Przejdź do zawartości

Historia Tarnowskich Gór

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez LUCPOL (dyskusja | edycje) o 17:41, 29 paź 2005. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)

Nazwa miasta pochodzi od nazwy wsi Tarnowice (obecnie dzielnica - Stare Tarnowice) i słowa gory co w po staropolsku oznaczało kopalnie.

Historia miasta jest bardzo związana w wydobyciem rud srebra, ołowiu i cynku. Według legendy, pierwszą bryłę kruszcu srebronośnego wyorał chłop Rybka około 1490 roku. Od tego czasu na teren dzisiejszego miasta zaczęli przybywać osadnicy, powstawały pierwsze osady górnicze.

Ówczesny właściciel ziem Jan II książę opolsko-raciborski oraz margrabia Jerzy von Ansbach w 1526 roku nadali powstającemu miastu przywilej wspierający górnictwo tj. "akt wolności górniczej". W tym samym roku Tarnowskie Góry otrzymały prawa miejskie, a w dwa lata później ogłoszony został tzw. Ordunek gorny. Jest to okres szybkiego rozwoju górnictwa rud srebronośnych oraz miasta, w którym równie intensywnie rozwija się handel i rzemiosło, wybudowano wiele istniejących do dziś kamienic.

W połowie XVI wieku Tarnowskie Góry były największym ośrodkiem górnictwa kruszcowego na Górnym Śląsku. Wielu zwolenników znalazła tu reformacja. Jej utrwalenie nastąpiło po śmierci Jana II Dobrego (1532), kiedy miasto przeszło pod panowanie Hohenzollernów. W 1529 r. protestanci wybudowali pierwszy drewniany kościół, a w dwa lata później na jego miejscu - murowany.

W 1531 utworzono różnowierczą szkołę, której rektorem na przełomie XVI i XVII wieku był Daniel Franconius, wybitny ariański pedagog i poeta. Świetności miasta kres położyła wojna trzydziestoletnia (1618-1648). W 1676 w Tarnowskich Górach wybuchła zaraza, która ustąpiła po "procesji błagalnej" do Piekar. Na pamiątkę tego zdarzenia tarnogórzanie zobowiązali się udawać corocznie w niedzielę po 2 lipca do Sanktuarium Matki Boskiej Piekarskiej. Tradycja ta trwa do dzisiaj.

16 grudnia 1740 roku, wkroczeniem wojsk pruskich na Śląsk, rozpoczęły się wojny śląskie. Po zakończeniu pierwszej z nich w 1742 miasto przechodzi spod panowania austriackiego pod pruskie. W latach 80-tych XVIII wieku powstaje rządowa kopalnia i huta "Fryderyk" - nazwana od królewskiego imienia, w której w 1788 uruchomiono jedną z pierwszych na kontynencie europejskim, sprowadzoną z Anglii, maszynę parową do odwadniania wyrobisk górniczych.

W 1803 roku otwarto pierwszą szkołę górniczą, kilkanaście lat później wydrążono nową sztolnię "Fryderyk", założono drukarnię, wybrukowano rynek i ulicę Krakowską i Lubliniecką, założono nowe fabryki i hutę żelaza, rozpoczęto budowę wodociągów miejskich. Również wtedy powstała Spółka Bracka jako instytucja ubezpieczająca górników. W 1857 r. uruchomiono pierwszą linię kolejową do Opola. Rozwój miasta przypieczętowuje powstanie w 1873 Starostwa Tarnogórskiego.

Na początku XX wieku wyczerpują się zasoby rud i kończy się wydobycie kruszcu. W 1922 r. w wyniku powstań śląskich i plebiscytu miasto przeszło do Polski.

Burmistrzowie

Królestwo Czech

Królestwo Prus

Cesarstwo Niemieckie

II Rzeczpospolita

II wojna światowa - III Rzesza

  • Friedrich Kuhnert - 2 - 16 IX 1939 (burmistrz komisaryczny)
  • Victor Tschauder - 16 IX 1939 - 23 I 1945 (do 1 V 1940 burmistrz komisaryczny)

Polska Rzeczpospolita Ludowa (formalnie Ludowa od 1952)

  • mjr Kozłow - radziecki komendant wojskowy miasta
  • Józef Marek - 25 I - 6 VIII 1945
  • ...

III Rzeczpospolita

Panowie Tarnowskich Gór

1808 - w wyniku reform w państwie pruskim, miasta uzyskały niezależność.

Sławni goście

Miasto na przestrzeni dziejów odwiedziło wiele znanych osób:

Tarnowskie Góry jako garnizon wojskowy

Jednostki stacjonujące przed 1939

Jednostki stacjonujące w latach 1939-1945

Jednostki stacjonujące po 1945 (rozwiązane)

(w opracowaniu)

Jednostki stacjonujące po 1945