Tekst źródłowy strony Euro

Nie masz uprawnień do edytowania tej strony z następującego powodu:

Twój adres IP znajduje się w zakresie adresów, który został zablokowany na wszystkich wiki Wikimedia Foundation.

Blokada została nałożona przez ‪EPIC‬. Podany powód to Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Początek blokady: 09:48, 2 lip 2024
Zakończenie blokady: 09:48, 2 lip 2025

Twój obecny adres IP to 206.189.44.186. Zablokowany zakres to 206.189.32.0/20.

Prosimy o uwzględnienie wszystkich powyższych informacji we wszelkich zapytaniach. Jeśli uważasz, że zostałeś zablokowany przez pomyłkę, możesz znaleźć dodatkowe informacje i instrukcje w globalnej polityce No open proxies.

Aby zakwestionować lub omówić blokadę, proszę wysłać prośbę o jej weryfikację na Meta-Wiki. Możesz również wysłać e-mail do kolejki VRT stewardów na adres stewards@wikimedia.org, podając wszystkie powyższe szczegóły.

Tekst źródłowy strony można podejrzeć i skopiować.

{{Inne znaczenia|waluty części krajów Unii Europejskiej|[[Euro (ujednoznacznienie)|inne znaczenia słowa „Euro”]]}}
{{Waluta infobox
 |nazwa oryginalna = 
 |nazwa            = Euro
 |grafika          = Euro Series Banknotes (2019).jpg
 |opis grafiki     = 6 z 7 banknotów euro
 |alt grafiki      = 
 |kod ISO          = EUR<ref name="kodiso">{{Cytuj |tytuł = Kody walutowe (Stan na 26.5.2020) |data dostępu = 2021-06-09 |opublikowany = europa.eu |url = http://publications.europa.eu/code/pl/pl-5000700.htm#fn1 |język=pl}}</ref>
 |symbol           = €<ref>{{Cytuj stronę |url = https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32004R2182 |tytuł = Rozporządzenie Rady (WE) nr 2182/2004 z dnia 6 grudnia 2004&nbsp;r. dotyczące medali i żetonów podobnych do monet euro |opublikowany = Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |język=pl |data dostępu = 2021-05-03}}</ref>
 |państwo          = {{ukryj
|tytuł  = [[Strefa euro]]
|zawartość = <small>{{Państwo|AUT}}<br />{{Państwo|BEL}}<br />{{Państwo|HRV}}<br />{{Państwo|CYP}}<br />{{Państwo|EST}}<br />{{Państwo|FIN}}<br />{{Państwo|FRA}}<br />{{Państwo|GRC}}<br />{{Państwo|ESP}}<br />{{Państwo|NLD}}<br />{{Państwo|IRL}}<br />{{Państwo|LTU}}<br />{{Państwo|LUX}}<br />{{Państwo|LVA}}<br />{{Państwo|MLT}}<br />{{Państwo|DEU}}<br />{{Państwo|PRT}}<br />{{Państwo|SVK}}<br />{{Państwo|SVN}}<br />{{Państwo|ITA}}</small>
}}
wraz z następującymi terytoriami zależnymi Francji:<br />{{flaga|GUF}} [[Gujana Francuska]]<br />{{flaga|GLP}} [[Gwadelupa]]<br />{{flaga|MTQ|lokalna}} [[Martynika]]<br />{{flaga|MYT|lokalna}} [[Majotta]]<br />[[Plik:Flag of France.svg|22px|tło]] [[Reunion]]<br />{{flaga|BLM}} [[Saint-Barthélemy]]<br />{{flaga|MAF}} [[Saint-Martin]]<br />{{flaga|SPM}} [[Saint-Pierre i Miquelon]]<br />Umowa z UE:<br />{{Państwo|AND}}<ref>{{Cytuj |tytuł = The euro outside the euro area – European Commission |data = 2016-03-05 |data dostępu = 2021-07-15 |opublikowany = web.archive.org |url = http://web.archive.org/web/20160305111309/http://ec.europa.eu/economy_finance/euro/world/outside_euro_area/ |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = 2004/548/WE: Decyzja Rady z dnia 11 maja 2004&nbsp;r. w sprawie stanowiska Wspólnoty odnośnie do porozumienia w kwestiach stosunków walutowych z Księstwem Andory |data dostępu = 2021-07-15 |opublikowany = EUR-Lex |url = https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX%3A32004D0548 |język=pl en}}</ref><br />{{Państwo|MCO}}<br />{{Państwo|SMR}}<br />{{Państwo|VAT}}<br />Bez umowy z UE:<br />{{Państwo|MNE}}<br />{{Państwo|Kosowo}}
 |lata w obiegu    = 
 |bank centralny   = [[Europejski Bank Centralny]]<ref>{{Cytuj stronę |url= https://europa.eu/european-union/about-eu/institutions-bodies/european-central-bank_pl |tytuł= Europejski Bank Centralny (EBC) |opublikowany= Europa.eu |język=pl |data dostępu= 2021-05-03}}</ref>
 |mennica          = 
 |poziom inflacji  = 5,1% <small>(styczeń 2022)</small><ref>{{Cytuj stronę |url= https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Inflation_in_the_euro_area |tytuł= Inflation in the euro area |język=en |data dostępu= 2022-02-16}}</ref>
 |podział          = 1 euro = 100 [[cent]]ów
 |banknoty         = 5, 10, 20, 50, 100, 200 €, w trakcie wycofywania: 500 €<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.ecb.europa.eu/euro/banknotes/html/index.pl.html |tytuł = Banknoty |opublikowany = Europejski Bank Centralny |język=pl |data dostępu = 2021-05-03}}</ref>
 |monety           = {{nowrap|1, 2, 5, 10, 20, 50 centów; 1, 2 €}}<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.ecb.europa.eu/euro/coins/html/index.pl.html |tytuł = Monety |opublikowany = Europejski Bank Centralny |język=pl |data dostępu = 2021-05-03}}</ref><ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.ecb.europa.eu/euro/coins/common/html/index.pl.html |tytuł = Strony wspólne |opublikowany = Europejski Bank Centralny |język=pl |data dostępu = 2021-05-03}}</ref>
 |commons          = 
}}
[[Plik:Euro symbol.svg|mały|upright=.3|Graficzny symbol euro]]
'''Euro''' (znak: '''€''', [[ISO 4217|kod ISO 4217]]: '''EUR'''; {{bułg.|евро}}, [[transkrypcja (językoznawstwo)|trb.]] ''ewro''; {{gr.|ευρώ}}; {{W języku|lv|eiro}}; {{lit.|euras}}; {{malt.|ewro}}; {{słoweń.|evro}}; {{węg.|euró}}) – nazwa [[waluta|waluty]] wprowadzonej w większości państw [[Unia Europejska|Unii Europejskiej]], a także innych, w miejsce walut krajowych. W formie gotówkowej walutę euro wprowadzono do obiegu dnia 1 stycznia 2002 roku.

Euro jest prawnym środkiem płatniczym w 20&nbsp;państwach tworzących w Unii Europejskiej [[strefa euro|strefę euro]], a obejmującą swym obszarem około 341 mln<ref>{{cytuj stronę |url = http://europa.eu/about-eu/basic-information/money/euro/index_pl.htm |tytuł = EUROPA – Euro |opublikowany = – EUROPA – EU website; oficjalny portal Unii Europejskiej: europa.eu |data dostępu = 2019-01-21}}</ref> Europejczyków.

Waluta euro używana jest także w 11&nbsp;krajach i terytoriach nienależących do UE. W [[Watykan]]ie, [[Monako]], [[San Marino]] i [[Andora|Andorze]] przed wprowadzeniem euro do transakcji gotówkowych obowiązywały waluty krajów unijnych, z którymi sąsiadują. Pragmatyzm nakazywał, by i u nich obowiązywało euro. W częściowo uznawanym państwie [[Kosowo]] i w [[Czarnogóra|Czarnogórze]], które uzyskały niepodległość dużo później niż wejście w życie euro i zdecydowały się nie tworzyć własnych walut, lecz wybrać jedną z najbardziej znaczących na świecie. Euro obowiązuje też w odległych od Europy francuskich posiadłościach na Oceanie Atlantyckim i Indyjskim oraz w [[Akrotiri i Dhekelia|brytyjskich bazach wojskowych]] na [[Cypr (wyspa)|Cyprze]]<ref name="Eurorozterki1">{{cytuj stronę |url = http://www.polityka.pl/eurorozterki/Lead33,934,280020,18/ |tytuł = Eurorozterki |opublikowany = Polityka (nr&nbsp;2689), 24 stycznia 2009, s.&nbsp;45 |data dostępu = 2009-01-22}}</ref>.

Strefa euro (eurostrefa, euroland, obszar euro) jest tworzącą unię walutową wspólną przestrzenią unijnych państw, które wprowadziły euro jako swoją walutę, gdzie [[Europejski Bank Centralny]] prowadzi niezależną [[Polityka pieniężna|politykę pieniężną]].

Przy kwocie w obiegu wynoszącej ponad 751&nbsp;miliardów euro jest walutą o najwyższej wartości gotówkowej na świecie<ref name="Eurorozterki2">{{cytuj stronę |url = http://www.polityka.pl/eurorozterki/Lead33,934,280020,18/ |tytuł = Eurorozterki |opublikowany = Polityka (nr&nbsp;2689), 24 stycznia 2009, s.&nbsp;46 |data dostępu = 2009-01-22}}</ref>. Na euro przypada 27% światowych rezerw walutowych<ref name="Eurorozterki2" />.

== Wygląd ==
=== [[Monety euro]] ===
Wszystkie monety mają identyczne rewersy (strona wspólna)<ref name="rew">{{Cytuj |url = http://www.nbportal.pl/pl/np/euro/banknoty-i-monety/monety |tytuł = Monety – Banknoty i monety – Euro – Wiedza – Euro.NBPortal.pl<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> |opublikowany = nbportal.pl |język=pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20140407090010/http://www.nbportal.pl/pl/np/euro/banknoty-i-monety/monety |zarchiwizowano = 2014-04-07 |data dostępu = 2021-06-01}}</ref> z nominałem i mapą Europy. Awersy (strona narodowa)<ref name="rew" /> zawierają symbole narodowe (przeważnie nieoficjalne) ustalone przez poszczególne kraje strefy euro. Wyjątkiem są [[Kosowo]] i [[Czarnogóra]], które jednostronnie ogłosiły euro swoją walutą. Wszystkie monety są tak samo ważnym środkiem płatniczym bez względu na to, co przedstawiają i gdzie są wydawane.

=== [[Banknoty euro]] ===
Wszystkie nominały, w przeciwieństwie do monet, są identyczne po obu stronach. Pod nazwą waluty zapisaną alfabetem łacińskim jest także nazwa zapisana alfabetem greckim oraz cyrylicą (monety: tylko łaciński). Banknoty wyróżniają się na tle prawie wszystkich innych walut świata tym, że nie zawierają twarzy ludzi uznanych przez państwo za wybitne. Awers zawiera bramę lub okna typowe dla danej epoki w architekturze, ujęte w taki sposób, aby nie było wiadomo, na których konkretnie budowlach są wzorowane. Każdy rewers zawiera most odpowiedni do czasów reprezentowanych przez awers oraz mapę Europy:
[[Plik:EUR 10 obverse (2014 issue).png|thumb|upright|Dziesięć euro]]
* 5 euro – brama z [[architektura klasyczna|okresu klasycznego]]
* 10 euro – brama romańska (most na rewersie odbija się w wodzie)
* 20 euro – okna gotyckie (most na rewersie odbija się w wodzie)
* 50 euro – okna renesansowe
* 100 euro – brama barokowa (most na rewersie odbija się w wodzie)
* 200 euro – okna secesyjne
* 500 euro – okna XX-wiecznego biurowca.

== Utworzenie waluty ==
Pierwsze plany utworzenia unii walutowej pojawiły się już w latach 60. XX wieku, lecz dopiero w latach 70. opracowano plan wprowadzenia wspólnej waluty, a w 1979 roku powstał [[europejski system walutowy]]. W&nbsp;1986 [[European Currency Unit|ECU]] zostało trzecią walutą na świecie, w której emitowano obligacje międzynarodowe.

Genezy euro jako jednolitej waluty Unii Europejskiej należy szukać w historii Unii Europejskiej oraz w historii światowej gospodarki. Z jednej strony, w 1968 roku nastąpiła realna integracja gospodarcza w postaci unii celnej, z drugiej strony upadek systemu kursu walutowego doprowadził do zbyt mocno zmieniających się kursów walut, który w opinii polityków osłabiał handel.

W 1970 roku po raz pierwszy została skonkretyzowana idea europejskiej unii walutowej. W tak zwanym planie Wernera, luksemburski premier [[Pierre Werner]] wypracował wraz z ekspertami Unii Gospodarczej i Walutowej, ideę jednolitej waluty. Projekt ten poniósł fiasko z powodu upadku [[System z Bretton Woods|systemu z Bretton Woods]].
Ostateczna decyzja o utworzeniu wspólnej waluty Unii Europejskiej zapadła w ramach [[traktat z Maastricht|traktatu z Maastricht]], który powoływał do życia '''[[Unia gospodarcza i walutowa|unię gospodarczą i walutową]]'''.

W grudniu 1995 w Madrycie wspólnej walucie nadano nazwę euro. Ustanowiono też system [[TARGET]] – system automatycznych przeliczeń walut narodowych na euro.

1 stycznia 1999 nastąpiła inauguracja euro w transakcjach bezgotówkowych w 11&nbsp;krajach<ref name="2866/98-1998">{{Cytuj |tytuł = Council Regulation (EC) No 2866/98 of 31 December 1998 on the conversion rates between the euro and the currencies of the Member States adopting the euro |data = 31 gru 1998 |data dostępu = 2021-07-15 |opublikowany = EUR-Lex |url = https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A31998R2866 |język = en}}</ref> (bez Grecji), a od 1 stycznia 2002 wprowadzono tę walutę w formie gotówkowej w dwunastu państwach UE (oprócz Wielkiej Brytanii, Szwecji i Danii). 1 lipca 2002 ostatecznie wycofano z obiegu waluty narodowe 12&nbsp;państw, które przystąpiły do strefy euro.

Rozszerzenie strefy euro nastąpiło do tej pory siedmiokrotnie: 1 stycznia 2007 przez euro został zastąpiony [[tolar|tolar słoweński]], 1 stycznia 2008 [[funt cypryjski]] i [[lira maltańska]], 1 stycznia 2009 [[korona słowacka]], 1 stycznia 2011 [[korona estońska]], 1 stycznia 2014 [[łat|łat łotewski]], 1 stycznia 2015 [[Lit (waluta)|lit litewski]], a 1 stycznia 2023 [[Kuna (waluta)|kuna chorwacka]]. 

Sztywne kursy wymiany mają [[Bułgaria]], [[Bośnia i Hercegowina]], [[Komory]] i [[Republika Zielonego Przylądka]]. Waluta Danii należy do [[mechanizm kursów walutowych|mechanizmu kursów walutowych ERM&nbsp;II]]<ref name="Eurorozterki1" />.

== Kryteria konwergencji ==
{{Osobny artykuł|Kryteria konwergencji}}
Kryteria konwergencji czy też zbieżności można podzielić na dwie grupy: kryteria monetarne (inflacja, długookresowe stopy procentowe oraz kursy walutowe), oraz fiskalne (deficyt budżetowy, dług publiczny)<ref>K. Szeląg, ''Euro. Wprowadzenie banknotów i monet do obiegu'', wyd. Biblioteka menedżera i bankowca, Warszawa 2001, s.&nbsp;30.</ref>.
Aby wejść do strefy euro, należy spełnić [[kryteria konwergencji]] takie jak:
* [[inflacja]] nie wyższa niż o 1,5 [[punkt procentowy|punktu procentowego]] od średniej stopy inflacji w trzech państwach UE, gdzie inflacja jest najniższa (3,0% według danych za marzec 2007 roku)
* [[dług publiczny]] nieprzekraczający 60% [[Produkt krajowy brutto|PKB]]
* [[deficyt budżetowy]] nie wyższy niż 3% PKB
* długoterminowe [[Stopa procentowa|stopy procentowe]] nieprzekraczające o więcej niż o 2&nbsp;p.p. średniej stóp procentowych w 3 państwach UE o najniższej inflacji (6,4% według danych za marzec 2007 roku)
* stabilny kurs wymiany waluty w ciągu ostatnich 2&nbsp;lat – wahania kursów walut nie mogą przekroczyć ±15% do ustalonej początkowo wartości (wprowadzenie waluty do mechanizmu kursów walutowych ERM&nbsp;II).

== Strefa euro ==
[[Plik:Eurozone.svg|mały|350px|upright=1.5|'''euro:'''
{{legenda|#003399|państwa strefy euro (20+4)}}
{{legenda|#da2131|państwa spoza Unii Europejskiej używające euro (2)}}
{{legenda|#ffd617|państwa Unii Europejskiej, które nie przystąpiły do strefy euro (7)}}]]
{{Osobny artykuł|Strefa euro}}
Obecnie członkami unii gospodarczej i walutowej jest 20 z 27&nbsp; państw członkowskich Unii Europejskiej:
: Austria, Belgia, Chorwacja, Cypr, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Włochy,
a ponadto 4 inne państwa (Andora, Monako, San Marino, Watykan). Z kolei w Czarnogórze i na terytorium Kosowa – euro jest walutą bez członkostwa w unii gospodarczej i walutowej.

Euro jest również środkiem płatniczym w większości terytoriów zamorskich Francji, między innymi na położonym przy kanadyjskim wybrzeżu St-Pierre-et-Miquelon w Ameryce Północnej oraz [[Gujana Francuska|Gujanie Francuskiej]] w Ameryce Południowej. Natomiast francuskie terytoria zależne na Oceanie Spokojnym mają sztywno powiązany kurs waluty ([[frank CFP|franka CFP]]) z euro.

Zależny od euro jest kurs [[Marka zamienna|marki transferowej]], oficjalnej waluty [[Bośnia i Hercegowina|Bośni i Hercegowiny]] (stały przelicznik 1 EUR = 1,95583 MK).

== Wymiana walut narodowych na euro ==
=== W roku 2002 ===
Początkowo waluta ta była tylko międzybankową walutą rozliczeniową i nie znajdowała się w normalnym obiegu. W dniu 1 stycznia 2002 roku nastąpiło zastąpienie walut państw członkowskich strefy euro monetami i banknotami euro, co było największą przeprowadzoną na świecie jednorazową operacją walutową. Cała akcja wymiany walut zakończyła się 1 lipca 2002 roku, kiedy to waluty narodowe państw strefy euro zostały całkowicie{{doprecyzuj|data=2021-07}}<!--Nie tak całkowicie się zakończyła – nadal można je wymieniać--> wycofane<ref>Część państw nie określiła ostatecznego terminu zaprzestania wymiany dawnej waluty krajowej.
* {{Cytuj |autor = European Central Bank |tytuł = Wymiana dawnych walut krajowych |data = 2021-01-20 |data dostępu = 2021-07-15 |opublikowany = European Central Bank |url = https://www.ecb.europa.eu/euro/exchange/html/index.pl.html |język=pl}}</ref>. Kursy między walutami narodowymi, które miało zastąpić euro, zostały zamrożone 1 stycznia 1999 roku<ref name="2866/98-1998" />.

1 stycznia 2002 roku ustanowiono strefę euro. Kurs wymiany za 1&nbsp;€<ref name="EuroFAQ">{{cytuj stronę |url = http://euro.nbp.pl/europodstawy/pytania-na-temat-euro-faq |tytuł = Pytania na temat euro (FAQ) |autor = Narodowy Bank Polski |data = 2015 |opublikowany = euro.nbp.pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20160401115221/http://euro.nbp.pl/europodstawy/pytania-na-temat-euro-faq |zarchiwizowano = 2016-04-01 |data dostępu = 2016-04-04}}</ref>:
* {{Flaga|IRL}} 0,787564 [[funt irlandzki|funta irlandzkiego]] (IEP)
* {{Flaga|DEU}} 1,95583 [[marka niemiecka|marki niemieckiej]] (DEM)
* {{Flaga|NLD}} 2,20371 [[gulden holenderski|guldena holenderskiego]] (NLG)
* {{Flaga|FIN}} 5,94573 [[marka fińska|marki fińskiej]] (FIM)
* {{Flaga|FRA}} 6,55957 [[frank francuski|franków francuskich]] (FRF)
* {{Flaga|MCO}} 6,55957 [[frank monakijski|franków monakijskich]] (MCF)
* {{Flaga|AUT}} 13,7603 [[szyling austriacki|szylinga austriackiego]] (ATS)
* {{Flaga|BEL}} 40,3399 [[frank belgijski|franków belgijskich]] (BEF)
* {{Flaga|LUX}} 40,3399 [[frank luksemburski|franków luksemburskich]] (LUF)
* {{Flaga|ESP}} 166,386 [[peseta hiszpańska|pesety hiszpańskiej]] (ESP)
* {{Flaga|PRT}} 200,482 [[escudo portugalskie]]go (PTE)
* {{Flaga|GRC}} 340,750 [[drachma grecka|drachmy greckiej]] (GRD)
* {{Flaga|SMR}} 1936,27 [[lir sanmaryński|lira sanmaryńskiego]] (SML)
* {{Flaga|VAT}} 1936,27 [[Lir włoski|lira watykańskiego]] (VAL)
* {{Flaga|ITA}} 1936,27 [[lir włoski|lira włoskiego]] (ITL).
Wymianie uległo 4,5 biliona euro w gotówce oraz przeliczono waluty narodowe na ponad 10&nbsp;bilionów euro na kontach bankowych na całym świecie.

=== W pozostałych latach ===
* 1 stycznia 2007 roku do strefy euro wstąpiła [[Słowenia]]. Kurs wymiany za&nbsp;1 €: {{Flaga|SVN}} 239,640 [[tolar|tolarów słoweńskich]] (SIT).
* 1 stycznia 2008 roku do strefy euro wstąpiły [[Cypr]] oraz [[Malta]]. Kurs wymiany za 1&nbsp;€: 
** {{Flaga|MLT}} 0,429300 [[lira maltańska|liry maltańskiej]] (MTL)
** {{Flaga|CYP}} 0,585274 [[funt cypryjski|funta cypryjskiego]] (CYP).
* 1 stycznia 2009 roku do strefy euro przystąpiła [[Słowacja]]. Kurs wymiany za 1&nbsp;€: {{Flaga|SVK}} 30,1260 [[korona słowacka|koron słowackich]] (SKK).
* 1 stycznia 2011 roku do strefy euro przystąpiła [[Estonia]]. Kurs wymiany za 1&nbsp;€: {{Flaga|EST}} 15,6466 [[korona estońska|koron estońskich]] (EEK).
* 1 stycznia 2014 roku do strefy euro przystąpiła [[Łotwa]]. Kurs wymiany za 1&nbsp;€: {{Flaga|LVA}} 0,702804 [[łat]]a (LVL)<ref>[https://archive.is/20130502200633/http://www.bank.lv/es-un-eiro/eiro-aktualitates/1-%E2%82%AC=0702804-ls Informacje z Latvijas Banka na temat wymiany łata na euro w styczniu 2014 roku.]</ref>.
* 1 stycznia 2015 roku do strefy euro przystąpiła [[Litwa]]. Kurs wymiany za 1&nbsp;€: {{Flaga|LTU}} 3,45280 [[lit (waluta)|lita]] (LTL).
* 1 stycznia 2023 roku do strefy euro przystąpiła [[Chorwacja]]. Kurs wymiany za 1&nbsp;€: {{Flaga|HRV}} 7,53450 [[kuna (waluta)|kun]] (HRK)<ref>{{Cytuj |autor = European Central Bank |tytuł = Communiqué on Croatia |data = 2020-07-10 |data dostępu = 2023-01-09 |url = https://www.ecb.europa.eu/press/pr/date/2020/html/ecb.pr200710_1~88c0f764e7.en.html |język = en}}</ref>.

== Mechanizm ERM II ==
{{Osobny artykuł|Mechanizm kursów walutowych}}
Mechanizm kursów walutowych (ERM II) został wprowadzony przez Wspólnotę Europejską w 1979, jako część Europejskiego Systemu Walutowego, w celu redukcji wahań kursowych walut państw członkowskich Unii Europejskiej. Mechanizm ten oparty jest na powiązaniu i usztywnieniu kursów wymiany walut państw członkowskich. Do mechanizmu kursów walutowych (ERM&nbsp;II) od 1 stycznia 1999&nbsp;r. należy Dania, a od 10 lipca 2020&nbsp;r. Bułgaria<ref name="Bulgaria">{{Cytuj stronę |url = https://www.ecb.europa.eu/press/pr/date/2020/html/ecb.pr200710~4aa5e3565a.en.html |tytuł = Communiqué on Bulgaria |data = 2020-07-10 |opublikowany = Europejski Bank Centralny |data dostępu = 2020-07-12}}</ref>

== Emisja euro ==
Banknoty euro są drukowane pod bezpośrednią kontrolą [[Europejski Bank Centralny|Europejskiego Banku Centralnego]] (w 14 różnych drukarniach) i mają jednolity wygląd we wszystkich państwach strefy euro.

Monety są produkowane przez mennice poszczególnych państw. Monety mają jednakowy kształt, jednakowy materiał i jednakowy wygląd rewersu (wspólna strona).
* Na rewersach od 1 do 5 centów przedstawiono Europę Zachodnią na mapie świata. Zaznaczono wszystkie państwa Europy, również te, które nie należą do Unii.
* Na pierwszej wersji rewersów monet od 10 do 50&nbsp;centów przedstawiono 15&nbsp;poszczególnych państw członkowskich UE w pewnej odległości od siebie, w tym nienależących do strefy euro: Danii, Szwecji i Wielkiej Brytanii.
* Na pierwszej wersji rewersów monet o wartości 1 i 2&nbsp;euro, państwa UE-15 złączone są w jedną całość, co odzwierciedla [[Dewiza Unii Europejskiej|dewizę „jedności w różnorodności”]].
* Od 2007 roku wprowadzano nowe monety. Monety od 10&nbsp;centów do 2&nbsp;euro są z rewersem przedstawiającym bez granic większą część Europy, zachowując rewersy monet od 1 do 5&nbsp;centów, na których pod lupą widać, że nowe państwa członkowskie nie są częścią zaznaczonego obszaru.

Awersy (strona narodowa) natomiast są inne w każdym z państw, które decydują, jakie symbole są tam zamieszczone (przy czym monety euro bez względu na stronę narodową są prawnym środkiem płatniczym na terenie całej strefy euro). Oznacza to, że sklepy czy banki na terenie danego kraju nie mają prawa do odmowy przyjęcia monet wybitych w innych krajach. Istnieją także srebrne monety 10 €, które są wprawdzie prawnym środkiem płatniczym, ale ze względu na ich wartość kolekcjonerską raczej nie są spotykane w sklepach.

Dystrybucją banknotów i monet zajmują się poszczególne banki centralne państw strefy euro pod ścisłą kontrolą Europejskiego Banku Centralnego.

Pojawiające się natomiast na rynku numizmatycznym tak zwane próbne monety euro z Danii, Szwecji, Wielkiej Brytanii, Polski (istnieją nawet dwa warianty – bite na Słowacji na zlecenie polskich kupców numizmatycznych oraz w Wielkiej Brytanii na zlecenie firmy zagranicznej) i innych krajów wstępujących do Unii Europejskiej są produktem prywatnym, od których banki emisyjne (w tym Narodowy Bank Polski) zdecydowanie się odcinają; nie przeszkadza to jednak w handlu tymi monetami po dosyć wygórowanych cenach. Istnieją nawet „próbne monety euro” ze Szwajcarii, która do Unii nie należy, a nawet Szkocji i [[Padania|Padanii]].

== Euro w Polsce ==
{{Osobny artykuł|Euro w Polsce}}
Po wejściu do Unii Europejskiej w 2004 r., według pierwotnych planów Ministerstwa Finansów<ref group=uwaga>Informacje podane w dniu 8 lutego 2006 roku.</ref> Polska miała być gotowa do wejścia do strefy euro w 2009 roku. Obecnie nieznana jest data planowanego wejścia złotego do mechanizmu kursów walutowych ERM II oraz wprowadzenia euro w Polsce.

W 2011 roku, a więc 2 lata po niespełnionym, planowanym terminie wycofania złotego, według sondaży większość Polaków była przeciwna zmianie waluty<ref>[http://waluty.wp.pl/kat,1026941,title,Wedlug-51-proc-Polakow-wejscie-do-strefy-euro-bedzie-niekorzystne,wid,13234502,wiadomosc.html Sondaż TNS OBOP 17 marca 2011].</ref>.

Na mocy § 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 września 2007 roku w sprawie ogólnych zezwoleń dewizowych<ref>{{Dziennik Ustaw|2007|168|1178}}.</ref> również w Polsce można używać euro do rozliczeń, w których jedną stroną jest konsument i odbiorca usług (np. w sklepie, u fryzjera).

Po wygranych wyborach parlamentarnych w 2007 [[Platforma Obywatelska]] zapowiedziała{{Fakt|data=2008-09}}, że Polska będzie starać się jak najszybciej spełnić kryteria spójności, aby wejść do strefy euro już w 2012 lub 2013 roku. W późniejszych wypowiedziach Prezes Rady Ministrów [[Donald Tusk]] zapowiedział, że Polska wejdzie do [[strefa euro|strefy euro]] już w 2011 roku<ref>[http://www.tvn24.pl/-1,1548514,wiadomosc.html Orędzie za 10 tysięcy – taniej niż w TVP] TVN24, 2008-05-05.</ref>. Wcześniej premier zapowiedział, że nie odbędzie się referendum w sprawie wejścia Polski do strefy euro{{Fakt|data=2008-09}}. 16 września 2008 roku premier Tusk wspólnie z [[Rada Polityki Pieniężnej|RPP]] i [[Narodowy Bank Polski|NBP]] potwierdzili zamiar spełnienia w 2011 roku przez Polskę kryteriów wejścia Polski do strefy euro. Pod koniec 2008 roku premier potwierdził, że referendum dotyczącego wprowadzenia euro w Polsce nie będzie<ref>[http://www.wprost.pl/ar/148798/Premier-nie-bedzie-referendum-ws-euro/ Premier: nie będzie referendum ws. euro].</ref>. Warto jednak zauważyć, iż Rzeczpospolita Polska zobowiązała się w traktacie akcesyjnym do przyjęcia euro, nie określając jednakże, kiedy ma to nastąpić.

Do zamiany złotego na euro niezbędna jest zmiana uprawnień NBP określonych w [[Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej|Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej]]<ref>''Centralnym bankiem państwa jest Narodowy Bank Polski. Przysługuje mu wyłączne prawo emisji pieniądza oraz ustalania i realizowania polityki pieniężnej. Narodowy Bank Polski odpowiada za wartość polskiego pieniądza.'' (Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, art.&nbsp;227 ust.&nbsp;1).</ref>. Od strony produkcyjnej Polska jest przygotowana do decyzji o przyjęciu euro. [[Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych]] od 2006 roku znajduje się wśród 15 akredytowanych przez Europejski Bank Centralny podmiotów, które mogą drukować euro<ref>{{Cytuj pismo |nazwisko = Dziemidowicz |imię = Jerzy |tytuł = Obecna rola producenta banknotów |url = https://archive.is/20141206194002/http://www.pwpw.pl/kwartalnik_archiwum.html?id=38&magCid=179 |czasopismo = Człowiek i Dokumenty |wolumin=28}}</ref>.

W lutym 2009 NBP opublikował raport, w którym zaproponował opóźnienie przyjęcia euro ze względu na wahania kursu złotego podczas [[Kryzys finansowy (2007–2009)|kryzysu finansowego]]. Rząd nie zmienił harmonogramu wstąpienia do strefy euro w 2012 roku<ref>[http://www.rp.pl/artykul/264330.html NBP: odłóżmy przyjęcie euro].</ref>.

W marcu 2009 pojawiły się ekspertyzy mówiące o braku konieczności zmiany Konstytucji RP (w tym artykułu&nbsp;227) przy wprowadzaniu euro. Część konstytucjonalistów uważa, że zmiana ustawy zasadniczej jest tylko dostosowaniem polskich przepisów wewnętrznych do obowiązującego już prawa wspólnotowego. Powołują się na wyższość prawa unijnego nad polską konstytucją, co stoi jednak w sprzeczności z wykładnią [[Trybunał Konstytucyjny (Polska)|Trybunału Konstytucyjnego]], zawartą w sentencji wyroku o zgodności [[traktat ateński|traktatu akcesyjnego]] z Konstytucją RP. Trybunał stanął wówczas na stanowisku, iż [[zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego]] dotyczy ustaw, nie zaś samej Konstytucji<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.trybunal.gov.pl/OTK/teksty/otkpdf/2005/K_18_04.pdf | tytuł = Wyrok TK z dnia 11 maja 2005, Sygn. akt K 18/04 | opublikowany = trybunal.gov.pl | archiwum = https://web.archive.org/web/20160303203046/http://www.trybunal.gov.pl/OTK/teksty/otkpdf/2005/K_18_04.pdf | zarchiwizowano = 2016-03-03}}.</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.trybunal.gov.pl/omowienia/documents/K_18_04_PL.pdf | tytuł = Omówienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego | opublikowany = trybunal.gov.pl | archiwum = https://web.archive.org/web/20110728185047/http://www.trybunal.gov.pl/omowienia/documents/K_18_04_PL.pdf | zarchiwizowano = 2011-07-28}}.</ref>. Planom wprowadzenia euro bez zmiany Konstytucji sprzeciwia się [[Prawo i Sprawiedliwość|PiS]].

Rządzący w Polsce w latach 2015–2017 [[rząd Beaty Szydło]] podchodził do kwestii wejścia Polski do strefy euro bez entuzjazmu. [[Konrad Szymański]], wiceminister spraw zagranicznych, pytany w 2017 o perspektywę wejścia Polski do strefy euro przed rokiem 2025, odpowiedział, że określenie polskiego stanowiska zależy od rozwiązania wewnętrznych problemów w eurolandzie<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.tvp.info/30907493/euro-nie-dziekuje-panstwa-podzielone-ws-przyjecia-wspolnej-waluty |tytuł = Euro? Nie, dziękuję… Państwa podzielone ws. przyjęcia wspólnej waluty |data = 2017-05-23 |opublikowany = tvp.info |data dostępu = 2017-06-21}}</ref>.

== Euro a inne kraje ==
=== Bułgaria ===
Po wejściu do Unii Europejskiej w 2007 r. Bułgaria miała problemy z inflacją. Z tego powodu szybkie przyjęcie nowej waluty było niemożliwe. Jednak od 2012 r. Bułgaria spełnia większość [[Kryteria konwergencji|kryteriów konwergencji]]. Waluta Bułgarii jest sztywno powiązana z euro (kurs: 1 euro = 1,95583 [[Lew (waluta)|BGN]]). W dniu 10 lipca 2020&nbsp;r. [[Lew (waluta)|bułgarska lewa]] została wprowadzona do mechanizmu [[ERM II]]<ref name="Bulgaria" />. Aktualna data przystąpienia Bułgarii do strefy euro to 1 stycznia 2025<ref>{{cytuj stronę |url = https://forsal.pl/finanse/waluty/artykuly/9305694,kiedy-bulgaria-przystapi-do-strefy-euro-znamy-nowa-date.html|tytuł = Kiedy Bułgaria przystąpi do strefy euro? Znamy nową datę |data = 2023-09-24 |język = pl |data dostępu = 2024-01-07}}</ref>.

=== Czechy ===
Po wejściu do Unii Europejskiej w 2004 r. Czechy pierwotnie chciały wprowadzić euro w 2010 roku. Piętrzyły się głosy, by z powodu problemów gospodarczych wspólną walutę wprowadzić w późniejszym terminie. Premier Czech, [[Petr Nečas]], powiedział, że nie planuje przystąpienia do strefy euro podczas jego rządów<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.reuters.com/article/idUSTRE6B411620101205 |tytuł = Czech crown to stay long with no euro opt-out needed: PM |data = 2010-12-05 |język = en |data dostępu = 2011-08-17}}</ref>. W noworocznym orędziu w styczniu 2024 roku, prezydent Czech [[Petr Pavel]] zaapelował, aby podjąć ''konkretne kroki, które doprowadzą Republikę Czeską do wypełnienia zobowiązania dotyczącego przyjęcia euro''. W sprawie przyjęcia wspólnej waluty nie ma jednak jednolitego stanowiska [[Rząd Petra Fiali|rządu Petra Fiali]]<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.money.pl/pieniadze/czechy-widza-sie-w-strefie-euro-petr-pavel-nazywa-to-logiczna-przyszloscia-6980665411283936a.html |tytuł = Czechy widzą się w strefie euro. Petr Pavel nazywa to "logiczną przyszłością" |data = 2024-01-03 |język = pl |data dostępu = 2024-01-07}}</ref>.

=== Dania ===
Dania jest unijnym państwem zwolnionym na mocy [[Traktat z Maastricht|traktatu z Maastricht]] z obowiązku wprowadzenia u siebie waluty euro. W roku 2000 odbyło się dodatkowo referendum, w którym 53,2% społeczeństwa duńskiego odrzuciło pomysł wprowadzenia euro. W badaniu opiniotwórczego ekonomicznego pisma Børsen portalu z kwietnia 2010 roku wykazano, że 52% Duńczyków jest za wprowadzeniem europejskiej waluty, podczas gdy 41% przeciwko<ref>{{cytuj stronę |url = http://img.borsen.dk/img/cms/cmsmedia/970_content_2_8243.pdf |tytuł = Dagbladet Børsen Denmark plans second euro vote in 2011 |data = 12-14 april 2010 |opublikowany = Børsen |język = da |data dostępu = 2010-04-21}}</ref>. Kolejne referendum było planowane na rok 2011<ref name="autonazwa3">[https://archive.is/20130425210635/http://www.euractiv.com/en/euro/denmark-plans-second-euro-vote-2011/article-176829 Denmark plans second euro vote in 2011 | EurActiv].</ref>, ale nie zostało przeprowadzone. Od początku istnienia strefy euro korona duńska funkcjonuje w [[mechanizm kursów walutowych|ERM II]] w paśmie wahań ograniczonym do 2,25%.

=== Rumunia ===
Rumunia jest państwem członkowskim UE od 2007 roku i podobnie jak Bułgaria ma problemy z dużą stopą inflacyjną. Narodowy Bank Rumunii (BNR) obrał 2015 jako rok docelowy dla wprowadzenia euro. Oficjalne założenia polityki pieniężnej (podpisane w 2010 roku przez ministra finansów publicznych i ministra sprawiedliwości) zakładały wejście Rumunii do strefy euro w dniu 1 stycznia 2015 roku<ref name="autonazwa4">https://www.cdep.ro/proiecte/2009/700/20/1/raport2010.pdf.</ref>. Jesienią 2011 roku władze kraju potwierdziły ten zamiar<ref name="R">[http://www.dw-world.de/dw/article/0,,15525967,00.html Romania wants to join the eurozone – despite crisis].</ref><ref name="R1">{{Cytuj stronę | url = http://siamdailynews.com/world-news/europe-news/2011/12/14/eu-fiscal-compact-guarantees-romanias-eurozone-entry-in-2015-pm | tytuł = EU fiscal compact “guarantees” Romania’s eurozone entry in 2015: PM | opublikowany = siamdailynews.com | archiwum = https://web.archive.org/web/20160311215339/http://siamdailynews.com/world-news/europe-news/2011/12/14/eu-fiscal-compact-guarantees-romanias-eurozone-entry-in-2015-pm | zarchiwizowano = 2016-03-11}}.</ref><ref name="R2">{{Cytuj stronę | url = http://www.conectii.ro/node/409 | tytuł = Gov’t-BNR Committee: Romania maintains 2015 eurozone accession goal | opublikowany = conectii.ro | archiwum = https://web.archive.org/web/20141006075851/http://www.conectii.ro/node/409 | zarchiwizowano = 2014-10-06}}.</ref>. W 2014 Rumunia oficjalnie ogłosiła, że dąży do wprowadzenia u siebie euro w 2019 roku<ref name="Rumunia">{{cytuj stronę |url = http://www.euractiv.pl/gospodarka/artykul/litwa-bdzie-kolejnym-czonkiem-strefy-euro-005837 |tytuł = Rumunia opowiada się za wprowadzeniem euro w 2019 roku |opublikowany = euractiv.pl |data = 2014-06-05 |archiwum = https://web.archive.org/web/20141006164119/http://www.euractiv.pl/gospodarka/artykul/litwa-bdzie-kolejnym-czonkiem-strefy-euro-005837 |zarchiwizowano = 2014-10-06 |data dostępu = 2014-10-01}}</ref>.

W roku 2018 rząd Rumunii ogłosił, iż akcesja do strefy Euro może nastąpić w roku 2024, jednak na początku roku 2021 w związku ze skutkami gospodarczymi spowodowanymi pandemią koronawirusa zostało ogłoszenie przeniesienie tego momentu na lata 2027–2028.<ref>{{Cytuj |tytuł = Romania aims to adopt euro in 2027-2028, enter Schengen this year – PM |data dostępu = 2021-04-22 |opublikowany = seenews.com |url = http://seenews.com/news/romania-aims-to-adopt-euro-in-2027-2028-enter-schengen-this-year-pm-731848 |język = en}}</ref>

=== Szwecja ===
Szwecja, która jest członkiem Unii Europejskiej od 1995&nbsp;r., przeprowadziła 14 września 2003 roku referendum, w którym jej obywatele nie poparli wprowadzenia euro. Ponieważ Szwecja zadeklarowała w porozumieniu akcesyjnym, że warunkiem do wprowadzenia waluty jest spełnienie [[Kryteria konwergencji|kryteriów konwergencji]], przyjęcie nowej waluty zostało utrudnione przez nieprzystąpienie do mechanizmu zmiany kursu. Kolejne referendum miało się odbyć około 2013 roku. Minister finansów wyraził swoje poparcie dla wprowadzenia waluty euro w Szwecji.

=== Węgry ===
Po wejściu do Unii Europejskiej w 2004 r. Węgry zamierzały wprowadzić euro już w 2010 roku, jednak z powodu ciągłego wysokiego deficytu krajowego cel ten okazał się nieosiągalny. Później Węgry w związku z nowym zadłużeniem w wysokości 10% PKB miały najwyższe zadłużenie wśród wszystkich krajów wspólnoty.
{| class="wikitable"
|+ Planowane terminy wprowadzenia euro
|-
! Kraj !! Waluta !! ISO 4217 !! ERM II !! Kurs !! Termin
|-
| {{Flaga|BGR}} [[Bułgaria]] || [[Lew (waluta)|lew]]
| BGN || style=background-color:#0DD |{{tak}} || = 1,95583 || 01.01.2025
|-
| {{Flaga|CZE}} [[Czechy]] || [[korona czeska]]
| CZK || {{nie}} || – || –
|-
| {{Flaga|DNK}} [[Dania]] || [[korona duńska]]
| DKK || style=background-color:#0EE |{{tak}} || = 7,46038 ±2,25% || – (odrzucenie w referendum w 2000 roku)
|-
| {{państwo|POL}} || [[złoty]]
| PLN || {{nie}} || – || –
|-
| {{Flaga|ROU}} [[Rumunia]] || [[Lej rumuński|lej]]
| RON || {{nie}} || – || 2027-2028
|-
| {{Flaga|SWE}} [[Szwecja]] || [[korona szwedzka]]
| SEK || {{nie}} || – || – (odrzucenie w referendum w 2003 roku)
|-
| {{Flaga|HUN}} [[Węgry]] || [[forint]]
| HUF || {{nie}} || – || –
|}

== Negatywne konsekwencje wprowadzenia euro ==
Euro jako [[unia walutowa]] oznacza pozbawienie się przez państwa członkowskie wpływu na gospodarkę poprzez zmiany [[Kurs walutowy|kursu walutowego]] i [[Stopa procentowa|stóp procentowych]]. Instrumenty te są stosowane, gdy państwa tracą konkurencyjność międzynarodową, gdy ceny, w tym [[płaca|płace]], stają się zbyt wysokie w stosunku do [[produktywność|produktywności]] firm produkujących dobra [[eksport]]owalne. Wtedy dobra te zostają wypychane z rynku krajowego i międzynarodowego. Powoduje to spadek produkcji i zatrudnienia w firmach produkujących te dobra oraz pogorszenie [[Bilans handlowy|bilansu handlowego]] i [[Deficyt bilansu obrotów bieżących|deficytu na rachunku obrotów bieżących]]. Spadek produkcji i zatrudnienia w firmach produkujących dobra eksportowalne może być równoważony wzrostem w sektorach ich nieprodukujących szczególnie w budownictwie i w usługach. Zwiększone zakupy za granicą i deficyt na rachunku obrotów bieżących są finansowane bez problemu [[Kredyt bankowy|kredytem]] dopóki jest on tani<ref name="Paradoks">{{Cytuj stronę |url = https://www.legimi.pl/ebook-paradoks-euro-jak-wyjsc-z-pulapki-wspolnej-waluty-stefan-kawalec-ernest-pytlarczyk,b147938.html |tytuł = Fragmenty z książki Paradoks euro Jak wyjść z pułapki wspólnej waluty? – ebook – Legimi online |autor = [[Stefan Kawalec]], Ernest Pytlarczyk |data = 2016 |archiwum = https://web.archive.org/web/20181207045724/https://www.legimi.pl/ebook-paradoks-euro-jak-wyjsc-z-pulapki-wspolnej-waluty-stefan-kawalec-ernest-pytlarczyk,b147938.html |zarchiwizowano = 2018-12-07 |data dostępu = 2018-12-06}}</ref>.

Państwa odzyskują konkurencyjność międzynarodową przez obniżenie cen dóbr eksportowalnych poprzez obniżenie kursu waluty krajowej albo poprzez obniżenie cen, w tym płac, w kraju ([[deflacja (ekonomia)|deflacja]]). W przypadku płynnego kursu waluty zmiana [[bilans płatniczy|bilansu płatniczego]] zmienia kurs walutowy, co zmienia wartość dóbr krajowych na rynku międzynarodowym z dnia na dzień, automatycznie i powszechnie. W przypadku sztywnego kursu waluty krajowej do waluty partnerów gospodarczych, jak w przypadku euro, pozostaje jedynie deflacja, która wymaga milionów decyzji, w tym zmiany umów. W przypadku spadku sprzedaży firmy raczej zwalniają część pracowników, a nie obniżają płace, także dlatego, że lepiej wykwalifikowani pracownicy mogą zmienić pracę. Raczej nie występują sytuację w których w firmach nie zagrożonych upadkiem pracownicy godzą się na obniżkę płac, aby zwiększyć zatrudnienie i sprzedaż. Odzyskiwanie konkurencyjności poprzez deflację jest procesem długotrwałym i powoduje wyższe bezrobocie i większy spadek PKB. I tak PKB w 2014 osiągnął 74% PKB z 2007 (ostatniego roku przed kryzysem) w Grecji, 91% we Włoszech, 93% w Portugalii i 94% w Hiszpanii, 105% w Niemczech, 107% w USA i 123% w Polsce{{r|Paradoks}}.

{{link-interwiki|Barry Eichengreen|Q=Q809032}}, a za nim [[Stefan Kawalec]] i Ernest Pytlarczyk porównują kryzys w strefie euro do [[wielki kryzys|wielkiego kryzysu]], a samo euro do wymienialności walut na złoto ([[system waluty złotej|standard złota]]), która pogłębiła i przedłużyła kryzys, a kraje, które przeprowadziły dewaluację waluty, poradziły sobie znacznie lepiej. W przypadku waluty wymienialnej na złoto i wystąpienia deficytu handlowego niezrównoważonego napływem kapitału z zagranicy następował odpływ złota z rezerw banku centralnego. Aby zapobiec utracie rezerw, bank centralny podnosił [[Stopa procentowa|stopę procentową]], co powodowało obniżenie [[podaż]]y kredytu. W rezultacie po wybuchu wielkiego kryzysu państwa, które zdewaluowały swoje waluty w 1931, miały wyraźnie wyższą produkcję przemysłową w 1934 niż w 1929 – w ostatnim roku przed kryzysem. Państwa [[Złoty blok|złotego bloku]] miały produkcję przemysłową niższą o 22% niż przed kryzysem. W 1936 różnica ta wynosiła 41 punktów procentowych: odpowiednio 127% poziomu z 1929 w krajach po dewaluacji w 1931 i 86% w krajach złotego bloku{{r|Paradoks}}. Państwa, które porzuciły wymienialność na złoto, mogły prowadzić [[Ekspansywna polityka pieniężna|ekspansywną politykę monetarną]] i [[Polityka fiskalna|fiskalną]], w sytuacji kryzysu bez niebezpieczeństwa inflacji, zwiększający [[popyt]] krajowy uruchamiający niewykorzystywane w kryzysie moce produkcyjne.

Także w przypadku prowadzenia właściwej polityki euro utrudnia odzyskanie konkurencyjności, jak w przypadku Finlandii, która w 2016 miała PKB o 3% niższy niż w 2007, mimo że według Kawalca mogła uchodzić za wzór: zadłużenie przed kryzysem na poziomie niewiele ponad 30% PKB, znakomity system edukacji i miejsce w czołówce rankingu konkurencyjności<ref name="Debata">{{Cytuj stronę |url = https://www.youtube.com/watch?v=g4WbxVPPFy8&feature=youtu.be&t=1341 |tytuł = Reforma strefy euro – konsekwencje dla Polski (Grosse, Kawalec, Sadowski, Żyżyński, Mordasewicz) |data = maj 2018 |opublikowany = YouTube |data dostępu = 2018-12-06}}</ref>.

Według Kawalca i Pytlarczyka nie ma możliwości wprowadzenia instrumentów gospodarczych zastępujących osłabienie waluty narodowej, więc należy rozwiązać strefę euro poprzez wychodzenie krajów najbardziej konkurencyjnych. Występowanie krajów w kryzysie grozi wybuchem [[panika bankowa|paniki bankowej]]. Według nich jeśli rozwiązania strefy euro nie dokonają prorynkowi i proeuropejscy przywódcy to mogą tego dokonać ich antyrynkowi i antyeuropejscy następcy razem ze zniszczeniem Unii Europejskiej{{r|Paradoks}}.

Według [[Joseph E. Stiglitz|Josepha Stiglitza]] strefa euro nie posiada, w 2016, nowych mechanizmów gwarantujących, że każde państwo będzie rozwijało się w odpowiednim tempie. Wymaga to pogłębienia integracji politycznej i gospodarczej albo rozwiązania strefy euro. W przeciwnym wypadku długotrwałe kryzysy, jak [[kryzys zadłużenia w strefie euro]] będą się powtarzać. Według Stigliza sztywny wymóg utrzymywania deficytu budżetowego poniżej 3% [[produkt krajowy brutto|PKB]] działa jak automatyczny destabilizator, gdy w wyniku kryzysu spadają dochody. W tej sytuacji cięcia wydatków prowadzą do dalszego spadku PKB<ref>{{Cytuj stronę |url = http://wyborcza.pl/osiemdziewiec/7,159012,22888730,jak-stworzyc-strefe-euro-ktora-bedzie-dzialac-fragment-ksiazki.html |tytuł = Jak stworzyć strefę euro, która będzie działać? [fragment książki Josepha Stiglitza] |nazwisko = Stiglitz |imię = Joseph |opublikowany = Wyborcza.pl |data dostępu = 2018-03-22}}</ref>.

== Nominały euro i centów ==
{| class="wikitable" style=text-align:right
|-
!Euro !!Centy (monety)
|-
|[[Moneta 1 euro|1 euro]] (moneta) ||1 cent
|-
|[[Moneta 2 euro|2 euro]] (moneta) ||2 centy
|-
|5 euro ||5 centów
|-
|10 euro ||10 centów
|-
|20 euro ||20 centów
|-
|50 euro ||50 centów
|-
|100 euro ||
|-
|200 euro ||
|-
|500 euro{{refn|grupa=uwaga|Emisja banknotów o tym nominale zakończyła się pod koniec 2018<ref>{{Cytuj |url = https://www.ecb.europa.eu/press/pr/date/2016/html/pr160504.pl.html |tytuł = EBC przestaje produkować i emitować banknoty o nominale 500 euro |opublikowany = ecb.europa.eu |data dostępu = 2018-06-13}}</ref>.}} ||
|}

=== Nominały okolicznościowe i kolekcjonerskie ===
{{Osobny artykuł|Okolicznościowe monety 2 euro}}
Każdy kraj ma prawo do emisji dwóch monet okolicznościowych w roku. Są to zawsze monety o nominale 2 euro, mające te same cechy i właściwości oraz identyczną stronę wspólną jak zwykłe monety 2&nbsp;euro. Wyróżniają się natomiast motywem okolicznościowym, umieszczonym na stronie narodowej.

Monety okolicznościowe są prawnym środkiem płatniczym w całej strefie euro, co oznacza, że można się nimi posługiwać – i trzeba je akceptować – na równi ze zwykłymi monetami obiegowymi. Najczęściej monety okolicznościowe emituje się dla upamiętnienia rocznic historycznych lub doniosłych wydarzeń bieżących. Pierwszą taką monetę wyemitowała Grecja z okazji [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 2004|igrzysk olimpijskich w Atenach]] w 2004<ref>{{cytuj |url = https://www.ecb.europa.eu/euro/coins/comm/html/index.pl.html |tytuł = Monety okolicznościowe 2 € |opublikowany = ecb.europa.eu |data dostępu = 2019-09-20}}</ref>.

Oprócz tego emitowane są kolekcjonerskie monety euro o nietypowych nominałach: 0,25, ¼, 1 ½, 2 ½, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 12, 12 ½, 14, 15, 25, 30, 50, 100, 150, 200, 250, 300, 400, 500, 1000, 2000, 2500, 5000, 10000, 100000 euro. Różne są także stopy w jakich te monety są wykonywane: srebro prób 500/100, 800/1000, 900/1000, 950/1000, złoto prób: 900/1000, 917/1000, 920/1000, 985/1000 oraz inne stopy: bimetal + złoto 750/1000, bimetal + srebro 900/1000 + Niob 998/1000, stopy Cu75 Zn20 Ni5, oraz Cu Ni, bimetal i [[Nordic gold]]<ref>{{cytuj |autor = Łukasz Dzwonnik |tytuł = Nietypowe nominały kolekcjonerskich monet euro |data = 2013-03-29 |data dostępu = 2021-11-30 |opublikowany = Euromon | url = https://www.euromonety.pl/index.php?cmd=artykul&id=346 | archiwum = https://web.archive.org/web/20211130031747/https://www.euromonety.pl/index.php?cmd=artykul&id=346 | zarchiwizowano = 2021-11-30 |język=pl}}</ref>.

Również banknoty wydawane są w nietypowych nominałach. W 2015 we Francji ukazał się po raz pierwszy banknot o nominale zero euro. Później takie nominały wydały m.in. Francja, Niemcy i Portugalia. Banknoty te są wydawane oficjalnie za zgodą Europejskiego Banku Centralnego i są wydawane zwykle w niskich nakładach, 5–30&nbsp;tys.<ref>{{cytuj |url = https://www.cndukat.pl/pl/c/Banknoty-0-Euro/233 |tytuł = Banknoty 0 Euro |opublikowany = Centrum numizmatyczne Dukat |data dostępu = 2020-04-18 |język=pl}}</ref>

Oficjalnym, trzyliterowym kodem euro (według [[ISO 4217|ISO]]) jest '''EUR'''.

== Znak graficzny euro ==
[[Plik:EuroConstLargepl.jpg|mały|Oficjalna konstrukcja znaku graficznego euro]]
{{Osobny artykuł|Euro (znak)}}
Komisja Europejska zadecydowała o kształcie symbolu euro. Znak graficzny euro jest grecką literą ε ([[epsilon]]) przeciętą dwiema równoległymi liniami. Symbolizuje ona korzenie cywilizacji europejskiej, próby zintegrowania kontynentu i zapewnienia stabilizacji wewnętrznej. Niektórzy dopatrują się również w symbolu euro wyzwania dla dolara amerykańskiego, dla którego charakterystyczną cechą są dwie pionowe linie, czy analogii do [[jen]]a, którego symbol również posiada taki element.

== Znak € na klawiaturze ==
{{Przenieś sekcję|Euro (znak)}}
W systemach operacyjnych rodziny [[Microsoft Windows]], na większości klawiatur komputerowych (w tym polskiej i innych środkowoeuropejskich), znak € można wpisać przy wciśniętych klawiszach {{Klawisz|Prawy Alt|U}} lub przy włączonej [[klawiatura numeryczna|klawiaturze numerycznej]] ({{Klawisz|[[Num Lock]]}}), wpisując przy wciśniętym {{Klawisz|[[Alt (klawisz)|Lewy Alt]]}} kolejno cyfry 0, 1, 2, 8 ({{Klawisz|Alt|0}}{{Klawisz|1}}{{Klawisz|2}}{{Klawisz|8}} = €)<ref>{{Cytuj |tytuł = Porady i wskazówki dotyczące klawiatury w systemie Windows 10 |data dostępu = 2021-06-14 |opublikowany = support.microsoft.com |url = https://support.microsoft.com/pl-pl/windows/porady-i-wskaz%C3%B3wki-dotycz%C4%85ce-klawiatury-w-systemie-windows-10-588e0b72-0fff-6d3f-aeee-6e5116097942}}</ref>. Ta sama metoda działa w przypadku prawie wszystkich innych europejskich ustawień regionalnych (bałtycki, grecki, turecki i zachodnioeuropejski) oraz w przypadku ustawień arabskich i hebrajskiego, wyjątkiem są ustawienia regionalne używające [[cyrylica|cyrylicy]] – w tym wypadku należy wprowadzić cyfry 0, 1, 3, 6 ({{Klawisz|Alt|0}}{{Klawisz|1}}{{Klawisz|3}}{{Klawisz|6}} = €). W przypadku klawiatury polskiej programisty (najpowszechniej używanej w Polsce) i niektórych innych układów klawiatury również wciśnięcie lewego lub prawego klawisza Alt (zwanego inaczej [[AltGr]]) i litery U da taki wynik ({{Klawisz|AltGr|U}} = €), w innych kombinacją taką może być {{Klawisz|AltGr|E}}, {{Klawisz|AltGr|4}} albo {{Klawisz|AltGr|5}} (w obu ostatnich przypadkach chodzi o klawisze standardowo oznaczone 4/$ i 5/% na głównej klawiaturze, nie cyframi 4 i 5 na numerycznej)<ref>Strona [[Microsoft]]u: [https://archive.is/20130427055109/http://www.microsoft.com/typography/EuroSymbolFAQ.mspx Jak uzyskać symbol euro używając różnych układów klawiatur] (należy kliknąć na ''How do I access the euro symbol?'').</ref>. Obsługa euro w systemach [[Windows 95]] i [[Windows NT|NT 4]] uzależniona jest od instalacji poprawki systemowej.

W przypadku niektórych programów można wpisać ciąg '''20AC''', a następnie wcisnąć klawisze {{Klawisz|Lewy Alt|X}}. 20AC to szesnastkowy numer pozycji, na której znak € umieszczony jest w [[unikod]]zie. Inne programy pozwalają wstawić znak ten kombinacją lewy Alt i '''8364''' (wpisanych z klawiatury numerycznej): {{Klawisz|Alt|8}}{{Klawisz|3}}{{Klawisz|6}}{{Klawisz|4}} = €. 8364 to dziesiętny numer pozycji, na której znak € umieszczony jest w unikodzie.

W systemie [[macOS|Mac OS X]], stosując [[klawiatura programisty|układ klawiatury polski programisty]], znak ten można uzyskać kombinacją klawiszy Option i cyfry 3 ({{Klawisz|Opt|3}} = €). W [[klawiatura maszynistki|układzie polskim maszynisty]] odpowiadającą kombinacją klawiszy jest {{Klawisz|Opt|4}}.

W systemie [[Linux]] znak € zazwyczaj można wpisać przy użyciu {{Klawisz|Alt|E}}. Niemniej jednak może zdarzyć się, w zależności od dystrybucji, że będzie wymagana modyfikacja układu klawiatury. Można to zrobić, korzystając z ustawień układu klawiatury ({{ang.|keyboard layout}}) dostępnych w centrum ustawień. W tym celu, po uruchomieniu układu klawiatury, należy wskazać używany układ (domyślnie wybrany aktualnie używany), a następnie posłużyć się przyciskiem „Opcje”. Na sam koniec należy z listy rozwijanej „Dodawanie znaków walut do pewnych klawiszy” zaznaczyć preferowany skrót, przy czym zaleca się ustawienie „Euro pod 5” aby móc korzystać z kombinacji {{Klawisz|Alt|5}} w celu użycia znaku €.

Zważywszy na fakt, że znak € jest stosunkowo często stosowanym symbolem waluty, często zdarza się, że na nowych klawiaturach komputerów jest on nadrukowany na klawiszu 5/%. Sugeruje to użycie ww. kombinacji, niemniej jednak efekt zależy od użytego sterownika klawiatury.

== Zobacz też ==
* [[European Currency Unit|ECU]]
* [[Jednolity Obszar Płatności w Euro]]
* [[europejski system walutowy]]
* [[euroizacja]]
* [[iluzja euro]]

== Uwagi ==
{{Uwagi}}

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Linki zewnętrzne ==
{{Siostrzane projekty
|słownik=euro
|news=Kategoria:Euro
|commons=euro
|cytaty=euro
}}
<!-- ============================================================ -->
<!-- NIE DODAWAJ WIĘCEJ LINKÓW. WIKIPEDIA NIE JEST ZBIOREM LINKÓW -->
<!-- ANI  MIEJSCEM   NA  TWOJĄ   (LUB  CZYJĄKOLWIEK)   REKLAMĘ!!! -->
<!-- Jeżeli sądzisz, że Twój link może się przydać, zamiast tutaj -->
<!-- umieść go najpierw na stronie dyskusji tego artykułu.  Linki -->
<!-- umieszczone bez przeprowadzonej weryfikacji ZOSTANĄ USUNIĘTE -->
<!-- WCZEŚNIEJ przeczytaj http://pl.wikipedia.org/wiki/WP:LZ      -->
<!-- ============================================================ -->
* {{Cytuj stronę | url = http://euro.nbp.pl/ | tytuł = Centrum Informacji o Euro | opublikowany = euro.nbp.pl | archiwum = https://web.archive.org/web/20160402233257/http://euro.nbp.pl/ | zarchiwizowano = 2016-04-02}} [[Narodowy Bank Polski|Narodowego Banku Polskiego]]
* [http://www.nbp.pl/kursy/kursya.html Aktualny średni kurs euro] według [[Narodowy Bank Polski|NBP]]
* [https://minfin.pl/static/RE1.pdf Raport na temat pełnego uczestnictwa Rzeczypospolitej Polskiej w trzecim etapie Unii Gospodarczej i Walutowej]
* [http://www.ecb.europa.eu/ Europejski Bank Centralny]
* {{cytuj stronę |url = https://minfin.pl/static/broszura_euro_MSZ_MF_2011.pdf |tytuł = Euro. Wspólna waluta europejska |autor = Ministerstwo Finansów |autor2 = Ministerstwo Spraw Zagranicznych |data = 2011 |opublikowany = minfin.pl |data dostępu = 2023-12-30}}
* {{Cytuj stronę |url = http://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/3A95F9DFDA497743C1257B7F004073A1/$file/euro%20w%20Polsce.pdf |tytuł = Wprowadzenie euro w Polsce – za i przeciw |nazwisko = Adamiec (red.) |imię = Jolanta |data = 2013 |praca = Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu |opublikowany = sejm.gov.pl |data dostępu = 2014-01-13}}
* [http://www.bis-ans-ende-der-welt.net/Europa-B-En.htm Strona ze skanami banknotów] ([[język angielski|ang.]]) ([[Język niemiecki|niem.]])

{{Waluty Azji}}
{{Waluty Europy}}
{{Waluty Afryki}}
{{Waluty Ameryk}}
{{Strefa euro}}
{{waluty w UE}}
{{Nagroda Karola Wielkiego}}
{{Życie w UE}}

{{Kontrola autorytatywna}}

[[Kategoria:Euro| ]]
[[Kategoria:Laureaci Międzynarodowej Nagrody Karola Wielkiego]]

Szablony użyte w tym artykule:

Szablon:Adres publikacyjny (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:Ang. (edytuj)
Szablon:Bułg. (edytuj)
Szablon:Cytuj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Cytuj pismo (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Szablon:Cytuj pismo/tytuł (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:Cytuj stronę (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Dmbox (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Doprecyzuj (edytuj)
Szablon:Dziennik Ustaw (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:Fakt (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:Flaga (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Flaga/core (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Gr. (edytuj)
Szablon:Ikona (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox grafika (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox państwo nie iso (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox państwo nie iso dodaj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox projekt (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox tytuł (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox tytuł/styles.css (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox wiersz (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox wiersz dodaj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Inne znaczenia (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Szablon:Internetowy System Aktów Prawnych (edytuj)
Szablon:J (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Szablon:Klawisz (edytuj)
Szablon:Klawisz/core (edytuj)
Szablon:Kontrola autorytatywna (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Kontrola autorytatywna/style.css (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Lang (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Legenda (edytuj)
Szablon:Link-interwiki (edytuj)
Szablon:Lit. (edytuj)
Szablon:Malt. (edytuj)
Szablon:Mbox (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Mbox/style.css (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Nagroda Karola Wielkiego (edytuj)
Szablon:Navbox/styles.css (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Nie (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Szablon:Nowrap (edytuj)
Szablon:Osobny artykuł (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:Państwo (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo/core (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo dane AND (edytuj)
Szablon:Państwo dane AUT (edytuj)
Szablon:Państwo dane Andora (edytuj)
Szablon:Państwo dane Austria (edytuj)
Szablon:Państwo dane BEL (edytuj)
Szablon:Państwo dane BGR (edytuj)
Szablon:Państwo dane BLM (edytuj)
Szablon:Państwo dane Belgia (edytuj)
Szablon:Państwo dane Bułgaria (edytuj)
Szablon:Państwo dane CYP (edytuj)
Szablon:Państwo dane CZE (edytuj)
Szablon:Państwo dane Chorwacja (edytuj)
Szablon:Państwo dane Cypr (edytuj)
Szablon:Państwo dane Czarnogóra (edytuj)
Szablon:Państwo dane Czechy (edytuj)
Szablon:Państwo dane DEU (edytuj)
Szablon:Państwo dane DNK (edytuj)
Szablon:Państwo dane Dania (edytuj)
Szablon:Państwo dane ESP (edytuj)
Szablon:Państwo dane EST (edytuj)
Szablon:Państwo dane Estonia (edytuj)
Szablon:Państwo dane FIN (edytuj)
Szablon:Państwo dane FRA (edytuj)
Szablon:Państwo dane Finlandia (edytuj)
Szablon:Państwo dane Francja (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo dane GLP (edytuj)
Szablon:Państwo dane GRC (edytuj)
Szablon:Państwo dane GUF (edytuj)
Szablon:Państwo dane Grecja (edytuj)
Szablon:Państwo dane Gujana Francuska (edytuj)
Szablon:Państwo dane Gwadelupa (edytuj)
Szablon:Państwo dane HRV (edytuj)
Szablon:Państwo dane HUN (edytuj)
Szablon:Państwo dane Hiszpania (edytuj)
Szablon:Państwo dane Holandia (edytuj)
Szablon:Państwo dane IRL (edytuj)
Szablon:Państwo dane ITA (edytuj)
Szablon:Państwo dane Irlandia (edytuj)
Szablon:Państwo dane Kosowo (edytuj)
Szablon:Państwo dane LTU (edytuj)
Szablon:Państwo dane LUX (edytuj)
Szablon:Państwo dane LVA (edytuj)
Szablon:Państwo dane Litwa (edytuj)
Szablon:Państwo dane Luksemburg (edytuj)
Szablon:Państwo dane MAF (edytuj)
Szablon:Państwo dane MCO (edytuj)
Szablon:Państwo dane MLT (edytuj)
Szablon:Państwo dane MNE (edytuj)
Szablon:Państwo dane MTQ (edytuj)
Szablon:Państwo dane MYT (edytuj)
Szablon:Państwo dane Majotta (edytuj)
Szablon:Państwo dane Malta (edytuj)
Szablon:Państwo dane Martynika (edytuj)
Szablon:Państwo dane Monako (edytuj)
Szablon:Państwo dane NLD (edytuj)
Szablon:Państwo dane Niemcy (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo dane POL (edytuj)
Szablon:Państwo dane PRT (edytuj)
Szablon:Państwo dane Polska (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo dane Portugalia (edytuj)
Szablon:Państwo dane ROU (edytuj)
Szablon:Państwo dane Rumunia (edytuj)
Szablon:Państwo dane SMR (edytuj)
Szablon:Państwo dane SPM (edytuj)
Szablon:Państwo dane SVK (edytuj)
Szablon:Państwo dane SVN (edytuj)
Szablon:Państwo dane SWE (edytuj)
Szablon:Państwo dane Saint-Barthélemy (edytuj)
Szablon:Państwo dane Saint-Martin (edytuj)
Szablon:Państwo dane Saint-Pierre i Miquelon (edytuj)
Szablon:Państwo dane San Marino (edytuj)
Szablon:Państwo dane Szwecja (edytuj)
Szablon:Państwo dane Słowacja (edytuj)
Szablon:Państwo dane Słowenia (edytuj)
Szablon:Państwo dane VAT (edytuj)
Szablon:Państwo dane Watykan (edytuj)
Szablon:Państwo dane Węgry (edytuj)
Szablon:Państwo dane Włochy (edytuj)
Szablon:Państwo dane Łotwa (edytuj)
Szablon:Pierwszy niepusty (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Przenieś sekcję (edytuj)
Szablon:Przypisy (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Publikator (edytuj)
Szablon:R (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Refn (edytuj)
Szablon:Siostrzane projekty (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:Strefa euro (edytuj)
Szablon:Szablon nawigacyjny (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Słoweń. (edytuj)
Szablon:Tak (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Szablon:Trim (edytuj)
Szablon:Ukryj (edytuj)
Szablon:Uwagi (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Szablon:W języku (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Szablon:Waluta infobox (edytuj)
Szablon:Waluty Afryki (edytuj)
Szablon:Waluty Ameryk (edytuj)
Szablon:Waluty Azji (edytuj)
Szablon:Waluty Europy (edytuj)
Szablon:Waluty w UE (edytuj)
Szablon:Węg. (edytuj)
Szablon:Życie w UE (edytuj)
Moduł:Color contrast (edytuj)
Moduł:Color contrast/colors (edytuj)
Moduł:Cytuj (edytuj)
Moduł:Cytuj/dane (edytuj)
Moduł:Cytuj/dostęp (edytuj)
Moduł:Cytuj/firewall (edytuj)
Moduł:Ikona (edytuj)
Moduł:Ikona/dane (edytuj)
Moduł:Infoboksy (edytuj)
Moduł:Kontrola autorytatywna (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Moduł:Lang (edytuj)
Moduł:Lang/data (edytuj)
Moduł:Navbox (edytuj)
Moduł:Navbox/printer/default (edytuj)
Moduł:Navbox/res (edytuj)
Moduł:Przypisy (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Moduł:Sprawdź (edytuj)
Moduł:String (edytuj)
Moduł:Wikidane (edytuj)
Moduł:Wikidane/data (edytuj)
Moduł:Wikidane/format/string (edytuj)

Wróć do Euro.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Euro”