Temperaturmåling
Temperaturmåling ved bruk av moderne vitskaplege termometer og temperaturskalaer går tilbake til tidleg på 1700-talet då Gabriel Fahrenheit tilpassa eit termometer med å kvikksølv og nytta ein skala som var utvikla av Ole Christensen Røemer. Fahrenheitskalaen er framleis i bruk (hovudsakleg USA) i tillegg til Celsius og Kelvin sine skalaer.
Den gjennomsnittlege lufttemperaturen i verda er 15 °C.
Måling av lufttemperatur
[endre | endre wikiteksten]Dei fleste vêrstasjonar måler temperatur og luftfukta nær overflata av jorda med termometer plassert i eit stevensonbur som er eit standardisert instrumentbur med god ventilasjon. Termometeret skal plasserast 1,25 til 2 meter over bakken etter Verdas meteorologiorganisasjon (WMO) sine definisjonar.
Samanlikning av temperaturskalaer
[endre | endre wikiteksten]Kommentar | Kelvin K |
Celsius °C |
Fahrenheit °F |
Rankine °Ra (°R) |
Delisle °D ¹ |
Newton °N ¹ |
Réaumur °R, (°Ré, °Re) ¹ |
Rømer °Rø (°R) ¹ |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Absolutt null | 0 | −273,15 | −459,67 | 0 | 559,725 | −90,14 | −218,52 | −135,90 |
Lågaste temperatur registrert på jordoverflata (Vostok i Antarktis - 21. juli, 1983) |
184 | −89 | −128,2 | 331,47 | 283,5 | −29,37 | −71,2 | −39,225 |
Celsius og Fahrenheit sin «overgangstemperatur» | 233,15 | −40 | –40 | 419,67 | , | , | , | , |
Fahrenheit si is/salt-blanding | 255,37 | −17,78 | 0 | 459,67 | 176,67 | −5,87 | −14,22 | −1,83 |
Frysepunktet til vatn (ved standard trykk) | 273,15 | 0 | 32 | 491,67 | 150 | 0 | 0 | 7,5 |
Gjennomsnittleg temperatur på Jorda | 288 | 15 | 59 | 518,67 | 127,5 | 4,95 | 12 | 15,375 |
Gjennomsnittleg kroppstemperatur for menneske ² | 309,95 | 36,8 | 98,24 | 557,91 | 94,8 | 12,144 | 29,44 | 26,82 |
Høgaste registrerte temperatur på Jorda (Al 'Aziziyah i Libya - 13. september 1922) |
331 | 58 | 136,4 | 596,07 | 63 | 19,14 | 46,4 | 37,95 |
Kokepunktet til vatn (ved standard trykk) | 373,1339 | 99,9839 | 211,97102 | 671,64102 | 0 | 33 | 80 | 60 |
Titan smeltar | 1941 | 1668 | 3034 | 3494 | −2352 | 550 | 1334 | 883 |
Sola si overflate | 5800 | 5526 | 9980 | 10440 | −8140 | 1823 | 4421 | 2909 |
¹ Temperaturskalaen er ikkje i bruk lenger
² Normal krossptemperatur er 36.6 °C ±0.7 °C.
Enkelte tal i tabellen er runda av
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Denne artikkelen bygger på «Temperature measurement» frå Wikipedia på engelsk, den 19. februar 2008.