Nigeria

{{{nazwa}}}

Herb Nigerii flaga Nigerii
Dewiza: Peace and Unity, Strength and Progress
Hymn: Arise Oh Compatriots, Nigeria's Call Obey [[Plik:{{{hymn audio}}}|200px]]
Stolica	Abudża
Powierzchnia	923 768
Populacja • liczba ludności	211 400 708 (czerwiec 2021)
Domena internetowa	.ng
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|}
Multimedia w Wikimedia Commons
[[wikt:{{{wikisłownik}}}|Hasło w Wikisłowniku]]
Informacje w Wikipodróżach

Nigeria, Federalna Republika Nigerii (Federal Republic of Nigeria) – państwo w Afryce Zachodniej nad Zatoką Gwinejską, najludniejsze na kontynencie afrykańskim. Nazwa państwa pochodzi od rzeki Niger, a pierwszy raz pojawiła sie w artykule gazety The Times z 1897 roku. Sąsiaduje z Beninem, Nigrem, Czadem i Kamerunem.

Główne miasta Nigerii to: Abudża, Lagos, Ibadan, Port Harcourt, Aba, Onitsha, Kano, Kaduna

Główny artykuł: Historia Nigerii

Nigeria to republika federalna. Głową państwa jest prezydent Umaru Yar'Adua. Prezydent jest zarazem szefem rządu.

 Osobny artykuł: Podział administracyjny Nigerii.

Nigeria jest podzielona na 36 stanów i 1 terytorium.

Główny artykuł: Geografia Nigerii

Nigeria jest położona nad Zatoką Gwinejską, gdzie znajduje się płaska i w niektórych miejscach bagnista nizina, w dużej części utworzona przez deltę Nigru. Wybrzeże typu lagunowego.

Centralna część Nigerii to pagórkowate wzniesienia i płaskowyże (Joruba, Udi, Oban). Północ kraju to jałowe niziny.

Roślinność w Nigerii można podzielić na dwie strefy. Najbardziej na południu występują nierzadko lasy i tereny leśne (wilgotne lasy równikowe). Spowodowane jest to obfitymi deszczami wywołanymi przez sąsiedztwo Oceanu Atlantyckiego na południowym zachodzie. Owa pora deszczowa trwa od czerwca do września. Co za tym idzie, w porze suchej klimat staje się suchy i pojawia się roślinność sawanny. Północna część kraju to jałowa kraina. Widoczny jest silny wpływ Sahary. Na wybrzeżu występują namorzyny.

Nigeria podzielona jest na trzy części przez rzeki Niger i Benue, które płyną kolejno z kierunków północno-zachodniego i wschodniego. Obie rzeki łączą się pod nową stolicą Abudżą i deltą Nigru wpadają do morza. Główne i zarazem największe miasta są położone na południu kraju.

Nigeria, położona nad Zatoką Gwinejską, jest najludniejszym państwem całego kontynentu. Zajmuje 3% jego powierzchni, skupiając prawie 14% ogółu ludności. Środowisko przyrodnicze Nigerii jest zróżnicowane. Południową część kraju zajmują niziny ciągnące się 200 km pasem wzdłuż wybrzeża. Część środkowa i północna to góry i wyżyny wznoszące się do 2000 m n.p.m. Klimat, w części południowej równikowy – gorący i wilgotny, przechodzi w części północnej początkowo w podrównikowy wilgotny, a następnie w podrównikowy suchy. Wraz ze zmianą klimatu zmienia się świat roślin i zwierząt.

Najważniejszymi stałymi rzekami kraju są Niger i jego dopływ Benue, które przy ujściu do Zatoki Gwinejskiej tworzą rozległą deltę. W północnej części kraju rzeki płyną okresowo tylko w porze deszczowej.

Nigeria liczy około 141 mln mieszkańców (Grud. 2006). Pierwszy spis przeprowadzony w latach 1952-1953, wykazał 31 mln mieszkańców. Od tego czasu liczba ta zwiększyła się prawie czterokrotnie. Nigerię zamieszkują 434 grupy etniczne, mówiące 395 językami, charakteryzujące się odmiennymi tradycjami i odrębną kulturą, sięgającą często czasów prehistorycznych. Północ jest zamieszkana głównie przez plemiona Hausa i Fulani, na południu dominują ludy Joruba i Ibo. Zróżnicowanie etniczne i religijne ludności było i jest przyczyną wielu konfliktów wewnętrznych, w czasie których dochodzi zazwyczaj do bezwzględnych porachunków między plemionami i masakry ludności cywilnej.

Ludność Nigerii w dużej części zatrudniona jest w rolnictwie. Sposób użytkowania ziemi zależy tu od warunków naturalnych i tradycji poszczególnych grup etnicznych. W Nigerii uprawia się maniok, kukurydzę, jam, taro, ryż, proso i sorgo – dla własnych żywieniowych celów – oraz kakaowiec (szóste miejsce w zbiorach kakao na świecie) i kauczukowiec (największa produkcja kauczuku naturalnego w Afryce), palmę oleistą i orzeszki ziemne dla celów eksportowych. W północnej części kraju, na rozległych obszarach sawanny i stepu, rozwinął się chów bydła, owiec, osłów, wielbłądów i kóz. W wodach Zatoki Gwinejskiej, gdzie występują bogate łowiska, rozwija się rybołówstwo morskie. Rolnictwo ma charakter ekstensywny. Gospodarstwa rolne są niewielkie, ponad 95% zajmuje powierzchnię nie większą niż 5 ha. Rozwijające się usługi i przemysł sprawiają, że coraz więcej Nigeryjczyków znajduje zatrudnienie poza rolnictwem. Wieś jednak jest przeludniona. Wysokie tempo przyrostu ludności zmusza do importu znacznych ilości żywności.

Najważniejszym bogactwem mineralnym Nigerii są bogate złoża ropy naftowej w delcie Nigru i na szelfie Zatoki Gwinejskiej. W produkcji ropy naftowej Nigeria zajmowała w 1998 r. 11 miejsce na świecie i pierwsze w Afryce. Mimo wydobywania innych surowców: węgla kamiennego, gazu ziemnego, cyny, kolumbitu (7 miejsce na świecie) oraz rozwoju wielu gałęzi przemysłu przetwórczego, ropa naftowa pozostaje głównym, bo przynoszącym około 95% wpływów, towarem eksportowym. Przemysł przetwórczy rozwija się tu powoli, zaś eksport ropy naftowej czy płodów rolnych – głównie kakao i kauczuku – nie zapewnia odpowiedniej ilości dewiz na inwestycje gospodarcze.

Przedsiębiorcy z krajów wysoko gospodarczo rozwiniętych niechętnie tu inwestują ze względu na niestabilną sytuację wewnętrzną, ciągłe zamieszki, konflikty a nawet wojny. Nigeria – z produktem krajowym brutto wynoszącym 1400 $ na jednego mieszkańca rocznie (2006).

 Osobny artykuł: Miasta Nigerii.

Główne miasta Nigerii to:

Główny artykuł: Gospodarka Nigerii

Podstawą gospodarki Nigerii jest rolnictwo i przemysł wydobywczy. Głównymi uprawami żywieniowymi są: maniok, sorgo, proso, kukurydza, bataty i ryż. Uprawia się także palmę olejową, kakaowiec, orzeszki ziemne i bawełnę. Olej palmowy, kakao, bawełnę i kauczuk przeznacza się głównie na eksport. Najważniejszą rolę w gospodarce odgrywa przemysł wydobywczy, a zwłaszcza eksploatacja złóż ropy naftowej. Eksport ropy to główne źródło dochodu narodowego Nigerii. Wydobywa się tam również węgiel kamienny i cynę. Mimo rozwoju nowoczesnej gospodarki, ludzie nadal trudnią się prymitywnymi formami gospodarowania, np. koczowniczy chów zwierząt lub wypalanie sawanny pod uprawy. Nigeria należy do najlepiej rozwiniętych krajów Afryki Zachodniej. Na jej terytorium znajduje się dużo niewykorzystanych jeszcze bogactw mineralnych. Pomimo jej dużego potencjału gospodarczego i tak pozostaje krajem biednym.

Główny artykuł: Demografia Nigerii

Nigeria jest najbardziej zaludnionym krajem Afryki. Około jedna piąta mieszkańców Czarnego Lądu to obywatele nigeryjscy. Choć 25% Nigeryjczyków to mieszkańcy miast, to zaledwie 24 miasta przekroczyły populację 100 000 ludzi. Różnorodność zwyczajów, języków i tradycji między 250 grupami etnicznymi Nigerii daje bogate urozmaicenie.

Na północy dominującymi grupami etnicznymi (2/3 kraju) są Hausa i Fulanie (głównie muzułmanie). Inne główne grupy etniczne tej części kraju to Nupe, Tiw, i Kanuri.

Jorubowie dominują na południowym zachodzie. Połowa z nich to chrześcijanie, jedna czwarta to muzułmanie, czasami głęboko wierzący, a nawet fanatyczni. Chrześcijańska grupa Ibo jest największą grupą etniczną na południowym wschodzie. Również ta grupa nie jest jednolita pod względem wyznaniowym. Co prawda przeważają w niej katolicy, ale anglikanie, zielonoświątkowcy i ewangelicy także zajmują silną pozycję. Efikowie, Ibibio/Annang, i Ijaw (czwarta co do wielkości grupa etniczna) stanowią kolejny segment tej mozaiki kulturowej. Ludzie różnych grup porozumiewają się po angielsku, znając jednocześnie jeden lub dwa języki nigeryjskie. Hausa, Joruba i Ibo są najbardziej rozpowszechnionymi językami w Nigerii. Nigeria charakteryzuje się jednym z najwyższych współczynników przyrostu naturalnego w Afryce zachodniej wynoszącym 32 promile.

• Chrześcijaństwo – 51%
  • Zielonoświątkowcy – 11% (P)
  • Anglikanizm – 11% (P)
  • Katolicyzm – 9%
  • Kościół Ewangeliczny – 4,1% (P)
  • Kościół Chrystusowy – 2,1% (P)
  • Kościół Apostolski – 1,8% (P)
  • Baptyzm – 1,6% (P)
  • Metodyzm – 1,5% (P)
  • Kalwinizm – 1,5% (P)
  • Kościół Boży – 1,3% (P)
  • Kościół Aladura – 1,1% (P)
  • Luteranizm – 1% (P)
• Islam – 41%
• Animizm – 6%^[2]

(P)- denominacje zaliczane do protestantyzmu

Główny artykuł: Kultura Nigerii Nigeria jest trzecim największym producentem filmów fabularnych na świecie zaraz po Indiach i USA. W wytwórniach filmowych w Lagos zwanych Nollywoodem, powstaje do 500 filmów rocznie.

Zobacz multimedia związane z tematem: Nigeria

• Nigeria Discussion Forum
• MotherlandNigeria
• Nigerian Cultural Property – "Web Journal on Cultural Patrimony"

• p
• d
• e

Kolonie, protektoraty i terytoria zależne Wielkiej Brytanii

Europa	Wolne Państwo Irlandzkie Akrotiri Dhekelia Cypr Gibraltar Guernsey Jersey Wyspa Man Helgoland Zjednoczone Kraje Wysp Jońskich Malta Minorka
Afryka	Basuto Beczuana Brytyjska Afryka Zachodnia Eswatini Gambia Sierra Leone Złote Wybrzeże Togo Brytyjskie Nigeria Południowa Nigeria Północna Nigeria Kamerun Brytyjski Protektorat Afryki Wschodniej Protektorat Zatoki Ambas Brytyjska Afryka Wschodnia Kenia Uganda Tanganika Zanzibar Somali Brytyjskie Libia Egipt Sudan Anglo-Egipski Brytyjska Afryka Centralna Niasa Rodezja Rodezja Południowa Rodezja Północna Kolonia Przylądkowa Kolonia Rzeki Oranje Natal Transwal Związek Południowej Afryki Walvis Bay Afryka Południowo-Zachodnia Zululand
Ameryka Północna	Stany Zjednoczone Kolonia Plymouth Floryda Zachodnia Floryda Wschodnia Trzynaście kolonii New Hampshire Massachusetts Bay Rhode Island i Plantacje Providence Connecticut Nowy Jork New Jersey Pensylwania Delaware Maryland Wirginia Karolina Północna Karolina Południowa Georgia Kanada Prowincja Kanada Quebec Dolna Kanada Górna Kanada Nowa Szkocja Cape Breton Nowy Brunszwik Wyspa Księcia Edwarda Kolonia Nowej Fundlandii/Dominium Nowej Fundlandii Labrador Terytoria Północno-Zachodnie Ziemia Ruperta Kolumbia Brytyjska Terytorium Stikine Vancouver
Ameryka Łacińska i Karaiby	Antigua i Barbuda Bahamy Barbados Honduras Brytyjski Brytyjskie Wyspy Dziewicze Kajmany Dominika Grenada Jamajka Brytyjskie Wyspy Podwietrzne Brytyjskie Wyspy Zawietrzne Montserrat Wybrzeże Moskitów Saint Christopher-Nevis-Anguilla Saint Lucia Saint Vincent i Grenadyny Trynidad i Tobago Turks i Caicos Federacja Indii Zachodnich Gujana Brytyjska
Antarktyda i Ocean Atlantycki	Brytyjskie Terytorium Antarktyczne Bermudy Falklandy Wyspa Świętej Heleny, Wyspa Wniebowstąpienia i Tristan da Cunha (Wyspa Świętej Heleny, Wyspa Wniebowstąpienia, Tristan da Cunha) Georgia Południowa i Sandwich Południowy
Azja	Aden Protektorat Adeński Oman Traktatowy Oman Katar Bahrajn Palestyna Irak Kuwejt Afganistan Indie Birma Hongkong Straits Settlements Malaje Borneo Północne Sarawak Brunei Singapur Weihai
Ocean Indyjski	Andamany Nikobary Wyspy Ashmore i Cartiera Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego Cejlon Wyspa Bożego Narodzenia Wyspy Kokosowe Wyspy Heard i McDonalda Malediwy Mauritius Seszele
Australia i Oceania	Australia Nowa Południowa Walia Australia Południowa Queensland Wiktoria Kolonia Rzeki Swan Australia Zachodnia Ziemia van Diemena Tasmania Oceania Nowa Gwinea Brytyjska Brytyjskie Terytoria Zachodniego Pacyfiku Wyspy Salomona Wyspy Cooka Fidżi Tonga Wyspy Gilberta i Lagunowe Nauru Nowe Hebrydy Nowa Zelandia Niue Pitcairn Samoa Hawaje Tokelau

• Imperium brytyjskie
• Brytyjskie terytoria zależne