Pompeo Ferrari

Pompeo Ferrari (ur. ok. 1660 najprawdopodobniej w Rzymie, zm. 15 maja 1736 w Rydzynie) – jeden z najwybitniejszych wśród pracujących w Polsce architektów późnego baroku.

Urodził się w Rzymie^[1]. Świadczy o tym fakt, że sam podpisywał się jako Romanus. Tu też zdobył wykształcenie i stawiał pierwsze kroki w dziedzinie architektury. Akademia Świętego Łukasza dwukrotnie (w 1678 i 1681) wyróżniła jego prace I nagrodą.

W 1696 do Polski sprowadził go ówczesny wojewoda poznański Stanisław Leszczyński^[1]. Architekt osiadł w należącej do nowego mecenasa Rydzynie. W 1703 odbył się tu również jego ślub z Anną Rozyną Eitner, z którą Pompeo miał szóstkę dzieci. Najstarszy z synów, Antoni, podążył w ślady ojca i w 1729 otrzymał obywatelstwo poznańskie jako murarius.

Pompeo Ferrari przybył do Polski jako artysta już ukształtowany. Uważa się, że w swojej pracy wzorował się na Carlo Fontanie i Francesco Borrominim. Do jego projektów należą:

• Zamek w Rydzynie^[1] (przebudowa z lat 1696–1704)^[2],
• projekt kaplicy we Wrocławiu (1704),
• projekt pałacu i pałacyku w Dreźnie (około 1704),
• nagrobki Leszczyńskich w leszczyńskiej farze (około 1709),
• odbudowa ratusza w Lesznie (1707–1709)^[3],
• projekt odbudowy zboru Świętego Jana w Lesznie (1709–1713, ostatecznie niezrealizowany),
• projekt zboru Świętego Krzyża w Lesznie (1709, zrealizowany przez Jana Adama Stiera),
• kaplica grobowa W. Gruszczyńśkiego przy zborze Świętego Jana w Lesznie (1711–1713),
• kościół parafialny w Obrzycku (1714–1728),
• Klasztor Cysterek w Owińskach (1720–1728),
• prezbiterium murowanej świątyni w Murowanej Goślinie (1724),
• przebudowa korpusu kościoła parafialnego we Wschowie (1725),
• prace wykończeniowe kościoła filipinów na Świętej Górze koło Gostynia (1725–1728),
• kaplica w kościele Bożego Ciała w Poznaniu (około 1726),
• ołtarz główny w kościele Bożego Ciała w Poznaniu (1728),
• kaplica Teodora Potockiego w archikatedrze gnieźnieńskiej (1727–1729),
• portal i ołtarz w dawnym kościele jezuitów w Poznaniu (1727–1732),
• częściowa przebudowa klasztoru cystersów w Lądzie – piętro, nowy kapitularz tzw. „Sala Opacka”, refektarz (1718? – 1722),
• kościół cystersów w Lądzie – partia zachodnia (1728–1733),
• na zlecenie opata M.A. Łukomskiego w latach 30. XVIII w. wznosi nowy pałac opacki w Lądzie (rozebrany na przełomie XIX/XX w.),
• kościół reformatów w Osiecznej (1729–1733),
• pałac arcybiskupi w Poznaniu (ukończony w 1732),
• klasztor filipinów na Świętej Górze koło Gostynia (1732–1736)^[4]

• Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski (red.) Wielkopolski słownik biograficzny, Warszawa – Poznań 1983, PWN ISBN 83-01-02722-3.
• Witold Dalbor, Pompeo Ferrari ok. 1660–1736: działalność architektoniczna w Polsce, Wyd. Kasy im. Mianowskiego, 1938.