Getto piaseczyńskie

Getto piaseczyńskie – getto dla ludności żydowskiej utworzone w Piasecznie przez Niemców podczas II wojny światowej

Już w pierwszych miesiącach wojny hitlerowcy oznakowali wszystkie żydowskie przedsiębiorstwa oraz warsztaty rzemieślnicze w Piasecznie oraz kazali pomalować na kolor żółty drzwi wszystkich domów w których mieszkali Żydzi. W 1940 w Piasecznie mieszkało około 3500 osób pochodzenia żydowskiego (w tym około 1000 stanowiło ludność będąca uchodźcami z innych miejscowości). W styczniu 1940 w celu organizacji oraz kontaktów z okupantem powołano Radę Żydowską (Judenrat) liczącą 12 członków. 15 stycznia 1940 został zorganizowany Komitet Koordynacyjny Dożywiania Ubogiej Ludności Żydowskiej którego przewodniczącym został Boruch Higier.

1 sierpnia 1940 burmistrz Piaseczna porozumiewając się z przewodniczącym Rady Żydowskiej przedstawił Kreishauptmannowi planowane przesiedlenia żydowskich mieszkańców miasta do specjalnej, osobnej dzielnicy. W tej sprawie Rada Żydowska starała się wykazać bezzasadność planów administracji niemieckiej występując dnia 23 lipca z memoriałem do Kreishauptmanna. Nie zachowały się żadne dokumenty zawierające dokładną datę przesiedlenia Żydów do osobnej dzielnicy. Wiadomo że przeniesienie trwało w listopadzie 1940 roku.

Wg początkowych planów getto w Piasecznie miało zostać utworzone w rejonie ulic: Gruzowej, Kauna, Kilińskiego, Sierakowskiego, Wąskiej, Żabiej, Staszica, Wschodniej i Niecałej. Po znacznych zmianach usytuowano je w rejonie ulic: Świętojańska, Jerozolimska, Topolowa, Czajewicza, Krótka które znajdowały się w południowej części miasta.

Na przełomie 1940 i 1941 Niemcy postanowili zlikwidować getto w Piasecznie przesiedlając jego mieszkańców do getta warszawskiego. Pierwsza cześć ludności w liczbie 1500 Żydów opuściła swoje domy już na początku grudnia 1940. Pozostała cześć znalazła się w Warszawie w połowie lutego 1941. Wśród przesiedlonych był rabin Piaseczna oraz ostatni rabin getta warszawskiego cadyk Kelman Szapiro. Likwidacja następowała szybko. Żydom pozwalano zabierać ze sobą tylko to co sami mogli unieść w ręku. Przed wyjazdem zabierani byli oni do łaźni miejskiej przy ulicy Sierakowskiego 11 gdzie przymusowo oddawali oni swoje rzeczy w tym dokumenty których potem z powrotem nie otrzymywali. Opuszczone przez Żydów domy szybko zajęte zostały przez przesiedlonych z Pomorza Polaków będących więźniami obozu przejściowego w Potulicach pod Bydgoszczą.

Getto warszawskie
Piaseczno
Synagoga w Piasecznie
Stara Synagoga w Piasecznie