Gewoon muizenoortje

Muizenoortje
Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Mollusca (Weekdieren)
Klasse:	Gastropoda (Slakken)
Orde:	Ellobiida
Familie:	Ellobiidae
Geslacht:	Myosotella
Soort
	Myosotella myosotis; (Draparnaud, 1801); Originele combinatie; Auricula myosotis
	Aanwezigheid in Europa per land ■ aanwezig ■ geen gegevens
Synoniemen
	Lijst Myosotella denticulata (Montagu, 1803); Ovatella myosotis (Draparnaud, 1801); Ovatella (Alexia) denticulata (Montagu, 1803); Phytia myosotis (Draparnaud, 1801); Ovatella myosotis var. ringens (W. Turton, 1819); Voluta denticulata Montagu, 1803; Alexia oranica Pallary, 1900; Auricula payraudeaui Shuttleworth, 1843; Auricula bicolor Morelet, 1860; Alexia (Kochia) oranica Pallary, 1900; Alexia algerica Bourguignat, 1864; Alexia armoricana Locard, 1891; Alexia balearica Dohrn & Heynemann, 1862; Alexia cossoni Letourneux & Bourguignat, 1887; Alexia enhalia Bourguignat, 1887; Alexia exilis Locard, 1893; Alexia letourneuxi Bourguignat, 1887; Alexia loweana Pfeiffer, 1866; Alexia obsoleta Pfeiffer, 1854; Alexia parva Locard, 1893; Alexia pechaudi Bourguignat, 1887; Alexia ringicula Locard, 1893; Auricula (Alexia) meridionalis Brazier, 1877; Auricula biasolettiana Küster, 1844; Auricula botteriana Philippi, 1846; Auricula ciliata Morelet, 1845; Auricula dubia Cantraine, 1835; Auricula kutschigiana Küster, 1844; Auricula microstoma Küster, 1844; Auricula tenella Menke, 1830; Auricula veneta G. M. Martens, 1844; Auricula vespertina Morelet, 1860; Auricula watsoni Wollaston, 1878; Carychium personatum Michaud, 1831; Melampus gracilis R. T. Lowe, 1832; Voluta reflexa W. Turton, 1819; Voluta ringens W. Turton, 1819; Alexia myosotis (Draparnaud, 1801); Alexia (Leuconia) micheli (Mittre, 1841), sensu Bourguignat, 1864; Ovatella myosotis salentina Palazzi & Curini Galletti, 1982; Alexia (Auricula) myosotis (Draparnaud, 1801); Auricula myosotis var. adriatica Küster, 1844; Auricula myosotis var. elongata Küster, 1844; Alexia (Leuconia) micheli var. elongata Pallary, 1900; Alexia (Leuconia) micheli var. incrassata Pallary, 1900; Alexia (Auricula) myosotis var. hiriarti de Folin & Bérillon, 1874; Alexia myosotis var. varicosa Fenaux, 1939; Auricula meridionalis Brazier, 1877; Alexia payraudeaui L. Pfeiffer, 1856; Alexia acuminata Morelet, 1889; Alexia pulchella Morelet, 1889; Pythia acuminata (Morelet, 1889); Pythia letourneuxi (Bourguignat, 1887); Pythia letourneuxi var. tanousi Pallary, 1912; Voluta ingens W. Turton, 1819; Auricula veneta G. M. Martens, 1824; Jaminia quinquedens T. Brown, 1827; Melampus borealis Conrad, 1832; Auricula reflexilabris d'Orbigny, 1837; Alexia bermudensis H. Adams & A. Adams, 1855; Melampus turritus Binney, 1859; Alexia micheli (Mittre, 1841), sensu Bourguignat, 1864; Alexia micheli var. triplicata Bourguignat, 1864; Alexia algerica var. quadriplicata Bourguignat, 1864; Alexia setifer Cooper, 1872; Alexia setifer var. tenuis Cooper, 1872; Alexia (Auricula) meridionalis Brazier, 1877; Auricula watsoni scrobiculata Wollaston, 1878; Auricula bicolor var. subarmata Wollaston, 1878; Tralia (Alexia) myosotis (Draparnaud, 1801); Tralia (Alexia) myosotis f. junior Dall, 1885; Alexia terrestris Letourneux & Bourguignat, 1887; Alexia globulus Bourguignat, 1887; Alexia myosotis marylandica Pilsbry, 1900; Alexia bidentata f. americana Kobelt, 1901; Alexia subflava Fenaux, 1939; Ovatella (Myosotella) myosotis (Draparnaud, 1801); Leuconia ciliata Morelet, 1845; Alexia (Leuconia) micheli var. minor Pallary, 1900; Alexia denticulata (Montagu, 1803); Alexia personata (Michaud, 1831); Alexia reflexilabris (d'Orbigny, 1837); Alexia kutschigiana Küster, 1844; Alexia biasolettiana Küster, 1844; Auricula sayi Küster, 1844; Leuconia sayi (Küster, 1844); Leuconia microstoma (Küster, 1844);
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Muizenoortje op Wikispecies
	(en) World Register of Marine Species
Portaal	Biologie

Muizenoortje of gewoon muizenoortje (Myosotella myosotis) is een kleine longslak uit de familie Ellobiidae. Ovatella myosotis, Alexia myosotis en Phytia myosotis zijn andere combinaties die met deze naam zijn gemaakt.

Naam

De soortnaam werd in 1801 ingevoerd door Jacques Philippe Raymond Draparnaud (1772-1804) als Auricula myosotis.^[1] Door andere inzichten in de taxonomie is de soort later in het geslacht Myosotella geplaatst. Als gevolg van deze naamswijziging worden auteursnaam en datum nu tussen haakjes geplaatst. De naam myosotis heeft betrekking op de vorm van de schelp (myosotis is een latinisering van: 'mus' (Grieks) = muis en 'oos' of 'oes' = oor^[2]).

Beschrijving

De schelp

Dunschalige schelp met 6 tot 7 matig bolle windingen waartussen een ondiepe sutuur loopt. De laatste omgang is het grootst en neemt 2/3 van de totale hoogte in. De top is spits, de mondopening eivormig. Op de binnenlip staan meestal 3 tandvormige plooien. Er is geen navel zichtbaar en het dier heeft geen operculum. De binnenwanden en de spil van de oudste windingen zijn opgelost. Het oppervlak is glad met alleen groeilijnen. De kleur van de schelp is geelbruin tot paarsroze. Het periostracum is geel en sterk glanzend.

Afmetingen van de schelp

Hoogte: tot 8 à 10 millimeter.
Breedte: tot 5 millimeter.

Habitat en levenswijze

De dieren leven nabij brak water op schorren en kwelders, nabij de gemiddelde hoogwaterlijn, op de bodem tussen oeverplanten als Lamsoor (Limonium vulgare) en Zeealsem (Artemisia maritima), tussen aanspoelsel als hout en wier.

Gray's kustslakje (Assiminea grayana) leeft in dezelfde biotoop.

Voortplanting

Deze soort is hermafrodiet. Myosotella myosotis leeft op het land maar heeft zeewater nodig voor de voortplanting omdat daar de eieren in gelegd worden. Hiervoor is echter een plasje van enkele centimeter diep al voldoende.

Huidige verspreiding

Deze soort leeft aan de Zuidelijke Noordzeekusten en is in Nederland autochtoon in kweldergebieden in Zeeland en het Waddengebied. Plaatselijk zeer algemeen. Lege huisjes zijn soms in grote aantallen te vinden in oude aanspoelzomen aan de voet van duinen (Boschplaat Terschelling). Op de Noordzeestranden van Nederland en België spoelen alleen plaatselijk lege schelpen aan.

Fossiel voorkomen

Fossielen van Myosotella myosotis zijn zeldzaam doordat het leefmiljeu ongeschikt is voor fossilisatie van schelpen. In Nederland zijn vondsten bekend uit het Eemien en het Holoceen. Topfragmenten die mogelijk tot deze soort behoren zijn gevonden in afzettingen uit het Tiglien^[3]

Meer afbeeldingen

Verwijzingen

Zie ook

Externe links

Bronnen en verwijzingen

Voetnoten

↑ Draparnaud, J.P.R., 1801. Tableau des Mollusques terrestres et fluviatiles de la France. Montpellier & Paris, pp. 116. (Datum: 25 Messidor, An IX = 14 juli 1801).
↑ Entrop, B., 1972. Schelpen vinden en herkennen. Thieme-Zutphen, 3e druk, 320 pp.
↑ Gittenberger, E., Janssen, A.W., Kuijper, W.J., Kuiper, J.G.J., Meijer, T., Velde, G. van der, Vries, J.N. de, 1998. De Nederlandse zoetwatermollusken. Recente en fossiele weekdieren uit zoet en brak water. Nederlandse Fauna 2. Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, KNNV Uitgeverij & EIS-Nederland, Leiden, 288 pp. ISBN 90-5011-201-3

Literatuur

Bruyne, R.H. de, 2004. Veldgids Schelpen. KNNV Uitgeverij, ISBN 90-5011-140-8, 234 pag.
Gittenberger, E., Janssen, A.W., Kuijper, W.J., Kuiper, J.G.J., Meijer, T., van der Velde, G. & de Vries, J.N., 2004. De Nederlandse zoetwatermollusken. Recente en fossiele weekdieren uit zoet en brak water. Nederlandse Fauna 2. Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, KNNV Uitgeverij & EIS-Nederland, Leiden, 291 pp. (2e druk). ISBN 90-5011-201-3
Jonges, K., 1969. Ovatella myosotis (Drap., 1801) uit een Holocene afzetting in het Westelijk havengebied van Amsterdam. Correspondentie Blad van de Nederlandse Malacologische Vereniging, 130: 1400.
Meyer, K.O., 1955. Naturgeschichte der Strandschnecke Ovatella myosotis (Draparnaud). Archiv für Molluskenkunde, 84: 1-43.
Spaink, G., 1966. Een merkwaardige vindplaats van Ovatella myosotis (Drap.). Correspondentieblad van de Nederlandse Malacologische Vereniging, 118: 1244.
Visser, G.J.M., 1968. Muizenissen om het Muizenoortje. De Levende Natuur, 71: 116-118.

[1] Draparnaud, J.P.R., 1801. Tableau des Mollusques terrestres et fluviatiles de la France. Montpellier & Paris, pp. 116. (Datum: 25 Messidor, An IX = 14 juli 1801).

[2] Entrop, B., 1972. Schelpen vinden en herkennen. Thieme-Zutphen, 3e druk, 320 pp.

[3] Gittenberger, E., Janssen, A.W., Kuijper, W.J., Kuiper, J.G.J., Meijer, T., Velde, G. van der, Vries, J.N. de, 1998. De Nederlandse zoetwatermollusken. Recente en fossiele weekdieren uit zoet en brak water. Nederlandse Fauna 2. Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, KNNV Uitgeverij & EIS-Nederland, Leiden, 288 pp. ISBN 90-5011-201-3

[1]