Tourcoing

Tourcoing
Toerkonje (historisch)

stad in Frankrijk
Situering
Regio	Hauts-de-France
Departement	Noorderdepartement (59)
Arrondissement	Rijsel
Kanton	hoofd van 2 kantons: Kanton Tourcoing-1 Kanton Tourcoing-2
Intercommunalité	Europese metropool van Rijsel
Coördinaten	50° 43′ NB, 3° 10′ OL
Algemeen
Oppervlakte	15,19 km²
Inwoners (1 januari 2021)	99.011[1] (6.518 inw./km²)
Hoogte	24 - 49 m
Burgemeester	Doriane Bécue[2]
Overig
Postcode	59200
INSEE-code	59599
Website	www.tourcoing.fr
Detailkaart
Locatie in Frankrijk Nord
Foto's
Portaal    Frankrijk

Tourcoing (Nederlands, historisch: Toerkonje^[3]) is een Franse industriestad met 99.011^[1] inwoners op 1 januari 2021. Deze Noord-Franse stad is onderdeel van een grote binationale agglomeratie waarvan ook de Franse steden Rijsel (Lille) en Roubaix en de Belgische steden Moeskroen en Kortrijk deel uitmaken. Deze steden vormen samen de Eurometropool Rijsel-Kortrijk-Doornik, een gebied met ongeveer 2,1 miljoen inwoners. Net als Roubaix is Tourcoing een zelfstandige gemeente gebleven, maar maakt ze wel deel uit van de Europese metropool van Rijsel, met 1.106.885 inwoners. Lille Métropole staat er onder andere in voor ruimtelijke ordening, afvalophaling, cultuur en mobiliteit.

Het dorp Torquoy (naam op de Mercatorkaart uit 1540) maakte vanouds deel uit van het graafschap Vlaanderen, met name van het al sinds de 12e eeuw Franssprekende Rijsels-Vlaanderen. Het gebied werd door Frankrijk ingelijfd in 1677, maar was van 1708 tot 1714 weer in handen van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Toch werd de streek bij de Vrede van Utrecht van 1713 aan Frankrijk toegewezen. Tijdens de Eerste Coalitieoorlog vond op 18 mei 1794 de Slag bij Tourcoing plaats. In 1848 had bij Risquons-Tout een gevecht plaats tussen het Belgische leger en een groep revolutionairen, die de republiek wilden uitroepen.

Tijdens de industriële revolutie kwam Tourcoing tot bloei en vestigde zich er veel textielindustrie. De stad groeide explosief. Tussen 1851 en 1906 groeide de bevolking van Tourcoing met meer dan 350%.^[4] In 1842 werd Tourcoing op het spoorwegnet aangesloten, in 1865 werkten er in de textielindustrie al 35.000 mensen en in 1877 kwam er een tram. In 1860 werd de Sint-Christoffelkerk aanzienlijk vergroot en in 1906 werd het belfort gebouwd ter gelegenheid van de Wereldtentoonstelling van de Textielindustrie (Exposition internationale des industries textiles), welke in Tourcoing plaatsvond. In 1965 telde Tourcoing nog 173 wolkammerijen en spinnerijen. Omstreeks 1970 kwam het echter tot een textielcrisis: maar liefst 160 fabrieken sloten de poorten en dit stortte de stad in een crisis. Grote stadsvernieuwingsprojecten hebben sindsdien plaatsgevonden. In 1989 werd Tourcoing aangesloten op het metronet van Rijsel.

• Het stadhuis uit 1885.
• De vroegere Kamer van Koophandel met zijn belforttoren, opgetrokken in 1903-1906 door Charles Planckaert.
• De neogotische Sint-Christoffelkerk (Église Saint-Christophe) heeft een 80 meter hoge toren, met een beiaard met 61 klokken. Het instrument heeft een totaalgewicht van 19 ton. Een eerste kerk dateerde reeds uit de 8ste tot 10de eeuw en werd daarna meermaals vergroot. De huidige kerk ontstond vooral in de 14de en 15de eeuw, en werd de volgende eeuwen meermaals verbouwd.
• De stad telt in de verschillende wijken nog andere kerkgebouwen:
  • De Église Notre-Dame-des-Anges, ingeschreven als monument historique in 1981
  • De Église Notre-Dame de la Marlière in Marlière
  • De Église Sacré-Cœur
  • De Église Saint-Anne in Brunpain
  • De Église Saint-Blaise in Clinquet
  • De Église Saint-Jacques
  • De Église Notre-Dame de Lourdes
  • De Église Notre-Dame de Consolation in Pont de Neuville
  • De Église Saint-Jean-l'Évangéliste in Blanc Seau
  • De Église Saint-Éloi in Blanc Seau
  • De Église Saint-Joseph in Croix Rouge
  • De Église Saint-Thomas in La Bourgogne
  • De Sint-Lodewijkskerk (Église Saint-Louis) in Epidème werd gesloten in 2002.
  • De Église Saint-Jean-Baptiste in Virolois werd gesloten in 1998.
  • De Église Notre-Dame de la Paix in Orions werd rond 2010 afgebroken.

• 
  Église Saint-Christophe
• 
  Stadhuis
• 
  Voormalige Kamer van Koophandel met belfort

De historische plaatsnaam Toerkonje wordt vrijwel alleen in de Frans-Belgische grensstreek gebruikt^[3] en is ook daar zeldzaam. Andere Nederlandse varianten van de naam zijn Torkonje, Terkoeje, Torkwin, Torkwijn of "Taerkwaen". In Kortrijk is de Torkonjestraat de weg naar Tourcoing.

De stad telt verscheidene wijken, waaronder Centre Ville, Malcense, Egalité, Croix Rouge, Phalempins, Bourgogne, Flocon, Blanche Porte, Pont de Neuville, Orions, Pont Rompu, Belencontre, Fin de la guerre, Brun Pain, Francs, Clinquet, Marlière, Virolois, Épidème, Gambetta en Blanc Seau.

De oppervlakte van Tourcoing bedroeg op 1 januari 2021 15,19 vierkante kilometer; de bevolkingsdichtheid was toen 6.518,2 inwoners per km².

De onderstaande kaart toont de ligging van Tourcoing met de belangrijkste infrastructuur en aangrenzende gemeenten.

Onderstaande figuur toont het verloop van het inwonertal (bron: INSEE-tellingen).

In de stad bevindt zich het ziekenhuis CH de Tourcoing, ook bekend als CH Gustave Dron.

Station Tourcoing ligt aan de spoorlijn 75, die Gent met Rijsel verbindt. Van 1978 tot 1995 kende Tourcoing een binnenlandse TEE-lijn op Parijs. De dienst werd uitgevoerd door de Faidherbe, Gayant en Watteau. Tussen Tourcoing en Rijsel loopt een lijn van de tram van Rijsel. De stad telt verschillende haltes op lijn 2 van de metro van Rijsel.^[5]

Ze is via het Kanaal van Tourcoing verbonden met het Canal de Roubaix, dat de Deule met de Schelde verbindt.

Tourcoing ligt aan de Franse autosnelweg A22/E17.

• Albert Roussel (1869-1937), componist
• Aloïs Catteau (1877-1933), Belgisch wielrenner
• Joseph-Charles Lefèbvre (1892-1973), kardinaal
• Marcel Lefebvre (1905-1991), aartsbisschop
• Paul Dubrule (1934), mede-oprichter van de groep Accor, nu AccorHotels, bekend van de hotelketens Novotel, Sofitel, Ibis, Mercure en Formule 1. Tot 2010 behoorde ook Accor Services, nu Edenred tot de groep.
• Brigitte Fossey (1946), actrice
• Emmanuel Top (1971), producer
• Yohan Cabaye (1986), voetballer
• Alexis Araujo (1996), Portugees voetballer

• US Tourcoing FC

• Website van de gemeente

Zie de categorie Tourcoing van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.