Michail Lermontov

Michail Joerjevitsj Lermontov (Russisch: Михаи́л Ю́рьевич Ле́рмонтов) (Moskou, 15 oktober 1814 - Pjatigorsk, 27 juli 1841) was een Russische schrijver. Hij wordt in Rusland algemeen beschouwd als een van de grootste schrijvers van zijn generatie, naast Aleksandr Poesjkin en Nikolaj Gogol.

Omdat zijn moeder stierf toen Lermontov drie was, werd hij opgevoed door zijn grootmoeder. Hij was vaak ziek en verbleef daarom regelmatig in kuuroorden in de Kaukasus. In 1827 verhuisde Lermontov met zijn grootmoeder naar Moskou, waar hij gedichten begon te schrijven. Uit deze tijd stamt zijn bekende werk Gevangene van de Kaukasus (1828), waarvan de stijl sterk beïnvloed is door het werk van de Engelse schrijver Lord Byron.

In 1828 ging Lermontov naar de universiteit in Moskou, waar hij in contact kwam met onder anderen Alexander Herzen. Lermontovs werk in deze periode getuigt van zijn afkeer van de onderdrukking van het Russische volk door de tsaren. Hierdoor komt hij regelmatig in conflict met de autoriteiten; Lermontov was absoluut niet geliefd bij het hof.

Na een van deze conflicten verliet Lermontov de universiteit in 1832, en schreef zich in bij de militaire academie, daarmee de voetstappen van zijn vader, een voormalig legerkapitein, volgend.

In 1837 schreef Lermontov in reactie op de dood van Poesjkin het gedicht Dood van een dichter. Dit gedicht viel niet goed bij tsaar Nicolaas I, die hem verbande naar de Kaukasus. Geïnspireerd door zijn ervaringen, schreef Lermontov zijn meesterwerk, de roman Een held van onze tijd (1840), in Nederland verschenen als onderdeel van de Russische Bibliotheek. De Tsaar liet hem ook schrappen als Ridder in de Orde van Sint-Vladimir.

Op voorspraak van zijn grootmoeder mocht Lermontov terugkeren naar Sint-Petersburg. Hier schreef hij het beroemde epische gedicht Demon, dat de inspiratie vormde voor een serie schilderijen van de bekende schilder Michail Vroebel.

In februari 1840 werd Lermontov opnieuw verbannen omdat hij geduelleerd had met de zoon van de Franse ambassadeur in Sint-Petersburg. Terugkerend van verlof in februari 1841, verbleef hij enige maanden in het kuuroord Pjatigorsk. Daar kwam het weer tot een duel met zijn medeofficier N.S. Martynov. Omdat Lermontov dacht dat het duel niet serieus was, schoot hij in de lucht. Martynov daarentegen schoot raak, en Lermontov overleed aan zijn verwondingen, in navolging van zijn grote voorbeeld en voorganger Poesjkin.

Sommigen beweren dat Martynov orders van het hof had om een duel uit te lokken, en zo Lermontov te doden. Het schijnt dat tsaar Nicolaas na op de hoogte gebracht te zijn van de dood van Lermontov gezegd heeft: "Zo is weer een hond gestorven".

Veel, maar lang niet alle werken van Lermontov zijn in het Nederlands vertaald.