Moerbeke (Waasland)
Deelgemeente in België .svg){kind=small}
| |||
|---|---|---|---|
 | |||
| Situering | |||
| Gewest |  Vlaanderen
| ||
| Provincie |  Oost-Vlaanderen
| ||
| Arrondissement | Sint-Niklaas | ||
| Gemeente |  Lokeren
| ||
| Fusie | 01/01/2025 | ||
| Coördinaten | 51°10'23"NB, 3°56'31"OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 37,93 km² | ||
| Inwoners (01/01/2024) |
6.758 (178,17 inw./km²) | ||
| Overig | |||
| Postcode | 9180 | ||
| Website | Officiële website | ||
| Foto's | |||
| |||
| Sint-Antonius Abtkerk | |||
| |||
Moerbeke is een deelgemeente van de Belgische stad Lokeren. De deelgemeente telt ruim 6.500 inwoners, waarvan 131 inwoners met de Nederlandse nationaliteit. De inwoners worden Moerbekenaars[1] genoemd.
Moerbeke was in de omstreken vooral bekend om zijn suikerfabriek, die deel uitmaakte van de groep Iscal Sugar. Op tweede kerstdag 2007 kondigde het bedrijf echter aan dat het de vestiging in Moerbeke sloot.[2]
De officieuze naam "Moerbeke-Waas" wordt soms gebruikt om onderscheid te maken met het andere Moerbeke, deelgemeente van Geraardsbergen.
Op 1 januari 2025 fuseerde de voormalige gemeente met haar zuidelijke buurgemeente, Lokeren.[3]
Etymologie
[bewerken | brontekst bewerken]De naam Moerbeke komt van enerzijds het Germaanse woord 'mora' wat veenmoeras ( of later turf-ontginningsterrein) betekent en anderzijds het Germaanse 'baki' wat beek betekent. De naam wordt voor het eerst vermeld in 1271. Reeds in de Romeinse tijd bestond er al een woonkern aan de noordelijke heirbaan.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]Archeologische vondsten stammen uit het epipaleolithicum, het mesolithicum en de Romeinse periode. Moerbeke ontwikkelde zich als straatdorp langs de weg van Brugge naar Antwerpen.
In de 13e en 14e eeuw, toen Moerbeke grafelijk bezit was, werden veel turfgronden aan Gentse burgers verkocht, terwijl ook de Sint-Baafsabdij ontginningen verrichtte.
In 1452 vond de Slag bij Moerbeke plaats tussen de troepen van Filips de Goede en de Gentenaren. Tijdens de godsdienstoorlogen hingen vele bewoners het Calvinisme aan. In 1671 werd brand gesticht in het dorp door Franse troepen.
Einde 16e eeuw werd onder leiding van Alexander Farnese een linie aangelegd met forten Francipani en Terwest, en daartussen de schans Papemutse.
Moerbeke kende in de eerste helft van de 19e eeuw veel armoede, later kwamen enkele weverijen en brouwerijen en was er enige scheepsbouw. In de 20e eeuw verdwenen de meeste van deze bedrijven. In 2007 sloot ook de suikerfabriek.
Natuur en landschap
[bewerken | brontekst bewerken]Moerbeke is een karakteristieke landelijke gemeente, gelegen in Zandig Vlaanderen en het Waasland. De hoogte bedraagt ongeveer 5 meter. In het zuidelijke deel van de gemeente, onder de Moervaart, bestaat het landschap uit meersen gevormd tijdens de laatste ijstijd, waarin moeraskalk en hoogveen ontstond. Het gebied is ingedeeld in akkers die afgezoomd worden door typische rijen canadapopulieren. In de Moervaartdepressie werd turf gewonnen. Ten noorden van de Moervaart ligt een zandrug, die tussen de naaldbossen ruimte biedt aan het unieke natuurdomein Heidebos, dat zich uitstrekt over Moerbeke en Wachtebeke. Noordelijker (boven de Expresweg Antwerpen-Knokke) bestaat het landschap uit uitgestrekte polders met twee kreken, de Grote Kreek en Pereboomsgat.
Ten zuiden van de kom van Moerbeke vindt men het natuurgebied Turfmeersen in de Moervaartdepressie. Ook andere natuurgebieden, zoals de Vette Meers, liggen op het grondgebied van Moerbeke.
Kernen
[bewerken | brontekst bewerken]Hoewel de voormalige gemeente Moerbeke, in tegenstelling tot de meeste andere nu overblijvende gemeenten, geen extra territorium had bijgekregen bij de fusie van '77, bestaat het toch uit drie woonkernen.
Moerbeke is van de drie het grootst en zo goed als alle diensten waren dan ook daar gevestigd. Koewacht is een grensdorp dat deel uitmaakt van drie verschillende bestuurlijke eenheden: naast het deel op het grondgebied van Moerbeke bevinden er zich ook nog delen van het dorp in de buurgemeente Stekene en de Nederlandse gemeente Terneuzen. Als laatste is er Kruisstraat, een lintdorp gelegen langs de Oost- en Weststraat, beiden zijstraten van de Kruisstraat naar welke de woonkern vernoemd is. Koewacht als geheel is veel groter dan Kruisstraat maar als de delen van Stekene en Terneuzen buiten beschouwing worden gelaten zijn beide kernen ongeveer gelijkwaardig.
Bezienswaardigheden
[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Lijst van onroerend erfgoed in Moerbeke voor het hoofdartikel over dit onderwerp.- Het Fort Francipani
- De begraafplaats, met de tombes van de familie Lippens
- Het hof van Koudenborm
- De Sint-Antonius Abtkerk
- Het Kasteel Lippens
- Het standbeeld van August Lippens
- Het herdenkingsmonument WOI en WOII
- De vrijheidsboom
- Locomotief Suikerfabriek
- Het station
- Het standbeeld van meneer Pheip
- De Suikerkristal
- Het standbeeld van Mevrouw de Kerckhove - d' Exaerde - Lippens
- De Reynaertbank in het gemeentepark
- De Lindenplaats
- De watertoren
- De vapeurbrug
- De dreef naar Wulfsdonk
- De kapel Heilige Antonius van Padua
-
Begraafplaats met praalgraven. -
Begraafplaats met tombe van de familie Lippens -
Sint-Antonius Abtkerk -
Ophaalbrug over de Moervaart -
Straatzicht -
Oud-stationsgebouw oktober 2014 -
Herdenkingsmonument Eerste en Tweede Wereldoorlog, beeldhouwer Geo Verbanck
Politiek
[bewerken | brontekst bewerken] Zie Lijst van burgemeesters van Moerbeke-Waas voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Bestuur 2013-2018
[bewerken | brontekst bewerken]De burgemeester van Moerbeke is sinds 2023 Stijn Deschepper.
Gemeenteraad
[bewerken | brontekst bewerken]De Open Vld-gemeenteraadsleden zijn Robby De Caluwé, Frederic Dierinck, Nicole Stevelinck, Annelie Van Hecke en Veronique van Peperstraten.
De N-VA-gemeenteraadsleden zijn Tom Hillaert en Giovanni Ferrari.
De CD&V-gemeenteraadsleden (CD&V+) zijn Lut Van De Vijver, Martine Dieleman, Kathleen Plasschaert en Bea De Schepper.
Het Vooruit-Groen-gemeenteraadslid (Mens: Moerbeke, Ecologisch en Sociaal) is Lotfi Benhalima.
College van burgemeester en schepenen
[bewerken | brontekst bewerken]Uniek aan de politieke situatie, is dat de gemeente sinds 1847 wordt bestuurd door een absolute meerderheid van liberalen.[4] Op dit moment zijn er drie oppositiepartijen: N-VA, die 2 van de 17 zetels heeft, CD&V met 4 zetels en Vooruit-Groen (Mens) met 1 zetel.
De huidige schepenen zijn Sarah Poppe, Koen Mertens, Peter De Bock en Inge Mertens (allen Open Vld).
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen van 1976 tot en met 2018
[bewerken | brontekst bewerken]| Partij | 10-10-1976[5] | 10-10-1982[5] | 9-10-1988[5] | 9-10-1994[5] | 8-10-2000[5] | 8-10-2006[6] | 14-10-2012[7] | 14-10-2018[8] | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stemmen / Zetels | % | 17 | % | 17 | % | 17 | % | 17 | % | 17 | % | 17 | % | 17 | % | 17 | |
| PVV1/ VLD2/ Open Vld3 | 58,541 | 11 | 54,591 | 11 | 56,361 | 12 | 57,352 | 10 | 57,882 | 10 | 53,212 | 10 | 47,683 | 9 | 53,073 | 10 | |
| AGALEV1/ Moerbeke-AndersB/ sp.a-GroenC/ MensD | - | 3,741 | 0 | - | - | 42,12B | 7 | 36,54B | 6 | 16,1C | 2 | 8,97D | 1 | ||||
| SP1/ Moerbeke-AndersB/ sp.a-GroenC/ MensD | 17,241 | 2 | 20,761 | 3 | 16,941 | 2 | 41,22B | 2 | |||||||||
| CVP1/ CVP-JVIA/ Moerbeke-AndersB/ CD&V2 | 24,221 | 4 | 20,92A | 3 | 14,081 | 2 | 2 | 17,962 | 3 | 24,602 | 4 | ||||||
| CVP-JVIA/ Jongeren Voor Inwoners1/ Moerbeke-AndersB/ N-VA2 | - | 12,621 | 1 | 3 | 18,262 | 3 | 13,362 | 2 | |||||||||
| Vlaams Belang | - | - | - | - | - | 10,25 | 1 | - | - | ||||||||
| PVDA | - | - | - | 1,43 | 0 | - | - | - | - | ||||||||
| Totaal stemmen | 3595 | 3959 | 4013 | 4148 | 4343 | 4515 | 4584 | 4682 | |||||||||
| Opkomst % | 96,4 | 96,53 | 95,98 | 97,47 | 94,69 | 94,1 | |||||||||||
| Blanco en ongeldig % | 3,53 | 3,38 | 3,21 | 3,78 | 3,09 | 2,72 | 4,06 | 4,25 | |||||||||
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
Zie voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2024 en later op Lokeren.
Demografische evolutie van de deelgemeente
[bewerken | brontekst bewerken]
Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1981=volkstellingen op 31 december; vanaf 1990= inwoneraantal per 1 januari
| Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden | ||
|---|---|---|
| jaar | Aantal[9] | Evolutie: 1992=index 100 |
| 1992 | 5.591 | 100,0 |
| 1993 | 5.633 | 100,8 |
| 1994 | 5.676 | 101,5 |
| 1995 | 5.748 | 102,8 |
| 1996 | 5.766 | 103,1 |
| 1997 | 5.748 | 102,8 |
| 1998 | 5.726 | 102,4 |
| 1999 | 5.759 | 103,0 |
| 2000 | 5.753 | 102,9 |
| 2001 | 5.745 | 102,8 |
| 2002 | 5.762 | 103,1 |
| 2003 | 5.794 | 103,6 |
| 2004 | 5.781 | 103,4 |
| 2005 | 5.813 | 104,0 |
| 2006 | 5.844 | 104,5 |
| 2007 | 5.904 | 105,6 |
| 2008 | 5.943 | 106,3 |
| 2009 | 6.004 | 107,4 |
| 2010 | 6.012 | 107,5 |
| 2011 | 6.037 | 108,0 |
| 2012 | 6.162 | 110,2 |
| 2013 | 6.248 | 111,8 |
| 2014 | 6.248 | 111,8 |
| 2015 | 6.278 | 112,3 |
| 2016 | 6.328 | 113,2 |
| 2017 | 6.359 | 113,7 |
| 2018 | 6.455 | 115,5 |
| 2019 | 6.481 | 115,9 |
| 2020 | 6.570 | 117,5 |
| 2021 | 6.619 | 118,4 |
| 2022 | 6.685 | 119,6 |
| 2023 | 6.724 | 120,3 |
| 2024 | 6.758 | 120,9 |
Sport
[bewerken | brontekst bewerken]Voetbalclub KFC Moerbeke is aangesloten bij de KBVB en actief in de provinciale reeksen.
Bekende (ex-)inwoners
[bewerken | brontekst bewerken]- Soetkin Collier, zangeres
- Robby De Caluwé, politicus
- Wanda Joosten, actrice
- Kim Nelis, actrice
- Ayanda Patosi, voetballer
- Frank Van Erum, acteur
- Anton van Wilderode, dichter
- Michael Vroemans, acteur
In de media
[bewerken | brontekst bewerken]- Meneer Pheip uit de stripverhalen van Nero van Marc Sleen komt uit deze gemeente. Hij zou gebaseerd zijn op Jean Marien, directeur van de suikerfabriek, waarnemend burgemeester in de periode 1915-1918. Bij zijn introductie in de reeks, in het album "De Zwarte Voeten", is hij inderdaad directeur van de suikerfabriek, heel erg liberaal, en Franstalig.
Trivia
[bewerken | brontekst bewerken]- De bijnaam van de inwoners is smeerkoeketers.[10] De smeerkoek is de samengeklonterde massa van het darmscheilvet.
Nabijgelegen kernen
[bewerken | brontekst bewerken]Klein-Sinaai, Eksaarde, Wachtebeke, Kruisstraat
Literatuur
[bewerken | brontekst bewerken]- de Potter, Frans; Jan Broeckaert, Geschiedenis van de Gemeenten der Provincie Oost-Vlaanderen, eerste reeks: Arrondissement Gent, vijfde deel: Merelbeke, Merendre, Moerbeke, Moortzele, Munte, Nazareth, Nevele. Annoot-Braeckman (1864-1870) – via Google Books.
Externe link
[bewerken | brontekst bewerken]
- ↑ VRT-Taalnet
- ↑ Nieuwsbericht sluiting suikerfabriek (gearchiveerd)
- ↑ "Lokeren en Moerbeke spreken verloving uit: Wase gemeenten fuseren in 2025", 8 maart 2022. Geraadpleegd op 8 maart 2022.
- ↑ Bart D'hondt, Een blauwe horizon. 150 jaar liberaal bestuur in Moerbeke 1847-1997, Gent, [1]Liberaal Archief, 1997
- ↑ a b c d e Gegevens 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken
- ↑ Gegevens 2006: http://www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006. Gearchiveerd op 14 juli 2023. Geraadpleegd op 16 juni 2019.
- ↑ Gegevens 2012: www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012
- ↑ Gegevens 2018: www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2018. Gearchiveerd op 15 oktober 2018. Geraadpleegd op 21 oktober 2018.
- ↑ https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK
- ↑ Belgische Spotnamen op volksverhalen.be
· 
· 
· · 
· ·