Tekst źródłowy strony Europejska Agencja Kosmiczna

Nie masz uprawnień do edytowania tej strony z następującego powodu:

Twój adres IP znajduje się w zakresie adresów, który został zablokowany na wszystkich wiki Wikimedia Foundation.

Blokada została nałożona przez ‪EPIC‬. Podany powód to Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Początek blokady: 09:48, 2 lip 2024
Zakończenie blokady: 09:48, 2 lip 2025

Twój obecny adres IP to 206.189.44.186. Zablokowany zakres to 206.189.32.0/20.

Prosimy o uwzględnienie wszystkich powyższych informacji we wszelkich zapytaniach. Jeśli uważasz, że zostałeś zablokowany przez pomyłkę, możesz znaleźć dodatkowe informacje i instrukcje w globalnej polityce No open proxies.

Aby zakwestionować lub omówić blokadę, proszę wysłać prośbę o jej weryfikację na Meta-Wiki. Możesz również wysłać e-mail do kolejki VRT stewardów na adres stewards@wikimedia.org, podając wszystkie powyższe szczegóły.

Tekst źródłowy strony można podejrzeć i skopiować.

{{Agencja UE infobox
 |nazwa           = Europejska Agencja<br>Kosmiczna
 |grafika         = ESA logo.svg
 |opis grafiki    = Logo Europejskiej Agencji Kosmicznej
 |motto           = 
 |siedziba        = [[Paryż]], [[Francja]]
 |akt erekcyjny   = 
 |data powołania  = 1975<ref name="media2">[http://media2.pl/technologie/96065-Polska-dolaczy-do-Europejskiej-Agencji-Kosmicznej.html Polska dołączy do Europejskiej Agencji Kosmicznej] Media2 [dostęp 2012-09-16].</ref>
 |data utworzenia = 1975<ref name="media2" />
 |organizacja     = [[Wspólnota Europejska]]
 |dyrektor        = [[Josef Aschbacher]]
 |budżet          = 7,15 mld € (2022)
 |współrzędne     = 48° 50′ 54″ N, 2° 18′ 15″ E
 |kod mapy        = Paryż
 |commons         = Category:European Space Agency
 |www             = http://www.esa.int/
}}
'''Europejska Agencja Kosmiczna''' ({{ang.|European Space Agency}}, ''ESA''; {{fr.|Agence spatiale européenne}}, ''ASE'') – [[organizacja międzynarodowa|międzynarodowa organizacja]] krajów europejskich, której celem jest eksploracja i wykorzystanie [[przestrzeń kosmiczna|przestrzeni kosmicznej]].

Siedziba organizacji znajduje się w [[Paryż]]u. Agencja została powołana na mocy konwencji z 30 maja 1975<ref>Konwencja o utworzeniu Europejskiej Agencji Kosmicznej, sporządzona w Paryżu dnia 30 maja 1975 r. ({{Dziennik Ustaw|2013|61}}).</ref>. Mimo że sama konwencja weszła w życie dopiero 30 października 1980<ref>[https://treaties.un.org/Pages/showDetails.aspx?objid=08000002800df46b Convention for the establishment of a European Space Agency (with annexes and final act)].</ref>, organizacja zaczęła działać już w 1975 roku. Powstała z połączenia jej poprzedniczek – [[Europejska Organizacja Badań Kosmicznych|Europejskiej Organizacji Badań Kosmicznych]] (ESRO) i [[Europejska Organizacja Rozwoju Rakiet Nośnych|Europejskiej Organizacji Rozwoju Rakiet Nośnych]] (ELDO).

[[Plik:Views in the Main Control Room (12052189474).jpg|thumb|242px|[[Europejskie Centrum Operacji Kosmicznych|ESOC]] w [[Darmstadt]]]]

[[Plik:Location ESA member countries.svg|thumb|242px|{{Legenda|#5B9ED7|Kraje członkowskie ESA}}{{Legenda|#5FB4A1|Kraje, które podpisały umowę ECS}}{{Legenda|#3D9345|Kraje, które podpisały Umowę o Współpracy}}]]
ESA zatrudnia ok. 1900 osób, a jej [[budżet]] na rok 2022 wyniósł 7,15 mld [[euro]]<ref>{{Cytuj |tytuł = ESA budget 2022 |data dostępu = 2022-12-30 |opublikowany = www.esa.int |url = https://www.esa.int/ESA_Multimedia/Images/2022/01/ESA_budget_2022 |język = en}}</ref>. Główny ośrodek [[ESTEC]] (''European Space Research and Technology Centre'') znajduje się w {{link-interwiki |Noordwijk aan Zee |Q=Q84957520}} w [[Holandia|Holandii]], Instytut Badawczy [[ESRIN]] (''European Space Research Institute'') mieści się we [[Frascati]] ([[Włochy]]), zaś siedzibą Centrum Operacji Kosmicznych [[Europejskie Centrum Operacji Kosmicznych|ESOC]] (''European Space Operations Centre'') jest [[Niemcy|niemieckie]] miasto [[Darmstadt]]. W Niemczech ([[Kolonia (Niemcy)|Kolonia]]) znajduje się też ośrodek szkolenia astronautów EAC (''European Astronauts Centre''), siedziba [[Europejski Korpus Astronautów|Europejskiego Korpusu Astronautów]]. [[Kosmodrom]] należący do ESA znajduje się w [[Gujańskie Centrum Kosmiczne|Kourou]] w [[Gujana Francuska|Gujanie Francuskiej]], gdzie znajduje się Gujański Ośrodek Kosmiczny. Położenie blisko [[równik]]a sprzyja zadaniu wysyłania na orbitę [[sztuczny satelita|sztucznych satelitów]].

Z dniem 1 marca 2021 roku nowym dyrektorem generalnym ESA został {{link-interwiki |Josef Aschbacher |Q=Q60194452}}<ref>{{Cytuj | url=https://www.esa.int/About_Us/Corporate_news/Josef_Aschbacher_ESA_Director_General | tytuł=ESA - Josef Aschbacher, ESA Director General<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=esa.int | język=en | data dostępu=2024-04-23}}</ref>. Zastąpił on na tym stanowisku Johanna-Dietricha Woernera, który sprawował tę funkcję od marca 2005 roku<ref>{{Cytuj | url=https://www.esa.int/About_Us/Jean-Jacques_Dordain/Johann-Dietrich_Woerner_to_be_Director_General_of_ESA | tytuł=ESA - Johann-Dietrich Woerner to be Director General of ESA<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=esa.int | język=en | data dostępu=2024-04-23}}</ref>. Dyrektorowi generalnemu asystuje 11 dyrektorów, odpowiedzialnych za poszczególne oddziały ESA i za zarządzanie agencją (zobacz [http://www.esa.int/About_Us/Welcome_to_ESA/Directors_of_ESA pełną listę]).

== Kraje członkowskie ==
Od lutego 2015 roku w skład ESA wchodzą 22 państwa członkowskie. Poniższa tabela zawiera przegląd wszystkich państw członkowskich oraz ich wkład finansowy w ESA w 2023 roku<ref>{{Cytuj |tytuł = ESA budget 2023 |data dostępu = 2023-05-14 |opublikowany = www.esa.int |url = https://www.esa.int/ESA_Multimedia/Images/2023/01/ESA_budget_2023 |język = en}}</ref>.

{| class="wikitable sortable"
|-
!Państwo członkowskie
!Wstąpienie do ESA
!Krajowy program
!data-sort-type="number"| Wkład<br>(mln&nbsp;€)
!data-sort-type="number"| Wkład<br>(%)
|-
| {{Państwo|FRA}} || {{Dts|30|10|1980}} || [[Centre National d’Études Spatiales|CNES]] ||align="right"| 1000,9 || align="right" | 20,4%
|-
| {{Państwo|DEU}} || {{Dts|30|10|1980}} || [[Deutsches Zentrum für Luft- und Raumfahrt|DLR]]|| align="right" | 1046,8 || align="right" | 21,4%
|-
| {{Państwo|ITA}} || {{Dts|30|10|1980}} || [[Włoska Agencja Kosmiczna|ASI]] ||align="right"| 580,1 || align="right" | 11,8%
|-
| {{Państwo|GBR}} || {{Dts|30|10|1980}} || [[United Kingdom Space Agency|UKSA]] ||align="right"| 609,6 || align="right" | 12,4%
|-
| {{Państwo|ESP}} || {{Dts|30|10|1980}} || {{link-interwiki |Instituto Nacional de Técnica Aeroespacial |tekst=INTA |Q=Q1421312}}|| align="right" | 285,7 || align="right" | 5,8%
|-
| {{Państwo|BEL}} || {{Dts|30|10|1980}} || [[Belgian Federal Science Policy Office|BELSPO]]|| align="right" | 260,0 || align="right" | 5,3%
|-
| {{Państwo|NLD}} || {{Dts|30|10|1980}} || [[Holenderski Instytut Badań Kosmicznych SRON|SRON]] ||align="right"| 95,6 || align="right" | 2,0%
|-
| {{Państwo|CHE}} || {{Dts|30|10|1980}} || {{link-interwiki |Swiss Space Office |tekst=SSO |Q=Q4357330}}|| align="right" | 184,5 || align="right" | 3,8%
|-
| {{Państwo|SWE}} || {{Dts|30|10|1980}} || {{link-interwiki |Swedish National Space Board |tekst=SNSB |Q=Q1782920}}|| align="right" | 84,0 || align="right" | 1,7%
|-
| {{Państwo|DNK}} || {{Dts|30|10|1980}} || [[Danish National Space Center|DNSC]]|| align="right" | 35,1 || align="right" | 0,7%
|-
| {{Państwo|IRL}} || {{Dts|10|12|1980}} || [[Space Ireland|SI]]|| align="right" | 21,4 || align="right" | 0,4%
|-
| {{Państwo|NOR}} || {{Dts|30|12|1986}} || [[Norweska Agencja Kosmiczna|NSC]]|| align="right" | 75,4 || align="right" | 1,5%
|-
| {{Państwo|AUT}} || {{Dts|30|12|1986}} || {{link-interwiki |Austrian Space Agency |tekst=ASA |Q=Q695133}}|| align="right" | 65,5 || align="right" | 1,3%
|-
| {{Państwo|FIN}} || {{Dts|01|01|1995}} || [[National Technology Agency|TEKES]]|| align="right" | 39,0 || align="right" | 0,8%
|-
| {{Państwo|PRT}} || {{Dts|14|11|2000}} || [[Fundação para a Ciência e Tecnologia|FCT SO]]|| align="right" | 30,8 || align="right" | 0,6%
|-
| {{Państwo|GRC}} || {{Dts|09|03|2005}} || {{link-interwiki |Institute for Space Applications and Remote Sensing |tekst=ISARS |Q=Q6039656}}|| align="right" | 21,0 || align="right" | 0,4%
|-
| {{Państwo|LUX}} || {{Dts|30|06|2005}} || {{link-interwiki |Luxinnovation |Q=Q14943769}}|| align="right" | 42,0 || align="right" | 0,9%
|-
| {{Państwo|CZE}} || {{Dts|08|07|2008}} || {{link-interwiki |Czech Space Office |tekst=CSO |Q=Q266710}}|| align="right" | 49,2 || align="right" | 1,0%
|-
| {{Państwo|ROU}} || {{Dts|23|12|2011}} || [[Rumuńska Agencja Kosmiczna|ROSA]] ||align="right"| 56,4 || align="right" | 1,2%
|-
| {{Państwo|POL}} || {{Dts|19|11|2012}}<ref name="plwesa">{{cytuj stronę |url = http://www.esa.int/esaCP/SEMXT291M9H_index_0.html |tytuł = Polish flag raised at ESA |autor = ESA |data = 2012-11-19 |rok = |opublikowany = |język = en |data dostępu = 2012-11-19}}</ref> || [[Polska Agencja Kosmiczna|POLSA]] ||align="right"| 44,7 || align="right" | 0,9%
|-
| {{Państwo|EST}} || {{Dts|04|02|2015}} || [[Estońskie Biuro Kosmiczne|ESO]]|| align="right" | 6,9
|align="right"| 0,1%
|-
| {{Państwo|HUN}} || {{Dts|24|02|2015}} || [[Węgierskie Biuro Kosmiczne|HSO]]|| align="right" | 24,7
|align="right"| 0,5%
|-
|{{Państwo|Słowenia}}
|5 lipca 2016
|
|align="right"| 3,4
|align="right"| 0,1%
|-
| {{Państwo|CAN}} || {{Dts|01|01|1979}} || [[Kanadyjska Agencja Kosmiczna|CSA]] ||align="right"| 19,0 || align="right" | 0,4%
|-
|{{Państwo|Łotwa}}
|19 marca 2023<ref>{{Cytuj |tytuł = Łotwa podpisała umowę o współpracy z ESA |data dostępu = 2023-05-14 |url = https://kosmonauta.net/2013/03/2013-03-25-lotwa/ |język = pl}}</ref>
|
|1,1
|<0,1%
|-
|{{Państwo|Słowacja}}
|14 czerwca 2022<ref>{{Cytuj |tytuł = Slovakia becomes ESA Associate Member state |data dostępu = 2023-05-14 |opublikowany = www.esa.int |url = https://www.esa.int/About_Us/Corporate_news/Slovakia_becomes_ESA_Associate_Member_state |język = en}}</ref>
|
|3,0
|0,1%
|-
|{{Państwo|Litwa}}
|28 kwietnia 2021<ref>{{Cytuj |tytuł = ESA wita stowarzyszoną Litwę. Agencja wydłuża astronautyczny nabór |data dostępu = 2023-05-14 |opublikowany = space24.pl |url = https://space24.pl/polityka-kosmiczna/esa-wita-stowarzyszona-litwe-agencja-wydluza-astronautyczny-nabor |język = pl}}</ref>
|
|1,8
|<0,1%
|-
|Pozostałe
|
|
| align="right" | 209,5
| align="right" | 4,3%
|-
|'''Całe ESA'''
|
|
|7,08 mld
|100%
|}

{| class="wikitable sortable"
|- class="sortbottom"
| style="background:#E9E9E9" | '''Suma nakładów państw członkowskich'''|| style="background:#E9E9E9" | || style="background:#E9E9E9" | || style="background:#E9E9E9" align="right" | || style="background:#E9E9E9" align="right" |
|-
|Państwa członkowskie
|
|
| align="right" |
| align="right" | 66,2%
|-
|{{Państwo|EUR}} || {{Dts|28|05|2004}} || [[Program kosmiczny Unii Europejskiej|ESP]]|| align="right" | || align="right" | 24,2%
|-
|[[Europejska Organizacja Eksploatacji Satelitów Meteorologicznych|Eumetsat]] || ''różne'' || ''różne'' || align="right" | || align="right" | 1,8%
|-
| Inne źródła || – || – || align="right" | || align="right" | 7,8%
|- class="sortbottom"
| style="background:#E9E9E9" | '''Całe ESA''' || style="background:#E9E9E9" | || style="background:#E9E9E9" | || style="background:#E9E9E9" align="right" | 7,08 mld || style="background:#E9E9E9" align="right" |
|}

=== Członkowie stowarzyszeni ===
Obecnie jedynym członkiem stowarzyszonym ESA jest Kanada<ref name="media2" />. Wcześniej do grona zrzeszonych należały Austria, Norwegia i Finlandia, które później dołączyły do ESA jako pełnoprawni członkowie.

==== Kanada ====
Od 1 stycznia 1979 Kanada posiada specjalny status kraju współpracującego z ESA. Jej przedstawiciele biorą udział przy podejmowaniu decyzji, kanadyjskie firmy mogą otrzymywać kontrakty na realizację programów kosmicznych.

=== Rozszerzenie ===
[[Plik:Podpisanie umowy o przystąpieniu Polski do ESA.jpg|thumb|Ceremonia podpisania umowy o przystąpieniu Polski do ESA, 13 września 2012 r.]]
Przyjęcie nowego członka wymaga jednomyślnej zgody Rady Agencji (art. 22 Konwencji) złożonej z delegatów państw członkowskich (art. 10).

Obecnie państwa wyrażające chęć przystąpienia do Europejskiej Agencji Kosmicznej muszą przejść następujące etapy:
* podpisanie ''Umowy o Współpracy'' (ang. ''Cooperation Agreement'') między państwem kandydackim a ESA;
* podpisanie porozumienia o ''Europejskim Państwie Współpracującym'' (ang. ''European Cooperating State'' – ECS);
* uczestnictwo (także finansowe) w pięcioletnim ''[[Plan dla europejskich państw współpracujących|Planie dla Europejskich Państw Współpracujących]]'' (ang. ''Plan for European Cooperating State'', PECS), który ma przygotować je do członkostwa w ESA – przedsiębiorstwa z tych państw w określonym zakresie mogą brać udział w programach kosmicznych ESA (do wysokości wnoszonej przez dane państwo kwoty składki na PECS);
* z upływem okresu obowiązywania PECS – rozpoczęcie negocjacji o przystąpieniu do ESA bądź stowarzyszeniu, albo przedłużenie okresu obowiązywania [[PECS]].

Dnia 27 kwietnia 2007 porozumienie PECS zostało podpisane przez przedstawicieli Polski i ESA. Umowa została ratyfikowana 28 kwietnia 2008 i opublikowana w Dzienniku Ustaw dnia 26 sierpnia<ref>{{Dziennik Ustaw|2008|154|959}}.</ref>. Nadzór nad wdrażaniem porozumienia PECS sprawuje Ministerstwo Gospodarki. Negocjacje akcesyjne rozpoczęły się 28 listopada 2011 roku<ref>{{Cytuj |url = https://kosmonauta.net/2011/11/2011-11-28-pl-esa/ |tytuł = Rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z ESA |autor = Krzysztof Kanawka |data = 2011-11-28 |opublikowany = Kosmonauta.net |data dostępu = 2016-01-03}}</ref> i zakończyły się w kwietniu 2012 roku<ref>{{Cytuj |url = https://kosmonauta.net/2012/01/2012-01-09-esa/ |tytuł = Dyrektor generalny ESA przedstawia plany na rok 2012 |autor = Krzysztof Kanawka |data = 2012-01-09 |opublikowany = Kosmonauta.net |data dostępu = 2016-01-03}}</ref>. 12 czerwca 2012 r. rząd podjął decyzję o przystąpieniu do ESA<ref>{{Cytuj |autor = Jarosław Jaworski, Maciej Mickiewicz |tytuł = Polska w ESA: decyzja zapadła |url = http://odkrywcy.pl/kat,132596,title,Polska-w-ESA-decyzja-zapadla,wid,14572826,wiadomosc.html?smg4sticaid=6ea5c |opublikowany = Odkrywcy.pl |data = 2012-06-14 |data dostępu = 2012-06-17 |archiwum = http://archive.is/xYcA |zarchiwizowano = 2012-07-30}}</ref>. Formalnie członkostwo Polska uzyskała 19 listopada 2012, wraz ze złożeniem kompletu dokumentów akcesyjnych u [[depozytariusz]]a traktatu powołującego ESA, którym zgodnie z art. 20 Konwencji jest rząd Francji.

{| class="wikitable sortable"
|-
! Państwo ubiegające się o członkostwo
! Umowa o współpracy
! Umowa ECS
! class="unsortable"| Wstąpienie do PECS
! Konwencja ESA
! class="unsortable"| Program Krajowy
|-
| {{Państwo|TUR}} || 15 lipca 2004 || || || || [[Scientific and Technological Research Council of Turkey|TÜBİTAK]]
|-
| {{Państwo|UKR}} || 25 stycznia 2008 || || || || [[Państwowa Agencja Kosmiczna Ukrainy|NSAU]]
|-
| {{Państwo|CYP}} || 27 sierpnia 2009 || || || ||
|-
| {{Państwo|ISR}} || 30 stycznia 2011 || || || || [[Izraelska Agencja Lotów Kosmicznych|ISA]]
|-
| {{Państwo|MLT}} || 20 lutego 2012 || || || ||
|-
| {{Państwo|BUL}} || || 8 kwietnia 2015 || || ||
|}

Spory między członkami lub między członkiem a Agencją rozpatrywane są w postępowaniu [[arbitraż międzynarodowy|arbitrażowym]] (art. 17 Konwencji).

== Przedsięwzięcia ==
[[Plik:ESA Headquarters in Paris, France.JPG|mały|200x200px|Siedziba ESA w [[Paryż]]u]]
[[Plik:Ariane42P rocket.png|thumb|200px|Rakieta nośna [[Ariane 4]]2P z satelitą [[DORIS|Posejdon]] na kosmodromie [[Gujańskie Centrum Kosmiczne|Kourou]]]]
[[Plik:Estrackredurp.jpg|thumb|200px|Łączność zapewnia sieć anten satelitarnych systemu ESTRACK]]

=== Rakiety nośne ===
Jednym z głównych celów Europejskiej Agencji Kosmicznej jest stworzenie [[flota|floty]] [[rakieta nośna|rakiet nośnych]] wszystkich typów. Obecnie ESA posiada trzy rodzaje rakiet:
* [[Ariane 5]] – pod przewodnictwem ESA rozwinięta przez CNES (Francuską Agencję Kosmiczną) głównie we współpracy z [[Airbus Group|EADS]] i SNECMA, w użyciu od 1997 r.
* [[Sojuz 2 (rakieta)|Sojuz STB]] – [[Rosja|rosyjska]] rakieta wykorzystywana przez ESA od 2007 r.
* [[Vega (rakieta)|Vega]] – wyprodukowana przez ESA, pierwszy start 13 lutego 2012 r.
Europejskie rakiety [[Ariane 1]], [[Ariane 2|2]], [[Ariane 3|3]] i [[Ariane 4|4]] zostały już wycofane z eksploatacji.

=== Nawigacja satelitarna ===
* [[European Geostationary Navigation Overlay Service|EGNOS]] – satelitarny system różnicowy wspierający [[Global Positioning System]] i [[GLONASS]]
* [[Galileo (system nawigacyjny)|Galileo]] – system nawigacji satelitarnej

=== Wybrane misje kosmiczne ===
==== Zakończone ====
* [[Exosat|EXOSAT]] – pierwsze europejskie [[teleskop kosmiczny|kosmiczne obserwatorium]] [[Promieniowanie rentgenowskie|rentgenowskie]], wyniesione w maju 1983
* [[Hipparcos]] – satelita do pomiarów [[astrometria|astrometrycznych]], start w sierpniu 1989
* [[Envisat]] – satelita środowiskowy obserwujący Ziemię z [[orbita heliosynchroniczna|heliosynchronicznej]] [[Orbita biegunowa|orbity polarnej]], badania kontynuują satelity [[Sentinel (satelita)|Sentinel]], wystrzelony w marcu 2002
* [[SMART-1|Smart 1]] – sztuczny satelita Księżyca, próby nowego systemu napędu kosmicznego, start we wrześniu 2003
* [[Rosetta (sonda kosmiczna)|Rosetta]] – wystrzelona w 2004 roku sonda kosmiczna, której lądownik [[Philae (lądownik)|Philae]] 12 listopada 2014 wylądował na komecie [[67P/Czuriumow-Gierasimienko]]
* [[Venus Express]] – [[wenus]]jańska sonda kosmiczna, start w listopadzie 2005
* pięć bezzałogowych statków transportowych [[Automatyczny Statek Transportowy|ATV]] o osiągach podobnych do [[Progress (statek kosmiczny)|Progressa]], ich przeznaczeniem była [[Międzynarodowa Stacja Kosmiczna|ISS]], starty od 2008
* [[GOCE]] – klimatologiczny i [[Satelita geofizyczny|geofizyczny]] satelita zbierający dane o [[Pole grawitacyjne|polu grawitacyjnym]] Ziemi i cyrkulacji wody w oceanach w stanie spoczynku, wyniesiony w marcu 2009
* [[Kosmiczne Obserwatorium Herschela]] – teleskop kosmiczny pracujący w zakresie dalekiej [[Podczerwień|podczerwieni]] i [[Fale submilimetrowe|fal submilimetrowych]], wystrzelony w maju 2009
* [[Planck (misja kosmiczna)|Planck]] – teleskop kosmiczny wykonujący pomiary [[anizotropia|anizotropii]] [[mikrofalowe promieniowanie tła|kosmicznego mikrofalowego promieniowania tła]], wystrzelony w maju 2009
* [[Intermediate eXperimental Vehicle|IXV]] (''Intermediate eXperimental Vehicle'') – eksperymentalny pojazd kosmiczny, bezzałogowy demonstrator statku powrotnego, [[lot suborbitalny]] wykonany w lutym 2015
* [[LISA Pathfinder]] – sonda kosmiczna, której celem jest przetestowanie rozwiązań technicznych potrzebnych do planowanej misji [[Laser Interferometer Space Antenna|eLISA]], wystrzelona w grudniu 2015

==== Aktualnie trwające ====
* [[XMM-Newton]] (''X-ray Multi-Mirror Newton'') – [[teleskop kosmiczny]] obserwujący wszechświat w [[ultrafiolet|ultrafiolecie]] i [[promieniowanie rentgenowskie|promieniowaniu rentgenowskim]], wyniesiony w grudniu 1999
* [[INTEGRAL]] (''International Gamma Ray Astrophysics Laboratory'') – teleskop na orbicie eliptycznej obserwujący źródła [[promieniowanie gamma|promieniowania gamma]], wystrzelony w październiku 2002
* [[Mars Express]] – [[mars]]jańska sonda kosmiczna, wystrzelona w czerwcu 2003, w grudniu wypuściła lądownik i weszła na docelową orbitę
* laboratorium kosmiczne [[Laboratorium kosmiczne Columbus|Columbus]], które jest częścią ISS, wyniesione na orbitę w lutym 2008
* [[Gaia (sonda kosmiczna)|Gaia]] – sonda astrometryczna wystrzelona w grudniu 2013, następczyni [[Hipparcos]]a
* [[ExoMars]] – wprowadzenie na orbitę Marsa sondy [[Trace Gas Orbiter]]<ref>{{Cytuj |tytuł = ExoMars Trace Gas Orbiter and Schiaparelli Mission (2016) |data dostępu = 2019-02-05 |opublikowany = exploration.esa.int |url = http://exploration.esa.int/mars/46124-mission-overview/ |język = en}}</ref>, lądowanie lądownika z łazikiem w roku 2021<ref>{{Cytuj |tytuł = Name Europe’s robot to roam and search for life on Mars |data dostępu = 2019-02-05 |opublikowany = exploration.esa.int |url = http://exploration.esa.int/mars/60515-name-europes-robot-to-roam-and-search-for-life-on-mars/ |język = en}}</ref>, misja badawcza [[Mars]]a realizowana wspólnie z [[Roskosmos|Rosyjską Agencją Kosmiczną]]
* [[BepiColombo]] – wspólna misja z [[Japońska Agencja Eksploracji Aerokosmicznej|JAXA]] do badań [[Merkury|Merkurego]]<ref>{{Cytuj |tytuł = ESA PR 28-2018: BepiColombo blasts off to investigate Mercury’s mysteries |data dostępu = 2019-02-05 |opublikowany = sci.esa.int |url = http://sci.esa.int/bepicolombo/60833-esa-pr-28-2018-bepicolombo-blasts-off-to-investigate-mercurys-mysteries/ |język = en}}</ref>

=== Misje realizowane wraz z [[NASA]] ===
* [[Kosmiczny Teleskop Hubble’a]] – wyniesiony na orbitę w 1990
* [[Ulysses (sonda kosmiczna)|Ulysses]] – sonda kosmiczna do badania [[aktywność słoneczna|aktywności słonecznej]], wyniesiona w kosmos w 1990, misja zakończona 30 czerwca 2009
* [[Cassini-Huygens]] – ESA odpowiadała za lądownik Huygens, który wylądował na księżycu [[Saturn]]a, [[Tytan (księżyc)|Tytanie]] w styczniu 2005

=== Przyszłe misje ===
* [[Swarm]] – 3 satelity do badań pola magnetycznego Ziemi
* {{link-interwiki |Program Aurora |Q=Q777082}}
* {{link-interwiki |CHEOPS |Q=Q376628}} – teleskop kosmiczny do wykrywania [[planeta pozasłoneczna|planet pozasłonecznych]]
* {{link-interwiki |Euclid (misja kosmiczna) |Q=Q578497}}
* [[Jupiter Icy Moon Explorer]] (JUICE) – sonda do badań [[Jowisz]]a i jego [[Galileuszowe księżyce Jowisza|największych księżyców]]
* ESA finansuje również misję satelity [[KEO]], który ma przekazać informacje przyszłym mieszkańcom [[Ziemia|Ziemi]], gdy powróci na błękitną planetę za 50 tysięcy lat.

=== Edukacja kosmiczna ===
Europejska Agencja Kosmiczna stawia sobie również za cel wspieranie edukacji młodzieży i studentów w dziedzinach takich jak matematyka, fizyka, inżynieria i nauki przyrodnicze. Realizuje to przez programy edukacyjne wspierające nauczycieli jak np. [[Europejskie Biuro Edukacji Kosmicznej ESERO]] czy też konkursy dla młodzieży i staże dla studentów<ref>{{Cytuj |url = http://www.esa.int/Education/ESA_at_the_forefront_of_space_education |tytuł = ESA at the forefront of space education |opublikowany = European Space Agency |data dostępu = 2016-01-03}}</ref>.

== Zobacz też ==
* [[Lista agencji kosmicznych]]

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.esa.int/ESA Strona internetowa Europejskiej Agencji Kosmicznej]
* {{Cytuj stronę | url = http://www.kosmos.gov.pl/ | tytuł = Polskie Biuro ds. Przestrzeni Kosmicznej | opublikowany = kosmos.gov.pl | archiwum = https://web.archive.org/web/20200128073707/http://www.kosmos.gov.pl/ | zarchiwizowano = 2020-01-28}} (strona archiwalna)
* [https://kosmonauta.net/category/sektor-glowna/agencje-sektor/esa-sektor/ Artykuły na portalu kosmonauta.net na temat Europejskiej Agencji Kosmicznej i jej misji]
* {{Cytuj |tytuł = Polska na drodze do ESA |url = https://web.archive.org/web/20090601051024/http://www.tvp.pl/wiedza/nauka-i-technika/symulator-faktu/aktualnosci/polska-na-drodze-do-esa |opublikowany = TVP |data = 2008-10-03}}
* [http://isap.sejm.gov.pl/KeyWordServlet?viewName=thasK&passName=kosmos Lista umów w kategorii „Kosmos” w Internetowym Systemie Aktów Prawnych]

{{Narodowe programy kosmiczne}}
{{Sondy i satelity ESA}}

{{Kontrola autorytatywna}}

[[Kategoria:Europejska Agencja Kosmiczna| ]]
[[Kategoria:Agencje kosmiczne]]
[[Kategoria:Instytucje Unii Europejskiej]]
[[Kategoria:Europejska Polityka Kosmiczna]]
[[Kategoria:Międzynarodowe organizacje naukowe]]
[[Kategoria:XV dzielnica Paryża]]

Szablony użyte w tym artykule:

Szablon:Adres publikacyjny (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:Agencja UE infobox (edytuj)
Szablon:Ang. (edytuj)
Szablon:Cytuj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Cytuj stronę (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Czyliczba (edytuj)
Szablon:Dts (edytuj)
Szablon:Dziennik Ustaw (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:Flaga (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Flaga/core (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Fr. (edytuj)
Szablon:Infobox grafika (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox mapa lokalizacyjna (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox nagłówek (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox nagłówek dodaj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox projekt (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox projekt/projekt (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox tytuł (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox tytuł/styles.css (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox wiersz (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox wiersz dodaj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox www (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Internetowy System Aktów Prawnych (edytuj)
Szablon:J (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Szablon:Kontrola autorytatywna (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Kontrola autorytatywna/style.css (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Lang (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Legenda (edytuj)
Szablon:Link-interwiki (edytuj)
Szablon:MONTHNAME (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:MONTHNUMBER (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:Narodowe programy kosmiczne (edytuj)
Szablon:Navbox/styles.css (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Ostrzeż (edytuj)
Szablon:Państwo (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo/core (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo dane ARG (edytuj)
Szablon:Państwo dane AUT (edytuj)
Szablon:Państwo dane Argentyna (edytuj)
Szablon:Państwo dane Austria (edytuj)
Szablon:Państwo dane BEL (edytuj)
Szablon:Państwo dane BRA (edytuj)
Szablon:Państwo dane BUL (edytuj)
Szablon:Państwo dane Belgia (edytuj)
Szablon:Państwo dane Brazylia (edytuj)
Szablon:Państwo dane Bułgaria (edytuj)
Szablon:Państwo dane CAN (edytuj)
Szablon:Państwo dane CHE (edytuj)
Szablon:Państwo dane CHN (edytuj)
Szablon:Państwo dane CYP (edytuj)
Szablon:Państwo dane CZE (edytuj)
Szablon:Państwo dane Chiny (edytuj)
Szablon:Państwo dane Cypr (edytuj)
Szablon:Państwo dane Czechy (edytuj)
Szablon:Państwo dane DEU (edytuj)
Szablon:Państwo dane DNK (edytuj)
Szablon:Państwo dane Dania (edytuj)
Szablon:Państwo dane ESP (edytuj)
Szablon:Państwo dane EST (edytuj)
Szablon:Państwo dane EUR (edytuj)
Szablon:Państwo dane Estonia (edytuj)
Szablon:Państwo dane FIN (edytuj)
Szablon:Państwo dane FRA (edytuj)
Szablon:Państwo dane Finlandia (edytuj)
Szablon:Państwo dane Francja (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo dane GBR (edytuj)
Szablon:Państwo dane GRC (edytuj)
Szablon:Państwo dane Grecja (edytuj)
Szablon:Państwo dane HUN (edytuj)
Szablon:Państwo dane Hiszpania (edytuj)
Szablon:Państwo dane Holandia (edytuj)
Szablon:Państwo dane IDN (edytuj)
Szablon:Państwo dane IND (edytuj)
Szablon:Państwo dane IRL (edytuj)
Szablon:Państwo dane IRN (edytuj)
Szablon:Państwo dane ISR (edytuj)
Szablon:Państwo dane ITA (edytuj)
Szablon:Państwo dane Indie (edytuj)
Szablon:Państwo dane Indonezja (edytuj)
Szablon:Państwo dane Iran (edytuj)
Szablon:Państwo dane Irlandia (edytuj)
Szablon:Państwo dane Izrael (edytuj)
Szablon:Państwo dane JPN (edytuj)
Szablon:Państwo dane Japonia (edytuj)
Szablon:Państwo dane KAZ (edytuj)
Szablon:Państwo dane KOR (edytuj)
Szablon:Państwo dane Kanada (edytuj)
Szablon:Państwo dane Kazachstan (edytuj)
Szablon:Państwo dane Korea Południowa (edytuj)
Szablon:Państwo dane Korea Północna (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo dane LUX (edytuj)
Szablon:Państwo dane Litwa (edytuj)
Szablon:Państwo dane Luksemburg (edytuj)
Szablon:Państwo dane MEX (edytuj)
Szablon:Państwo dane MLT (edytuj)
Szablon:Państwo dane MYS (edytuj)
Szablon:Państwo dane Malezja (edytuj)
Szablon:Państwo dane Malta (edytuj)
Szablon:Państwo dane Meksyk (edytuj)
Szablon:Państwo dane NLD (edytuj)
Szablon:Państwo dane NOR (edytuj)
Szablon:Państwo dane Niemcy (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo dane Norwegia (edytuj)
Szablon:Państwo dane PAK (edytuj)
Szablon:Państwo dane POL (edytuj)
Szablon:Państwo dane PRK (edytuj)
Szablon:Państwo dane PRT (edytuj)
Szablon:Państwo dane Pakistan (edytuj)
Szablon:Państwo dane Polska (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo dane Portugalia (edytuj)
Szablon:Państwo dane ROM (edytuj)
Szablon:Państwo dane ROU (edytuj)
Szablon:Państwo dane RUS (edytuj)
Szablon:Państwo dane Rosja (edytuj)
Szablon:Państwo dane Rumunia (edytuj)
Szablon:Państwo dane SUN (edytuj)
Szablon:Państwo dane SWE (edytuj)
Szablon:Państwo dane Stany Zjednoczone (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo dane Szwajcaria (edytuj)
Szablon:Państwo dane Szwecja (edytuj)
Szablon:Państwo dane Słowacja (edytuj)
Szablon:Państwo dane Słowenia (edytuj)
Szablon:Państwo dane TUR (edytuj)
Szablon:Państwo dane TWN (edytuj)
Szablon:Państwo dane Tajwan (edytuj)
Szablon:Państwo dane Turcja (edytuj)
Szablon:Państwo dane UKR (edytuj)
Szablon:Państwo dane USA (edytuj)
Szablon:Państwo dane Ukraina (edytuj)
Szablon:Państwo dane Unia Europejska (edytuj)
Szablon:Państwo dane Wielka Brytania (edytuj)
Szablon:Państwo dane Węgry (edytuj)
Szablon:Państwo dane Włochy (edytuj)
Szablon:Państwo dane ZSRR (edytuj)
Szablon:Państwo dane Łotwa (edytuj)
Szablon:Pierwszy niepusty (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Przypisy (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Publikator (edytuj)
Szablon:Sondy i satelity ESA (edytuj)
Szablon:Szablon nawigacyjny (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Trim (edytuj)
Szablon:W języku (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Moduł:Arguments (edytuj)
Moduł:Color contrast (edytuj)
Moduł:Color contrast/colors (edytuj)
Moduł:Cytuj (edytuj)
Moduł:Cytuj/dane (edytuj)
Moduł:Cytuj/dostęp (edytuj)
Moduł:Cytuj/firewall (edytuj)
Moduł:Infoboksy (edytuj)
Moduł:Kontrola autorytatywna (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Moduł:Lang (edytuj)
Moduł:Lang/data (edytuj)
Moduł:Mapa (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Moduł:Mapa/alt (edytuj)
Moduł:Mapa/dane/Francja (edytuj)
Moduł:Mapa/dane/Paryż (edytuj)
Moduł:Mapa/dane/Île-de-France (edytuj)
Moduł:Navbox (edytuj)
Moduł:Navbox/printer/default (edytuj)
Moduł:Navbox/res (edytuj)
Moduł:Sprawdź (edytuj)
Moduł:String (edytuj)
Moduł:String/UNIQ (edytuj)
Moduł:Wikidane (edytuj)
Moduł:Wikidane/data (edytuj)
Moduł:Wikidane/format/string (edytuj)
Moduł:Wikidane/select (edytuj)
Moduł:Współrzędne (edytuj)

Wróć do Europejska Agencja Kosmiczna.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Europejska_Agencja_Kosmiczna”