Inflacja popytowa

Inflacja popytowa (ang. demand-pull inflation) – zjawisko wzrostu przeciętnego poziomu cen w gospodarce spowodowane wzrostem popytu. Wyróżnia się dwa szczególne typy: inflację pieniężną i strukturalną.

Inflacja popytowa jest powodowana:

• wzrostem konsumpcji
• wzrostem inwestycji
• wzrostem eksportu lub spadkiem importu
• ekspansywną polityką fiskalną (wzrostem wydatków państwa na dobra i usługi)
• ekspansywną polityką pieniężną (obniżeniem stóp procentowych; wzrostem podaży pieniądza, np. gdy utrzymujący się deficyt budżetowy państwa jest finansowany drukiem „pustego pieniądza”)

Inflacji popytowej towarzyszy zwykle: wzrost produkcji, wzrost zatrudnienia i spadek bezrobocia. Wynika to z tego, że wzrost popytu globalnego w gospodarce, przy założeniu sztywności cen i płac, prowadzi do wzrostu produkcji^[1].

Jest skutkiem naruszenia równowagi monetarnej, co wynika np. z nadmiaru pieniądza w obiegu albo przyspieszenia tempa jego cyrkulacji. W ramach inflacji pieniężnej wyróżnia się inflację budżetową (skarbową, emisyjną lub rządową) oraz kredytową.

Przyczyną inflacji budżetowej jest deficyt budżetowy (wydatki rządowe przewyższające dochody), o ile jest on finansowany za pomocą monetyzacji (kreacji pieniądza bez pokrycia w towarach i usługach). Za neutralne przyjmuje się finansowanie deficytu budżetowego przez zaciąganie pożyczek na rynku finansowym, pod warunkiem nieposiadania przez banki komercyjne wolnych rezerw gotówkowych lub utrzymywania stałej ich stopy w relacji do depozytu.

Inflacja kredytowa spowodowana jest przez nadmierną ekspansję kredytową, co prowadzi do wzrostu ilości pieniądza w obiegu, a w efekcie do wzrostu popytu globalnego. Przykładem inflacji kredytowej jest inflacja mająca miejsce w Stanach Zjednoczonych w 1929 roku. Głównym przeznaczeniem nadmiernie zaciąganych wówczas kredytów były inwestycje giełdowe, co szybko doprowadziło do załamania się cen akcji.

Pojawia się, gdy producenci nie są w stanie dostosować struktury produkcji do zmian w strukturze popytu konsumentów, przedsiębiorstw i rządu.

• inflacja kosztowa (podażowa)

• Nicola Acocella: Zasady polityki gospodarczej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. Brak numerów stron w książce
• Zofia Dach, Bogumiła Szopa: Podstawy makroekonomii. Kraków: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, 2004. Brak numerów stron w książce