Rhenen: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
Regel 28: | Regel 28: | ||
[[Bestand:Landgoed RHENEN.jpg|{{largethumb}}|Kasteel [[Prattenburg]]]] |
[[Bestand:Landgoed RHENEN.jpg|{{largethumb}}|Kasteel [[Prattenburg]]]] |
||
'''Rhenen''' ({{Audio|280_Rhenen.ogg|<small>uitspraak</small>}}) is een [[Lijst van steden met stadsrechten|stad]] en [[gemeente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse provincie [[Utrecht (provincie)|Utrecht]]. De gemeente telt {{Statistiek gemeente Nederland inwoners|0340}} inwoners ({{Statistiek gemeente Nederland inwoners|TXT=Year}}) en heeft een oppervlakte van 42,99 [[vierkante kilometer|km²]] (waarvan 1,28 km² water). Het stadje Rhenen telt ongeveer 10.000 inwoners. |
'''Rhenen''' ({{Audio|280_Rhenen.ogg|<small>uitspraak</small>}}) is een [[Lijst van steden met stadsrechten|stad]] en [[gemeente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse provincie [[Utrecht (provincie)|Utrecht]]. De gemeente telt {{Statistiek gemeente Nederland inwoners|0340}} inwoners ({{Statistiek gemeente Nederland inwoners|TXT=Year}}) en heeft een oppervlakte van 42,99 [[vierkante kilometer|km²]] (waarvan 1,28 km² water). Het stadje Rhenen telt ongeveer 10.000 inwoners. |
||
__TOC__ |
|||
== Geografie == |
== Geografie == |
||
=== Ligging en verbindingen === |
=== Ligging en verbindingen === |
Versie van 13 jul 2017 10:14
Gemeente in Nederland | |||
---|---|---|---|
Situering | |||
Provincie | Utrecht | ||
Coördinaten | 51° 57′ NB, 5° 34′ OL | ||
Algemeen | |||
Oppervlakte | 43,76 km² | ||
- land | 42,08 km² | ||
- water | 1,68 km² | ||
Inwoners (1 januari 2024) |
20.238? (481 inw./km²) | ||
Bestuurscentrum | Rhenen | ||
Belangrijke verkeersaders | , Veenendaallijn | ||
Politiek | |||
Burgemeester (lijst) | Hans van der Pas (PvdA)[1] | ||
Economie | |||
Gemiddeld inkomen (2023) | € 39.300 per inwoner | ||
Gem. WOZ-waarde (2024) | € 435.000 | ||
WW-uitkeringen (2023) | 10 per 1000 inw. | ||
Overig | |||
Postcode(s) | 3910-3912 | ||
Netnummer(s) | 0317, 0318 | ||
CBS-code | 0340 | ||
CBS-wijkindeling | zie wijken en buurten | ||
Amsterdamse code | 10309 | ||
Website | www.rhenen.nl | ||
|
Rhenen (ⓘ) is een stad en gemeente in de Nederlandse provincie Utrecht. De gemeente telt 20.238 inwoners (1 januari 2024) en heeft een oppervlakte van 42,99 km² (waarvan 1,28 km² water). Het stadje Rhenen telt ongeveer 10.000 inwoners.
Geografie
Ligging en verbindingen
Rhenen ligt aan de noordoever van de Nederrijn; aan de overkant bevindt zich het dorp Kesteren. Via een brug is de stad met de Gelderse Neder-Betuwe verbonden. De spoorbrug werd in de oorlog verwoest en is nooit herbouwd.
Rhenen ligt op de zuidoostpunt van de Utrechtse Heuvelrug. De oostelijk gelegen en tot de gemeente behorende Grebbeberg is de laatste heuvel van deze stuwwal, alvorens deze overgaat in de Gelderse Vallei. Andere heuvels in de gemeente Rhenen zijn de Elsterberg, Prattenburgse Berg, Sparreboomsche Berg, Buurtsche Berg, Paasheuvel, Thymse Berg, Koerheuvel, Donderberg en de Laarschenberg.
Via het op het grondgebied van de oostelijke buurgemeente Wageningen gelegen Opheusdense Veer bestaat er een bootverbinding over de Nederrijn met het dorp Opheusden.
Station Rhenen is sinds 1981 een kopstation aan het einde van de Veenendaallijn, via Veenendaal naar Utrecht.
Overige kernen
Achterberg, Elst, Laareind en (bedrijventerrein) Remmerden.
Sinds de herindeling van de gemeenten Amerongen, Doorn, Driebergen-Rijsenburg, Leersum en Maarn per 1 januari 2006 tot de gemeente Utrechtse Heuvelrug behoort het voorheen Amerongse gedeelte van Elst tot de gemeente Rhenen.
Topografie
Topografische gemeentekaart van Rhenen, december 2016.
Geschiedenis
Rhenen verkreeg in 1258 stadsrechten[2][3] [4] nadat de plaats in 855 als 'villa Hreni' (buurschap Rhenen) voor het eerst werd genoemd. In de Middeleeuwen was Rhenen het meest vooruitgeschoven steunpunt van de bisschop van Utrecht in zijn voortdurende strijd tegen de graven, later hertogen, van Gelre. De bisschop bezat hier het kasteel Ter Horst, dat uiteindelijk in 1543 werd afgebroken. Na de centralisatie van het landsbestuur door keizer Karel V bleef Rhenen eeuwenlang een rustig garnizoensstadje, dat als een van de vijf steden van het Sticht een bescheiden rol speelde in het bestuur van het gewest.
In de zeventiende eeuw had de verdreven koning Frederik V van de Palts een zomerresidentie in Rhenen. Hij liet het paleis in 1630-1631 bouwen naar ontwerp van de Haagse architect Bartholomeus van Bassen. Dit Koningspaleis, zoals het werd genoemd, werd in 1812 afgebroken. Momenteel herinneren in Rhenen alleen nog een gedenksteen en de straatnaam Frederik van de Paltshof aan het verblijf van de vorst.
In mei 1940 werd er hevig gestreden bij Rhenen tussen Duitsers en Nederlanders tijdens de Slag bij de Grebbeberg. De bevolking werd geëvacueerd naar het westen en keerde pas vanaf 18 mei terug. Het stadje bleek zwaar gehavend. In Rhenen werden 162 woningen geheel verwoest, terwijl circa duizend huizen zwaar beschadigd waren. De Cunerakerk en -toren stonden nog overeind en konden worden gerestaureerd. Kort na de terugkeer werd begonnen met het ruimen van puin. Daarbij werden werklozen ingeschakeld. Architect ir. C. Pouderoyen maakte in korte tijd een ontwerp voor de herbouw van het stadje. Daarbij werd bewust niet gekozen voor het weer opbouwen van de verwoeste huizen, maar voor een nieuw ontwerp naar de ideeën van de Delftse School. Pouderoyen koos er ook voor om de provinciale weg door het centrum te laten lopen, in plaats van eromheen. In de loop van 1942 was het reconstructieplan grotendeels uitgevoerd. Tijdens de gevechten van 1944 en 1945, bij de bevrijding van Nederland, werd Rhenen nogmaals getroffen.
In 2008 vierde de stad zijn 750-jarige bestaan.
Op koninginnedag 2012 bracht koningin Beatrix samen met haar familie een bezoek aan Rhenen en Veenendaal.
Bezienswaardigheden
- De Cunerakerk, een laat-gotische hallenkerk. De toren is een der fraaiste voorbeelden van de laat-gotiek in Nederland, hij is gebouwd tussen 1492-1531.
- Moderne rooms-katholieke Gedachteniskerk, gebouwd tussen 1958-1959.
- Gebouw 'De Brakke' uit 1787
- Restanten van de middeleeuwse stadsmuur (14de eeuw).
- De Binnenmolen, een ronde stenen korenmolen uit 1893.
- Landgoed Prattenburg
- Militair ereveld Grebbeberg
- De dierentuin Ouwehands Dierenpark ligt in Rhenen, op de Grebbeberg.
Monumenten
In de gemeente bevindt zich een aantal rijksmonumenten en oorlogsmonumenten, zie:
- Lijst van rijksmonumenten in Rhenen (plaats)
- Lijst van rijksmonumenten in Rhenen (gemeente)
- Lijst van gemeentelijke monumenten in Rhenen
- Lijst van oorlogsmonumenten in Rhenen
Gemeenteraad
De gemeenteraad van Rhenen bestaat uit 17 zetels. Hieronder staat de samenstelling van de gemeenteraad sinds 1994:
Gemeenteraadszetels | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Partij | 1994 | 1998 | 2002 | 2006 | 2010 | 2014 | |||||||||
SGP | 3 | 3 | 4 | 3 | 3 | 4 | |||||||||
Progr Rhenen/GroenLinks¹ | 1 | 2 | 2 | 4 | 3 | 3 | |||||||||
VVD | 4 | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | |||||||||
CDA | 4 | 4 | 4 | 3 | 3 | 2 | |||||||||
Rhenens Belang | - | - | - | 1 | 2 | 2 | |||||||||
ChristenUnie² | - | 1 | - | - | 1 | 2 | |||||||||
PvdA | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | 1 | |||||||||
D66 | 2 | 1 | 1 | - | - | 1 | |||||||||
Totaal | 17 | 17 | 17 | 17 | 17 | 17 |
¹ Bij de verkiezingen tot en met 2002 deed alleen GroenLinks mee.
² In 1998 deed de RPF, één van de voorgangers van de ChristenUnie, mee aan de verkiezingen.
Voortgezet onderwijs
Media
De lokale omroep Dorp en streek tv, is gericht op Maarn, Maarsbergen, Renswoude, Scherpenzeel, Woudenberg, Rhenen en Elst
Sport
Rhenen was in 2000 gastheer van de Europese kampioenschappen mountainbike.
Bekende inwoners
Geboren
- Andries Sybrand Abbema (1736-1802), advocaat en politicus
- Lenze Meinsma (1751-1872), schepen, burgemeester, politicus
- Hendrik Menso (1791-1872), arts, burgemeester, wethouder en rechter te Rhenen
- Victor de Blocq van Kuffeler (1879-1963), waterbouwkundige
- Joan Schimmelpenninck (1887-1943), verzetsstrijder
- Wouter Klootwijk (9 augustus 1945), journalist, kinderboekenschrijver, programmamaker en presentator
- Lejo Dijkgraaf (19 juni 1952), tv-producent en poppenspeler
- Edo Ophof (21 mei 1959), prof-voetballer en international
- Berthold Komduur (12 februari 1963), internationaal korfbalscheidsrechter
- Theo Spek (26 april 1963), historisch geograaf
- Erik Buijs (3 november 1970), beeldhouwer
- Annelieke Bouwers (4 mei 1976), actrice en zangeres
- Touriya Haoud (1 oktober 1977), actrice, presentatrice en fotomodel
- Martijn van Nellestijn (6 maart 1978), acteur en filmregisseur
- Ruth van der Meijden (15 augustus 1984), atlete
- Giedo van der Garde (25 april 1985), autocoureur
- Colin van Mourik (22 november 1985), voetballer
- Floris de Vries (18 augustus 1989), golfer
- Sywert van Lienden (18 september 1990), oud-voorzitter van het LAKS
Woonachtig/gewoond hebbend
- Jacob van Manen (1752-1822), patriot, historicus en vrederechter te Rhenen
- Hendrik Menso (1791-1872), arts, burgemeester, wethouder en rechter te Rhenen (ook geboren)
- Lodewijk Henrick Johan Mari van Asch van Wijck (1858-1934), jonkheer en politicus
- Herman Fokker (1921-2001), ingenieur en politicus (o.a. raadslid te Rhenen)
- Mies Bouwman (31 december 1929), tv-presentatrice
- Willem Hoekzema (21 juli 1939), leraar en politicus (o.a. raadslid te Rhenen)
- Pieter van Maaren (23 oktober 1963), burgemeester van Urk
- Pieter Huistra (18 januari 1967), ex-profvoetballer
- Bianca van Dijk-Dercksen (7 augustus 1969), tri- en duatlete
Aangrenzende gemeenten
Aangrenzende gemeenten | ||||
---|---|---|---|---|
Veenendaal | Ede (Gld) | |||
Utrechtse Heuvelrug | Wageningen (Gld) | |||
Buren (Gld) | Neder-Betuwe (Gld) |
Fotogalerij
-
Deel van Rhenen. Op de voorgrond de Cuneratoren.
-
Rhenen en de Nederrijn
-
Rhenen inclusief de brug
-
De Grebbeberg. Op de achtergrond Rhenen.
Externe link
- ↑ Hans van der Pas geïnstalleerd als burgemeester Rhenen, Rhenense Betuwse Courant, 3 februari 2015
- ↑ Regionaal Historisch Centrum Zuid Oost Utrecht
- ↑ [Geschiedenis van Rhenen (2008), Bultje van Dillen, L.
- ↑ Rhenen. 750 jaar stad (2008) Groningen, C.L. van, P.H.D. Leupen en E.R.M. Taverne