Ilko Struk: Różnice pomiędzy wersjami

Ukończył szkołę ziemską w [[Czarnobyl]]u, po czym pracował półtora roku jako wiejski nauczyciel. Po wybuchu [[I wojna światowa|I wojny światowej]] został zmobilizowany do armii rosyjskiej. Służył jako marynarz na okręcie wojennym „Sztandart” [[Flota Bałtycka Marynarki Wojennej Rosji|Floty Bałtyckiej]]. W [[1916]] r. ukończył szkołę junkierską, uzyskując stopień praporszczika. Po [[Rewolucja lutowa 1917|rewolucji lutowej 1917 r.]] sformował w rejonie Czarnobyla ochotniczy oddział „wolnego kozactwa”. Na pocz. [[1918]] r. przyłączył się do wojsk [[ataman]]a [[Symon Petlura|Symona Petlury]], walcząc przeciwko oddziałom bolszewickim w rejonie Czarnobyla i [[Kijów|Kijowa]]. Po ustanowieniu [[Państwo Ukraińskie (hetmanat)|Hetmanatu]] pod koniec kwietnia tego roku, poparł hetmana [[Pawło Skoropadski]]ego. W listopadzie zorganizował na północy Kijowszczyzny 2-tysięczny oddział powstańczy, ponownie stając po stronie atamana S. Petlury. W grudniu został aresztowany przez „petlurowców” pod zarzutem uprawiania rabunku i rozboje na miejscowej ludności. Wkrótce zbiegł z więzienia, po czym w lutym [[1919]] r. przyłączył się ze swoim oddziałem do wojsk bolszewickich jako 20 Pułk Sowiecki. Skierowano go w rejon [[Borodzianka|Borodzianki]]. Jednakże już w marcu tego roku zdezerterował, działając odtąd jako niezależny watażka. Wiosną 1919 r. utworzył w rejonie zajętego Czarnobyla własne „państewko”. Przemianował swoje oddziały na 1 Armię Powstańczą, która „zasłynęła” pogromami ludności żydowskiej. Pod koniec maja został zmuszony przez przeważające wojska bolszewickie do odwrotu na [[Polesie]]. Kilkakrotnie przeprowadzał rajdy wojskowe w okolice Czarnobyla, zajmując nawet przejściowo miasto. We wrześniu jego oddział dotarł pod zajęty przez wojska [[Biali (Rosja)|Białych]] gen. [[Anton Denikin|Antona I. Denikina]] Kijów, dokonując pacyfikacji dzielnicy Podole i pogromu ludności żydowskiej. Następnie zawarł „sojusz” z [[Siły Zbrojne Południa Rosji|Siłami Zbrojnymi Południa Rosji]], przemianowując swój oddział na 1 Powstańczą Armię Ukraińską. Osiągnął on liczebność ok. 2 tys. ludzi. Działał na odcinku frontu od [[Desna (rzeka)|Desny]] po [[Dniepr]]. W październiku wziął udział w odparciu ataku wojsk bolszewickich na Kijów. Ataman I. Struk został odznaczony Krzyżem Św. Jerzego 2 stopnia i mianowany pułkownikiem. W dalszym ciągu jego podkomendni prowadzili jednak grabieże wśród mieszkańców miasta za milczącym pozwoleniem dowództwa Białych. W grudniu Kijów został ostatecznie zdobyty przez wojska bolszewickie. Oddział atamana I. Struka wycofał się do [[Kropywnycki|Jelizawetgradu]], odrzucając propozycję miejscowych dowódców „petlurowskich” przyłączenia się do powstańczego ruchu ukraińskiego. W poł. stycznia [[1920]] r. przybył do [[Odessa|Odessy]] w liczbie ok. 3 tys. ludzi. Komendant miasta zdecydowanie zabronił mu jednak grabieży i pogromów. Po przekazaniu władzy w Odessie wojskom galicyjskim gen. Sokiry-Jachontowa na pocz. lutego tego roku, ataman I. Struk otrzymał zadanie obsadzenia zachodniego sektora obrony miasta. Wobec ewakuacji morskiej wojsk Białych i zawarciu porozumienia przez wojska galicyjskie z bolszewikami wyprowadził swój oddział do okolicznej wsi Bujałyk, przygotowując się do przerwania frontu i marszu na [[Wozniesiensk]]. Udało mu się przedostać nad [[Dniestr]], gdzie był atakowany zarówno przez wojska bolszewickie, jak też rumuńskich pograniczników. W tej sytuacji przerwał się do [[Besarabia|Besarabii]], a następnie powrócił na terytorium Rosji. W walkach udało mu się przedostać w rejon [[Wapniarka|Wapniarki]] i [[Koziatyn]]a. W maju 1920 r. ataman I. Struk zawarł porozumienie z Polakami, którzy od końca kwietnia nacierali w kierunku Kijowa. Po zajęciu miasta przez [[Wojsko Polskie]] otrzymał zadanie obsadzenia linii frontu w rejonie Czarnobyla. Z kolei dowództwo [[Armia Czynna Ukraińskiej Republiki Ludowej|Armii Czynnej Ukraińskiej Republiki Ludowej]] poleciło mu przeprowadzenie mobilizacji miejscowej ludności. Jednocześnie oddział atamana I. Struka miał nie wchodzić do Kijowa. Żołnierze mieli zostać podporządkowani dowództwu 6 Ukraińskiej Brygady Strzeleckiej. Ataman I. Struk odmówił jednak wykonania rozkazu, zaś po zdobyciu Kijowa przez [[Armia Czerwona|Armię Czerwoną]] w poł. czerwca wycofał się w kierunku [[Kowel|Kowla]]. Po przejściu granicy z Polską powrócił na sowiecką [[Ukraina|Ukrainę]] na czele 180-osobowego oddziału partyzanckiego. Próbował on ponownie zając Czarnobyl, ale został odrzucony. Prowadził więc w okolicach działania partyzanckie przeciwko bolszewikom. Wiosną [[1921]] r. jego oddział po okresie zimy znowu się zaktywizował. Oprócz napadów na miasteczka i wsie Kijewszczyzny jego celem stały się też parochody i barki rzeczne pływające po Dnieprze. Jesienią 1921 r. próbował wesprzeć na [[Wołyń|Wołyniu]] wyprawę płk. [[Jurko Tiutiunnyk|Jurko Tiutunnyka]]. Na przełomie 1921/[[1922]] r. nie przyjął zwierzchnictwa „petlurowskiego” atamana Mordalewycza, który dowodził Północnym Frontem Powstańczym. Próbował z kolei nawiązać kontakty z [[Ludowy Związek Obrony Ojczyzny i Wolności|Ludowego Związku Obrony Ojczyzny i Wolności]] i braćmi Bułak-Bałachowskimi. Ostatni raz wzmianki o działaniach atamana I. Struka pojawiają się w październiku 1922 r. w związku z pogromem w wołości martynowskiej. W tym czasie jego oddział liczył zaledwie ok. 30-50 ludzi. Dalsze jego losy są nieznane. Prawdopodobnie osiedlił się w Polsce i zmienił nazwisko. Miał dożyć do 73 lat.