Speerdistel

Speerdistel
	Speerdistel
Taxonomische indeling
Rijk:	Plantae (Planten)
Stam:	Embryophyta (Landplanten)
Klasse:	Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:	Bedektzadigen
Clade:	'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade:	Campanuliden
Orde:	Asterales
Familie:	Asteraceae (Composietenfamilie)
Onderfamilie:	Cichorioideae
Geslachtengroep:	Cardueae
Geslacht:	Cirsium (Vederdistel)
Soort
	Cirsium vulgare; (Savi) Ten. (1836)
	Vruchten van de speerdistel
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Speerdistel op Wikispecies
Portaal	Biologie

De speerdistel (Cirsium vulgare, synoniem: Cirsium lanceolatum) is een plant uit het geslacht vederdistel.

Kenmerken

De plant wordt 60 tot 120 cm hoog. De onderzijde van het blad is kort tot spinnenwebachtig behaard. De bladeren lopen uit in lange gele stekels en hebben een iets omgerolde rand. De plant bloeit met 3–5 cm lange hoofdjes, die onder de paarse bloempjes zijn ingesnoerd. De bloei duurt van juni tot eind september.

De speerdistel heeft van de distels de scherpste en grootste stekels. De bloemen zijn omgeven door puntige omwindselblaadjes. Het omwindsel is spinnenwebachtig behaard. De vruchtjes zijn aan de top voorzien van geveerd vruchtpluis (distelpluis). Het is een tweejarige plant, in het eerste jaar vormen zich de wortel en het bladrozet en in het tweede jaar ontwikkelen zich de bloemen en vruchten.

Ecologie

De speerdistel komt voor in weilanden, bermen en op dijken. De speerdistel is ook als sierplant in gebruik.

De plant is rijk aan nectar^[1] en wordt bezocht door de honingbij, hommels, waaronder de akkerhommel, vlinders en zweefvliegen. Op de plant kan o.a. de zwarte bonenluis voorkomen.

Heraldiek

In de heraldiek is sinds de middeleeuwen een op een distel lijkende plant het symbool van Schotland. Het zou gaan om de wegdistel (Onopordum acanthium),^[2] maar sommige biologen achten het onwaarschijnlijk dat deze soort in Schotland voorkwam in de middeleeuwen en dat het mogelijk gaat om de speerdistel.^[3]^[4]

Royal Badge of Scotland

Externe link

Speerdistel (Cirsium vulgare) op SoortenBank.nl (gearchiveerd) (gebaseerd op de Heukels²³, dit is de voorlaatste uitgave)

Fotogalerij

Doorschietende plant
Gevleugelde stengel
Onderzijde blad
Bloemknop in juni
Detail van een bladrozet in februari

Bloei bij speerdistel
Bloeiende plant
Bloeiende plant
Spinnenwebachtig behaard omwindsel
Bloeiwijze
Bloeiwijze en knoppen
Uitgebloeide speerdistel

Insectenbezoek bij speerdistel
Akkerhommel
Blinde bij
Zwarte bonenluis

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Hicks, DM, Ouvrard, P, Baldock, KCR (2016). Food for Pollinators: Quantifying the Nectar and Pollen Resources of Urban Flower Meadows. PLoS ONE 11 (6): e0158117. PMID 27341588. PMC 4920406. DOI: 10.1371/journal.pone.0158117.
↑ (en) The Scottish Thistle - Beautifully Bold!. Scottish-at-heart.com. Geraadpleegd op 12 juli 2015.
↑ (en) Flowers of Scotland: Thistle. Twocrows.co.uk. Geraadpleegd op 12 juli 2015.
↑ (en) Why is the THISTLE a Scottish national symbol?. Ormiston.com. Geraadpleegd op 12 juli 2015.

Zie de categorie Cirsium vulgare van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Hicks, DM, Ouvrard, P, Baldock, KCR (2016). Food for Pollinators: Quantifying the Nectar and Pollen Resources of Urban Flower Meadows. PLoS ONE 11 (6): e0158117. PMID 27341588. PMC 4920406. DOI: 10.1371/journal.pone.0158117.

[2] (en) The Scottish Thistle - Beautifully Bold!. Scottish-at-heart.com. Geraadpleegd op 12 juli 2015.

[3] (en) Flowers of Scotland: Thistle. Twocrows.co.uk. Geraadpleegd op 12 juli 2015.

[4] (en) Why is the THISTLE a Scottish national symbol?. Ormiston.com. Geraadpleegd op 12 juli 2015.

[1]