Tekst źródłowy strony Karol II Łysy

Nie masz uprawnień do edytowania tej strony z następującego powodu:

Twój adres IP znajduje się w zakresie adresów, który został zablokowany na wszystkich wiki Wikimedia Foundation.

Blokada została nałożona przez ‪EPIC‬. Podany powód to Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Początek blokady: 09:48, 2 lip 2024
Zakończenie blokady: 09:48, 2 lip 2025

Twój obecny adres IP to 206.189.44.186. Zablokowany zakres to 206.189.32.0/20.

Prosimy o uwzględnienie wszystkich powyższych informacji we wszelkich zapytaniach. Jeśli uważasz, że zostałeś zablokowany przez pomyłkę, możesz znaleźć dodatkowe informacje i instrukcje w globalnej polityce No open proxies.

Aby zakwestionować lub omówić blokadę, proszę wysłać prośbę o jej weryfikację na Meta-Wiki. Możesz również wysłać e-mail do kolejki VRT stewardów na adres stewards@wikimedia.org, podając wszystkie powyższe szczegóły.

Tekst źródłowy strony można podejrzeć i skopiować.

{{Władca infobox
 |władca            = Karol II Łysy
 |imiona            = 
 |grafika           = Steuben - Charles the Bald.jpg
 |opis grafiki      = 
 |herb              = 
 |opis herbu        = 
 |faksymile         = 
 |opis faksymile    = 
 |dewiza            = 
 |1. tytuł          = [[Władcy Francji|Król Franków Zachodnich]]
 |1. sukcesja       = 
 |1. od             = sierpień 843
 |1. do             = 5 lub 6 października 877
 |1. koronacja      = 6 czerwca 848
 |1. poprzednik     = [[Ludwik I Pobożny]]
 |1. następca       = [[Ludwik II Jąkała]]
 |2. tytuł          = [[Cesarz rzymski (Święte Cesarstwo Rzymskie)|Cesarz rzymski]]
 |2. od             = 25 grudnia 875
 |2. do             = 5 lub 6 października 877
 |2. jako           = 
 |2. kogo           = 
 |2. koronacja      = 29 grudnia 875
 |2. poprzednik     = [[Ludwik II (cesarz)|Ludwik II]]
 |2. następca       = [[Karol Otyły]]
 |3. tytuł          = [[Władcy Burgundii|Król Dolnej Burgundii]]
 |3. od             = 875
 |3. do             = 5 lub 6 października 877
 |3. jako           = 
 |3. kogo           = 
 |3. koronacja      = 
 |3. poprzednik     = [[Ludwik II (cesarz)|Ludwik II]]
 |3. następca       = [[Ludwik II Jąkała]]
 |4. tytuł          = [[Władcy Prowansji|Król Prowansji]]
 |4. od             = 875
 |4. do             = 5 lub 6 października 877
 |4. jako           = 
 |4. kogo           = 
 |4. koronacja      = 
 |4. poprzednik     = [[Ludwik II (cesarz)|Ludwik II]]
 |4. następca       = [[Ludwik II Jąkała]]
 |5. tytuł          = [[Królowie Włoch|Król Włoch]]
 |5. od             = 875
 |5. do             = 5 lub 6 października 877
 |5. jako           = 
 |5. kogo           = 
 |5. koronacja      = 
 |5. poprzednik     = [[Ludwik II (cesarz)|Ludwik II]]
 |5. następca       = [[Karloman (król wschodniofrankijski)|Karloman]]
 |dynastia          = [[Karolingowie]]
 |data urodzenia    = 13 czerwca 823
 |miejsce urodzenia = 
 |data śmierci      = 5 lub 6 października 877
 |miejsce śmierci   = 
 |przyczyna śmierci = 
 |miejsce spoczynku = 
 |ojciec            = [[Ludwik I Pobożny]]
 |matka             = [[Judyta Bawarska]]
 |rodzeństwo        = 
 |1. związek        = żona
 |1. związek z      = Ermentruda<br />Richilda
 |1. związek od     = 
 |1. związek do     = 
 |1. dzieci         = [[Ludwik II Jąkała]]<br />[[Karol Dziecię]]<br />[[Karloman (syn Karola II Łysego)|Karloman]]
 |moneta            = 
 |opis monety       = 
 |odznaczenia       = 
 |commons           = Category:Charles the Bald
 |wikiźródła        = 
 |wikicytaty        = 
}}
'''Karol II Łysy''', {{fr.|Charles II le Chauve}} (ur. [[13 czerwca]] [[823]] we [[Frankfurt nad Menem|Frankfurcie nad Menem]], zm. [[5 października]] lub [[6 października]] [[877]]) – król [[państwo zachodniofrankijskie|zachodniofrankijski]] od [[843]], król [[Italia (kraina historyczna)|Italii]] od [[876]], [[Cesarz rzymski (Święte Cesarstwo Rzymskie)|cesarz rzymski]] od [[875]], syn [[Ludwik I Pobożny|Ludwika I Pobożnego]] (778–840), pierwszy z dynastii [[Karolingowie|Karolingów]] [[Francuzi|francuskich]].

Ludwik I Pobożny na rok przed swą śmiercią dokonał podziału Cesarstwa Franków pomiędzy swych trzech synów: [[Lotar I|Lotara]], [[Ludwik II Niemiecki|Ludwika]] i Karola. Kierując się zasadą senioratu jeszcze za życia ustanowił najstarszego syna Lotara cesarzem, obaj pozostali mieli być tylko królami. Jednak gdy umarł, oni sami, po długich targach i kompromisach, dokonali ostatecznego podziału Królestwa i władzy, zawierając w 843 r. tzw. [[Traktat w Verdun|Traktat z Verdun]], proklamację zgody trzech braci gwarantującą ich współpracę i wzajemną pomoc. Koronacja Karola II odbyła się w [[Orlean]]ie. Faktycznie traktat stał się zaczynem trwałego podziału jednolitego państwa Franków [[Karol Wielki|Karola I Wielkiego]] na przyszłe państwa narodowe.

Z cesarstwa Karolingów wyłoniły się trzy królestwa: zachodnich Franków, które objął Karol II Łysy, wschodnich Franków, przejęte przez [[Ludwik II Niemiecki|Ludwika Niemieckiego]] i środkowe, rozciągające się wąskim pasem od [[Morze Północne|Morza Północnego]] po [[Rzym]] w Italii. To środkowe królestwo przydzielone zostało [[Lotar I|Lotarowi I]], który otrzymał godność cesarza. Ale po jego śmierci w 855 r. zostało dodatkowo podzielone na trzy części między jego synów. Tak więc w miejsce jednego dużego, zwartego i silnego cesarstwa Karola Wielkiego w 40 lat po jego śmierci istniało na jego terytorium pięć królestw. Były to jakby zalążki późniejszych terytoriów [[Francja|Francji]], [[Niemcy|Niemiec]] oraz [[Niderlandy (region historyczny)|Niderlandów]], [[Szwajcaria|Szwajcarii]] i [[Włochy|Włoch]].

W państwie zachodniofrankijskim Karola II Łysego, od początku jego powstania, nie było wewnętrznej zwartości. Poszczególne [[hrabstwo|hrabstwa]] buntowały się i dążyły do jak największej niezależności od króla, zaś [[Celtowie|celtycka]] [[Bretania]] na północy i [[Wizygoci|wizygocka]] [[Akwitania]] na południu stanowiły całkiem oddzielne księstwa. Postępowało też rozwarstwienie społeczne<ref>[[Kapitularz (zbiór praw)|Kapitularz]] z [[Meerssen]] z 847 nakazywał, by każdy wolny człowiek wybrał sobie kogoś możniejszego i został jego [[wasal]]em ([https://web.archive.org/web/20170925144617/http://www.dmgh.de/de/fs1/object/display/bsb00000821_00107.html?sortIndex=020%3A030%3A0002%3A010%3A00%3A00 Capitulaire de Meerssen]).</ref>.

Karol Łysy mozolnie budował swój dwór królewski, otaczał się ludźmi kultury, filozofami, pisarzami, poetami, sam określany był jako król-filozof. W wyniku dynastycznych ruchów na mocy [[Traktat w Meerssen|porozumienia w Meerssen]] część dziedzictwa Lotara I, dostała się Ludwikowi Niemieckiemu, zaś Karol przejął część [[Lotaryngia|Lotaryngii]] (870). Ale po śmierci Ludwika Niemieckiego w 875 r. Italia przypadła Karolowi i został on, przy wsparciu papieża [[Jan VIII (papież)|Jana VIII]], cesarzem rzymskim. W ten sposób zarysowała się możliwość ponownego scalenia wszystkich królestw frankijskich w jedną całość. Nie byli tym wszakże zainteresowani możnowładcy, rządzący w poszczególnych hrabstwach<ref>W 877 wyruszając do Italii Karol na żądanie hrabiów wydał kapitularz gwarantujący dziedziczność hrabstw, legalizując dotychczasową praktykę ([https://web.archive.org/web/20170925144614/http://www.dmgh.de/de/fs1/object/display/bsb00000821_00391.html?sortIndex=020%3A030%3A0002%3A010%3A00%3A00 Capitulaire de Quierzy]).</ref>. Jednak największą przeszkodą stały się wyniszczające najazdy [[Saraceni|Saracenów]] ([[Arabowie|Arabów]]) na Italię, [[Wikingowie|wikingów]] ([[Normanowie|Normanów]]) na północne i zachodnie wybrzeża zachodniej [[Frankonia|Frankonii]] i [[Węgrzy|Madziarów]] ([[Węgrzy|Węgrów]]) od wschodu, z obszarów [[Panonia|Panonii]] nad [[Dunaj]]em.

Gdy Karol Łysy organizował wojskową wyprawę do Italii przeciwko Saracenom, odmówiła mu wsparcia część baronów zachodniofrankijskich i Karolingowie niemieccy, którzy wtedy zajęli całą Lotaryngię. W trakcie ekspedycji w Italii w 877 w okolicach [[Avrieux]]<ref>{{cytuj książkę |autor = Praca zbiorowa |tytuł = Oxford – Wielka Historia Świata. Średniowiecze. Na Wyspach Brytyjskich. Karolingowie |tom = 16 |wydawca = Polskie Media Amer.Com |miejsce = Poznań |data = 2006 |isbn = 83-7425-568-4 |strony = 260}}</ref> Karol II Łysy zmarł. Cesarzem po nim został [[Karol Otyły]] (881), który przejął też całą Italię.

Królem zachodniofrankijskim został syn Karola Łysego, [[Ludwik II Jąkała]].

== W kulturze ==

=== Mecenat ===
[[Plik:CharlestheBald Vivian Bible.png|mały|318x318px|Ilustracja z [[Biblia Viviana|Biblii Viviana]] przedstawiająca Karola Łysego w otoczeniu dworu.]]
Karol II był mecenasem sztuki, sprowadził na swój dwór wielu luminarzy kultury łacińskiej, wyrabiano tam również liczne cenne przedmioty<ref>{{Cytuj |tytuł = Karol II Łysy (król zachodniofrankijski 848–877, cesarz rzymski 875–877) |data dostępu = 2023-06-25 |opublikowany = TwojaHistoria.pl |url = https://twojahistoria.pl/encyklopedia/karol-ii-lysy-krol-zachodniofrankijski-848-877-cesarz-rzymski-875-877/ |język = pl-PL}}</ref>. W 846 hrabia Vivian podarował królowi wykonaną przez mnichów z klasztoru Saint-Martin w [[Tours]] [[Biblia Viviana|Pierwszą Biblię Karola Łysego]], zwaną też Biblią Viviana. Bogato zdobiona księga stanowi jedno z najlepiej zachowanych dzieł sztuki z tego okresu<ref>{{Cytuj |autor = Paul Edward Dutton, Herbert L. Kessler |autor r = Melanie Holcomb (autorka recenzji) |tytuł = The Poetry and Paintings of the First Bible of Charles the Bald}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Vivian Bible by MINIATURIST, French |data dostępu = 2023-06-25 |opublikowany = www.wga.hu |url = https://www.wga.hu/html_m/zgothic/miniatur/0801-850/2french/4vivian2.html}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Charles the Bald in the Vivian Bible, BnF MS Latin 1, folio 423, depicting 9th Century Carolingian Soldiers |data dostępu = 2023-06-25 |opublikowany = warfare.gq |url = http://warfare.gq/6C-11C/Vivian_Bible-f423r.htm}}</ref>.

=== Gry wideo ===
W serii ''[[Paradox Interactive|Crusader Kings]]'' jednym z grywalnych władców jest Karol II „Łysy” Karoling, przedstawiony jako król zachodniofrankijski<ref>{{Cytuj |tytuł = Interesting characters – CK3 Wiki |data dostępu = 2023-06-25 |opublikowany = ck3.paradoxwikis.com |url = https://ck3.paradoxwikis.com/Interesting_characters#Catholic}}</ref>.

== Zobacz też ==
* [[państwo zachodniofrankijskie]]

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

{{Królowie frankijscy}}
{{Cesarze rzymscy (Święte Cesarstwo Rzymskie)}}
{{Władcy Burgundii}}
{{Wczesnośredniowieczni władcy Włoch}}
{{Władcy Lotaryngii}}
{{Władcy Prowansji}}

{{Kontrola autorytatywna}}

[[Kategoria:Karolingowie]]
[[Kategoria:Władcy Burgundii]]
[[Kategoria:Władcy Franków]]
[[Kategoria:Urodzeni w 823]]
[[Kategoria:Zmarli w 877]]
[[Kategoria:Cesarze Świętego Cesarstwa Rzymskiego]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni we Frankfurcie nad Menem]]

Szablony użyte w tym artykule:

Szablon:Cesarze rzymscy (Święte Cesarstwo Rzymskie) (edytuj)
Szablon:Cytuj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Cytuj książkę (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Fr. (edytuj)
Szablon:Infobox data i miejsce (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox grafika (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox kreska (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox kreska dodaj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox nagłówek (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox nagłówek dodaj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox projekt (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox projekt/projekt (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox tytuł (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox tytuł/styles.css (edytuj)
Szablon:Infobox ukryte dodaj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox wiersz (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox wiersz dodaj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox związek (edytuj)
Szablon:J (edytuj)
Szablon:Kontrola autorytatywna (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Kontrola autorytatywna/style.css (edytuj)
Szablon:Królowie frankijscy (edytuj)
Szablon:Navbox/styles.css (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Przypisy (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Szablon nawigacyjny (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:W języku (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:Wczesnośredniowieczni władcy Włoch (edytuj)
Szablon:Władca infobox (edytuj)
Szablon:Władca infobox/jako (edytuj)
Szablon:Władcy Burgundii (edytuj)
Szablon:Władcy Lotaryngii (edytuj)
Szablon:Władcy Prowansji (edytuj)
Moduł:Color contrast (edytuj)
Moduł:Color contrast/colors (edytuj)
Moduł:Cytuj (edytuj)
Moduł:Cytuj/dane (edytuj)
Moduł:Cytuj/dostęp (edytuj)
Moduł:Cytuj/firewall (edytuj)
Moduł:ISBN (edytuj)
Moduł:Infoboksy (edytuj)
Moduł:Kontrola autorytatywna (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Moduł:Lang (edytuj)
Moduł:Lang/data (edytuj)
Moduł:Navbox (edytuj)
Moduł:Navbox/printer/default (edytuj)
Moduł:Navbox/res (edytuj)
Moduł:NoWrap (edytuj)
Moduł:NoWrap/resources (edytuj)
Moduł:Sprawdź (edytuj)
Moduł:String (edytuj)
Moduł:Wikidane/data (edytuj)
Moduł:Wikidane/format/string (edytuj)

Wróć do Karol II Łysy.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Karol_II_Łysy”