Tekst źródłowy strony Ulica Nowa we Wrocławiu

Nie masz uprawnień do edytowania tej strony z następującego powodu:

Twój adres IP znajduje się w zakresie adresów, który został zablokowany na wszystkich wiki Wikimedia Foundation.

Blokada została nałożona przez ‪EPIC‬. Podany powód to Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Początek blokady: 09:48, 2 lip 2024
Zakończenie blokady: 09:48, 2 lip 2025

Twój obecny adres IP to 206.189.44.186. Zablokowany zakres to 206.189.32.0/20.

Prosimy o uwzględnienie wszystkich powyższych informacji we wszelkich zapytaniach. Jeśli uważasz, że zostałeś zablokowany przez pomyłkę, możesz znaleźć dodatkowe informacje i instrukcje w globalnej polityce No open proxies.

Aby zakwestionować lub omówić blokadę, proszę wysłać prośbę o jej weryfikację na Meta-Wiki. Możesz również wysłać e-mail do kolejki VRT stewardów na adres stewards@wikimedia.org, podając wszystkie powyższe szczegóły.

Tekst źródłowy strony można podejrzeć i skopiować.

{{Ulica infobox
 |nazwa            = ulica Nowa
 |nazwa oryginalna = 
 |jednostki        = [[Stare Miasto (osiedle Wrocławia)|Stare Miasto]]
 |zdjęcie          = Poland, Wrocław 2019-07-29 57 ul. Nowa 2.jpg
 |opis zdjęcia     = 
 |państwo          = dolnośląskie
 |miejscowość      = [[Wrocław]]
 |długość          = 175 m
 |poprzednie nazwy = 
 |plan             = 
 |przebieg         = 
{{Ulica infobox/przebieg|PT|1|[[Plik:PL road sign A-21.svg|15px]]|[[Ulica Piotra Skargi we Wrocławiu|ul. Piotra Skargi]]}}
{{Ulica infobox/przebieg|DEPU|0||[[Promenada Staromiejska]]}}
{{Ulica infobox/przebieg|ŚLK|0||''droga wewnętrzna''}}
 |kod mapy         = Wrocław
 |współrzędne      = 
 |commons          = Category:Nowa Street, Wrocław
}}
[[Plik:3053viki Wzgórze Partyzantów. Foto Barbara Maliszewska.jpg|thumb|240px|Kolumnada, w tle zabudowa ul. Nowej]]
[[Plik:5909viki Wzgórze Partyzantów. Foto Barbara Maliszewska.jpg|thumb|240px|Wzgórze od strony ul. Nowej]]
[[Plik:5910viki Wzgórze Partyzantów. Foto Barbara Maliszewska.jpg|thumb|240px|Wzgórze od strony ul. Nowej]]
[[Plik:Poland, Wrocław 2019-07-29 82 ul. Nowa.jpg|thumb|240px|Odcinek w kierunku ul. P. Skargi.]]
[[Plik:Poland, Wrocław 2019-07-29 83 ul. Nowa.jpg|thumb|240px|Odcinek w kierunku północnym.]]
[[Plik:Poland, Wrocław 2019-07-29 88 ul. Nowa, ul. Skargi 31.jpg|thumb|240px|Droga niepubliczna.]]
'''Ulica Nowa''' – [[ulica]] położona we [[Wrocław]]iu na [[Stare Miasto we Wrocławiu|Starym Mieście]]{{odn|ZDiUM ulice|2019|loc=poz. 3465 (Nowa)}}{{odn|SIP|2019|loc=Osiedla Wrocławia}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=590 (Nowa)}}. Ulica stanowi [[sięgacz]] mający swój początek w ulicy Piotra Skargi, a kończący się przy Promenadzie Staromiejskiej. Ma 175 m długości{{odn|ZDiUM ulice|2019|loc=poz. 3465 (Nowa)}}{{odn|SIP|2019|loc=Mapa podstawowa}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=590 (Nowa)}}{{odn|Antkowiak|1970|s=164-165 (Nowa)}}. Północną i wschodnią stronę ulicy zajmuje zabudowa [[Pierzeja|pierzejowa]], w tym zabytkowe kamienice{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§19}}{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}, natomiast strona wschodnia i południowa to [[Teren zieleni|tereny zieleni]]{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§31}}, w tym objęte ochroną zabytków [[Wzgórze Partyzantów (Wrocław)|Wzgórze Partyzantów]] i wymieniona wyżej Promenada Staromiejska{{odn|SIP|2019|loc=Mapa podstawowa}}{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}.

== Historia ==
Pierwszy zapis dotyczący tej ulicy pochodzi z 1371 r. Już ówcześnie nosiła ona nazwę ulicy nowej (''Neuegasse''), bowiem właśnie w XIV wieku powstała, po wybudowaniu drugiej linii [[Mur obronny|murów obronnych]], wzdłuż których została poprowadzona. Zaczynała się w okolicach Górki Kaceskiej, dziś nieistniejącej i wchłoniętej w okresie powojennym przez [[Plac Dominikański we Wrocławiu|plac Dominikański]]. W tamtym rejonie znajdowało się więzienie nowomiejskie{{odn|Harasimowicz|2006|s=590 (Nowa)}}{{odn|Antkowiak|1970|s=164-165 (Nowa)}}. Na południu natomiast kończyła się nieco wcześniej niż obecnie, bo w miejscu zakrętu do ulicy Piotra Skargi{{odn|Antkowiak|1970|s=164-165 (Nowa)}} (lub według innych źródeł przy [[Brama Oławska|Bramie Oławskiej]]{{odn|Harasimowicz|2006|s=590 (Nowa)}}). Tu mieścił się dom [[kat]]a{{odn|Harasimowicz|2006|s=590 (Nowa)}}{{odn|Antkowiak|1970|s=164-165 (Nowa)}} (ówcześnie numer 11, współcześnie numer 14{{odn|Harasimowicz|2006|s=590 (Nowa)}}). Pobliskie domy zamieszkałe były w tamtych czasach przez uboższe warstwy społeczeństwa, głównie [[Służący|służbę]]{{odn|Harasimowicz|2006|s=590 (Nowa)}}{{odn|Antkowiak|1970|s=164-165 (Nowa)}}.

Wskazuje się, że w późniejszych wiekach nie wspominano o ulicy nowej, co mogło oznaczać zaliczanie położonych tu domów do Górki Kacerskiej lub [[Ulica Oławska we Wrocławiu|ulicy Oławskiej]]. Ponowne zapisy o ulicy Nowej pojawiają się w 1824 r.{{odn|Harasimowicz|2006|s=590 (Nowa)}}{{odn|Antkowiak|1970|s=164-165 (Nowa)}} (cześć źródeł podaje, że to wówczas przedłużono ją do wspomnianej wyżej [[Sala tortur|katowni]]{{odn|Harasimowicz|2006|s=590 (Nowa)}}). W 1892 r. ulicę przedłużono do obecnej ulicy Piotra Skargi{{odn|Harasimowicz|2006|s=590 (Nowa)}}{{odn|Antkowiak|1970|s=164-165 (Nowa)}}, po [[Rozbiórka|rozebraniu]] murów miejskich{{odn|Harasimowicz|2006|s=590 (Nowa)}}.

Według źródeł ulica ta stanowiła swego rodzaju ośrodek życia [[Polacy|Polaków]]. W [[lokal]]ach tu położonych odbywały się różne spotkania i uroczystości oraz zebrania polskich organizacji działających w mieście. Przez [[Niemcy (naród)|Niemców]] potocznie ulica w tym okresie nazywana była ulicą Polską. Z ważniejszych odnotowanych uroczystości wymienia się między innymi{{odn|Antkowiak|1970|s=164-165 (Nowa)}}:
* uroczystość ku czci [[Kornel Ujejski|Kornela Ujejskiego]] i [[Adam Asnyk|Adama Asnyka]] zorganizowana pod numerem 25 w dniu 1.11.1897 r. przez członków [[Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”|Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”]] – [[Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” we Wrocławiu]],
* akademię upamiętniającą dzień [[Święto Narodowe Trzeciego Maja|3 maja]] w 1898 r., również przez członków „Sokoła”, w sali „Cassina”
* coroczne zebrania członków [[Towarzystwo Przemysłowców Polskich|Towarzystwa Przemysłowców Polskich]], również w sali „Cassina”
* stałe spotkania Polaków w [[Restauracja (lokal gastronomiczny)|restauracji]] „Eldorado” Jana Kwaczeskiego mieszczącej się pod numerem 27{{odn|Antkowiak|1970|s=164-165 (Nowa)}}.

Oprócz różnych spotkań i uroczystości stałym elementem ulicy była mieszcząca się w wynajętym pod numerem 18 lokalu polska szkółka, [[biblioteka]] i [[czytelnia]]. Oprócz wymienionej działalności miały tu miejsce także amatorskie [[Spektakl|przedstawienia]] polskich [[Dramat|sztuk teatralnych]] oraz organizowanie gwiazdki dla [[Bieda|biednych]] [[Dziecko|dzieci]]. Przy ulicy Nowej 18 mieściła się także od 1920 r. [[siedziba]] polskiego [[Konsulat RP we Wrocławiu|konsulatu we Wrocławiu]]. Po [[Antypolonizm|antypolskiej]] [[Demonstracja|demonstracji]] na [[Plac Wolności we Wrocławiu|placu Wolności]] związanej z przeprowadzanym na [[Górny Śląsk|Górnym Śląsku]] [[Plebiscyt na Górnym Śląsku|plebiscytem]] placówka została zdemolowana w dniu 26.08.1920 r. [[Sprawstwo|Sprawcy]] zajścia zostali [[Ułaskawienie|ułaskawieni]]{{odn|Antkowiak|1970|s=164-165 (Nowa)}}.

W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] przy ulicy Nowej [[Budowa|zbudowano]] [[beton]]owy [[Schron|bunkier]] przy Wzgórzu Partyzantów. Mieściła się tu [[Kwatera (dowództwo)|kwatera]] dowództwa ''[[Oblężenie Wrocławia (1945)|Festung Breslau]]''. Bunkier zachował się do dziś{{odn|Antkowiak|1970|s=164-165 (Nowa)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=1005 (Wzgórze Partyzantów)}}. Lecz w wyniku [[Działania wojenne|działań wojennych]] zniszczeniu uległy wszystkie [[dom]]y o numerach powyżej 16. Spowodowało to likwidację odcinka ulicy przy posesjach od numeru 16 wzwyż. Najpierw decyzją Miejskiej [[Rada narodowa (Polska Ludowa)|Rady Narodowej]] z 28.04.1951 r. utworzono plac Dominikański, który ówcześnie otrzymał nazwę placu Dzierżyńskiego, a w ramach tej decyzji zlikwidowano odcinek od Górki Kacerskiej do ulicy Oławskiej. Następnie 20.10.1956 r. zlikwidowano odcinek od ulicy Nowej 16 do ulicy Oławskiej{{odn|Antkowiak|1970|s=164-165 (Nowa)}}{{odn|Antkowiak|1970|s=234-236 (Piotra Skargi)}}{{odn|Wratislavia.net n-p|2012|s=106 (Neuegasse)}}, zaś [[teren]] po zlikwidowanej ulicy zagospodarowano na potrzeby [[IX Liceum Ogólnokształcące im. Juliusza Słowackiego we Wrocławiu|IX Liceum Ogólnokształcące imienia Juliusza Słowackiego]]{{odn|Antkowiak|1970|s=164-165 (Nowa)}}{{odn|Antkowiak|1970|s=234-236 (Piotra Skargi)}}{{odn|Wratislavia.net n-p|2012|s=106 (Neuegasse)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=480 (LO nr IX)}}, położonego przy ulicy Piotra Skargi 29/31{{odn|Harasimowicz|2006|s=480 (LO nr IX)}}.

Po II wojnie światowej w [[Wieża|wieży]] na wzgórzu urządzono małe [[planetarium]]. Przez pewien okres miało tu swoją siedzibę [[Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii]]. Natomiast w [[Kazamata (architektura)|kazamatach]] urządzono przez pewien czas oddział [[Muzeum Historyczne we Wrocławiu|Muzeum Historycznego]]. Po [[Transformacja systemowa w Polsce|zmianie ustrojowej w Polsce]] mieściły się tu [[Klub nocny|klub muzyczny]] „Kazamaty”, a w lokalu przy Piotra Skargi urządzone klub nocy „Reduta”{{odn|Harasimowicz|2006|s=1005 (Wzgórze Partyzantów)}}.

W 2017 r. wykonano [[Przebudowa|przebudowę]] ulicy. W jej ramach zbudowano między innymi nowe [[droga dla rowerów|drogi rowerowe]]{{odn|Wójcik|2017}}.

== Nazwy ==
W swojej historii ulica nosiła następujące [[Nazwa własna|nazwy]]:
* ''Neuegasse'', do 1945 r.{{odn|Harasimowicz|2006|s=590 (Nowa)}}{{odn|Wratislavia.net n-p|2012|s=106 (Neuegasse)}}
* Nowa, od 1945 r.{{odn|ZDiUM ulice|2019|loc=poz. 3465 (Nowa)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=590 (Nowa)}}{{odn|Wratislavia.net n-p|2012|s=106 (Neuegasse)}}

Współczesna nazwa ulicy została nadana przez Zarząd Miejski i ogłoszona w [[Kurenda|okólniku]] nr 97 z 31.11.1945 r.{{odn|ZDiUM ulice|2019|loc=poz. 3465 (Nowa)}}.

== Układ drogowy ==
Do ulicy przypisana jest [[droga gminna]] numer 105038D o długości 157 m{{odn|ZDiUM ulice|2019|loc=poz. 3465 (Nowa)}} [[Droga klasy D|klasy dojazdowej]]{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§ 37}} położona na [[Działka gruntu|działce]] o [[Pole powierzchni|powierzchni]] 2379 [[Metr kwadratowy|m<sup>2</sup>]]{{odn|ZDiUM ulice|2019|loc=poz. 3465 (Nowa)}}{{odn|SIP|2019|loc=Mapa własności, dz. Stare Miasto, AR_34, 14/1}}. Ulica biegnie od ulicy Piotra Skargi zmieniając kierunek na północny przy posesji o numerze 6. Łączy się w okolicach budynków o numerach 8-12 z przebiegającą tu równolegle Promenadą Staromiejską nad Fosą Miejską. Dalej biegnie jeszcze krótki odcinek przy posesji pod numerem 14{{odn|SIP|2019|loc=Mapa własności}}. Za tym budynkiem kończy się [[droga publiczna]]{{odn|SIP|2019|loc=Mapa własności}}{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§17}} i dalej biegnie [[Droga niepubliczna|droga wewnętrzna]] posesji położonych przy ulicy Piotra Skargi{{odn|SIP|2019|loc=Mapa własności}}{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§38}}. Wzdłuż ulicy do [[Promenada (budowla)|promenady]] obowiązuje wykonanie i utrzymanie [[droga dla rowerów|trasy rowerowej]]{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§37 ust. 2 pkt 3}}.

Ulice powiązane z ulicą Nową:
* [[skrzyżowanie]] z sygnalizacją świetlną: [[Ulica Piotra Skargi we Wrocławiu|ul. Piotra Skargi]]{{odn|ZDiUM ulice|2019|loc=poz. 3465 (Nowa)}}{{odn|ZDiUM ulice|2019|loc=poz. 4816 (Skargi Piotra)}}
* [[deptak]]: [[Promenada Staromiejska]]{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§31}}.

== Zabudowa i zagospodarowanie ==
Pierzeję północną i zachodnią ulicy stanowi ciągła zabudowa pierzejowa obejmująca zachowane kamienice i zabudowę uzupełniającą{{odn|SIP|2019|loc=Mapa podstawowa}}{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§19}}. Natomiast południowa i wschodnia strona ulicy to miejskie tereny zielone Wzgórza Partyzantów oraz Promenady Staromiejskiej{{odn|SIP|2019|loc=Mapa podstawowa}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=1005 (Wzgórze Partyzantów)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=718-719 (Promenada Staromiejska)}}.

Ulica położona jest w obszarze znajdującym się na [[Wysokość bezwzględna|wysokości bezwzględnej]] pomiędzy 119 a 120 m [[n.p.m.]]{{odn|SIP|2019|loc=Mapa wysokościowa}}. Obszar ten objęty jest [[Rejon statystyczny|rejonem statystycznym]] numer 933230, w którym na dzień 31.12.2018 r. [[Adres zameldowania|zameldowane]] były 339 [[Osoba|osoby]], a [[gęstość zaludnienia]] wynosiła 3362 osoby/[[Kilometr kwadratowy|km²]]{{odn|SIP|2019|loc=Demografia}}. Ulica położona jest w obszarze zabudowy śródmiejskiej{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§6 pkt 1}}.

== Ochrona i zabytki ==
Obszar, na którym położona jest ulica Nowa, podlega ochronie w ramach zespołu urbanistycznego Starego Miasta z XIII–XIX wieku, wpisanego do rejestru zabytków pod nr. rej.: 196 z 15.02.1962 oraz A/1580/212 z 12.05.1967 r.{{odn|NID|2019|s=207}}{{odn|GEZ|2019|loc=poz. 68}}. Inną formą ochrony tych obszarów jest ustanowienie [[Zespół historycznego centrum Wrocławia|historycznego centrum miasta]], w nieco szerszym obszarowo zakresie niż wyżej wskazany zespół urbanistyczny, jako [[pomnik historii]]{{odn|NID|2013}}{{odn|MP|1994}}. Samo [[miasto]] włączyło ten obszar jako cenny i wymagający ochrony do [[Park kulturowy|Parku Kulturowego]] "Stare Miasto", który zakłada ochronę krajobrazu kulturowego oraz uporządkowanie, zachowanie i właściwe kształtowanie [[Krajobraz kulturowy|krajobrazu kulturowego]] oraz historycznego charakteru najstarszej części miasta{{odn|wroclaw.pl|2018}}.

Dla budynków chronionych w ramach [[Gminna ewidencja zabytków|gminnej ewidencji zabytków]] i [[Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego|miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego]] ochronie podlegają takie elementy jak [[gabaryt]]y budynków, formy [[dach]]ów, i [[Elewacja|elewacje]] od strony ulicy{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§9 ust. 2}}. Tereny te położone są w strefie ochrony konserwatorskiej zabytków archeologicznych{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§11 ust. 3 i 4}} oraz strefie ochrony konserwatorskiej, która narzuca ochronę wymienionych [[Obiekt budowlany|obiektów]] oraz ochronę charakteru układu ulicznego, [[Nawierzchnia|nawierzchni]] ulic oraz charakteru układu [[Miejska przestrzeń zielona|zieleni]]{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§11 ust. 1 i 2}}. Ponadto jest to teren objęty obszarem rehabilitacji istniejącej [[Zabudowa|zabudowy]] i [[Infrastruktura techniczna|infrastruktury technicznej]]{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§12}}.

Przy ulicy i w najbliższym sąsiedztwie znajdują się następujące [[Zabytek|zabytki]]:
{|class="wikitable"
|-
! obiekt, położenie
! powstanie, nr rej.{{u|u-rej}}
! fotografia
|-
| style="text-align:center" colspan=3 | '''strona północna i zachodnia'''
|-
| [[Kamienica (architektura)|Kamienica]] z częścią [[Usługi|usługową]] ("Cafe National" - 1902, [[handel]] [[Wino|winem]] i [[bar (placówka gastronomiczna)|bar]] "Pod Winogronem" – około 1910-1915), obecnie budynek mieszkalno-[[biuro]]wo-handlowy<br>ulica Piotra Skargi 19, ulica Nowa 2{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|GEZ|2019|loc=7914}}{{odn|NID|2019|s=230}}{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§9 ust. 1 pkt 4}}{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§9 ust. 1 pkt 5}}
| lata 1875-1876 (projekt H. Simona; na miejscu wcześniejszej)<br>A/1099 z dnia 12.01.2010 r.{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|GEZ|2019|loc=7914}}{{odn|NID|2019|s=230}}
| [[Plik:Wrocław Skargi 19 sm.jpg|160px]]
|-
| Kamienica<br>ulica Nowa 4{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§9 ust. 1 pkt 5}}{{odn|GEZ|2019|loc=5264}}
| około 1895 r.<br>gez, mpzp{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§9 ust. 1 pkt 5}}{{odn|GEZ|2019|loc=5264}}
| [[Plik:Poland, Wrocław 2019-07-29 60 ul. Nowa 4.jpg|160px]]
|-
| Siedziba [[Korporacja akademicka|korporacji studenckiej]] "Borussia", obecnie [[budynek użyteczności publicznej]] (m.in. [[Komornik sądowy|komornik]])<br>ulica Nowa 6{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§9 ust. 1 pkt 5}}{{odn|GEZ|2019|loc=5265}}
| 1896 r., 1910 r. - przebudowa (oba projekt Karl Klimm)<br>gez, mpzp{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§9 ust. 1 pkt 5}}{{odn|GEZ|2019|loc=5265}}
| [[Plik:Poland, Wrocław 2019-07-29 81 ul. Nowa 6.jpg|160px]]
|-
| Kamienica<br>ulica Nowa 8{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§9 ust. 1 pkt 5}}{{odn|GEZ|2019|loc=5266}}
| około 1930 r.<br>gez, mpzp{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§9 ust. 1 pkt 5}}{{odn|GEZ|2019|loc=5266}}
| rowspan=2 | [[Plik:Poland, Wrocław 2019-07-29 67 ul. Nowa 8-12.jpg|160px]]
|-
| Kamienica<br>ulica Nowa 12{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§9 ust. 1 pkt 5}}{{odn|GEZ|2019|loc=5267}}
| około 1930 r.<br>gez, mpzp{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§9 ust. 1 pkt 5}}{{odn|GEZ|2019|loc=5267}}
|-
| Kamienica<br>ulica Nowa 14{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§9 ust. 1 pkt 5}}{{odn|GEZ|2019|loc=5268}}
| około 1930 r.<br>gez, mpzp{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§9 ust. 1 pkt 5}}{{odn|GEZ|2019|loc=5268}}
| [[Plik:Poland, Wrocław 2019-07-29 74 ul. Nowa 14.jpg|160px]]
|-
| [[Budynek]] – fragment [[Odlewnia|odlewni]] dzwonów, obecnie budynek Zespołu Szkół Plastycznych<br>ulica Piotra Skargi 23b{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§9 ust. 1 pkt 4}}{{odn|GEZ|2019|loc=7919}}
| XIX/XX wiek, po 1945 r.<br>gez, mpzp{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§9 ust. 1 pkt 4}}{{odn|GEZ|2019|loc=7919}}
| [[Plik:Poland, Wrocław 2019-07-29 73 ul. Nowa 14, ul. Skargi 23b.jpg|160px]]
|-
| style="text-align:center" colspan=3 | '''strona południowa i wschodnia'''
|-
| Zespół [[Bastion Sakwowy|Bastionu Sakwowego]], następnie wzgórza [[Punkt widokowy|widokowego]] z zabudową [[Rozrywka|rozrywkowo]]-[[Rekreacja|rekreacyjną]] (Liebichs Höhe), obecnie [[Wzgórze Partyzantów (Wrocław)|Wzgórze Partyzantów]]<br>ulica Piotra Skargi{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|GEZ|2019|loc=7908}}{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§9 ust. 1 pkt 8}}
| XVI w., XIX w., l.40. XX w.<br>gez, mpzp{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|GEZ|2019|loc=7908}}
| [[Plik:Wzgórze Partyzantów nocą.jpg|160px]]
|-
| [[Perystaza|Kolumnada]], tzw. Liebicha i [[pawilon]] perystylowy w zespole [[bastion]]u Sakwowego, następnie wzgórza widokowego z zabudową rozrywkowo-rekreacyjną (Liebichs Höhe), obecnego Wzgórza Partyzantów<br>ulica Piotra Skargi 18{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|GEZ|2019|loc=7910}}
| lata 1866-1867<br>gez, mpzp{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|GEZ|2019|loc=7910}}
| [[Plik:Wzgórze Partyzantów I.jpg|160px]]
|-
| Budynek [[Ubikacja|toalet]] w zespole Bastionu Sakwowego, następnie wzgórza widokowego z zabudową rozrywkowo-rekreacyjną (Liebichs Höhe), obecnego Wzgórza Partyzantów<br>ulica Piotra Skargi{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|GEZ|2019|loc=7913}}
| 1897 r.<br>gez, mpzp{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|GEZ|2019|loc=7913}}
| [[Plik:3110viki Wzgórze Partyzantów.Szalet publiczny. Foto Barbara Maliszewska.jpg|160px]]
|-
| [[Kuchnia (pomieszczenie)|Kuchnia]] w zespole Bastionu Sakwowego, następnie wzgórza widokowego z zabudową rozrywkowo-rekreacyjną (Liebichs Höhe), po 1945 r. [[obserwatorium]], obecnie restauracja na Wzgórzu Partyzantów<br>ulica Piotra Skargi 18a{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|GEZ|2019|loc=7912}}
| lata 1897–1898 (projekt [[Karl Klimm]], Julius Nathansohn), po 1945 r. (przebudowa)<br>gez, mpzp{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|GEZ|2019|loc=7912}}
| [[Plik:2670viki Wzgórze Partyzantów. Foto Barbara Maliszewska.jpg|160px]]
|-
| Wieżyczka w zespole Bastionu Sakwowego, następnie wzgórza widokowego z zabudową rozrywkowo-rekreacyjną (Liebichs Höhe), obecnego Wzgórza Partyzantów<br>ulica Piotra Skargi{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|GEZ|2019|loc=7911}} 
| 1894 r.<br>gez, mpzp{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|GEZ|2019|loc=7911}}
| [[Plik:5906viki Wzgórze Partyzantów. Foto Barbara Maliszewska.jpg|160px]]
|-
| Ziemna [[basteja]], od 1591 r. - Bastion Sakwowy, po 1943 r. – [[Schron|bunkier]] [[sztab]]u wojsk Festung Breslau, obecnie pozostałości obronne ([[Kazamata (architektura)|kazamaty]]) w zespole Bastionu Sakwowego, następnie wzgórza widokowego z zabudową rozrywkowo-rekreacyjną (Liebichs Höhe), obecnego Wzgórza Partyzantów<br>ulica Piotra Skargi 18{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|GEZ|2019|loc=7909}}{{odn|NID|2019|s=212}}
| lata 30. XVI wieku, 1591 r. (projekt [[Hans Schneider (architekt)|H. Schneider von Lindau]]), 1813 r., po 1943 r. ([[przebudowa]] na bunkier){{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}; XIV–XVI-XIX wiek{{odn|NID|2019|s=212}}<br>A/2714/211 z dnia 30.12.1970 r.{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|GEZ|2019|loc=7909}}{{odn|NID|2019|s=212}}
| [[Plik:Poland, Wrocław 2019-07-29 68 ul. Nowa, bunkier.jpg|160px]]
|-
| [[Promenada Staromiejska]] (wzdłuż [[Fosa Miejska we Wrocławiu|Fosy Miejskiej]]), w miejscu dawnych [[Fortyfikacja|fortyfikacji]] obronnych){{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|GEZ|2019|loc=poz. 6532}}
| po 1807 r., proj. 1813 r. (J.F. Knorr)<br>gez, mpzp{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|GEZ|2019|loc=poz. 6532}}
| [[Plik:Poland, Wrocław 2019-07-29 70 ul. Nowa, Promenada.jpg|160px]]
|-
| [[Fosa Miejska we Wrocławiu|Fosa Miejska]]{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§9 ust. 1 pkt 9}}
| mpzp{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§9 ust. 1 pkt 9}}
| [[Plik:WROCŁAW, AB. 036.JPG|160px]]
|}

{{Galeria
|Nazwa            = Osie widokowe
|wielkość         = 160
|pozycja          = right
|Plik:Poland, Wrocław 2019-07-29 87 ul. Nowa 8-14, ul. Skargi 23b, 31.jpg|Na tyłach posesji ul. P. Skargi.
|Plik:Poland, Wrocław 2019-07-29 69 ul. Nowa 6, bunkier.jpg|W kierunku południowym.
}}

== Osie widokowe ==
Wzdłuż drogi wewnętrznej przebiegającej na tyłach posesji przy ulicy Piotra Skargi 23-31 oraz wzdłuż przebiegającej południkowo części ulicy Nowej, wyznaczono podlegającą ochronie oś widokową w kierunku południowym. Taki zapis ma na celu ochronę [[Panorama (geografia)|panoramy]] Wzgórza Partyzantów, [[Teren zieleni|zieleni]] oraz zlokalizowanych tu [[Budowla|budowli]] i budynków{{odn|Uchwała RMWr|2010|loc=§7 ust. 1 pkt 6, ust. 2 pkt 6}}.

== Wrocławskie krasnale ==
[[Plik:Harcerz (Scout) Wroclaw dwarf 02.JPG|thumb|160px|Krasnal "Harcerz"]]
Przy ulicy zamontowano [[Posąg|figurkę]] z serii [[Wrocławskie krasnale|wrocławskich krasnali]] o nazwie "Harcerz". Umiejscowiona jest przy ulicy Nowej 6. Jej instalacja związana jest z [[fakt]]em, że pod tym numerem znajduje się budynek Komendy [[Chorągiew Dolnośląska ZHP|Chorągwi]] Dolnośląskiej [[Związek Harcerstwa Polskiego|Związku Harcerstwa Polskiego]]{{odn|krasnale.pl|2019|loc=Harcerz}}.

== Zobacz też ==
* [[Historia Wrocławia]]
* [[Architektura Wrocławia]]

== Uwagi ==
{{Uwagi
| u-rej=Nr rej.: numer wpisu do [[Rejestr zabytków (Polska)|rejestru zabytków]]; mpzp – [[miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego]]; gez – [[gminna ewidencja zabytków]].
}}

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Bibliografia ==
*{{cytuj | autor=[[Zygmunt Antkowiak]] | tytuł=Ulice i place Wrocławia | wydawca=[[Zakład Narodowy im. Ossolińskich|Zakład Narodowy imienia Ossolińskich]] – Wydawnictwo | miejsce=Wrocław | data=1970 | opis=Wrocław-Warszawa-Kraków, seria: Biblioteka Wrocławska, tom 11 | id=Zam nr A/185/70 (C-9) | język=pl | odn=tak}}
*{{cytuj|tytuł=[http://bip.um.wroc.pl/attachments/download/61808 Gminna Ewidencja Zabytków]|wydawca=Urząd Miejski Wrocławia|data=2019-04-18|data dostępu=2019-06-03|język=pl|odn={{odn/id|GEZ|2019}}}}
*{{cytuj|redaktor=[[Jan Harasimowicz]] | tytuł=[[Encyklopedia Wrocławia]] | wydawca=[[Wydawnictwo Dolnośląskie]] | miejsce=Wrocław | data=2006|wydanie =III poprawione i uzupełnione | isbn=83-7384-561-5 | id={{ISBN|978-83-7384-561-9}} | język=pl | odn=tak}}
*{{Monitor Polski|1994|50|425}} {{cytuj|tytuł=Zarządzenie Prezydenta RP z 8 września 1994 roku|data dostępu=2016-11-30|data=1994|język=pl|odn={{odn/id|MP|1994}}}}
*{{cytuj|tytuł=[http://www.wratislavia.net/breslau_names.pdf Niemiecko-polski słownik nazw ulic]|wydawca=Wratislavia.net| data=2012|data dostępu=2019-05-31|język=pl|odn={{odn/id|Wratislavia.net n-p|2012}}}}
*{{cytuj|tytuł=[https://www.wroclaw.pl/park-kulturowy-wroclaw Park kulturowy we Wrocławiu]|wydawca=Oficjalny serwis Wrocławia| data=2018|data dostępu=2019-06-03|język=pl|odn={{odn/id|wroclaw.pl|2018}}}}
*{{cytuj|tytuł=[https://www.geoportal.wroclaw.pl System Informacji Przestrzennej Wrocławia] | wydawca=Dział Systemu Informacji Przestrzennej Biura Rozwoju Wrocławia|miejsce=Wrocław | data=2019 |data dostępu=2019-06-06| język=pl | odn={{odn/id|SIP|2019}}}}
*{{Cytuj|url=http://uchwaly.um.wroc.pl/uchwala.aspx?numer=XLV/1370/10|tytuł=Uchwała XLV/1370/10 RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA z dnia 21 stycznia 2010 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru ograniczonego ulicami: Kazimierza Wielkiego, Podwale, Bożego Ciała, Widok w obrębie Stare Miasto we Wrocławiu|czasopismo=uchwały RMWr.|miejsce=Wrocław |data=2010-01-21|data dostępu=2019-06-11|opublikowany=Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego Wrocławia / Akty Prawne; TEKST JEDNOLITY z 2016 r. ogłoszony w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego - Obwieszczenie Rady Miejskiej Wrocławia z 15 września 2016 r. (Dz.Urz.Woj.Doln. z 2016 r. poz.4331); Biuletyn Urzędowy RMW z 1 lutego 2010 r. Nr 1, poz.16.|język=pl| odn={{odn/id|Uchwała RMWr|2010}}}}
*{{cytuj|tytuł=[http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/Pomniki_historii/Lista_miejsc/miejsce.php?ID=320 Wrocław – zespół historycznego centrum]|data dostępu=2016-11-30|opublikowany=Narodowy Instytut Dziedzictwa|data=2013-04-18|język=pl|odn={{odn/id|NID|2013}}}}
*{{cytuj|url=http://krasnale.pl|tytuł=Wrocławskie Krasnale|wydawca=Oficjalny serwis miejski|data dostępu=2018-06-26|data=2018|język=pl|odn={{odn/id|krasnale.pl|2019}}}}
*{{cytuj|autor=Jerzy Wójcik|url=https://gazetawroclawska.pl/przebudowa-ulicy-w-centrum-rowery-pojada-srodkiem-zdjecia/ar/12558205|tytuł=Przebudowa ulicy w centrum. Rowery pojadą środkiem.|wydawca=Gazeta Wrocławska|data dostępu=2019-07-16|data=2017-10-09|język=pl|odn=tak}}
*{{Cytuj|tytuł=[http://www.zdium.wroc.pl/wp-content/uploads/2016/04/WykazDrogMiasto-Wroclaw-21.xls Wykaz dróg przebiegających przez miasto Wrocław]|czasopismo=ZDiUM/Infrastruktura/Ulice Wykaz dróg w zarządzie ZDiUM|miejsce=Wrocław|data=2019-05-07|data dostępu=2019-05-31|opublikowany=Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta|odpowiedzialność=Ewa Iwanska, sporządziła ZDJOGA/NOXE/|język=pl|odn={{odn/id|ZDiUM ulice|2019}}}}
*{{cytuj|tytuł=[https://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/stan%20na%2031.12.2018/DLN-rej.pdf Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków, Województwo dolnośląskie]|data dostępu=2019-01-25|opublikowany=Narodowy Instytut Dziedzictwa|data=2018-12-31|język=pl|odn={{odn/id|NID|2019}}}}

== Linki zewnętrzne ==
* {{cytuj|tytuł=[https://fotopolska.eu/Wroclaw/u149640,ul_Nowa.html Ulica Nowa]|praca=Wrocław, Stare Miasto|data dostępu=2019-07-12|opublikowany=fotopolska.eu|język=pl}}
* {{cytuj|tytuł=[https://polska-org.pl/586813,Wroclaw,ul_Nowa.html ul. Nowa]|praca=Wrocław, Stare Miasto| data dostępu=2019-07-12|id= ID: 586813|opublikowany=dolny-slask.org.pl (Wratislaviae Amici)|język=pl}}
* {{cytuj|tytuł=[http://wikimapia.org/#lang=pl&lat=51.105981&lon=17.039098&z=18&m=w ul. Nowa]|data dostępu=2019-07-12|opublikowany=wikimapia.org|język=pl}}

{{Ulice i place Starego Miasta we Wrocławiu}}

[[Kategoria:Ulice na Starym Mieście we Wrocławiu|N]]

Szablony użyte w tym artykule:

Szablon:Adres publikacyjny (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:Cytuj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Galeria (edytuj)
Szablon:Galeria/styles.css (edytuj)
Szablon:ISBN (edytuj)
Szablon:Infobox grafika (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox mapa lokalizacyjna (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox nagłówek (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox nagłówek dodaj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox państwo (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox państwo/core (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox projekt (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox projekt/projekt (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox tabela (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox tabela dodaj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox tytuł (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox tytuł/styles.css (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox wiersz (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox wiersz dodaj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Internetowy System Aktów Prawnych (edytuj)
Szablon:Monitor Polski (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Szablon:Navbox/styles.css (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Odn (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Odn/id (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Odn/tekst (edytuj)
Szablon:Państwo dane POL (edytuj)
Szablon:Państwo dane Polska (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo dane dolnośląskie (edytuj)
Szablon:Przypisy (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Publikator (edytuj)
Szablon:Szablon nawigacyjny (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Terytorium zależne (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Terytorium zależne/core (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Terytorium zależne wariant (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Terytorium zależne wariant/core (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:U (edytuj)
Szablon:Ulica infobox (edytuj)
Szablon:Ulica infobox/przebieg (edytuj)
Szablon:Ulica infobox/styles.css (edytuj)
Szablon:Ulice i place Starego Miasta we Wrocławiu (edytuj)
Szablon:Uwagi (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Moduł:Arguments (edytuj)
Moduł:Color contrast (edytuj)
Moduł:Color contrast/colors (edytuj)
Moduł:Cytuj (edytuj)
Moduł:Cytuj/czasopisma (edytuj)
Moduł:Cytuj/dane (edytuj)
Moduł:Cytuj/dostęp (edytuj)
Moduł:Cytuj/firewall (edytuj)
Moduł:ISBN (edytuj)
Moduł:Infoboksy (edytuj)
Moduł:Lang (edytuj)
Moduł:Lang/data (edytuj)
Moduł:Mapa (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Moduł:Mapa/alt (edytuj)
Moduł:Mapa/dane/Polska (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Moduł:Mapa/dane/Wrocław (edytuj)
Moduł:Mapa/dane/dolnośląskie (edytuj)
Moduł:Navbox (edytuj)
Moduł:Navbox/printer/default (edytuj)
Moduł:Navbox/res (edytuj)
Moduł:Przypisy (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Moduł:Sprawdź (edytuj)
Moduł:String (edytuj)
Moduł:Ulica infobox/przebieg (edytuj)
Moduł:Współrzędne (edytuj)

Wróć do Ulica Nowa we Wrocławiu.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Ulica_Nowa_we_Wrocławiu”