Фенын Æфсати-ы равзæрæн текст

Нæй дын бар ацы фарс ивын ай тыххæй:

Ваш IP-адрес находится в диапазоне, который был заблокирован на всех вики-сайтах Фонда Викимедиа.

Блокировка наложена участником ‪EPIC‬ . В качестве причины указана Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected .

Начало блокировки: 08:48, 2 июлы 2024
Конец блокировки: 08:48, 2 июлы 2025

Ваш текущий IP-адрес: 206.189.44.186 . The blocked range is 206.189.32.0/20.

Пожалуйста, указывайте все эти сведения в любых своих обращениях. Если вы считаете, что вас заблокировали по ошибке, вы можете найти дополнительную информацию на странице Недопустимость использования открытых прокси-серверов.

Для обсуждения блокировки, пожалуйста, оставьте запрос на Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Ацы фарсы код фенæн æмæ халдих кæнæн ис:

{{Мифологион персонаж
|Имя              = Æфсати
|Тип              = [[бардуаг]]
|Пол              = нæлгоймаг
|Династия         = 
|Отец             = 
|Мать             = 
|Супруга          = 
|Дети             = [[Хайырхъыз]]
|Брат             = [[Хуыджыры]]
|Сестра           = 
|Место погребения = 
|Обиталище        = [[Адайыхох]]
|В иных культурах = 
}}
'''Æфсати''' — [[тугдзых]] чи нæу, уыцы сырдты æмæ сыл [[цуан]] кæныны [[бардуаг]]. 

== Йæ хуыз йæ æгъдау ==
Æфсати æвдыст цæуы урс даргъ зачъеджын тынг зæронд лæджы хуызы, бады [[бæрзæнд|бæрзонд]] [[хох]]ы сæр æмæ уырдыгæй фæлгæсы, ир «Æфсатийы фос» кæй хонынц, уыцы æнæнымæц рæгъæуттыл. Иннæ ирон [[зæдтæ æмæ дауджытæ]]й хъаудждæр Æфсатийы номыл [[кувæндон]] нæ уыдис, æмæ йæ кадæн сæрмагонд куывдтæ нæ кодтой. Фæлæ уæддæр æнхъæлдтой, зæгъгæ Æфсатийы æвастæй нæй цуаны цæуæн, æмæ уый тыххæй цуанæттæ цуаны размæ хъуамæ баххæст кодтаиккой бæлвырд домæнтæ, æмæ, Æфсатимæ кувгæйæ, ракуырдтаиккой, цæмæй сын йæ фосы рæгъæуттæй исты балæвар кæна.

== Йæ уæвыны ран ==
[[Файл:Афсати-божество диких зверей, покровитель охотников - panoramio.jpg|thumb|right|350px|Æфсатийы скульптурæ [[Бурон]]мæ ’ввахс]]
Æфсатийы бадæн у хæхты бæрзонддæр, [[таурæгъ]]тæм гæсгæ, [[Адайыхох]]. Æфсатийыл арæхдæр æмбæлæм Нарты кадджыты, ис ыл [[ирон адæм]]он зарджытæ цалдæр варианты. Бынтон диссаг та рауад Къостайы фыст уацмыс «Æфсати». Æфсати у [[Хур (ирон мифологи)|Хуры]] фырт, ис ын авд фырты æмæ иунæг чызг [[Аханат]] (хонынц ма йæ [[Хайырхъыз]] дæр). Йæ кæстæр æфсымæр [[Хуыджыры]] та у æрсыты æмæ [[хъæддагхуы]]ты [[бардуаг]]. Æфсатийы цæрæн бынат у [[мусонг]]. «Комиайы фырты зарæг» нын куыд зæгъы, афтæмæй мусонгæн йæ къултæ сты сагдзармæй, йæ сæр – æрсдзæрмттæ, йæ бын та – сæгъдзæрмттæй, йæ алы къулыл – саджы стджытæй рагъæнтæ.

== Æфсати Нарты кадджыты ==
Хæлар æмæ уарзонæй цæры [[Нарт]]ы гуыппырсартимæ. Хайджын сты йæ фосæй. [[Уæрхæг]]æн йæ фаззон фыртты райгуырды боны фарнæн скодта нæртон куывд сырды фыдæй. [[Ацæмæз]]ы усаг [[Агуындæ]]йы [[æвзист]] уæрдоны ифтыгъд уыдис авд сæрджын саджы – Æфсатийы лæвар. Кадæг «Нарты сау рувасдзарм»-ы [[Уырызмæг|Уырызмæджы]] [[кæлæнгæнæг]] ус куыдз куы фестын кæны, æмæ куыдзы цардæй куы сфæлмæцы, уæд æм [[арс]]ы хуызы æххуысмæ фæзыны Æфсати. Æмæ йын бацамоны, кæлæнгæнæгæй куыд фервæзæн ис, йе ’рдзон хуыз ын куыд райсæн ис, уый. Нæртон адæм цæмæ баулæфынц Æфсатимæ, уый сын рæдауæй сæххæст кæны. Кадæг «Дауджыты лæвæрттæ Сосланæн»-ы Æфсати зæгъы: 
{{Цитатæ|
Хорз, бахай кæндзынæн æз Нартæн мæ фосæй, фæлæ бынтон лæвар нæ: цуанон иу цуаны куы цæуа, уæд иу рахæссæд йемæ æртæ чъирийы æмæ иу сæ æфцæгыл мæ ном ссарæд. Стæй-иу сау хохы сырд куы амара, уæд иу ын йæ [[рахиз сгуы]] радтæд, фыццаг ыл чи сæмбæла, уымæн – [[æмбæлæггаг]]}}

Уыцы фæтк-фæдзæхст фидар æвæрд уыд æрæджийы онг дæр ма ирон цуанæттæм. Æфсати уыд [[Нарт]]ы æмæ [[ирон адæм]]ы уарзондæр [[зæд]]тæй иу. Уыцы æнкъарæн нæм æрхæццæ абоны онг. Йæ фæлгонц, йæ зарджытæ нын сты æхцон. Йæ фæлгонц йæхимæ тынг здахы ирон нывгæнджыты æргом. Ныв æй кæнынц. Уæлдай зындгонддæртæ дзы сты [[Тугъанты Махарбег|Тугъанты Махарбеджы]] конд ныв [[Хетæгкаты Къоста|Къостайы]] «Æфсати»-мæ гæсгæ æмæ [[Дзбойты Михал]]ы скульптурæ [[Бурон]]æй [[Цъæйы ком]]мæ бахизæны.

== Æфсати æмæ Ацæмæзы уадындз ==
[[Нарты кадджытæ|Нарты кадджыты]] Æфсатимæ ис диссаджы [[сызгъæрин]] [[уадындз]], балæвар æй кодта разагъды нарты Ацæмæзы фыдæн. [[Ацæмæз]] [[Агуындæ]]йы куы хаста, уæд Æфсати бафыста [[ирæд]] – фондзыссæдз афæдздзыд саджы. 

== Маргъ Æфсатийы фосимæ ==
Ис йæ фосы æхсæн маргъ дæр — [[зым]]. Уый фæдыл ис иу таурæгъ – «Зым» – Æфсати»-йы. Загъд дзы ис, зæгъгæ, [[тæрхъус]] [[хъæд]]æй адзæгъæл [[быдыр]]мæ æмæ æрцард мæргътимæ. Зым та [[дзæбидыр]]ты фæдыл бафтыд. Уый фыдæй Æфсати æмæ мæргъты бардуаг [[Кæрчигуылой]] фæзулдзых сты. Алчидæр сæ агуырдта йæхион. Сæ хъаст бахастой [[Хуыцау]]мæ. Уый тæрхъусы ныууагъта Кæрчигуылойы бар, зымы та – Æфсатийы. Уæдæй фæстæмæ зым дзæбидыртимæ уæлвонг хæхты цæры, тæрхъус та – мæргътимæ дæлвæзты.

== Æфсатийы куывд ==
{{Цитатæ|
<poem>
– О Æфсати, табу дын уæд! 
Мæгуыр лæг дæн, Хуыцауы сфæлдыст адæймаг дæн, 
Дæ бынмæ æрбацыдтæн æмæ дын лæгъстæ кæнын. 
Курын дæ, дæ бар рæгъæуттæй мын 
Ма бавгъау кæн иу къуылых сычъи кæнæ сæгуыт. 
Курын, бæрзондæй мæм ныллæгмæ æркæс 
Æмæ мын саккаг кæн дæ сиуджынтæй иу сырд. 
Mæ кувинаг дын барст фæуæд 
Æмæ мæ дæ хорзæх уæд. 
Зæрдæрайгæ дæ цы аздæхон фæстæмæ, 
Уыцы хорзæх мын ракæн.</poem>
}}

== Кæс ноджы ==
* [[Дауджытæ]]
* [[Нарты кадджытæ]]

== Литературæ ==
* Арвы дуар. Ирон мифологи æмæ цардыуаджы дзырдуат. Чиныг сарæзта [[Цгъойты Хазби]]. – Дзæуджыхъæу, «ИР», 2005 – 232 с.
* Ирон æгъдæуттæ. Чиныг сарæзта Агънаты Гæстæн. Рецензенттæ [[Ходы Камал]] æмæ [[Чеджемты Геор]]. – Дзæуджыхъæу, «Урсдон», 1999 – 176 с.
* Этнография и мифология осетин. Дзадзиев А.Б., Дзуцев Х.В., Караев С.М. Краткий словарь. – Владикавказ, 1994 – 284 с.

{{Нарты кадджытæ}}

[[Категори:Ирон уырнынæдтæ]]
[[Категори:Бардуæгтæ]]
[[Категори:Дауджытæ]]

Ацы фарсы ис хуызæджы:

Фæстæмæ, Æфсати-мæ.

Ист æрцыд "https://os.wikipedia.org/wiki/Æфсати"-æй