie" w sierpniu 1997 r., który przeszedł do historii polskiego dziennikarstwa śledczego. Seria tekstów[9], znana pod tytułem "Wakacje z agentem", informowała o wspólnych wakacjach: pobytu i spotkań Aleksandra Kwaśniewskiego, wówczas przewodniczącego Klubu Parlamentarnego SLD, z rosyjskim szpiegiem Władimirem Ałganowem w pensjonacie "Rybitwa" na terenie Centralnego Ośrodka Sportu we Władysławowie-Cetniewie w sierpniu 1994 r.[10][11] Zaraz po publikacji Prezydent nazwał publikację stekiem bzdur i zapowiedział skierowanie sprawy do sądu. Stwierdził, że nigdy nie spotkał się z W. Ałganowem. Po tych słowach, w dzienniku "Życie" opublikowano serię zdjęć, przedstawiającą Prezydenta z radzieckim szpiegiem[12][13]. Następnie rzecznik Prezydenta, Antoni Styrczula oświadczył, że Prezydent Aleksander Kwaśniewski nie mógł przebywać na terenie Centralnego Ośrodka Sportu we Władysławowie-Cetniewie, bo 12 sierpnia 1994 r. przyjmował w stolicy delegację parlamentarzystów z Tajlandii. Ambasada Tajlandii w Warszawie nie odnotowała jednak odbycia podobnej wizyty[14].
Aleksander Kwaśniewski pozwał "Życie" do sądu. Był to pierwszy w Polsce proces cywilny wytoczony prasie przez urzędującego Prezydenta RP. Gazeta powoływała się na relacje świadków oraz rachunki za pobyt w ośrodku, jednak część świadków "Życia" zeznała inaczej niż wcześniej opowiadała dziennikarzom.
Dowodem koronnym w sprawie sądowej przeciwko redaktorom "Życia" stała się dokumentacja zachowana w BIG Banku Gdańskim., kierowanym przez Bogusława Kotta, znajomego Prezydenta Kwaśniewskiego. Transakcje Prezydenta dokonane kartami płatniczymi wydanymi przez BIG Bank Gdański zostały uznane przez sąd za wiarygodne alibi prezydenta i dowód, że w inkryminowanym okresie nie przebywał on w Cetniewie, lecz w Irlandii.
21 lutego 2005 r. Sąd Najwyższy ustanowił precedensową uchwałę - dziennikarz nie podlega odpowiedzialności cywilnej za przedstawienie nieprawdziwego zarzutu, pod warunkiem że zbierając i wykorzystując informacje dochował staranności, działał w ważnym interesie społecznym i odwołał nieprawdziwy zarzut. Uchwała nie jest wiążąca dla sądów, choć mogą one brać ją pod uwagę przy orzekaniu w konkretnych sprawach[15].
Wizyta na grobach katyńskich
17 września 1999 roku prezydent Kwaśniewski brał udział w obchodach 59. rocznicy zbrodni katyńskiej, które odbywały się w Charkowie. Jego sposób zachowania (gesty i słowa) mogły wskazywać, iż był pod wpływem alkoholu. Mimo, że Prezydentowi podczas ukraińskiej wizyty towarzyszyli dziennikarze 18 redakcji, w tym wszystkich polskich stacji telewizyjnych, telewizyjną relację z wizyty przedstawiły z pięciodniowym opóźnieniem tylko Fakty TVN[16] (wcześniej w swoim przekazie dla BBC polska korespondentka Maria Przełomiec podała, że "Kwaśniewski lekko chwiał się na nogach", i to relacja BBC uchyliła de facto kulisy tego wydarzenia). Kancelaria Prezydenta tłumaczyła zachowanie Kwaśniewskiego "bólem lewej goleni"[17]. Cała sytuacja była oceniana skrajnie dwojako. Pojawiały się głosy sprzeciwu żądające ustąpienia prezydenta, były również głosy bagatelizujące całą sprawę i wskazujące, że całość została przejaskrawiona przez pisma sensacyjne (gazeta Super Express), a także przez stację telewizyjną TVN, która wyemitowała zdjęcia z obchodów, zawierające jednak drobne retusze (dodane odgłosy klepnięć po ramieniu, przyspieszany i spowalniany materiał filmowy, który pogłębiał efekt niemiarowego kroku) intensyfikujące wrażenie iż prezydent jest nietrzeźwy. Pod koniec drugiej kadencji, w grudniu 2005 roku, prezydent Kwaśniewski przyznał się do picia alkoholu przed uroczystościami w Charkowie, tłumacząc to nadmierną gościnnością zapraszających, co zdarza się podczas spotkań międzynarodowych na najwyższych szczeblach, szczególnie we wschodniej Europie.
Parodiowanie Jana Pawła II
Zachowaniem, które wzbudziło poważne kontrowersje było, ujawnione przez sztab wyborczy Mariana Krzaklewskiego w 2000 r., nagranie przedstawiające Marka Siwca podczas wizyty w Kaliszu, który zachęcany przez Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego, parodiuje gesty błogosławieństwa papieża Jana Pawła II. W nagraniu widać, jak 17 września 1997 roku z prezydenckiego śmigłowca wysiada szef prezydenckiego Biura Bezpieczeństwa Narodowego Marek Siwiec i schodząc po schodkach kreśli w powietrzu znak krzyża świętego w kierunku witających go urzędników i działaczy, jakby ich błogosławił. Za Siwcem wychodzi Prezydent Aleksander Kwaśniewski i pyta: Czy minister Siwiec całował już ziemię kaliską?. Wówczas szef BBN klęka i - w taki sam sposób, jak zwykł to czynić Jan Paweł II - całuje ziemię[18].
Odmowa zeznań przed sejmową komisją śledczą
Prezydent Kwaśniewski mimo zapowiedzi że stawi się i zatańczy [przed nią] [potrzebny przypis] oświadczył 7 marca 2004, że nie stawi się przed Sejmową Komisją Śledczą badającą tzw. aferę Rywina.
Na gruncie obowiązującej Konstytucji RP pojawił się spór, wedle którego Prezydent RP jako przedstawiciel władzy wykonawczej nie podlega kontroli władzy ustawodawczej (Sejmu i komisji śledczej) co wynikało z zasady trójpodziału władzy wyrażonej w art. 10 Konstytucji. Przeciwnicy tego poglądu (Zbigniew Ziobro, Jan Rokita) wywodzili swoje racje z przepisów Ustawy o komisji śledczej z 1999, która wyposażała Sejmową Komisję Śledczą w prawo wzywania na przesłuchanie każdego obywatela.
Udział w obchodach 60-lecia zakończenia II wojny światowej
9 maja 2005 roku Aleksander Kwaśniewski wziął udział w rosyjskich obchodach Dnia Zwycięstwa w Moskwie. W opinii ówczesnej opozycji (zwłaszcza partii PO, PiS, LPR) wizyta polskiego prezydenta na takiej uroczystości była niestosowna, tym bardziej, że organizatorzy zaprosili z Polski również Wojciecha Jaruzelskiego. Według części komentatorów, obecność prezydenta w Moskwie z kolei była zgodna z polską racją stanu. Inni komentatorzy twierdzili że brak polskiego prezydenta w Moskwie mógłby zostać źle zinterpretowany przez opinię międzynarodową i uznany za nietakt. Prezydent Rosji Władimir Putin w mowie przygotowanej na obchody wspomniał udział w zwycięstwie Rosjan, Amerykanów, Brytyjczyków, Francuzów oraz włoskich i niemieckich antyfaszystów pomijając wkład Polaków i Jugosłowian.
16 grudnia 2005 roku Kwaśniewski ułaskawił Zbigniewa Sobotkę, skazanego wcześniej prawomocnym wyrokiem na trzy i pół roku więzienia za ujawnienie tajemnicy państwowej, łagodząc mu karę na rok więzienia w zawieszeniu na dwa lata. Kontrowersje wzbudził fakt związków towarzyskich i partyjnych Kwaśniewskiego i Sobotki, mogący mieć wpływ na decyzję, waga popełnionego przez Sobotkę przestępstwa oraz tryb podjęcia decyzji, w ostatnich tygodniach sprawowania urzędu (bez akt sprawy, których dostarczenie prezydentowi wstrzymał Minister Sprawiedliwości Zbigniew Ziobro).
Prezydent Kwaśniewski ułaskawił Petera Vogla (przed zmianą nazwiska Piotr Filipczyński) skazanego w 1971 roku na karę 25 lat pozbawienia wolności za morderstwo kobiety na tle rabunkowym. Vogel w czasie przerwy w odbywaniu kary otrzymał od władz PRL paszport i wyjechał zagranicę. Od 1987 poszukiwany był listem gończym. Po aresztowaniu go w Szwajcarii w 1998 i ekstradowaniu do Polski (już pod zmienionym nazwiskiem Vogel) w 1999 wszczęta została wobec niego procedura ułaskawieniowa. Zakończona została ułaskawieniem w trybie nadzwyczajnym przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego pomimo negatywnej opinii prokuratora.
W 2006 polska prokuratura złożyła do władz Szwajcarii wnioski o ujawnienie informacji o kontach, co do których istnieją podejrzenia, że za pośrednictwem Vogla były wykorzystywane do procederu korumpowania polskich polityków lat 90.
W 2006 były premier Józef Oleksy w prywatnej rozmowie z Aleksandrem Gudzowatym stwierdził, że Aleksander Kwaśniewski nigdy nie będzie w stanie udowodnić legalnego pochodzenia swojego majątku[19]. Przebieg kilkugodzinnej rozmowy, którą zarejestrowała ochrona biznesmena przekazany został do prokuratury. Jej treść opublikował Dziennik[20] 22 marca 2007 oraz tygodnik Wprost. W dniu publikacji Aleksander Kwaśniewski nazwał Józefa Oleksego ostatecznym kretynem i zdrajcą[21] zarzucając partii rządzącej inspirowanie przecieku do mediów zapisu rozmów Gudzowaty-Oleksy. Oleksy wycofał się ze wszystkich stwierdzeń, które padły w jego rozmowie z Gudzowatym oraz publicznie za nie przeprosił.
Inne
- W grudniu 1994 na wieść o kandydaturze Ryszarda Kaczorowskiego na kierowanie resortem obrony, pozwolił sobie na "żart": to on jeszcze żyje?
- 27 czerwca 1995 jako kandydat na prezydenta określił członków Solidarności jako faszystów i antysemitów, mówiąc: (...) Tak wygląda dziś Solidarność - faszyzm i antysemityzm (...) (cyt. za Życiem Warszawy z dn. 13-14 stycznia 1996).
- W 1995 sztab Aleksandra Kwaśniewskiego podczas kampanii wyborczej wykorzystał bezprawnie fraszkę Jana Sztaudyngera. Rodzina zmarłego poety pozwała Kwaśniewskiego do sądu, po kilku latach wygrała proces.
- W 1998 wizerunek prezydenta Kwaśniewskiego został wykorzystany w reklamie firmy meblowej Forte. Sieć salonów tej firmy jest własnością rodziny Jolanty Kwaśniewskiej.
- W 2000 polityk AWS Stefan Niesiołowski nazwał prezydenta Kwaśniewskiego pornoprezydentem a jego ministra Ryszarda Kalisza pornogrubasem w reakcji na ich sprzeciw wobec bezwzględnej delegalizacji pornografii.[potrzebny przypis]
- W 2000 na kilka dni przed obchodami 20. rocznicy Sierpnia ’80 Kwaśniewski powiedział w wywiadzie dla Radia Gdańsk: mnie osobiście powstrzymał od wstąpienia do "Solidarności" ten owczy, straszliwy pęd.
Przypisy
- ↑ tekst przemówienia [1]
- ↑ "Former Polish President Joins SFS Faculty"
- ↑ Aleksander Kwaśniewski zarabia 100 tys. dolarów
- ↑ opublikowany w numerze z 24 marca 2007
- ↑ Kwaśniewski: wracam, ale nie z powodu taśm, TVN24, 24.03.2007
- ↑ Aleksander Kwaśniewski jako poseł I kadencji
- ↑ Aleksander Kwaśniewski jako poseł II kadencji
- ↑ P. Bączek: Kto rządzi III Rzeczpospolitą, Tygodnik Katolicko-Narodowy GŁOS, 31.01.2004
- ↑ Rafał Kasprów, Jacek Łęski: Wczasy Ałganowa i Kwaśniewskiego, Życie, 22.08.1997
- ↑ Rafał Kasprów, Jacek Łęski: Wakacje z agentem, Życie, 23-24.08.1997, str. 1
- ↑ Rafał Kasprów, Jacek Łęski: Wakacje z agentem, Życie, 23-24.08.1997, str. 3
- ↑ Rafał Kasprów, Jacek Łęski: Oto dowód, Życie, 26.08.1997
- ↑ Rafał Kasprów, Jacek Łęski: 1 Maja w Skierniewicach, Życie, 26.08.1997
- ↑ Rafał Kasprów: Nie istniejący Tajowie, Życie, 27.08.1997
- ↑ 'Dziennikarz ma prawo do błędu, PAP, 21.02.2005
- ↑ relacja z wizytyPrezydenta Polski w Charkowie (Ukraina) w na grobach zamordowanych oficerów Wojska Polskiego wyemitowana w Faktach serwisie informacyjnym telewizji TVN
- ↑ fragment wizyty Prezydenta Polski w Charkowie (Ukraina) w na grobach zamordowanych oficerów Wojska Polskiego - Prezydent Kwaśniewski z "chorym goleniem" czci pamięć zamordowanych polskich oficerów
- ↑ Marcin Dominik Zdort: Jak Kwaśniewski namawiał Siwca do parodiowania papieża, "Rzeczpospolita", 23.09.2000
- ↑ Michał Majewski, Paweł Reszka, Donat Szyller: Słuchaj pierwszej rozmowy Oleksego z Gudzowatym, Dziennik, 22.03.2007
- ↑ Michał Majewski, Paweł Reszka: Oleksy sypie kolegów z lewicy, Dziennik, 22.03.2007
- ↑ Konrad Piasecki: Kwaśniewski: Oleksy to kretyn i zdrajca, RMF, 22.03.2007
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Działacze PZPR
- Działacze Stowarzyszenia Ordynacka
- Kandydaci na urząd Prezydenta RP
- Kawalerowie Orderu Orła Białego
- Laureaci Nagrody Kisiela
- Ludzie Roku tygodnika Wprost
- Politycy SdRP i SLD
- Polscy dziennikarze
- Polscy działacze sportowi
- Polscy kawalerowie Legii Honorowej
- Polscy ministrowie
- Posłowie z okręgu Warszawa
- Prezydenci Polski
- Urodzeni w 1954
- Posłowie na Sejm III RP