Naar inhoud springen

Johann Friedrich Blumenbach: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerking
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
k redactie
tp/li
 
Regel 29: Regel 29:
| extra portaal2 =
| extra portaal2 =
}}
}}
Johann Friedrich Blumenbach''' ([[Gotha (stad)|Gotha]], [[11 mei]] [[1752]] – [[Göttingen (stad)|Göttingen]], [[22 januari]] [[1840]]) was een [[Duitsland|Duitse]] [[antropoloog]] en [[anatoom]].
Johann Friedrich Blumenbach''' ([[Gotha (stad)|Gotha]], [[11 mei]] [[1752]] – [[Göttingen (stad)|Göttingen]], [[22 januari]] [[1840]]) was een [[Duitsland|Duitse]] [[antropoloog]] en [[anatoom]].


Hij voltooide zijn standaardwerk ''Handbuch der vergleichenden Anatomie und Physiologie'' in 1804.
Hij voltooide zijn standaardwerk ''Handbuch der vergleichenden Anatomie und Physiologie'' in 1804.


Blumenbach was onder andere bevriend met de bekende Duitse schrijver-dichter [[Johann von Goethe]].
Blumenbach was onder andere bevriend met de bekende Duitse schrijver-dichter [[Johann von Goethe]].


== Rassenleer ==
== Rassenleer ==
Blumenbach heeft onderzoek gedaan naar de [[mens|mensheid]] en heeft een indeling gemaakt van de verschillende [[menselijk ras|rassen]]. In het begin van zijn loopbaan was hij een aanhanger van de [[theorie]] dat alles voorgevormd was en zich slechts hoefde te ontwikkelen. Hij dacht dat alle organismen zelf een soort kracht in zich hadden om zich te ontwikkelen, wat hij ''bildungstrieb'' noemde.
Blumenbach heeft onderzoek gedaan naar de [[mens]] en heeft een indeling gemaakt van de verschillende [[menselijk ras|rassen]]. In het begin van zijn loopbaan was hij een aanhanger van de [[theorie]] dat alles voorgevormd was en zich slechts hoefde te ontwikkelen. Hij dacht dat alle organismen zelf een soort kracht in zich hadden om zich te ontwikkelen, wat hij ''bildungstrieb'' noemde.


Gebaseerd op het essay ''Von den verschiedenen Rassen der Menschen'' (1775) van [[Immanuel Kant]],<ref>Robert Bernasconi, "Who Invented the Concept of Race? Kant's Role in the Enlightenment Construction of Race" in: id. (ed.), ''Race'', 2001, p. 11-36</ref> maakte Blumenbach in ''De generis humane varietate nativa'' (1775) een indeling in vijf menselijke rassen, die hij vanaf de derde editie de volgende benamingen gaf: [[Kaukasisch ras|Kaukasisch]] (wit), Mongools (geel), Amerikaans (rood), Ethiopisch (zwart) en Maleis (bruin). Hij koos voor de term Kaukasisch omdat hij aannam dat de mens in de [[Kaukasus (gebied)|Kaukasus]] was ontstaan en omdat hij de mensen van daar het mooiste vond. Hij baseerde zijn indeling op [[Craniometrie|metingen aan menselijke schedels]].
Gebaseerd op het essay ''Von den verschiedenen Rassen der Menschen'' (1775) van [[Immanuel Kant]],<ref>Robert Bernasconi, "Who Invented the Concept of Race? Kant's Role in the Enlightenment Construction of Race" in: id. (ed.), ''Race'', 2001, p. 11-36</ref> maakte Blumenbach in ''De generis humane varietate nativa'' (1775) een indeling in vijf menselijke rassen, die hij vanaf de derde editie de volgende benamingen gaf: [[Kaukasisch ras|Kaukasisch]] (wit), Mongools (geel), Amerikaans (rood), Ethiopisch (zwart) en Maleis (bruin). Hij koos voor de term Kaukasisch omdat hij aannam dat de mens in de [[Kaukasus (gebied)|Kaukasus]] was ontstaan en omdat hij de mensen van daar het mooiste vond. Hij baseerde zijn indeling op [[Craniometrie|metingen aan menselijke schedels]].


Niettemin was Blumenbach geen [[racist]]. Hij veroordeelde de [[slavernij]] en achtte – anders dan Kant en [[David Hume|Hume]] – zwarten in staat tot grote prestaties op allerlei gebied.<ref>Ritchie Robertson, ''The Enlightenment. The Pursuit of Happiness 1680-1790'', 2020, [https://books.google.be/books?id=FZ2zDwAAQBAJ&pg=PT265#v=onepage&q&f=false p. 266-267]</ref> Als voorbeelden van eminente zwarten noemde hij onder andere [[Phillis Wheatley]], [[Abram Petrovitsj Hannibal]] en [[Antonius Guilielmus Amo Afer|Wilhelm Amo]].
Niettemin was Blumenbach geen [[racist]]. Hij veroordeelde de [[slavernij]] en achtte – anders dan Kant en [[David Hume|Hume]] – zwarten in staat tot grote prestaties op allerlei gebied.<ref>Ritchie Robertson, ''The Enlightenment. The Pursuit of Happiness 1680-1790'', 2020, [https://books.google.be/books?id=FZ2zDwAAQBAJ&pg=PT265#v=onepage&q&f=false p. 266-267]</ref> Als voorbeelden van eminente zwarten noemde hij onder andere [[Phillis Wheatley]], [[Abram Petrovitsj ]] en [[Antonius Guilielmus Amo Afer|Wilhelm Amo]].


== Receptie ==
== Receptie ==
De leer van Blumenbach gaf racisten in de 19e en 20e eeuw ruimte om te beweren dat het blanke ras origineel was en superieur, terwijl andere rassen gedegenereerd zouden zijn.<ref>Ritchie Robertson, ''The Enlightenment. The Pursuit of Happiness 1680-1790'', 2020, [https://books.google.be/books?id=FZ2zDwAAQBAJ&pg=PT265#v=onepage&q&f=false p. 265]</ref> Onder het nazisme werden de "superieure" Kaukasiërs onderverdeeld in onder andere [[Ariër]]s en [[Semieten]]. In de [[Verenigde Staten van Amerika|VS]] wordt de term ''Caucasian'' gebruikt om te verwijzen naar witte Amerikanen, maar soms ook om de zuiver witte bevolkingsgroep aan te duiden in bepaalde gemengde bevolkingsgroepen.<ref>[https://web.archive.org/web/20200326163732/http://www.thaliaverkade.nl/vertalingen/zijn-kaukasiers-blanken-of-wonen-ze-in-de-kaukasus/] ''Is een Kaukasiër blank of komt hij uit de Kaukasus?'', Thalia Verkade, 4 juli 2010</ref>
De leer van Blumenbach gaf racisten in de 19e en 20e eeuw ruimte om te beweren dat het blanke ras origineel was en superieur, terwijl andere rassen gedegenereerd zouden zijn.<ref>Ritchie Robertson, ''The Enlightenment. The Pursuit of Happiness 1680-1790'', 2020, [https://books.google.be/books?id=FZ2zDwAAQBAJ&pg=PT265#v=onepage&q&f=false p. 265]</ref> Onder het nazisme werden de "superieure" Kaukasiërs onderverdeeld in onder andere [[]] en [[Semieten]]. In de [[Verenigde Staten]] wordt de term ''Caucasian'' gebruikt om te verwijzen naar witte Amerikanen, maar soms ook om de zuiver witte bevolkingsgroep aan te duiden in bepaalde gemengde bevolkingsgroepen.<ref>[https://web.archive.org/web/20200326163732/http://www.thaliaverkade.nl/vertalingen/zijn-kaukasiers-blanken-of-wonen-ze-in-de-kaukasus/] ''Is een Kaukasiër blank of komt hij uit de Kaukasus?'', Thalia Verkade, 4 juli 2010</ref>


{{Appendix|1=Bronnen, noten en referenties|2=
{{Appendix|1=Bronnen, noten en referenties|2=

Huidige versie van 12 apr 2024 om 19:43

Johann Friedrich Blumenbach
Johann Friedrich Blumenbach, illustratie voor 1900
Johann Friedrich Blumenbach, illustratie voor 1900
Persoonlijke gegevens
Geboortedatum 11 mei 1752
Geboorteplaats Gotha
Overlijdensdatum 22 januari 1840
Overlijdensplaats Göttingen
Begraafplaats Albani-FriedhofBewerken op Wikidata
Locatie begraafplaats Begraafplaats op Find a Grave
Nationaliteit Duits
Academische achtergrond
Opleiding Georg-August-Universität Göttingen, Friedrich-Schiller-Universität Jena
Alma mater Georg-August-Universität Göttingen
Friedrich-Schiller-Universität Jena
Ernestinum GothaBewerken op Wikidata
Promotor Christian Wilhelm Büttner
Wetenschappelijk werk
Vakgebied antropologie, anatomie
Instituten Georg-August-Universität Göttingen
Onderzoek indeling in menselijk ras
Bekende werken Handbuch der vergleichenden Anatomie und Physiologie
Portaal  Portaalicoon   Antropologie

Johann Friedrich Blumenbach (Gotha, 11 mei 1752 – Göttingen, 22 januari 1840) was een Duitse antropoloog en anatoom.

Hij voltooide zijn standaardwerk Handbuch der vergleichenden Anatomie und Physiologie in 1804.

Blumenbach was onder andere bevriend met de bekende Duitse schrijver-dichter Johann Wolfgang von Goethe.

Rassenleer

[bewerken | brontekst bewerken]

Blumenbach heeft onderzoek gedaan naar de mensheid en heeft een indeling gemaakt van de verschillende rassen. In het begin van zijn loopbaan was hij een aanhanger van de theorie dat alles voorgevormd was en zich slechts hoefde te ontwikkelen. Hij dacht dat alle organismen zelf een soort kracht in zich hadden om zich te ontwikkelen, wat hij bildungstrieb noemde.

Gebaseerd op het essay Von den verschiedenen Rassen der Menschen (1775) van Immanuel Kant,[1] maakte Blumenbach in De generis humane varietate nativa (1775) een indeling in vijf menselijke rassen, die hij vanaf de derde editie de volgende benamingen gaf: Kaukasisch (wit), Mongools (geel), Amerikaans (rood), Ethiopisch (zwart) en Maleis (bruin). Hij koos voor de term Kaukasisch omdat hij aannam dat de mens in de Kaukasus was ontstaan en omdat hij de mensen van daar het mooiste vond. Hij baseerde zijn indeling op metingen aan menselijke schedels.

Niettemin was Blumenbach geen racist. Hij veroordeelde de slavernij en achtte – anders dan Kant en Hume – zwarten in staat tot grote prestaties op allerlei gebied.[2] Als voorbeelden van eminente zwarten noemde hij onder andere Phillis Wheatley, Abram Petrovitsj Gannibal en Wilhelm Amo.

Receptie

[bewerken | brontekst bewerken]

De leer van Blumenbach gaf racisten in de 19e en 20e eeuw ruimte om te beweren dat het blanke ras origineel was en superieur, terwijl andere rassen gedegenereerd zouden zijn.[3] Onder het nazisme werden de "superieure" Kaukasiërs onderverdeeld in onder andere Ariërs en Semieten. In de Verenigde Staten wordt de term Caucasian gebruikt om te verwijzen naar witte Amerikanen, maar soms ook om de zuiver witte bevolkingsgroep aan te duiden in bepaalde gemengde bevolkingsgroepen.[4]

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Johann_Friedrich_Blumenbach&oldid=67364756"