Constantijn I van Griekenland

Constantijn I
1868-1923
Koning der Hellenen
Periode	1913-1917
Voorganger	George I
Opvolger	Alexander I
Koning der Hellenen
Periode	1920-1922
Voorganger	Alexander I
Opvolger	George II
Vader	Koning George I van Griekenland
Moeder	Groothertogin Olga Konstantinovna van Rusland
Dynastie	Glücksburg-Griekenland
Partner	Prinses Sophia van Pruisen
Kinderen	Koning George II van Griekenland Koning Alexander I van Griekenland Koningin Helen, Koningin Moeder van Roemenië Koning Paul I van Griekenland Prinses Irene, Hertogin van Aosta Prinses Catharina

Constantijn I (Grieks: Κωνσταντίνος A', Βασιλεύς των Ελλήνων, Konstandinos A' Vasilefs ton Ellinon, Constantijn Alfa - de eerste -, Koning der Grieken) (Athene, 2 augustus 1868 – Palermo, 11 januari 1923) was koning der Hellenen van 1913 tot 1917 en van 1920 tot 1922. Hij was opperbevelhebber van het Griekse leger tijdens de mislukte Grieks-Turkse Oorlog van 1897 en leidde de Griekse troepen tijdens de succesvolle Balkanoorlogen van 1912-1913, waarin Griekenland Thessaloniki won en verdubbelde in oppervlakte en bevolking. Hij besteeg de troon van Griekenland op 18 maart 1913, na de moord op zijn vader.

Zijn onenigheid met Eleftherios Venizelos over het feit of Griekenland mee zou doen met de Eerste Wereldoorlog leidde tot het Nationale Schisma. Constantijn dwong Venizelos twee keer ontslag te nemen, maar in 1917 verliet hij Griekenland, na dreigementen van de troepen van de Entente die Athene zouden bombarderen; zijn tweede zoon, Alexander, werd koning. Na de dood van Alexander, de nederlaag van Venizelos in de parlementsverkiezingen van 1920, en een volksstemming ten gunste van zijn terugkeer, werd Constantijn hersteld. Hij deed troonsafstand voor de tweede en laatste keer in 1922, toen Griekenland verloor in de Grieks-Turkse Oorlog van 1919-1922, en werd opgevolgd door zijn oudste zoon, George II. Constantijn stierf vier maanden later in ballingschap.

Constantijn was de oudste zoon van koning George I en Olga van Rusland, een kleindochter van tsaar Nicolaas I. Als kroonprins trouwde hij op 27 oktober 1889 met prinses Sophie van Pruisen, een zus van de latere keizer Wilhelm II van Duitsland.
Constantijn besteeg na de moord op zijn vader op 18 maart 1913 de Griekse troon. Toen in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak wilde de Griekse eerste minister Eleftherios Venízelos zich aansluiten bij de geallieerden, maar koning Constantijn, als zwager van keizer Wilhelm II, was pro-Duits. Dat gaf aanleiding tot vele strubbelingen en tot het ontslag en de verbanning van Venízelos.

Onder druk van de geallieerden moest koning Constantijn op 12 juli 1917 troonsafstand doen, en met kroonprins George verliet hij het land om erger te voorkomen. Het Griekse volk deed zijn koning met bloemen uitgeleide. Franse troepen rukten Athene binnen, Venízelos keerde naar zijn land terug en verklaarde Duitsland de oorlog.

Intussen was Constantijns tweede zoon als Alexander I (1917-1920) koning geworden. Het volk beschouwde echter de verdreven koning Constantijn als een martelaar en noemde Alexander geen koning maar prins regent. In 1920 stierf Alexander I aan de beet van een aap. Een volksstemming op 5 december riep Constantijn terug: hij werd met laaiende geestdrift ontvangen en besteeg opnieuw de troon op 19 december. Venízelos moest het land weer verlaten.

In 1922 speelde zich de hoogst ongelukkige oorlog tegen Turkije af, waartegen koning Constantijn zich steeds had verzet. De Grieken waren vol van hun eeuwenoude droom: herovering van Istanboel en herstel van het Byzantijnse Rijk. De oorlog werd voor Griekenland rampzalig, het leed verpletterende nederlagen, de Turken staken de stad Smyrna in brand en de Griekse bevolking vluchtte bij honderdduizenden, het Griekse leger sloeg aan het muiten. Constantijn kreeg van alles de schuld en hij trad op 27 september af om een burgeroorlog te voorkomen. Zijn oudste zoon volgde hem op als George II (1922-1923). Constantijn I overleed in ballingschap te Palermo aan een hersenbloeding, in 1923.

Op 27 oktober 1889 in Athene huwde hij Sophie, een dochter van keizer Frederik III van Duitsland en keizerin Victoria van Saksen-Coburg en Gotha. Het koningspaar had zes kinderen:

• George (20 juli 1890 - 1 april 1947), trouwde met Elizabeth van Roemenië
• Alexander (20 juli 1893 – 25 oktober 1920), trouwde met Aspasia Manos
• Helena (3 mei 1896 - 28 november 1982), de latere echtgenote van koning Carol II van Roemenië
• Paul (14 december 1901 - 6 maart 1964), trouwde met Frederika van Brunswijk
• Irene (13 februari 1904 - 15 april 1974) trouwde met Tomislav II van Kroatië
• Catharina (4 mei 1913 - 2 oktober 2007), trouwde met Richard Brandram

Frederik Willem van Sleeswijk- Holstein-Sonderburg-Glücksburg (1785-1831)

Louise Caroline van Hesse-Kassel (1789-1867)

Willem van Hessen-Kassel (1787-1867)

Louise Charlotte van Denemarken (1789-1864)

Nicolaas I van Rusland (1796–1855)

Charlotte van Pruisen (1798-1860)

Jozef van Saksen-Altenburg (1789-1868)

Amelie van Württemberg (1799-1848)

Christiaan IX van Denemarken (1818-1906)

Louise van Hessen-Kassel (1817-1898)

Constantijn Nikolajevitsj van Rusland (1827-1892)

Alexandra van Saksen-Altenburg (1830-1911)

George I van Griekenland (1845-1913)

Olga Konstantinovna van Rusland (1851-1926)

Constantijn I van Griekenland (1868-1923)

George van Griekenland en Denemarken (1869-1957)

Alexandra van Griekenland (1870-1891)

Nicolaas van Griekenland en Denemarken (1872-1938)

Maria van Griekenland en Denemarken (1876-1940)

Andreas van Griekenland en Denemarken (1882-1944)

Christoffel van Griekenland en Denemarken (1888-1940)

• Darling, Janina K. (2004). Architecture of Greece. Greenwood Publishing Group, "Panathenaic Stadium, Athens". ISBN 0-313-32152-3.
• Young, David C. (1996). The Modern Olympics: A Struggle for Revival. JHU Press. ISBN 0-801-87207-3.
• Van der Kiste, John (1994). Kings of the Hellenes. Sutton Publishing. ISBN 0-7509-2147-1.
• (grc) Polykratis, Iakovos Th. (1945–1955). Encyclopedia "The Helios", volume=XI, Constantine, Athens.
• Michalopoulos, Dimitris, "Constantine XII, King of the Hellenes. An outline of his personality and times", Parnassos, vol. 46, pp. 355–360.

• Abdication speech of 1917