Tekst źródłowy strony North American F-86 Sabre

Nie masz uprawnień do edytowania tej strony z następującego powodu:

Twój adres IP znajduje się w zakresie adresów, który został zablokowany na wszystkich wiki Wikimedia Foundation.

Blokada została nałożona przez ‪EPIC‬. Podany powód to Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Początek blokady: 09:48, 2 lip 2024
Zakończenie blokady: 09:48, 2 lip 2025

Twój obecny adres IP to 206.189.44.186. Zablokowany zakres to 206.189.32.0/20.

Prosimy o uwzględnienie wszystkich powyższych informacji we wszelkich zapytaniach. Jeśli uważasz, że zostałeś zablokowany przez pomyłkę, możesz znaleźć dodatkowe informacje i instrukcje w globalnej polityce No open proxies.

Aby zakwestionować lub omówić blokadę, proszę wysłać prośbę o jej weryfikację na Meta-Wiki. Możesz również wysłać e-mail do kolejki VRT stewardów na adres stewards@wikimedia.org, podając wszystkie powyższe szczegóły.

Tekst źródłowy strony można podejrzeć i skopiować.

{{wyróżnienie|AnM}}
{{Samolot infobox
 |nazwa                               = F-86A Sabre
 |grafika                             = North American F86-01.JPG
 |podpis grafiki                      = 
 |państwo                             = {{Państwo|USA}}
 |producent                           = [[North American Aviation]]
 |konstruktor                         = 
 |typ                                 = samolot myśliwski i myśliwsko-bombowy
 |konstrukcja                         = [[Konstrukcja półskorupowa|półskorupowa]], metalowa
 |załoga                              = 1 pilot
 |data oblotu                         = 1 października 1947
 |lata produkcji                      = 20 maja 1948–1965
 |wycofany                            = 1962
 |egzemplarze                         = 9860
 |liczba wypadków                     = 
 |liczba katastrof                    = 
 |napęd                               = 1 × [[General Electric J47|General Electric J47-GE-1]]
 |moc silnika                         = 
 |ciąg silnika                        = 21,6 kN
 |rozpiętość                          = 11,31 m
 |wydłużenie                          = 
 |średnica wirnika                    = 
 |długość                             = 11,43 m
 |długość kadłuba                     = 
 |szerokość kadłuba                   = 
 |wysokość                            = 4,5 m
 |powierzchnia nośna                  = 26,75 m²
 |profil skrzydła                     = 
 |masa własna                         = 4780 kg
 |masa użyteczna                      = 
 |masa startowa                       = 7360 kg
 |masa do lądowania                   = 
 |masa uzbrojenia                     = 
 |masa paliwa                         = 
 |zapas paliwa                        = 
 |prędkość maksymalna                 = 1080 km/h (F86A-1)
 |prędkość przelotowa                 = 
 |prędkość minimalna                  = 
 |prędkość ekonomiczna                = 
 |prędkość optymalna                  = 
 |prędkość patrolowa                  = 
 |prędkość dopuszczalna               = 
 |prędkość holowania                  = 
 |prędkość wznoszenia                 = 
 |wznoszenie w locie poziomym         = 
 |wznoszenie w locie pionowym         = 
 |prędkość minimalna opadania         = 
 |pułap                               = 14 630 m
 |pułap praktyczny                    = 
 |pułap zawisu z wpływem ziemi        = 
 |pułap zawisu bez wpływu ziemi       = 
 |zasięg                              = 890 km
 |promień działania                   = 530 km
 |długotrwałość lotu                  = 
 |rozbieg                             = 
 |dobieg                              = 
 |doskonałość                         = 
 |współczynnik obciążenia konstrukcji = 
 |uzbrojenie                          = 6 × Browning M3 kalibru 12,7 mm
 |liczba miejsc                       = 
 |przestrzeń ładunkowa                = 
 |wyposażenie dodatkowe               = 
 |użytkownicy                         = [[Australia]], [[Francja]], [[Holandia]], [[Japonia]], [[Kanada]], [[Kolumbia]], [[Niemcy]], [[Norwegia]], [[Pakistan]], [[Stany Zjednoczone|USA]], [[Wielka Brytania]], [[Włochy]]
 |rzuty                               = North American F-86A.svg
 |commons                             = F-86 Sabre
}}
'''North American F-86 Sabre''' – [[Stany Zjednoczone|amerykański]] odrzutowy [[samolot]] wojskowy zaprojektowany dla [[United States Air Force|Sił Powietrznych]] Stanów Zjednoczonych w [[Lata 40. XX wieku|latach 40. XX wieku]] i budowany po zakończeniu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] w ponad osiemnastu wersjach. Pierwszy amerykański samolot wyposażony w [[fotel wyrzucany|fotel pilota wyrzucany]] energią znajdującego się pod nim ładunku wybuchowego.

== Historia rozwoju ==
Firma [[North American Aviation]], znana z produkcji samolotu [[North American P-51 Mustang|P-51 Mustang]] napędzanego silnikiem tłokowym, pod koniec wojny postanowiła podjąć wyzwanie zbudowania na zlecenie [[United States Navy|Marynarki Wojennej]] samolotu napędzanego silnikiem odrzutowym. Opierając się na materiałach i doświadczeniach niemieckich, przede wszystkim [[Kurt Tank|Kurta Tanka]] i jego prototypie [[Focke-Wulf Ta 183]]<ref name="fockewulf">{{Cytuj stronę | url = http://www.flying-things.ch/fockewulf.htm | tytuł = FOCKE-WULF | opublikowany = www.flying-things.ch | data dostępu = 2021-11-10 | strony =}}</ref><ref name="deutsche-biographie">{{Cytuj stronę | url = https://www.deutsche-biographie.de/sfz107802.html | tytuł = Tank, Kurt Waldemar | opublikowany = www.deutsche-biographie.de | data dostępu = 2021-11-10 | strony =}}</ref>, oraz umiejętnościach inżynierów amerykańskich, rozpoczęto prace projektowe nad samolotem oznaczonym jako [[North American FJ Fury]]<ref>{{cytuj stronę
|url = http://web.archive.org/web/20071221023221/http://f-86.tripod.com/fj1.html |tytuł = The FJ-1 Fury |data dostępu = 2011-10-01 | język =en
}}</ref>. Jednocześnie projektowano podobną maszynę dla [[United States Air Force|Sił Powietrznych]], która posiadała skośne skrzydła o kącie 35 stopni i automatyczne [[Skrzela (lotnictwo)|sloty]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.wingsoverkansas.com/boyne/article.asp?id=1040 |tytuł = Air Force Aircraft of the Korean War |autor = Walter J. Boyne |opublikowany = Wings Over Kansas |data dostępu = 2011-10-01 |język = en |archiwum = https://web.archive.org/web/20101228014532/http://wingsoverkansas.com/boyne/article.asp?id=1040 |zarchiwizowano = 28 grudnia 2010}}</ref>.

Pierwsze projekty samolotu odrzutowego '''North American Aviation F-86 Sabre''' powstały już w 1944 roku, ale produkcja nie została rozpoczęta przed zakończeniem [[II wojna światowa|II wojny światowej]]. Prototyp oznaczony jako '''XP-86''' i napędzany silnikiem ''J35-C-3'' produkcji [[Chevrolet]]a o ciągu 16,7 [[Niuton|kN]] wzbił się w powietrze 1 października 1947 roku<ref>{{cytuj stronę
|url = http://web.archive.org/web/20140903161342/http://www.nationalmuseum.af.mil:80/factsheets/factsheet.asp?id=2297
|tytuł = North American F-86 Sabre (Day-Fighter A, E and F Models)
|opublikowany = National Museum of the USAF
|data dostępu = 2007-08-09
| język =en
}}</ref>. Podczas lotu testowego 1 października 1947 roku samolot pilotowany przez George'a Welcha podczas płytkiego nurkowania osiągnął prędkość bliską [[prędkość dźwięku|prędkości dźwięku]], a zdaniem niektórych historyków mógł ją nawet przekroczyć. Przyrządy pokładowe XP-86 nie były w stanie zarejestrować prędkości naddźwiękowej, a nieudokumentowanych jednoznacznie pomiarów dokonano z ziemi.

Zdarzenie to miało miejsce na 14 dni przed lotem [[Chuck Yeager|Chucka Yeagera]], który pokonał barierę dźwięku w pilotowanym przez siebie specjalnie do tego celu zaprojektowanym samolocie z napędem rakietowym, [[Bell X-1]]. Pierwsze oficjalnie zarejestrowane przekroczenie bariery dźwięku przez XP-86 nastąpiło dopiero 26 kwietnia 1948 roku, ale i tak stał się on pierwszym seryjnie produkowanym samolotem myśliwskim na świecie zdolnym tę prędkość osiągnąć. W później produkowanych samolotach ograniczono ze względów bezpieczeństwa prędkość maksymalną do 0,95 [[Liczba Macha|Macha]].

=== F-86 Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych (USAF) ===
Ze względu na doskonałe osiągi prototypowej maszyny, Siły Powietrzne zamówiły 33 egzemplarze samolotu oznaczonego jako '''F-86A''', ale zanim zrealizowano to zamówienie, rozszerzono je o dalszych 190 egzemplarzy maszyn ze wzmocnionym podwoziem umożliwiającym operowanie z lotnisk polowych. Model o wzmocnionym podwoziu oznaczono wstępnie jako '''F-86B''', ale bardzo dobre parametry standardowego podwozia z ogumieniem wysokociśnieniowym, doskonale nadającym się do lądowania także na nieutwardzonych nawierzchniach, spowodowały, że docelowo zamówiono 188 egzemplarzy F-86A i dodatkowo dwa zmodyfikowane '''F-86C''' określane jako samoloty ''głębokiego ataku''. Ostatecznie nigdy nie wybudowano żadnego samolotu oznaczonego jako F-86B.

Samolot F-86 Sabre produkowano w dwóch wersjach: [[Samolot myśliwski|myśliwca przechwytującego]] i [[samolot myśliwsko-bombowy|myśliwsko-bombowej]]. Na przestrzeni lat zmieniały się zarówno parametry samolotu jak i instalowane w nim uzbrojenie. Wersja ''F-86A'' posiadała silnik o ciągu 21,6&nbsp;kN, a najpopularniejsza, używana podczas [[Wojna koreańska|wojny koreańskiej]] wersja '''F-86F''' silnik o ciągu 44&nbsp;kN<ref>{{cytuj stronę
|url = http://www.faqs.org/docs/air/avf862.html
|tytuł = F-86E Through F-86L
|praca = The North American F-86 Sabre
|autor = Greg Goebel
|data dostępu = 2007-08-09
| język =en
}}</ref>.

Wersja myśliwsko-bombowa '''F-86H''' mogła unieść 900&nbsp;kg bomb włączając w to zewnętrzne zbiorniki z [[napalm]]em<ref>{{cytuj stronę
|url = http://web.archive.org/web/20140903165633/http://www.nationalmuseum.af.mil:80/factsheets/factsheet.asp?id=2299
|tytuł = North American F-86H Sabre (Fighter-Bomber)
|opublikowany = National Museum of the USAF
|data dostępu = 2007-08-09
| język =en
}}</ref>. Uzbrojenie strzeleckie obu wersji, myśliwsko-bombowej i przechwytującej stanowiło 6 karabinów [[Karabin maszynowy M2|Browning M3]] kalibru 12,7&nbsp;mm zamontowanych w kadłubie z punktem skupienia pocisków ustawionym na 300 metrów przed samolotem. Co piąty pocisk wystrzeliwany z karabinów był nabojem smugowym ułatwiającym naprowadzanie serii na cel. Większość amunicji używanej w Korei to amunicja przeciwpancerno-zapalająca wypełniona [[magnez]]em zapalającym się przy uderzeniu. Dopiero wersja '''F-86H''' została wyposażona w działka kalibru 20&nbsp;mm zamiast karabinów maszynowych.

=== FJ-3 Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych (US Navy) ===
Dowództwo Marynarki Wojennej było sceptycznie nastawione do samolotów ze skośnymi skrzydłami, jako zbyt niebezpiecznymi do użytkowania na [[Lotniskowiec|lotniskowcach]]. Doświadczenia wyniesione z wojny w Korei ukazały jednak znaczną przewagę F-86 nad samolotami [[MiG-15]], dlatego zdecydowano się przystosować maszyny tego typu do roli myśliwca pokładowego.

Na początku 1951 roku rozpoczęto prace nad przystosowaniem do wymagań Marynarki Wojennej trzech samolotów w wersji F-86E. Dwa z nich, oznaczone jako '''XFJ-2 Fury''' wyposażono w haki systemu hamującego, zaczepy do [[Katapulta startowa|katapulty startowej]] i podwozie przednie na dłuższej goleni zapewniające większe kąty natarcia podczas startu i lądowania w specyficznych warunkach lotniskowca<ref>{{cytuj stronę
|url = http://www.warbirdalley.com/f86.htm
|tytuł = North American F-86 Sabre/FJ-2/3/4 Fury
|opublikowany = Warbird Alley
|data dostępu = 2007-08-09
| język =en
}}</ref>. Trzeci egzemplarz, '''XFJ-2B Fury''' nie posiadał tych modyfikacji i służył jako platforma testowa nowego uzbrojenia, czterech działek kalibru 20&nbsp;mm zamiast sześciu karabinów maszynowych Browning. Testy na lotniskowcach przebiegły pomyślnie i wkrótce złożono pierwsze zamówienie na 300 egzemplarzy samolotów [[North American FJ-2 Fury|FJ-2 Fury]], ale do końca wojny w Korei ukończono tylko 200 z nich.

FJ-2 Fury posiadał składane skrzydła, 4 działka kalibru 20&nbsp;mm zamiast karabinów i masę większą o 450&nbsp;kg od standardowego F-86. Nowa nazwa maszyny wynikała z tego, że Marynarka Wojenna uznawała ten samolot jako wersję rozwojową FJ-1 Fury, a nie jako nową konstrukcję, co pozwoliło na umotywowanie wydatków poniesionych na adaptację Sabre'a przed [[Kongres Stanów Zjednoczonych|Kongresem]]. Dostawy nowych samolotów były dość powolne, ze względu na brak mocy produkcyjnych w fabrykach wytwórni North American, realizującej zamówienia na samoloty F-86F dla Sił Powietrznych. Do końca 1953 roku dostarczono tylko 25 egzemplarzy FJ-2, a cały kontrakt na 200 egzemplarzy zrealizowano do września 1954 roku. Ostatecznie, ponieważ nowe samoloty nie cieszyły się zbyt dużym zaufaniem marynarki preferującej maszyny [[Grumman F-9 Cougar|Grumman F9F Cougar]], wprowadzono je do uzbrojenia [[United States Marine Corps|Korpusu Piechoty Morskiej]]. Operowały one głównie z lądu, a nie jak planowano z lotniskowców.

W marcu 1952 roku rozpoczęto prace nad ulepszoną wersją samolotu z nowym, produkowanym na licencji brytyjskiej, silnikiem ''Wright J65-W-4 Sapphire'' o ciągu 34,2&nbsp;kN. Prototyp został oblatany 3 lipca 1953 roku, ale już w kwietniu tego roku Marynarka Wojenna zamówiła 389 egzemplarzy maszyn tego typu oznaczonych jako '''FJ-3 Fury'''. Dostawy rozpoczęto w 1954 roku.

W grudniu 1953 roku rozpoczęto prace nad samolotem myśliwsko-bombowym o wydłużonym zasięgu '''FJ-4 Fury''', który był najbardziej zmodyfikowanym samolotem bazującym na projekcie Sabre. Przeprojektowano cały kadłub w celu zmieszczenia większej o połowę ilości paliwa, zmieniono również konstrukcję ogona i skrzydeł, które teraz miały tylko składane końcówki. Poszerzono także rozstaw kół podwozia głównego. Zastosowano ten sam silnik co w poprzednim modelu F-3, ale ze względu na lepszą aerodynamikę i mniejszą masę własną nowej wersji pozwalał on uzyskać lepsze od poprzednika osiągi.

W 1956 roku wprowadzono odmianę FJ-4B przystosowaną do ataków z niskiego pułapu posiadającą 6 węzłów podwieszeń zamiast czterech, dodatkowe hamulce aerodynamiczne, wzmocniona strukturę płatowca w celu zwiększenia masy przenoszonego uzbrojenia i system ''LABS'' (''Low Altitude Bombing System'' – system bombardowania z małych wysokości) umożliwiający przenoszenie broni jądrowej.

Łącznie wyprodukowano 1112 egzemplarzy samolotów ''Fury'' wszystkich typów.

=== Kanadyjskie Sabre’y ===
[[Plik:Cochrane with Yeager.jpg|mały|300px|[[Jacqueline Cochran|Jacqueline "Jackie" Cochran]] w kabinie Sabre’a Mk 3. Obok [[Chuck Yeager]].]]
Po wstąpieniu Kanady do [[NATO]] w 1949 roku, postanowiono rozwinąć produkcję samolotów wojskowych w celu spełnienia wzrastającego zapotrzebowania na takie maszyny. W sierpniu tego samego roku podpisano umowę z North American Aviation na montaż stu Sabre’ów w zakładach [[Canadair]] w [[Montreal]]u.

Pierwszy samolot oznaczony jako '''CL-13 Sabre Mark 1''', będący właściwie F-86A-5 został zbudowany w jednym egzemplarzu jako sprawdzenie możliwości kanadyjskiej fabryki i oblatany w sierpniu 1950 roku. Pierwszym produkcyjnym wariantem był '''CL-13 Sabre Mark 2''', identyczny z amerykańskim F-86E-1. Zbudowano 350 egzemplarzy od stycznia 1951 roku do sierpnia 1952, z których 60 dostarczono Siłom Powietrznym USA. Większość kanadyjskich samolotów Sabre sprzedano do Europy, ponieważ lotnictwo Kanady wyposażone było w równie nowoczesne samoloty [[Avro Canada CF-100 Canuck|Avro CF-100 Canuck]].

Ze względu na zainteresowanie Kanadyjczyków instalowaniem własnego silnika ''Avro Canada Orenda Mark 3'' w produkowanej przez siebie wersji Sabre'a, zabudowano go w samolocie oznaczonym jako '''F-86J''', a później także w docelowym '''CL-13 Sabre Mark 3''' oblatanym w 1952 roku. Ze względu na to, że silnik ''Orenda'' nie był jeszcze gotowy do produkcji rozpoczęto budowę 438 samolotów '''CL-13 Sabre Mark 4''' identycznych z amerykańskimi F-86E-10. Większość z nich (428 egzemplarzy) trafiła do [[Royal Air Force|RAF-u]], który potrzebował samolotu ze składanymi skrzydłami. Używane przez RAF Sabre'y oznaczono jako '''Sabre F.4''', wykorzystywano tylko do 1956 roku kiedy to zastąpiono je rodzimymi [[Hawker Hunter]].

'''CL-13A Sabre Mark 5''' był pierwszym całkowicie kanadyjskim samolotem Sabre wyposażonym w silnik ''Avro Orenda 10'' o ciągu 29,8&nbsp;kN zapewniającym lepsze osiągi niż amerykański<ref name="canadair">{{cytuj stronę
|url = http://www.canadianwings.com/Aircraft/aircraftDetail.php?SABRE-2 |tytuł = Canadair CL-13 Sabre |opublikowany = RCAF.com |data dostępu = 2011-10-01 | język =en}}</ref>. Zbudowano 370 egzemplarzy, z których 75 trafiło na wyposażenie zachodnioniemieckiej ''[[Luftwaffe]]''. Ostatnią kanadyjską wersją Sabre'a był '''CL-13B Sabre Mark 6''', oblatany w październiku 1954 roku, wyposażony w silnik ''Orenda 14'' o ciągu 32,4&nbsp;kN charakteryzujący się również lepszymi osiągami niż zastosowany w F-86F. Do października 1958 roku zbudowano 647 egzemplarze samolotu Sabre Mark 6, z których 382 trafiło na wyposażenie Królewskich Kanadyjskich Sił Powietrznych ([[Royal Canadian Air Force|RCAF]]), 225 do Niemiec Zachodnich, 34 do [[Południowa Afryka|RPA]] i 6 do [[Kolumbia|Kolumbii]]. Ogólnie Canadair wyprodukował 1807 egzemplarzy samolotów Sabre.

[[Jacqueline Cochran|Jacqueline „Jackie” Cochran]], pierwsza kobieta w historii, która przekroczyła w samodzielnym locie prędkość dźwięku, dokonała tego na kanadyjskim Sabrze Mk 3. W dniu 18 maja 1953 roku na dystansie 100&nbsp;km osiągnęła ona prędkość 1050,15&nbsp;km/h, a 3 czerwca w locie po okręgu o obwodzie 15&nbsp;km poprawiła swój rekord rozwijając 1078&nbsp;km/h. W tym samym czasie w locie nurkowym z prędkością 1270&nbsp;km/h przekroczyła barierę dźwięku<ref>{{cytuj książkę
|autor = Marcelle Size Knaack
|tytuł = Encyclopedia of US Air Force aircraft and missile systems, Volume 1, Post-World War Two Fighters, 1945-1973.
|rok = 1978
|wydawca= Office of Air Force History
|miejsce= Waszyngton DC
|isbn = 0-912799-59-5
}}</ref>.

=== Australijskie Sabre'y ===
Mała partia 112 egzemplarzy samolotów Sabre powstała w zakładach [[Commonwealth Aircraft Corporation]] w Australii. Zewnętrznie były one bardzo podobne do oryginalnych amerykańskich, ale struktura wewnętrzna została poważnie zmodyfikowana. Zastosowano również inne silniki typu [[Rolls-Royce Avon|Rolls-Royce RA.7 Avon]] o ciągu 33,4&nbsp;kN. Ze względu na ich mniejszą masę konieczne było przekonstruowanie kadłuba w taki sposób, żeby środek masy całej maszyny został zachowany. Powiększono również wlot powietrza. Uzbrojenie stanowiły dwa [[Działko ADEN|działka ADEN]] kalibru 30&nbsp;mm zapewniające większą siłę ognia niż sześć karabinów maszynowych.

Pierwszy australijski Sabre oznaczony jako '''CA-26''', osiągami dorównywał standardowemu amerykańskiemu F-86E/F. Oblatano go 3 sierpnia 1953 roku, a pierwszy produkcyjny '''CA-27 Sabre Mark 30''' podobny do prototypowego ''CA-26'' oblatano w lipcu roku następnego. Kolejny model '''CA-27 Sabre Mark 31''' wyposażono w produkowane w Australii silniki ''Avon Mark 20'' oraz wzmocnione skrzydła. Ostatnią wersją był '''CA-27 Sabre Mark 32''', z produkowanym w Australii silnikiem ''Avon 26'' i czterema węzłami podwieszeń. Silniki ''Avon 26'' wyposażono w układy ograniczające przepływ paliwa w czasie strzelania z działka, aby zmniejszyć niebezpieczeństwo zapalenia go gorącymi gazami prochowymi.

== Wykorzystanie bojowe ==
=== Wojna w Korei ===
[[Plik:F-86As 4FIW Suwon Jun1951.jpeg|300px|prawo|mały|F-86A Sabre z 4. Skrzydła Myśliwców Przechwytujących w bazie lotniczej w Suwon (Korea Południowa)]]
Samoloty F-86 Sabre zostały wprowadzone do służby w 1949 roku i były podstawowymi samolotami Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych podczas wojny w Korei. Używano ich głównie do walki z porównywalnymi myśliwcami produkcji [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radzieckiej]], [[MiG-15]]<ref name="MiGAlleyBook">{{cytuj książkę
|tytuł = MiG Alley: Sabres Vs. MiGs Over Korea
|autor = Warren E. Thompson 
|autor2 = David R. McLaren
|rok = 2002
|isbn = 1-58007-058-2
}}</ref><ref>{{cytuj stronę
|url = http://web.archive.org/web/20070716131319/http://korea50.army.mil/history/factsheets/air_f_fs.shtml
|tytuł = The USAF in the Korean War
|opublikowany = United States of America Korean War Commemoration
|data dostępu = 2007-07-16
}} ([[Internet Archive]])</ref>. Większość walk powietrznych miała miejsce niedaleko rzeki Yalu w pobliżu granicy koreańsko-chińskiej na terenie zwanym ''Aleją MiG-ów''<ref>{{cytuj stronę
|url = http://web.archive.org/web/20071126070732/http://findarticles.com/p/articles/mi_qa3897/is_200212/ai_n9149844
|tytuł = Sabre: The F-86 in Korea
|autor = Warren Thompson
|opublikowany = Flight Journal
|data = grudzień 2002
|data dostępu = 2007-11-26
}} ([[Internet Archive]])</ref>.

Piloci radzieccy latający nad Koreą raczej niechętnie podejmowali walki powietrzne z samolotami amerykańskimi ze względu na strach przed pojmaniem po ewentualnym zestrzeleniu. Ogólnie rzecz ujmując Związek Radziecki nie był zbytnio zaangażowany w wojnę w Korei właśnie ze względu na niebezpieczeństwo dostania się pilotów radzieckich w ręce wroga. Tak zwane ''czarnonose MiG-i'' pilotowane przez instruktorów radzieckich lub chińskich były doskonale znane pilotom amerykańskim. W jednym przypadku, kiedy taki MiG został zestrzelony nad Południową Koreą przez myśliwiec Sabre, pilotujący go Rosjanin popełnił samobójstwo, aby uniknąć pojmania.

Na podstawie odtajnionych po upadku Związku Radzieckiego dokumentów, ujawniono, że piloci amerykańscy zgłosili zestrzelenie ponad dwa razy większej liczby samolotów MiG-15 niż faktycznie było ich w Korei, ale pomimo tego nadal skorygowana liczba zestrzeleń jest korzystniejsza dla Sabre'ów. Trójce najskuteczniejszych amerykańskich pilotów Sowieci uznali po 13 zestrzeleń<ref>{{Cytuj | url=http://www.acepilots.com/korea_aces.html | tytuł=Korean War Aces - American Pilots who Flew the F-86 Sabre Jet<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.acepilots.com | data dostępu=2017-11-25}}</ref>, analogiczne dane drugiej strony przypisują dwóm czołowym sowieckim asom po 12 zwycięstw<ref>{{Cytuj | url=http://www.acepilots.com/russian/rus_aces.html | tytuł=Russian Aces of the Korean War - MiG-15 Pilots versus USAF F-86s<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.acepilots.com | data dostępu=2017-11-25}}</ref>. Po obu stronach walczyli zarówno weterani drugiej wojny światowej ([[Francis Gabreski]], [[William Whisner]]), jak i młodzi piloci wyszkoleni na odrzutowcach (np. [[Harold Fischer]] czy [[Joseph C. McConnell]], w czasie drugiej wojny światowej nawigator [[Consolidated B-24 Liberator|B-24 Liberatora]]). Rozbieżności w naliczaniu zestrzeleń przez obie strony są do dziś bardzo niejasne, gdyż większość zestrzeleń jest potwierdzona tylko przez jedną stronę. O ile walki powietrzne są udokumentowane dość zgodnie, to zwycięstwa i straty samolotów już nie. Radzieckie źródła mówią o 1300 zwycięstwach na MiG-ach-15 i tylko 345 straconych maszynach. Tak dużą rozbieżność można tłumaczyć ujęciem w rosyjskich statystykach wszystkich typów samolotów, a nie tylko myśliwców.

Jeszcze przed zakończeniem działań wojennych piloci amerykańscy przypisywali sobie zniszczenie 792 MiG-ów przy stratach własnych 76 Sabre'ów co daje stosunek zestrzeleń wynoszący 10 do 1{{r|MiGAlleyBook}}. Badania prowadzone już po wojnie zweryfikowały tę liczbę do 379 zestrzelonych MiG-ów i 103 myśliwców Sabre co daje stosunek 4 do 1<ref>{{cytuj stronę
|url = http://www.b-29s-over-korea.com/MIG-15/Perf_Mig-15_Combat_3.html
|tytuł = The War Continues
|data dostępu=2007-08-09
| język =en
}}</ref>, a współczesne dochodzenie jeszcze zmniejszyło tę przewagę do niespełna 2 do 1<ref>{{cytuj książkę
|tytuł = Korean War Aces
|autor = Robert F. Dorr
|autor2 = Jon Lake
|autor3 = Warren E. Thompson
|rok = 2005
|isbn = 1-85532-501-2
}}</ref>.

W trakcie wojny koreańskiej na tym samolocie latał Amerykanin polskiego pochodzenia [[Francis Gabreski]], który uzyskał 6,5 zestrzelenia, co czyni go jedynym Polakiem (i jednym z siedmiu Amerykanów) będącym asem zarówno na samolotach tłokowych, jak i odrzutowych<ref>Francis Gabreski, Carl Molesworth: Gabby: A Fighter Pilot's Life, Francis Gabreski as Told to Carl Molesworth. New York: Orion Books, 1991</ref>.

=== Wojna indyjsko-pakistańska w 1965 roku ===
Samoloty F-86 Sabre wprowadzono do uzbrojenia w [[Pakistańskie Siły Powietrzne|Pakistańskich Siłach Powietrznych]] w 1954 w liczbie 120 egzemplarzy. Większość z nich była maszynami wersji F-86F-35 będącymi wcześniej na uzbrojeniu USAF, a tylko kilka z nich w odmianie eksportowej F-86F-40-NA. Większość maszyn odmiany -35 została zmodernizowana do standardu -40 zanim trafiła do Pakistanu, ale kilka z nich pozostało niezmodernizowanych. Samoloty te stanowiły uzbrojenie 9 eskadr: 5, 11, 14, 15, 16, 17, 18, 19 i 26.

Podczas [[wojna indyjsko-pakistańska (1965)|konfliktu z Indiami]] w 1965 roku F-86 Sabre stanowiły podstawę uzbrojenia pakistańskiego lotnictwa, chociaż odkąd pojawiły się myśliwce zdolne osiągać prędkości dwukrotnie większe od prędkości dźwięku nie zaliczały się już do myśliwców najwyższej klasy. Niektóre źródła twierdzą, że wyposażenie lotnictwa Pakistanu w F-86 Sabre zapewniło jakościową przewagę nad liczniejszymi [[Indyjskie Siły Powietrzne|Siłami Powietrznymi Indii]]<ref>{{cytuj stronę
|url = http://www.defencejournal.com/2002/april/combat.htm
|tytuł = Excellence in Air Combat: PAF's Forte.
|autor = Jamal Hussain
|data dostępu = 2007-08-09
| język =en
}}</ref>, inne z kolei podważają ten pogląd upatrując przewagi sił pakistańskich nie w wyposażeniu, gdyż Indie posiadały wówczas znacznie nowocześniejsze samoloty produkcji radzieckiej ([[MiG-21]]) i brytyjskiej ([[Hawker Hunter]]), ale w lepszej taktyce, wyszkoleniu, oraz duchu walki pilotów pakistańskich<ref name="FI_05.05.1984">{{cytuj pismo
|nazwisko = 
|imię = 
|autor link = 
|tytuł = Pakistan's air power
|url = http://web.archive.org/web/20120208073759/http://www.flightglobal.com/pdfarchive/view/1984/1984%20-%200796.html
|czasopismo = FLIGHT International
|oznaczenie = 1985-05-05
|strony = 1208-1210
|język = en
|data dostępu = 2009-11-14}}</ref>.

Podczas wojny Stany Zjednoczone zablokowały dalszą sprzedaż do Pakistanu myśliwców Sabre co skutkowało uziemieniem większości maszyn ze względu na brak części zamiennych. Pomimo to, do Pakistanu trafiło z Niemiec przez [[Iran]] około 90 wyprodukowanych w [[Kanada|Kanadzie]] maszyn w odmianie CL-13 Mark 6<ref name="CanSabre">{{cytuj stronę
|url = https://archive.ph/20130111160215/http://www.pakdef.info/pakmilitary/airforce/ac/sabre.html
|tytuł = Pakistan Air Force - The Canadair Sabre Goes to War
|opublikowany = Pakistan Military Consortium
|data dostępu = 2007-08-09
|język =en
}}</ref>. Stały się one trzonem lotnictwa pakistańskiego podczas kolejnego konfliktu z Indiami w 1971 roku.

==== Walki powietrzne ====
W walkach powietrznych Pakistańskie Siły Powietrzne straciły 13 myśliwców Sabre, z których 6 zostało zestrzelonych przez samoloty [[Hawker Hunter]], a 7 przez [[Folland Gnat]]<ref>{{cytuj stronę
|url = http://www.pakdef.info/pakmilitary/airforce/war/claims.html
|tytuł = Claims and Counter Claims
|opublikowany = PakDef.info
|data dostępu = 2007-08-09
|język = en
|archiwum = https://web.archive.org/web/20121021231842/http://www.pakdef.info/pakmilitary/airforce/war/claims.html
|zarchiwizowano = 21 października 2012
}}</ref><ref name="kills1965">{{cytuj stronę
|url = http://www.bharat-rakshak.com/IAF/History/Misc/Kill1965.html
|tytuł = Indian Air Force Combat Kills Indo Pakistan War1965
|opublikowany = Bharat Rakshak
|data dostępu = 2007-08-09
|język = en
|archiwum = https://web.archive.org/web/20061105000000/http://www.bharat-rakshak.com/IAF/History/Misc/Kill1965.html
|zarchiwizowano = 5 listopada 2006
}}</ref>. [[Indie]] z kolei straciły 7 Hunterów, 3 [[de Havilland Vampire]], 2 Gnaty i 2 [[Dassault Mystère]]<ref name="losses1965">{{cytuj stronę
|url = https://archive.ph/20120708133736/http://bharat-rakshak.com/IAF/History/Misc/Loss1965.html
|tytuł = Indian Air Force Losses - 1965 War
|opublikowany = Bharat Rakshak
|data dostępu = 2007-08-09
|język = en
|archiwum = https://web.archive.org/web/20060721035951/http://www.bharat-rakshak.com/IAF/History/Misc/Loss1965.html
|zarchiwizowano = 21 lipca 2006
}}</ref>. Chociaż myśliwce Sabre były wyposażone w pociski rakietowe [[AIM-9 Sidewinder|AIM-9/GAR-8]] to przewaga ta nie przełożyła się na wyniki walk powietrznych z samolotami indyjskimi. Małe rozmiary utrudniające zaobserwowanie maszyn i przewaga prędkości wznoszenia myśliwców Gnat dawała im większe szanse w walce z F-86 Sabre i dzięki takiej właśnie taktyce uzyskano większość zestrzeleń. Skuteczność Gnatów w walce z Sabre'ami skutkowała nadaniem im miana ''Sabre Killer'' (''zabójca Sabre'ów''){{r|kills1965}}<ref>{{cytuj stronę
|url = http://ww.aycsnetwork.com/USAMFOLLANDGNATPAGE.htm
|tytuł = Folland Fp-141 Gnat
|opublikowany = United States Airpower Museum
|data dostępu = 2007-08-09
|język = en
|archiwum = https://web.archive.org/web/20070927222718/http://ww.aycsnetwork.com/USAMFOLLANDGNATPAGE.htm
|zarchiwizowano = 27 września 2007
}}</ref>.

Najbardziej utytułowany pakistański [[as myśliwski]] [[Stopnie wojskowe w lotnictwie brytyjskim|Sqn Ldr]] [[Muhammad Mahmood Alam]], który zakończył służbę osiągając 11 zestrzeleń, podczas jednej walki powietrznej zniszczył 5 maszyn Hawker Hunter Mk.56 przeciwnika<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.yespakistan.com/memorialday/mmalam.asp |tytuł=Re-birth of Pakistan's Record-holder Air Fighter as a Changed Man: Mohmammad M. Alam |język=en |data dostępu = 2011-10-01}}</ref><ref>{{cytuj stronę
|url = http://web.archive.org/web/20090106102220/http://www.paf.gov.pk/Airwarriors.htm
|tytuł = Pakistan Air Force official website (webarchive) |data dostępu = 2011-11-01 |język = en}}</ref>, z czego 3 w czasie krótszym niż jedna minuta<ref>{{cytuj stronę
|url = http://www.defencejournal.com/2001/september/alam.htm
|tytuł = Alam’s Speed-shooting Classic
|data dostępu = 2009-11-14
|język = en}}</ref>.

==== Ataki na cele naziemne ====
Siły powietrzne Pakistanu utrzymują, że w wyniku ataków na cele naziemne samoloty Sabre zniszczyły 26 maszyn indyjskich na lotniskach w Halwara, Kalaikunda, Baghdogra, Srinagar i Pathanknot{{r|losses1965}}<ref>{{cytuj stronę
|url = http://www.defencejournal.com/feb-mar99/hero-fades.htm
|tytuł = A Hero Fades Away
|opublikowany = Defence Journal
|oznaczenie = Luty-Marzec 1999
|data dostępu = 2009-11-14
|język = en
|archiwum = https://web.archive.org/web/20190908155758/http://www.defencejournal.com/feb-mar99/hero-fades.htm
|zarchiwizowano = 8 września 2019
}}</ref><ref>{{cytuj stronę
|url = http://www.defencejournal.com/dec98/tailchoppers.htm
|tytuł = Tail Choppers - Birth of a Legend
|opublikowany = Defence Journal
|oznaczenie = Grudzień 1998
|data dostępu = 2009-11-14
|język = en
|archiwum = https://web.archive.org/web/20190915153359/http://www.defencejournal.com/dec98/tailchoppers.htm
|zarchiwizowano = 15 września 2019
}}</ref><ref>{{cytuj stronę
|url = http://www.defencejournal.com/2000/sept/pathankot.htm
|tytuł = Devastation of Pathankot
|opublikowany = Defence Journal
|oznaczenie = Wrzesień 2000
|data dostępu = 2009-11-14
|język = en
|archiwum = https://web.archive.org/web/20070930012945/http://www.defencejournal.com/2000/sept/pathankot.htm
|zarchiwizowano = 30 września 2007
}}</ref>. Indie potwierdziły zniszczenie na ziemi 22 maszyn w wyniku ataków dokonanych głównie przez F-86 Sabre i bombowiec [[Martin B-57 Canberra]]{{r|losses1965}}.

=== Wojna o niepodległość Bangladeszu ===
Podczas [[wojna o niepodległość Bangladeszu|wojny o niepodległość Bangladeszu]] w 1971 roku wyprodukowane w Kanadzie Sabre'y, przez wielu oceniane jako najlepsze myśliwce w walce kołowej{{r|canadair}} pozostały trzonem lotnictwa Pakistanu pomimo zakupienia przez nie nowocześniejszych maszyn francuskich [[Dassault Mirage III]] i chińskich [[Shenyang J-6|Shenyang F-6]]. Wraz ze starszymi myśliwcami Sabre F-86F wypełniały większość misji podczas wojny ze względu na małą liczbę Mirage'y i brak gotowości bojowej samolotów Shenyang F-6{{r|CanSabre}}.

W [[Pakistan Wschodni|Pakistanie Wschodnim]] operował tylko jeden, 14. dywizjon Sabre'ów, który stawił czoło przeważającej liczbie indyjskich [[MiG-21|MiG-ów-21]] i [[Su-7]]. Na początku wojny siły pakistańskie dysponowały ośmioma dywizjonami Sabre'ów<ref name="time_ote">{{cytuj pismo
|url = http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,910155-4,00.html
|tytuł = India and Pakistan: Over the Edge.
|czasopismo = TIME
|data = 1971-12-13
|data dostępu = 2009-11-14}}</ref>.

Mimo to pakistańskie Sabre'y doskonale zestrzeliwując w walkach powietrznych 31 samolotów nieprzyjaciela wśród których było 17 maszyn typu Hawker Hunter, osiem Su-7, jeden MiG-21 i trzy Folland Gnat<ref name="PakKills1971">{{cytuj stronę
|url = https://archive.ph/20120402164933/http://www.pakdef.info/pakmilitary/airforce/1971war/pafkills71.html
|tytuł = PAF Air-to-Air Kills
|opublikowany = Pakistan Military Consortium
|data dostępu = 2009-11-14 
|język = en}}</ref> przy stratach własnych wynoszących 7 maszyn F-86 Sabre<ref name="PakLoss1971">{{cytuj stronę
|url = https://archive.ph/20120616043610/http://www.pakdef.info/pakmilitary/airforce/war/airloses.html
|tytuł = Air Loses of 1971 War
|opublikowany = Pakistan Military Consortium
|data dostępu = 2009-11-14 
|język = en}}</ref>. Indie z kolei potwierdziły zestrzelenie 11 pakistańskich Sabre'ów i stratę 11 własnych maszyn<ref>{{cytuj stronę
|url = https://archive.ph/20120707182547/http://bharat-rakshak.com/IAF/History/Misc/Loss1971.html
|tytuł = IAF Losses in 1971
|opublikowany = Bharat Rakshak.com
|data dostępu = 2009-11-14
|język = en
|archiwum = https://web.archive.org/web/20060907222607/http://www.bharat-rakshak.com/IAF/History/Misc/Loss1971.html
|zarchiwizowano = 7 września 2006
}}</ref>. Ostatecznie znacząca przewaga lotnictwa Indii spowodowała, że po uszkodzeniu pasa startowego pakistański dywizjon został zlikwidowany, a 11 pozostałych Sabre zostało porzuconych, po ich wcześniejszym uszkodzeniu, aby uniemożliwić ich wykorzystanie przez wroga.

Podczas bitwy pod Boyra, pierwszej poważnej potyczki powietrznej nad Wschodnim Pakistanem, cztery indyjskie Gnaty zgłosiły zestrzelenie trzech pakistańskich Sabre'ów. Z kolei lotnictwo Pakistanu potwierdziło stratę dwóch Sabre'ów i zestrzelenie jednego Gnata{{r|CanSabre}}. Oficjalne dane pakistańskie mówią, że podczas całego konfliktu stracono 24 Sabre'y z czego 13 w wyniku walk powietrznych, a 11 kolejnych uszkodzono na ziemi, aby uniemożliwić ich wykorzystanie przez wroga{{r|PakLoss1971}}. Z kolei indyjskie źródła twierdzą, że zniszczeniu uległo 28 pakistańskich Sabre'ów, z czego 17 podczas walk w powietrzu i 11 w wyniku uszkodzenia na ziemi przez Pakistańczyków<ref name="Bharat">{{cytuj stronę
|url = https://archive.ph/20120529205954/http://bharat-rakshak.com/IAF/History/1971War/Appendix3.html
|tytuł = Aircraft Losses in Pakistan -1971 War
|opublikowany = Bharat Rakshak.com
|data dostępu = 2009-11-14
|język = en
|archiwum = https://web.archive.org/web/20060503172133/http://www.bharat-rakshak.com/IAF/History/1971War/Appendix3.html
|zarchiwizowano = 3 maja 2006
}}</ref>. Pięć z tych uszkodzonych na ziemi maszyn zostało wyremontowanych i weszło w skład sił powietrznych Bangladeszu{{r|Bharat}}.

Po zakończeniu wojny rozpoczęto powolne wycofywanie myśliwców F-86 Sabre z sił powietrznych Pakistanu, zastępując je stopniowo chińskimi Shenyang F-6. Ostatnie z nich wycofano w 1980 roku{{r|CanSabre}}. Pomimo wszystko samoloty F-86 Sabre, jako pierwsze samoloty odrzutowe lotnictwa pakistańskiego i pierwsze maszyny użyte bojowo przeciwko Indiom, stały się legendą i powodem do dumy Pakistańczyków. Muzeum Lotnictwa w Pakistanie eksponuje je do dziś, tak jak i lokalne muzea w miastach z których pochodzili najlepsi piloci zasiadający za ich sterami.

== Wersje samolotu F-86 ==
=== F-86 Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych ===
[[Plik:F-86A 01.jpg|300px|prawo|mały|F-86A Sabre]]
* '''XF-86''' – wersja prototypowa nieuzbrojona, początkowo oznaczona jako '''XP-86''' lub ''North American model NA-140''. Zbudowano 3 egzemplarze.
* '''P-86A''' – Pierwsze oznaczenie F-86A. ''P'' od ''pursuit'' – [[język angielski|ang.]] ''pościg'' zmienione na ''F'' od ''fighter'' – ang. ''myśliwiec''.
* '''F-86A''' – ''North American model NA-151'', zbudowano 554 egzemplarze w ramach trzech zamówień.
* '''DF-86A''' – przerobiona wersja ''F-86A'' przystosowana do holowania celów powietrznych.
* '''RF-86A''' – wersja rozpoznawcza ''F-86A''. Przebudowano 11 egzemplarzy.
* '''F-86B''' – 188 zamówionych zmodyfikowanych samolotów wersji ''A'', ale dostarczone jako ''F-86A-5''.
* '''F-86C''' – pierwsze oznaczenie samolotu [[North American YF-93|YF-93A]]. Zbudowano 2 egzemplarze, a zamówienie na dalszych 118 anulowano. ''North American model NA-157''.
* '''YF-86D''' – nocny myśliwiec do działań w każdych warunkach pogodowych, początkowo zamówiony jako [[North American YF-95A|YF-95A]]. Zbudowano dwa prototypy, ale zmieniono oznaczenie na ''YF-86D''. ''North American model NA-164''.
* '''F-86D''' – model produkcyjny nocnego myśliwca początkowo oznaczonego jako '''F-95A'''. Zmieniono konstrukcję przedniej części kadłuba dodając charakterystyczny długi dziób, co pociągnęło za sobą zmianę nazwy na '''Sabre Dog'''. Zmieniono także usterzenie poziome na płytowe. Tylna część kadłuba została poszerzona i wydłużona w celu zabudowania nowego silnika ''J47-GE-17'' o ciągu 22,3&nbsp;kN i 29,6&nbsp;kN z dopalaniem. Zbudowano 2504 egzemplarze w dwunastu wersjach, oraz 2 prototypy.
* '''F-86E''' – zewnętrznie trudny do odróżnienia od F-86A. Posiadał ulepszony silnik ''J47-GE-13'' o ciągu 24,2&nbsp;kN, oraz wszystkie powierzchnie sterowe napędzane hydraulicznie. Łącznie zbudowano 456 egzemplarzy.
* '''F-86F''' – prawie identyczny jak F-86E, ale z mocniejszym silnikiem ''J47-GE-27'' i wzmocnionymi skrzydłami umożliwiającymi podwieszenie większej masy uzbrojenia. Zbudowano 2239 egzemplarzy.
* '''QF-86F''' – około 50 samolotów F-86F należących do Sił Samoobrony Japonii przebudowanych do holowania celów.
[[Plik:RF-86F Sabre.jpg|300px|prawo|mały|RF-86 Sabre]]
* '''RF-86F''' – takie same jak ''F-86F-30'' wyposażone w 3 kamery do celów rozpoznawczych. Zmodyfikowano 19 egzemplarzy należących do Sił Samoobrony Japonii.
* '''TF-86F''' – dwa F-86F przerobione na dwumiejscowe samoloty szkolno-treningowe z wydłużonym kadłubem.
* '''F-86G''' – tymczasowe oznaczenie wersji F-86D z mocniejszym silnikiem i zmienionym wyposażeniem. Zbudowano 406 egzemplarzy oznaczonych ostatecznie jako F-86D.
* '''YF-86H''' – poważnie zmodyfikowana wersja myśliwsko-bombowa z głębszym kadłubem, mocniejszym silnikiem, dłuższymi skrzydłami i usterzeniem ogonowym sterowanym hydraulicznie. Zbudowano 2 egzemplarze.
* '''F-86H''' – wersja produkcyjna, wyprodukowana w 473 egzemplarzach. Wyposażony w system ''LABS'' (''Low Altitude Bombing System'') do bombardowania z niskich pułapów i możliwością przenoszenia broni jądrowej. Nazywany '''Hawg Sabre''' lub '''Sabre Hog''' ([[język angielski|ang.]] ''hog'' – ''wieprz'')
* '''QF-86H''' – modyfikacja 29 egzemplarzy dla Centrum Uzbrojenia Marynarki USA.
* '''F-86J''' – pojedynczy egzemplarz samolotu ''F-86A-5-NA'', z kanadyjskim silnikiem Orenda – oznaczano tak także wersje ''A'' wyposażone w silnik tego typu.
* '''YF-86K''' – podstawowa wersja F-86D przeznaczona na eksport, wyposażona zamiast zasobnika z niekierowanymi pociskami rakietowymi w cztery działka kalibru 20&nbsp;mm i uproszczony system kierowania ogniem. Zbudowano 2 egzemplarze.
* '''F-86K''' – wersja F-86D dla krajów [[NATO]]. Zbudowano 120 egzemplarzy w firmie ''North American Aviation'', a 221 egzemplarzy zmontowano w firmie [[Fiat]].
* '''F-86L''' – ulepszona wersja F-86D z nową elektroniką, poszerzonymi końcówkami skrzydeł, zmienioną kabiną pilota i wzmocnionym silnikiem. Przebudowano 981 egzemplarzy.

=== Samoloty Fury Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych ===
[[Plik:NAA TF-86 transonic trainer.jpg|300px|prawo|mały|TF-86]]
* '''XFJ-2''' – dwa prototypowe egzemplarze F-86E z hakiem systemu hamującego, zmodyfikowaną golenią podwozia przedniego i zaczepami do katapulty.
* '''XFJ-2B''' – jeden egzemplarz F-86E z 4 działkami kalibru 20&nbsp;mm zamiast karabinów.
* '''FJ-2''' – seryjna wersja samolotu. Zbudowano 200 z 300 zamówionych egzemplarzy. Używane przez [[United States Marine Corps|USMC]] z baz lądowych.
* '''FJ-3''' – ulepszona wersja z nowym silnikiem ''Wright J65-W-4 Sapphire''. Zbudowano 344 egzemplarze do końca 1956 roku.
** '''FJ-3M''' – wariant z możliwością przenoszenia dwóch pocisków rakietowych klasy powietrze-powietrze. Zbudowano 194 egzemplarze.
** '''FJ-3D''' – wariant przystosowany do sterowania i naprowadzania pocisków szybujących ''[[SSM-N-8 Regulus I|Regulus]]''.
** '''FJ-3D2''' – wariant przystosowany do sterowania celami latającymi.
* '''FJ-4''' – przekonstruowana wersja o lepszych osiągach, większym zasięgu i udźwigu uzbrojenia. Zbudowano 150 egzemplarzy.
** '''FJ-4B''' – wariant myśliwsko-bombowy o mocniejszej konstrukcji wyposażona w system ''LABS''. Zbudowano 222 egzemplarze.
** '''FJ-4D''' – wariant przystosowany do sterowania i naprowadzania pocisków szybujących ''Regulus''.

We wrześniu 1961 Marynarka Wojenna Stanów Zjednoczonych [[System oznaczeń statków powietrznych USA|zunifikowała system oznaczeń]] zmieniając dotychczasowe symbole na nowe:
* FJ-3 – '''F-1C'''
* FJ-3D – '''DF-1C'''
* FJ-3D2 – '''DF-1D'''
* FJ-3M – '''F-1D'''
* FJ-4 – '''F-1E'''
* FJ-4B – '''AF-1E'''

=== Kanadyjskie wersje samolotu Sabre ===
[[Plik:Canadair Sabre Mark I A067389.jpg|mały|300px|Canadair Sabre Mk 1]]
* '''Sabre Mk 1''' – pierwszy i jedyny egzemplarz zbudowany przez Canadair w ramach testowania możliwości produkcyjnych fabryki.
* '''Sabre Mk 2''' – zbudowano 350 egzemplarzy, z których 60 przekazano USAF, a resztę przeznaczono na eksport.
* '''Sabre Mk 3''' – jeden egzemplarz zbudowany w Kanadzie do testowania silnika odrzutowego Orenda.
* '''Sabre Mk 4''' – zbudowano 438 egzemplarzy dla [[Royal Air Force|RAF]] jako samolot przejściowy przed wprowadzeniem samolotu własnej konstrukcji [[Hawker Hunter]].
* '''Sabre Mk 5''' – zbudowano 370 egzemplarzy.
* '''Sabre Mk 6''' – zbudowano 647 egzemplarzy dla potrzeb lotnictwa kanadyjskiego i na eksport.

=== Australijskie wersje samolotu Sabre ===
Powiększono kadłub, aby mieścił silnik z [[English Electric Canberra]].
* '''CA-26 Sabre''' – prototypowy egzemplarz przekonstruowany dla potrzeb [[Royal Australian Air Force|RAAF]] (Królewskich Australijskich Sił Powietrznych).
* '''CA-27 Sabre Mk 30''' – pierwsza partia produkcyjna 22 egzemplarzy.
* '''CA-27 Sabre Mk 31''' – samolot z silnikiem ''Avon Mark 20''. Zbudowano 20 egzemplarzy.
* '''CA-27 Sabre Mk 32''' – samolot z silnikiem ''Avon Mark 26'' i czterema węzłami podwieszeń. Zbudowano 69 egzemplarzy w trzech partiach.

== Użytkownicy ==
Ogólnie zbudowano 9812 egzemplarzy samolotów wszystkich wersji, z których USAF wykorzystywał 6353 egzemplarze F-86 w różnych wariantach. Kilka z nich, będących własnością prywatną, lata do dziś. Największymi użytkownikami samolotów Sabre były: USA, Kanada, Japonia, Wielka Brytania, Włochy, Niemcy.
[[Plik:F-86 Operators.png|mały|400px|Kraje używające F-86.]]
[[Plik:German F-86K JG 74 on runway 1965.jpg|300px|prawo|mały|F-86K Luftwaffe (1965).]]
[[Plik:F-86F 2 Sqn SAAF in Japan 1953.jpg|300px|prawo|mały|F-86F SAAF (1953).]]
<ref>[http://www.joebaugher.com/usaf_fighters/p86.html North American F-86 Sabre, joebaugher.com]</ref><ref>[https://www.globalsecurity.org/military/systems/aircraft/f-86.htm F-86 "Sabre", globalsecurity.org]</ref>
* {{państwo|USA}}
** [[United States Air Force]]: 554 F-86A, 396 F-86E, 2504 F-86D, 1959 F-86F, 473 F-86H 1949–1970
** [[United States Navy|US Navy]], [[United States Marine Corps|USMC]]: 200 [[North American FJ Fury|FJ-2 Fury]], 538 FJ-3, 372 FJ-4 1954–1965
* {{państwo|SAU}} ([[Królewskie Saudyjskie Siły Powietrzne|RSAF]]): 16 ex-USAF F-86F w 1958, 3 ex-norweskie F-86F w 1966
* {{państwo|ARG}} ([[Fuerza Aérea Argentina|FAA]]): 28 ex-USAF F-86F 1960-1986
* {{państwo|AUS}} ([[Royal Australian Air Force|RAAF]]): 22 CAC CA-27 Sabre (F-86F) Mk.30, 20 Mk.31, 69 Mk.32 1956–1971
* {{państwo|BGD|1971}} (BAF): 8 ex-pakistańskich Sabre Mk.6 w 1971
* {{państwo|BEL}} ([[Belgijskie Siły Powietrzne|FAB]]): 5 F-86F (nie wcielone)
* {{państwo|BOL}} (FAB): 9 ex-wenezuelskich F-86F 1973-1994
* {{państwo|DNK}} ([[Królewskie Duńskie Siły Powietrzne|Flyvevabnet]]): 59 F-86D 1958–1966
* {{państwo|ETH}} : 14 ex-USAF F-86F od 1960
* {{państwo|PHI}} ([[Filipińskie Siły Powietrzne|PAF]]): ex-USAF, 50 F-86F od 1957, 20 F-86D 1958–1970
* {{państwo|FRA}} ([[Armée de l’air|ALA]]): 62 FIAT F-86K od 1956
* {{państwo|GRE}} ([[Polemikí Aeroporía]]): 104 ex-RCAF Canadair CL-13 Sabre Mk.2/F-86E(M) 1957–1965, 35 ex-USAF F-86D 1961–1967
* {{państwo|ESP}} ([[Hiszpańskie Siły Powietrzne|EdA]]): 270 ex-USAF F-86F 1955–1974
* {{państwo|NLD}} ([[Królewskie Holenderskie Siły Powietrzne|KLu]]): 57/6 F-86D/K 1956–1964
* {{państwo|HON}} (FAH): 6 ex-wenezuelskich F-86K 1970-1993
* {{państwo|IDN}} ([[Indonezyjskie Siły Powietrzne|TNI-AU]]): 23 ex-RAAF/RMAF CAC Sabre Mk.32 od 1973
* {{państwo|IRQ}} ([[Irackie Siły Powietrzne|RIrAF]]): 5 ex-USAF F-86F w 1956
* {{państwo|IRN|1933}} ([[Siły Powietrzne Islamskiej Republiki Iranu|IIAF]]): 60 Ex-USAF F-86F od 1960
* {{państwo|JPN}} ([[Japońskie Powietrzne Siły Samoobrony|JASDF]]): 180 ex-USAF F-86F (18 RF-86F) od 1956, 300 Mitsubishi F-86F (dostawy 1956–1961) 1956–1982
* {{państwo|YUG|SFR}} (JRZ): 121 ex-RAF Canadair CL-13/F-86E(M) 1956–1971
* {{państwo|CAN}} ([[Royal Canadian Air Force|RCAF]]): 297 Canadair CL-13 Sabre Mk.2/Mk.4, 370 Mk.5, 390 Mk.6
* {{państwo|COL}} ([[Kolumbijskie Siły Powietrzne|FAC]]): 6 Canadair CL-13 Sabre Mk.6 od 1956, 6 ex-USAF F-86F od 1959
* {{państwo|KOR}} ([[Siły Powietrzne Republiki Korei|ROKAF]]): ex-USAF, 112 F-86F, 10 RF-86F 1955–1990, 50 F-86D 1961–1972
* {{państwo|MYS}} ([[Królewskie Malezyjskie Siły Powietrzne|RMAF]]): 18 ex-RAAF CAC Sabre Mk.32 1969–1976
* {{państwo|DEU}} ([[Luftwaffe]]): 75 ex-RCAF Canadair Sabre Mk.5, 225 Sabre Mk.6 1957–1964, 88 Fiat F-86K 1959–1966
* {{państwo|NOR}} ([[Norweskie Siły Powietrzne|Luftforsvaret]]): 64 F-86K 1955–1967, 115 ex-USAF F-86F 1957-1967
* {{państwo|PAK}} ([[Pakistańskie Siły Powietrzne|PAF]]): 120 ex-USAF F-86F 1956–1966, 90 ex-Luftwaffe Canadair CL-13B Sabre Mk.6 1966–1980
* {{państwo|PER}} ([[Peruwiańskie Siły Powietrzne|FAP]]): 26 ex-USAF F-86F 1955–1979
* {{państwo|POR}} ([[Portugalskie Siły Powietrzne|FAP]]): 50 ex-USAF F-86F 1958–1980
* {{państwo|THA}} ([[Królewskie Tajskie Siły Powietrzne|RTAF]]): 40 ex-USAF F-86F 1962–1966, 20 ex-USAF F-86L 1961–1972
* {{państwo|TWN}} ([[Siły Powietrzne Republiki Chińskiej|ROCAF]]): ex-USAF, 320 F-86F, 7 RF-86F (dostawy 1954-1958), F-86D
* {{państwo|TUN|1959}}: 15 ex-USAF F-86F 1969–1978
* {{państwo|TUR}} ([[Tureckie Siły Powietrzne|THK]]): 105 ex-RCAF Sabre Mk.2/F-86E(M) od 1954, 50 ex-USAF F-86D od 1958, 40 ex-holenderskich F-86K od 1962
* {{państwo|VEN}} ([[Wenezuelskie Siły Powietrzne|FAV]]): 30 ex-USAF F-86F, 79 ex-Luftwaffe F-86K 1955–1971
* {{państwo|GBR}} ([[Royal Air Force|RAF]]): 3 Canadair CL-13 Mk.2, 428 Sabre Mk.4 1952–1958, zwrócone USA w ramach MDAP jako F-86E(M)
* {{państwo|ITA}} ([[Aeronautica Militare|AMI]]): 179 ex-RAF Canadair CL-13 Sabre Mk.4 (F-86E), 121 FIAT F-86K (dostawy 1955–1958), 120 F-86K
* {{państwo|ZAF|1928}} ([[South African Air Force|SAAF]]): 22 F-86F (wypożyczone z USAF) w 1952, 34 Canadair CL-13B Sabre Mk.6 od 1956

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Thompson| imię = Warren| tytuł = F-86 Sabre fighter-bomber units over Korea | wydawca = Osprey Publishing Ltd. | rok = 1999 | isbn = 978-1855329294}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Thompson| imię = Warren| tytuł = F-86 Sabres of the 4th Fighter Interceptor Wing | wydawca = Osprey Publishing Ltd. | rok = 2002 | isbn = 1-84176-287-3}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Davis | imię = Lary | tytuł = F-86 Sabre in Action | wydawca = Squadron/Signal Publications, Inc. | rok = 1978 | isbn = 0-89747-032-X}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Davis | imię = Lary | tytuł = Walk around F-86 Sabre | wydawca = Squadron/Signal Publications, Inc. | rok = 2000 | isbn = 0-89747-409-0}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Shacklady | imię = Edward | tytuł = The North American F-86A Sabre | wydawca = Profile Publications Ltd. | rok = 1965}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Dorr | imię = Robert F. | nazwisko2 = Thompson| imię2 = Warren | tytuł = The Korean Air War | wydawca = Motorbooks International | rok = 1994 | miejsce = Osceola, Wisconsin | isbn = 0-89747-409-0}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Futrell | imię = Robert F. | tytuł = The United States Air Force in Korea, 1950-1953 | wydawca = Office of Air Force History | rok = 1983 | miejsce = Waszyngton | isbn = 0-89747-409-0}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Summers Jr. | imię = Harry G. | tytuł = Korean War Almanac | wydawca = Facts on File, Inc. | miejsce = Nowy Jork | rok = 1990}}

{{Amerykańskie samoloty wojskowe po2WŚ}}
{{Samoloty Japońskich Sił Samoobrony}}

{{Kontrola autorytatywna}}

[[Kategoria:Amerykańskie samoloty myśliwskie po 1945]]
[[Kategoria:Samoloty North American|F-086 Sabre]]

Szablony użyte w tym artykule:

Szablon:Amerykańskie samoloty wojskowe po2WŚ (edytuj)
Szablon:Cytuj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Cytuj książkę (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Cytuj pismo (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Szablon:Cytuj pismo/tytuł (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:Cytuj stronę (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Flaga (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Flaga/core (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Ikona (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox grafika (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox nagłówek (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox nagłówek dodaj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox państwo nie iso (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox państwo nie iso dodaj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox projekt (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox projekt/projekt (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox tytuł (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox tytuł/styles.css (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox wiersz (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox wiersz dodaj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Kontrola autorytatywna (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Kontrola autorytatywna/style.css (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Lang (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Navbox/styles.css (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo/core (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo dane ARG (edytuj)
Szablon:Państwo dane AUS (edytuj)
Szablon:Państwo dane Arabia Saudyjska (edytuj)
Szablon:Państwo dane Argentyna (edytuj)
Szablon:Państwo dane Australia (edytuj)
Szablon:Państwo dane BEL (edytuj)
Szablon:Państwo dane BGD (edytuj)
Szablon:Państwo dane BOL (edytuj)
Szablon:Państwo dane Bangladesz (edytuj)
Szablon:Państwo dane Belgia (edytuj)
Szablon:Państwo dane Boliwia (edytuj)
Szablon:Państwo dane CAN (edytuj)
Szablon:Państwo dane COL (edytuj)
Szablon:Państwo dane DEU (edytuj)
Szablon:Państwo dane DNK (edytuj)
Szablon:Państwo dane Dania (edytuj)
Szablon:Państwo dane ESP (edytuj)
Szablon:Państwo dane ETH (edytuj)
Szablon:Państwo dane Etiopia (edytuj)
Szablon:Państwo dane FRA (edytuj)
Szablon:Państwo dane Filipiny (edytuj)
Szablon:Państwo dane Francja (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo dane GBR (edytuj)
Szablon:Państwo dane GRE (edytuj)
Szablon:Państwo dane Grecja (edytuj)
Szablon:Państwo dane HON (edytuj)
Szablon:Państwo dane Hiszpania (edytuj)
Szablon:Państwo dane Holandia (edytuj)
Szablon:Państwo dane Honduras (edytuj)
Szablon:Państwo dane IDN (edytuj)
Szablon:Państwo dane IRN (edytuj)
Szablon:Państwo dane IRQ (edytuj)
Szablon:Państwo dane ITA (edytuj)
Szablon:Państwo dane Indonezja (edytuj)
Szablon:Państwo dane Irak (edytuj)
Szablon:Państwo dane Iran (edytuj)
Szablon:Państwo dane JPN (edytuj)
Szablon:Państwo dane Japonia (edytuj)
Szablon:Państwo dane Jugosławia (edytuj)
Szablon:Państwo dane KOR (edytuj)
Szablon:Państwo dane Kanada (edytuj)
Szablon:Państwo dane Kolumbia (edytuj)
Szablon:Państwo dane Korea Południowa (edytuj)
Szablon:Państwo dane MYS (edytuj)
Szablon:Państwo dane Malezja (edytuj)
Szablon:Państwo dane NLD (edytuj)
Szablon:Państwo dane NOR (edytuj)
Szablon:Państwo dane Niemcy (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo dane Norwegia (edytuj)
Szablon:Państwo dane PAK (edytuj)
Szablon:Państwo dane PER (edytuj)
Szablon:Państwo dane PHI (edytuj)
Szablon:Państwo dane POR (edytuj)
Szablon:Państwo dane Pakistan (edytuj)
Szablon:Państwo dane Peru (edytuj)
Szablon:Państwo dane Portugalia (edytuj)
Szablon:Państwo dane Południowa Afryka (edytuj)
Szablon:Państwo dane SAU (edytuj)
Szablon:Państwo dane Stany Zjednoczone (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo dane THA (edytuj)
Szablon:Państwo dane TUN (edytuj)
Szablon:Państwo dane TUR (edytuj)
Szablon:Państwo dane TWN (edytuj)
Szablon:Państwo dane Tajlandia (edytuj)
Szablon:Państwo dane Tajwan (edytuj)
Szablon:Państwo dane Tunezja (edytuj)
Szablon:Państwo dane Turcja (edytuj)
Szablon:Państwo dane USA (edytuj)
Szablon:Państwo dane VEN (edytuj)
Szablon:Państwo dane Wenezuela (edytuj)
Szablon:Państwo dane Wielka Brytania (edytuj)
Szablon:Państwo dane Włochy (edytuj)
Szablon:Państwo dane YUG (edytuj)
Szablon:Państwo dane ZAF (edytuj)
Szablon:Przypisy (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:R (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Samolot infobox (edytuj)
Szablon:Samoloty Japońskich Sił Samoobrony (edytuj)
Szablon:Szablon nawigacyjny (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Uwagi (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Szablon:Wyróżnienie (edytuj)
Moduł:Color contrast (edytuj)
Moduł:Color contrast/colors (edytuj)
Moduł:Cytuj (edytuj)
Moduł:Cytuj/dane (edytuj)
Moduł:Cytuj/dostęp (edytuj)
Moduł:Cytuj/firewall (edytuj)
Moduł:ISBN (edytuj)
Moduł:Ikona (edytuj)
Moduł:Ikona/dane (edytuj)
Moduł:Infoboksy (edytuj)
Moduł:Kontrola autorytatywna (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Moduł:Lang (edytuj)
Moduł:Lang/data (edytuj)
Moduł:Navbox (edytuj)
Moduł:Navbox/printer/default (edytuj)
Moduł:Navbox/res (edytuj)
Moduł:Przypisy (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Moduł:Sprawdź (edytuj)
Moduł:String (edytuj)
Moduł:Wikidane/data (edytuj)
Moduł:Wikidane/format/string (edytuj)

Wróć do North American F-86 Sabre.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/North_American_F-86_Sabre”