Naar inhoud springen

ook

Uit WikiWoordenboek

Versie door De Wikischim (overleg | bijdragen) op 16 mrt 2024 om 18:52

(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)

Nederlands

Uitspraak

Geluid: ook (hulp, bestand)
IPA: / ok / (1 lettergreep)
IPA: /oːk/

Woordafbreking

ook

Woordherkomst en -opbouw

In de betekenis van ‘bijwoord van modaliteit: bovendien’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1001 ^[1]

erfwoord afkomstig van ^[2]:

Middelnederlands: ooc

Oudnederlands: ōk, ouk

Indo-Europees: *aug-

Verwant in Germaans:

West: Angelsaksisch: ēac, Duits: auch, (Oudhoogduits: ouh), Fries: ek (Oudfries: āk), Limburgs: ouch

Noord: Zweeds: och, Deens/Noors/IJslands/Faeröers: og, (Oudnoords: auk, ok)

Oost: Gotisch: auk

Verwant in andere Indo-Europese talen:

Latijn: augere, 1. pers. enk augeo "toenemen"

Grieks: αυξάνω, αυξω "toenemen"

Litouws: áugti "groeien"

Bijwoord

ook

daarnaast; verder; tevens
- Ook de brandweer was naar het ongeluk toegekomen.
net als de anderen
▸ Na een gigantische knal vlak boven ons hoofd stonden de stoere jonge gasten binnen tien seconden ook binnen.^[3]

Synoniemen

eveneens

Opmerkingen

In een gewone zinsvolgorde is niet altijd duidelijk op welk zinsdeel "ook" betrekking heeft en moet dit uit de context worden afgeleid. Het kan ook worden aangegeven met een klemtoon:
- Zijn vrienden gingen eikels zoeken. Híj liep ook door het bos. (Hij ook, net als zijn vrienden)
- Hij had te voet de bosrand bereikt. Hij líép ook door het bos. (Ook lopend, net als daarvoor)
- Hij wandelde eerst eens om het bos heen. Hij liep ook dóór het bos. (Niet alleen er omheen)
- Hij wandelde over de velden. Hij liep ook door het bós. (Niet alleen over de velden)
Wie er de nadruk op wil vestigen een verschil met mogelijke verwachtingen, spreekt "ook" met extra klemtoon uit, dit kan schriftelijk met klemtoontekens worden weergegeven als "óók". Het is ook mogelijk de zin in dat geval met "ook" te beginnen: "Ook gij, Brutus?" kan meer hedendaags worden weergegeven als "Brutus, jij óók?".

Uitdrukkingen en gezegden

ook al
ook maar

zelfs niet dat weinige

Hij verliet het land zonder ook maar een keer terug te komen. (Hij kwam dus nul keer terug)

Vertalingen

1. daarnaast; verder; tevens

Catalaans: també ^(ca)
Deens: også ^(da)
Duits: auch ^(de)
Engels: also ^(en), too ^(en)
Esperanto: ankaŭ ^(eo)
Frans: aussi ^(fr)
Fries: ek ^(fy)
Hebreeuws: גם ^(he)
Ido: anke ^(io)
Italiaans: anche ^(it), pure ^(it)
Jiddisch: אויך ^(yi)
Latijn: quoque ^(la), etiam ^(la), et ^(la)

Nedersaksisch: ok ^(nds)
Noors: enn ^(no)
Nynorsk: enn ⁽ⁿⁿ⁾
Papiaments: tambe
Pools: także ^(pl)
Portugees: também ^(pt)
Russisch: также ^(ru) (tákże)
Spaans: también ^(es), además ^(es)
Welsh: hefyd ^(cy)
Tsjechisch: také ^(cs), taky ^(cs), též ^(cs)
Zweeds: också ^(sv)

ook al

Duits: auch wenn

Gangbaarheid

Het woord ook staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "ook" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.^[4]

Verwijzingen

↑ "ook" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑ ook op website: Etymologiebank.nl
↑
Tim Voors
“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

Yucateeks

Zelfstandig naamwoord

ook

(anatomie) voet

Overgenomen van "https://nl.wiktionary.org/w/index.php?title=ook&oldid=4768409"

Verborgen categorieën: