गाजियाबाद

गाजियाबाद
सहर
इन्द��रापुरम
गाजियाबाद उत्तर प्रदेशको नक्सा देखाउनुहोस् गाजियाबाद भारतको नक्सा देखाउनुहोस् गाजियाबाद एसियाको नक्सा देखाउनुहोस्
निर्देशाङ्क: २८°४०′N ७७°२५′E / 28.67°N 77.42°E / 28.67; 77.42
देश	भारत
राज्य	उत्तर प्रदेश
मण्डल	मेरठ मण्डल
जिल्ला	गाजियाबाद जिल्ला
क्षेत्रफल [१]
• जम्मा	२१० किमी२ (८० वर्ग माइल)
जनसङ्ख्या  (२०११)[१]
• जम्मा	१,७२९,०००
• घनत्व	८२००/किमी२ (२१०००/वर्ग माइल)
वासिन्दा	गाजियाबादी
भाषाहरू
• आधिकारिक	हिन्दी
समय क्षेत्र	भारतीय मानक समय

गाजियाबाद भारतको उत्तर प्रदेश राज्यको एउटा सहर हो र दिल्ली राष्ट्रिय राजधानी क्षेत्रको एक भाग हो। यो गाजियाबाद जिल्लाको प्रशासनिक मुख्यालय हो र १,७२९,००० को जनसङ्ख्या भएको पश्चिमी उत्तर प्रदेशको सबैभन्दा ठुलो सहर हो।^[२]

नगरपालिकामा १०० वटा वडा रहेका छन्। सडक र रेलवे द्वारा राम्रोसँग जोडिएको, यो उत्तर भारतको लागि एक प्रमुख रेल जंक्शन हो।^[३] यसलाई कहिलेकाहीँ "उत्तर प्रदेशको छाया" भनिन्छ किनभने यो उत्तर प्रदेशको मुख्य मार्गमा नयाँ दिल्ली नजिक छ। हालैका निर्माण कार्यहरूले सहरलाई सहर मेयर फाउन्डेसन सर्वेक्षणले विश्वमा दोस्रो द्रुत बृद्धि हुने सहरको र��पमा वर्णन गरेको छ।^[४]

गाजियाबाद, मेरठ र बुलन्दसहरको साथमा, ब्रिटिस राजको अधिकांश अवधिमा मेरठ सिविल न्यायाधीशको अधीनमा रहेको जिल्लाका तीन मुन्सिफिसहरू मध्ये एक रह्यो।^[५] गाजियाबाद सिपाही विद्रोहबाट भारतीय स्वतन्त्रता सङ्ग्रामसँग जोडिएको थियो।^[६]

२०११ जनगणनाबाट व्युत्पन्न अस्थायी डेटाले गाजियाबाद सहरी समूहको जनसङ्ख्या २,३५८,५२५ थियो, जसमा पुरुष १,२५६,७८३ र महिलाहरू १,१०१,७४२ थिएँ। साक्षरता दर ९३.८१ प्रतिशत थियो।^[७] गाजियाबाद वर्ग "ख" को एक उपश्रेणी ख१ जिल्ला हो अर्थात् राष्ट्रिय औसत भन्दा कम सामाजिक आर्थिक मापदण्डहरू भएको।^[८] यो कानपुर पछि उत्तर प्रदेशको दोस्रो ठुलो औद्योगिक सहर हो।^[९] ब्राह्मण सहरको सबैभन्दा ठुलो समुदाय बनेको छ लाखभन्दा बढी जनसङ्ख्या छ।^[१०]

• अरबिन्द केजरीवाल, राजनीतिज्ञ
• सुरेश रैना, क्रिकेट खेलाडी
• विजयकुमार सिंह, सेनाध्यक्ष
• लारा दत्ता, अभिनेत्री