Bronisław Naczas
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Miejsce spoczynku | |
Zawód, zajęcie |
artysta |
Narodowość |
polska |
Bronisław Tadeusz Naczas (ur. 16 lipca 1920 we Lwowie, zm. 4 sierpnia 1984 w Sanoku) – polski artysta malarz, rysownik, plastyk.
Życiorys
Bronisław Tadeusz Naczas urodził się 16 lipca 1920 we Lwowie[1][2][3][4][5]. Był synem Piotra (1883-1940, urzędnik PKP[6][7]) i Marii z domu Dąbrowskiej (1891-1990[8])[1]. Przed 1939 przez kilka miesięcy zamieszkiwał w Sanoku[9][3]. Swoje rysunki tworzył już podczas II wojny światowej w trakcie okupacji niemieckiej, sprzedając je celem własnego utrzymania[9]. W 1945 jego prace znalazły się na pierwszej powojennej wystawie wspólnej sanockich artystów, zorganizowanej przez tamtejsze muzeum[10]. Po wojnie ukończył studia na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie[9] w 1950[4][a]. Po studiach krótkotrwale był zatrudniony jako wychowawca w schronisku dla nieletnich w Krzeszowicach[9]. Następnie powrócił do Sanoka, otrzymując posadę plastyka w tamtejszej Sanockiej Fabryce Wagonów „Sanowag”[9].
Specjalizował się w rysunku[11], malarstwie, monotypii, grafice, linorycie, gipsorycie[9][2][4][3]. Zajmował się także rękodziełem artystycznym, prowadząc pracownię w tym zakresie[2]. W malarstwie wykonywał portrety (np. Teresy i Jana Sudołów[12]), akty, pejzaże[13]. W 1955 wykonał kopię Obrazu Matki Bożej Pocieszenia z kościoła Franciszkanów w Sanoku[14], ponadto namalował na płótnie fragment oryginału tego obrazu, wykorzystany po 1967 do stworzenia jego kopii wraz ze srebrną sukienką[15]. W 1971 namalował obraz beatyfikowanego wówczas św. Maksymiliana Marii Kolbego, umieszczony na ołtarzu w lewej nawie tegoż kościoła[16][17]. Zajmował się renowacją rzeźby Atlasa, istniejącej na fasadzie kamienicy przy ul. Kazimierza Wielkiego 6 w Sanoku, odnawiononej w 1974[18]. Od czasów studenckich tworzył obrazy w celach zarobkowych, traktując malarstwo jako źródło zarobku[19][9][2]. W Muzeum Historycznym w Sanoku zostały zgromadzone zachowane prace Bronisława Naczasa[9][20]. Ponadto jego dzieła trafiły do Muzeum Sakralnego ks. Markowicza w Krakowie[9][4].
W 1964 otrzymał nagrodę za twórczość plastyczną, przyznaną przez Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Sanoku[21].
Bronisław Naczas od ok. 1960 przebywał na rencie wskutek pogarszającego się stanu wzroku[9]. Zmarł 4 sierpnia 1984 w Sanoku[2][5]. Został pochowany na Cmentarzu Centralnym w Sanoku[5].
Jego żoną od 1943 była pochodząca z Sanoka Janina z domu Borczyk[1] (1925-2001[22].), z którą miał pięcioro dzieci[9], w tym syna Wojciecha (ukończył studia na Wydziale Architektury krakowskiej ASP), córkę Jolantę[3]. Bliskim znajomym B. Naczasa był inny artysta związany z Sanokiem Marian Kruczek[23].
Związany z Sanokiem poeta Jan Szelc napisał wiersz pt. Akt kobiecy Bronisława Naczasa, wydany w tomiku poezji pt. Odmawiam góry[24].
Uwagi
- ↑ Według Jerzego Wojtowicza Naczas studiował na ASP do 1947 do 1949. Jerzy Wojtowicz. Bronek. „Tygodnik Sanocki”. Nr 22 (551), s. 6, 31 maja 2002.. Według F. Oberca Naczas studiów nie ukończył. Franciszek Oberc. Motyw Sanu w twórczości sanockich artystów. Bronisław Naczas. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Tom 2: San, rzeka ziemi sanockiej, s. 153, 2002. Archiwum Ziemi Sanockiej. ISSN 1731-870X. Urząd Miasta Sanoka wskazał rok ukończenia studiów w 1950. Sanoccy artyści. Bronisław Naczas. sanok.pl. [dostęp 2017-03-16].
Przypisy
- ↑ a b c Księga wtóropisów aktów małżeńskich za lata 1936-1945. T. „K”. Cz. II. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 586.
- ↑ a b c d e Franciszek Oberc. Motyw Sanu w twórczości sanockich artystów. Bronisław Naczas. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Tom 2: San, rzeka ziemi sanockiej, s. 153-154, 2002. Archiwum Ziemi Sanockiej. ISSN 1731-870X.
- ↑ a b c d Jerzy Wojtowicz. Bronek. „Tygodnik Sanocki”. Nr 22 (551), s. 5, 31 maja 2002.
- ↑ a b c d Sanoccy artyści. Bronisław Naczas. sanok.pl. [dostęp 2017-03-16].
- ↑ a b c Bronisław Naczas. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dostęp 2021-07-18].
- ↑ Księga zmarłych i pochowanych w Sanoku na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej i Matejki od 1926 do 1956 r.. Sanok. s. 81 (poz. 1185).
- ↑ Piotr Naczas. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dostęp 2021-07-18].
- ↑ Maria Naczas. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dostęp 2021-07-18].
- ↑ a b c d e f g h i j k Andrzej Sanocki. Twórcy z Podkarpacia. Zaułek. „Podkarpacie”. Nr 19, s. 11, 7 maja 1981.
- ↑ Józef Ząbkiewicz: W latach powojennych. Życie kulturalne. Muzeum Historyczne. W: Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 911. ISBN 83-86077-57-3.
- ↑ To warto obejrzeć. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 18 (309), s. 6, 20-30 czerwca 1984.
- ↑ Rober Mroczka: Rodem z Lipnicy. Lipnicki ród Sudołów. W: Kapłan wielkiej odwagi. Jubileusz 60-lecia kapłaństwa księdza prałata Adama Sudoła. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2004, s. 50. ISBN 83-919305-6-4.
- ↑ Sztuka sanockich artystów. muzeum.sanok.pl. [dostęp 2015-09-27].
- ↑ Zabytki w kościele OO. Franciszkanów w Sanoku. W: Otton Szmyd: Jubileusz 600-lecia OO. Franciszkanów w Sanoku. Sanok: Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Pocieszenia w Sanoku, 1976.
- ↑ Zabytki w kościele OO. Franciszkanów w Sanoku. W: Otton Szmyd: Jubileusz 600-lecia OO. Franciszkanów w Sanoku. Sanok: Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Pocieszenia w Sanoku, 1978, s. 44-44a.
- ↑ Zabytki w kościele OO. Franciszkanów w Sanoku. W: Otton Szmyd: Jubileusz 600-lecia OO. Franciszkanów w Sanoku. Sanok: Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Pocieszenia w Sanoku, 1978, s. 17.
- ↑ Uroczystości ku czci błogosławionego o. Maksymiliana Marii Kolbego w kościele OO. Franciszkanów w Sanoku. W: Otton Szmyd: Jubileusz 600-lecia OO. Franciszkanów w Sanoku. Sanok: Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Pocieszenia w Sanoku, 1978, s. 1.
- ↑ Zabytki regionu. „Podkarpacie”. Nr 4, s. 13, 26 stycznia 1984.
- ↑ Wiesław Banach, Jarosław Mikołaj Skoczeń: Beksiński dzień po dniu kończącego się życia. Dzienniki Rozmowy. Z Wiesławem Banacha rozmawia Jarosław Mikołaj Skoczeń. Mawit Druk, 2016-10-25, s. 19. ISBN 978-83-61443-11-7.
- ↑ Józef Ząbkiewicz: W latach powojennych. Życie kulturalne. Muzeum Historyczne. W: Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 915. ISBN 83-86077-57-3.
- ↑ Władysław Stachowicz. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 198, 2002. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- ↑ Janina Naczas. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dostęp 2021-07-18].
- ↑ Romuald Biskupski. Marian Kruczek – artysta sercem z Sanokiem związany. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 8-9 (299-300), s. 14, 20-31 marca 1984.
- ↑ Jan Szelc: Odmawiam góry. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sanoku, 2004, s. 36. ISBN 83-919470-7-6.