Pergi ke kandungan

Sikhisme

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
(Dilencongkan daripada Agama Sikh)
Kuil Emas di Amritsar, Punjab, Indiam kuil paling suci bagi para penganut Sikh
Orang Sikh
Jumlah populasi

26 juta

Bilangan penduduk mengikut wilayah
 India = 20,000,000
Afrika Timur = 1,000,000
 Kanada = 600,000
 Amerika Syarikat = 500,000
 Eropah
 Belgium = 5,000 - 6,000
 Greece = 5,000
 United Kingdom = 700,000
Asia Tenggara = 250,000
 Malaysia = 100,000
 Thailand = 70,000
 New Zealand = 80,000
 Australia= 50,000
Timur Tengah = 85,000
 Pakistan = 30,000 - 35,000
 Itali = 70, 000 [1]
Agama / Kepercayaan
Sikhisme
Penulis asas agama
Guru Granth Sahib
Bahasa
Hindi, Punjabi

Sikhisme (juga dikenali sebagai agama Sikh; Bahasa Panjabi: ਸਿੱਖੀ, sikkhī, IPA: [ˈsɪkkʰiː]) adalah sebuah agama monoteistik yang diasaskan mengikut ajaran Guru Nanak dan sembilan orang guru lain di Punjab, India pada abad ke-15. Agama Sikhisme adalah agama kelima terbesar di dunia, dengan lebih daripada 23 juta penganut.

Nama anutan ini yang didasarkan perkataan Sikh dipercayai datang daripada bahasa Sanskrit baik melalui kata शिष्य śiṣya bermakna "murid" atau "pelajar"[2] — (lalu sewarisan dengan perkataan siswa[3]:322) atau śikṣa yang bermaksud "arahan".

Kepercayaan

[sunting | sunting sumber]

Penganut agama Sikh dikehendaki mengikuti pengajaran sepuluh orang guru Sikh, bersama dengan kitab suci yang bernama Guru Granth Sahib, penggubalan penulisan enam daripada sepuluh guru Sikh tersebut dan mengandungi karya-karya yang ditulis oleh orang dari pelbagai latar belakang socio-ekonomik dan agama. Teks dalam Guru Granth Sahib telah didekri dan ditulis oleh Guru Gobind Singh, guru yang kesepuluh, sebagai guru Khalsa Panth yang terakhir. Sri Guru Granth Sahib yang pertama yang telah ditulis oleh Guru Gobind Singh masih wujud di Indian sehingga masa kini. Tradisi dan ajaran agama ini berkait rapat dengan sejarah, masyarakat dan budaya Punjab. Kebanyakan orang Sikh tinggal di Punjab, dan sebelum pemisahan India dan Pakistan, jutaan orang Sikh tinggal di wilayah Punjab di Pakistan.

Agama Sikh bermula di Sultanpur, berhampiran Amritsar di wilayah Punjab, India. Pengasas agama ini ialah Guru Nanak (1469-1539), Agama Sikh percaya kepada adanya satu Tuhan dan dipanggil WAHEGURU. Selepas beliau meninggal dunia, penggantinya juga diberi pangkat Guru. Sebanyak sepuluh Guru telah mengambil alih tempat beliau dan secara perlahan-lahan. Rangkaian ini berakhir pada tahun 1708 selepas kemangkatan Guru Gobind Singh yang tidak meninggalkan pengganti manusia tetapi meninggalkan satu himpunan skrip suci yang dipanggil Adi Granth. Skrip ini kemudian diberi nama Guru Granth Sahib. Guru Gobind Singh juga telah menubuhkan sebuah persatuan "Persaudaraan Khalsa Sikh" dan memulakan pemakaian seragam untuk lelaki dan perempuan Sikh yang taat kepada agamanya yang diberi gelaran "Lima K".

Lima K atau panj kakaar/kakke ini perlu dipakai sepanjang masa kerana diarahkan pakai oleh mahaguru Sikh yang ke-10, Guru Gobind Sngh Ji. Guru Gobind Singh telah mewajibkan 5 K dipakai pada tahun 1699 di Anandapur Sahib. Hari itu dinamakan Vasakhi.

Lima K ini termasuklah:

  • kesh (rambut yang tidak dipotong)
  • kanga (sikat)
  • kara (gelang ditangan kanan)
  • kirpan (pisau kecil yang tidaklah begitu tajam)
  • kachha (seluar dalam pendek)

Tempat sembahyang agama Sikh dipanggil Gurdwara. Gurdwara Emas Gurdwara Harmandir Sahib di Amritsar, India merupakan tempat suci bagi penganut Sikh.

Guru-guru Sikhisme

[sunting | sunting sumber]

Perkataan guru datang daripada perkataan bahasa Sanskrit gurū, yang bermaksud "pengajar" atau "mentor". Tradisi dan falsafah Sikhisme telah dibentuk oleh sepuluh orang guru dari tahun 1499 sehingga 1708. Setiap guru menyokong dan menambah mesej yang diajar oleh guru sebelumnya, menyebabkan pengasasan agama Sikhisme ini. Guru Nanak adalah guru pertama, dan telah memilih seorang pendidik sebagai guru seterusnya. Gobind Singh merupakan guru manusia yang terakhir. Sebelum kemangkatan beliau, Guru Gobind Singh mengeluarkan dekri bahawa Guru Granth Sahib adalah guru terakhir dan abadi bagi orang Sikh.

Berikut merupakan senarai guru Sikhisme dalam turutan:

# Nama Tarikh lahir Menjadi guru pada Tarikh kemangkatan Umur Nota
1 Guru Nanak 15 April 1469 20 Ogos 1507 22 September 1539 69 Pengasas agama Sikhisme
2 Guru Angad Dev 31 Mac 1504 7 September 1539 29 Mac 1552 48
3 Guru Amar Das 5 Mei 1479 26 Mac 1552 1 September 1574 95
4 Guru Ram Das 24 September 1534 1 September 1574 1 September 1581 46 Menyiapkan pembinaan Kuil Emas
5 Guru Arjan Dev 15 April 1563 1 September 1581 30 Mei 1606 43 Penulis Adi Granth
6 Guru Hr Gobind 19 Jun 1595 25 Mei 1606 28 Februari 1644 48 Pembawa Miri dan Piri
7 Guru Har Rai 16 Januari 1630 3 Mac 1644 6 Oktober 1661 31
8 Guru Har Krishan 7 Julai 1656 6 Oktober 1661 30 Mac 1664 7
9 Guru Tegh Bahadur 1 April 1621 20 Mac 1665 11 November 1675 54
10 Guru Gobind Singh 22 Disember 1666 11 November 1675 7 Oktober 1708 41
11 Guru Granth Sahib - 7 Oktober 1708 - Kitab suci agama Sikhisme
Tokoh suci Sikhisme
Tokoh lain

Hari-hari keagamaan

[sunting | sunting sumber]

Agama Sikh bukan terhad kepada bangsa Punjabi sahaja. Malah sesiapa yang mampu membaca dan memahami isi kandungan Sri Guru Granth Sahib dan mengikuti kod amalan Sikh boleh menganut agama ini. Upacara masuk agama ini dipanggil Amrit Sanchaar yang bermula dengan lima khalsa memohon supaya seorang itu dimasukkan kedalam persatuan atau "brotherhood" Khalsa. Selepas itu, mereka yang ingin memasuk agama ini harus meminum air "Amrit" sejenis air madu yang digaul dengan Kirpan. Semasa digaul kelima-lima khalsa ini akan membaca lima Banis yang suci iaitu

  • Jap Sahib, (dikarang oleh Sri Guru Gobind Singh Ji)
  • Japji Sahib (dikarang oleh Guru Nanak)
  • Tav Prasaad Seveiye (dikarang oleh Guru Gobind Singh Ji)
  • Benti Chaupai (dikarang oleh Sri Guru Gobind Singh Ji)
  • Anand Sahib (dikarang oleh Guru Amardas)

Air ini samalah seperti air baptisme dalam agama Kristian.

Pertamanya, air ini dituang di telapak tangan kanan dan diminum oleh setiap orang yang memasuk agama ini. Kemudian air ini direnjis sebanyak lima kali pada mata dan kepala mereka. Akhirnya setiap calon meminum air ini dari mangkuk yang sama sehingga habis.

Adat istiadat penganut Sikh

[sunting | sunting sumber]

Adat istiadat bermula sejak kelahiran sehinggalah kemangkatan penganut Sikh. Pemberian hadiah merupakan amalan biasa untuk menyambut kelahiran bayi. Pemberian nama merupakan upacara penting dan ia dikenali sebagai Naamkaran. Disini bayi yang baru lahir itu akan diberikan nama selepas Granthi membaca Ardaas. Kemudian kitab mereka Sri Guru Granth Sahib akan dibuka secara rambang. Bayi itu akan dinamakan mengikut huruf pertama dalam muka surat itu. Nama akhir untuk penganut Sikh adalah sama dan berbeza hanya mengikut jantina iaitu Singh bagi lelaki, manakala perempuan dipanggil Kaur. Singh bermaksud "Singa" dan Kaur pula bermaksud "Puteri".

Apabila seseorang remaja lelaki mencapai umur sebelas hingga enam belas tahun dia akan melalui satu upacara - pemakaian serban. Upacara yang dipanggil Dastar Bandhni biasanya dilakukan oleh para agama Sikh dipanggil Granthi atau ketua masyarakat.

Bagi seorang Sikh, perkahwinan adalah suci dan mereka percaya pada sistem monogami. Dalam agama mereka, penceraian adalah mustahil dan tidak dibenarkan. Walaupun begitu, penceraian masih boleh dilakukan di mahkamah sivil.

Bilangan penganut Sikh

[sunting | sunting sumber]

Terdapat 26 juta penganut Sikh. 75 % menetap di India. 60 % tinggal di negeri Punjab, India iaitu 2/3 daripada penduduk negeri Punjab. Tempat lain ialah di of Haryana, Himachal Pradesh, Jammu and Kashmir, Rajasthan, Uttar Pradesh, Uttaranchal, Maharashtra dan Delhi. Ramai daripada mereka berhijrah ke Kanada, United Kingdom, Amerika Syarikat , Timur Tengah, Afrika Timur, Asia Tenggara, Eropah Barat, Australia dan New Zealand.

Penyertaan

[sunting | sunting sumber]

Penganut Sikh aktif dalam politik di pelbagai tempat di seluruh dunia terutama di India.

Nota kaki

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ http://www.nriinternet.com/EUROPE/ITALY/2004/111604Gurdwara.htm
  2. ^ "śiṣya". Sanskrit Dictionary for Spoken Sanskrit. Dicapai pada 28 April 2020.
  3. ^ Edi Sedyawati dkk. (1994). Kosakata Bahasa Sanskerta dalam Bahasa Melayu Masa Kini. Jakarta, Indonesia: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa Departemen Pendidikan dan Kebudayaan Republik Indonesia.

Pautan luar

[sunting | sunting sumber]