Habib Bourguiba

Rencana ini memerlukan kemas kini dalam Bahasa Melayu piawai Dewan Bahasa dan Pustaka. Silalah membantu. Anda boleh rujuk: Laman Perbincangannya • Dasar dan Garis Panduan Wikipedia • Manual Menyunting

Habib Bourguiba (lahir 3 Ogos 1903 - 6 April 2000) adalah negarawan Tunisia. Beliau merupakan Pengasas dan Presiden pertama Republik Tunisia dari 25 Julai 1957 hingga 7 November 1987. Beliau sering kali dibandingkan dengan pemimpin Turki, Mustafa Kemal Atatürk kerana telahpun membawa pembaharuan didalam kalangan masyarakat sekuler.

sekuler merupakan falsafah bertujuan untuk mewujudkan masyarakat berdasarkan sebab dan sains, bukan pada agama dan tahayul

Anak bongsu daripada lapan adik-beradik, Habib Bourguiba dilahirkan pada 3 Ogos 1903 di Monastir, 100 batu di selatan Tunis. Bourguiba bersekolah di Sadiki College, Tunis dan kemudian di Carnot Lycee. Pada 1924, beliau melanjutkan pelajaran dalam jurusan undang-undang dan sains politik di Universiti Paris. Semasa di Paris, Bourguiba bertemu dengan Mathilde Lorrain dan berkahwin pada 1927. Mereka mendapat seorang anak yakni Habib Bourguiba Jr pada 9 April 1927.

Sekembali ke Tunisia, beliau menyertai dua akhbar pada tahun 1928: l'Etendard Tunisien (Bendera Tunisia) dan Sawt Pada -Tunisi (Suara Tunisia). Pada tahun 1931, penjajah Perancis mendakwa beliau atas kesalahan menghasut dan menimbulkan kebencian antara kaum. Selepas itu, Bourguiba melancarkan sebuah akhbar militan: L'Tindakan Tunisienne, dan bersikap keras terhadap kuasa penjajah.

Sebagai ahli Jawatankuasa Eksekutif Parti Destour, Bourguiba mendapati dirinya kurang serasi dengan wawasan parti arus perdana, yang berakhir dengan Peristiwa Monastir 8 Ogos 1933 berkaitan kerakyatan Tunisia. Bourguiba mahu meletak jawatan tetapi ditolak lalu ditubuhkan Parti Destour Neo di Ksar Hellal pada 2 Mac 1934 dengan Bourguiba diangkat sebagai Ketua Setiausaha Biro Politik. Majoriti rakyat Tunisia dari kawasan desa mendaftar sebagai ahli parti. Dalam beberapa tahun tertubuh lebih 400 cawangan (sel) Destour Neo.

Pada September 1934, wakil penjajah, Residen Peyrouton memerintahkan Bourguiba dihadkan di Borj-Leboeuf, bersempadan Gurun Sahara, sehingga April 1936. Selepas kebangkitan popular pada 9 April 1938, tentera penjajah melepaskan tembakan ke atas penunjuk perasaan yang membunuh dan mencederakan beratus-ratus orang awam, Bourguiba sekali lagi dipenjarakan pada 10 Jun 1939 bersama-sama dengan kumpulan militan atas tuduhan berkomplot terhadap keselamatan negara dan hasutan perang saudara.

Semasa Perang Dunia II meletus, Bourguiba telah dipindahkan ke Penjara Teboursouk. Pada Mei 1940 dia dipindahkan ke Fort Haut, Saint Nicholas berhampiran Marseilles sehingga 18 November 1942, dan ke Fort Montluc di Lyon. Seterusnya dipindahkan ke Fort Vancia di Ain sehingga tentera Jerman membebaskannya dan dibawa ke Chalon-sur-Saône. Bourguiba mendapat simpati Pakatan Jerman dan Itali. Beliau diterima dengan penghormatan penuh di Rom pada Januari 1943. Itali cuba mendapatkan kenyataan memihak dan akan disiarkan kepada rakyat Tunisia melalui "Radio Bari". Dia kembali ke Tunis, pada 7 April 1943. Mesej dari penjara pada Ogos 1942 telah disampaikan kepada militan Tunisia bahawa kemerdekaan Tunisia hanya selepas kemenangan Pihak Berikat . Persoalan ini bagaikan hidup atau mati untuk Tunisia.

Apabila Perang Dunia II berakhir, Bourguiba berdialog dengan penjajah Perancis. Pada Mac 1945, dia meninggalkan Sfax secara sembunyi melalui bot nelayan kecil, menuju ke Libya dan seterusnya berjalan kaki dan menunggang unta ke Kaherah. Dia mengembara ke beberapa negara Arab, dan ke Eropah, (Switzerland, Belgium), Asia, (Pakistan, India, Indonesia) dan ke Amerika Syarikat untuk menggalakkan aspirasi Tunisia ke arah kemerdekaan. Pada 8 September 1949, Bourguiba kembali ke Tunis untuk menyusun semula Parti dan melawat bandar-bandar kecil dan kampung-kampung di seluruh negara.

Pada April 1950, beliau menetapkan tujuh perkara bagi menamatkan sistem pentadbiran langsung di Tunisia dan memulihkan kedaulatan Tunisia dan menjadi negara bebas. Pada tahun 1951, sekali lagi dia ke peringkat antarabangsa bagi mendapatkan kemerdekaan. Kerajaan Perancis enggan mengalah dan tidak menerima tuntutan negara Tunisia. Bourguiba bertindak mahu mengadakan pemberontakan. Taktik ini menyebabkan dia ditangkap pada 18 Januari 1952 di Tabarka ke Remada kemudian di La Galite dan akhirnya ditahan di Pulau Groix di Istana Ferte.

Pierre Mendes menjadi Perdana Menteri Perancispada 1954, dasar penjajah Perancis lebih terbuka dan membuka pintu rundingan kepada Tunisia. Pada 1 jun 1955 Bourguiba pulang. "Perjanjian Autonomi" diadakan ke arah kemerdekaan. Selepas beberapa rundingan, Kemerdekaan Tunisia diisytiharkan pada 20 Mac 1956, dengan Habib Bourguiba dilantik sebagai Presiden Majlis Perlembagaan Negara, dan Ketua Kerajaan Tunisia. Beliau juga bertindak sebagai Menteri Hal Ehwal Luar Tunisia .

Pada 25 Julai 1957, sebuah republik diisytiharkan dan sistem pemerintahan beraja dihapuskan sementara Bourguiba dilantik sebagai Presiden Republik Tunisia.

Dasar-dasar ekonomi sosialis yang dimulakan oleh Bourguiba pada 1970-an tampak gagal. Perdana Menteri Tunisia, Hédi Nouira memperkenalkan dasar lebih liberal dalam tempoh sepuluh tahun. Dasar ini telah membawa peningkatan dalam perniagaan swasta dan penyatuan sektor swasta.

Di peringkat antarabangsa, Bourguiba lebih pro-Barat dalam Perang Dingin. Dasar ini bertentang dengan kepimpinan Liga Arab terutama Presiden Mesir, Gamal Abdul Nasser. Pada bulan Mac 1965, beliau menyokong Jericho iaitu keamanan antara Palestin dan Israel berdasarkan Resolusi Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB) 1947.

Bourguiba menandatangani perjanjian dengan Presiden Libya, Muammar Gaddafi untuk menggabungkan kedua-dua negara pada 1974. Pakatan ini amat mengejutkan kerana Bouguiba telah mengemukakan tawaran ini dua tahun sebelumnya. Namun idea penggabungan tidak popular di Tunisia. Perjanjian itu dikatakan membolehkan Bourguiba menjadi presiden manakala Gaddafi akan menjadi menteri pertahanan.

Pada bulan Mac 1975, Perhimpunan Kebangsaan Tunisia mengambil langkah yang luar biasa dengan mengundi Bourguiba sebagai presiden seumur hidup. Pada 1980-an Bourguiba berusaha memerangi kemiskinan. Namun pembangkang yang diterajui oleh Parti Nahda semakin meningkat dan popular.

Pada tahun 1979, Tunis menjadi ibu pejabat Liga Arab selepas Perjanjian Kem David. Pada 1982, dia mengalu-alukan Pertubuhan Pembebasan Palestin (PLO) di Tunis, selepas mereka disingkirkan dari Beirut semasa Perang Saudara Lubnan.

Pada 1 Oktober 1985, Israel melancarkan serangan ke atas ibu pejabat PLO berhampiran Tunis. Angkatan Bersenjata Tunisia gagal menangkis serangan itu. Kebanyakan orang mati adalah ahli PLO dan penduduk Tunisia. Akibatnya, Bourguiba memutuskan hubungan dengan Amerika Syarikat. Pada 7 November 1987 Perdana Menteri Tunisia, Zine El Abidine Ben Ali merampas kuasa kerana Presiden Habib Bourguiba dilaporkan tidak sihat. Perlembagaan Tunisia digubal dan melantik beliau sebagai Presiden Tunisia yang baru, berdasarkan Perkara 57, Perlembagaan Tunisia.

Antara pembaharuan kerajaan Bourguiba ialah pembebasan wanita, pendidikan awam, perancangan keluarga, sistem penjagaan kesihatan, kempen celik huruf, organisasi pentadbiran, kewangan dan ekonomi. Wakaf disekat kerana dianggap sebagai harta beku. Beliau berusaha membina infrastruktur negara.

Bourguiba mempromosikan hak-hak wanita sebagai cara mendapatkan sokongan Barat terutama semasa Perang Dingin. Undang-undang melarang poligami, meluaskan akses wanita kepada perceraian, dan meningkatkan umur kanak-kanak perempuan boleh berkahwin berusia 17 tahun. Tetapi, beliau mengharamkan kumpulan hak asasi wanita pada Ogos 1956.

Selepas kemerdekaan, Majlis Komuniti Yahudi Tunisia telah dimansuhkan. Banyak kawasan Yahudi dan bangunan telah dimusnahkan untuk "pembaharuan bandar".

Bourguiba kekal sebagai Presiden Tunisia sehingga 7 November 1987, apabila Perdana Menteri yang baru dilantik. Dia didakwa tidak layak untuk memerintah kerana telah tua dan tidak sihat. Bourguiba tinggal di Monastir di bawah perlindungan kerajaan di Mansion Gabenor selama 13 tahun terakhir hidupnya.

Pada tahun 1925, Habib Bourguiba bertemu isterinya Mathilde Lorrain di Paris yang sedang menuntut jurusan undang- undang di Sorbonne. Isterinya bertukar kepada Islam dan memilih nama Moufida Bourguiba. Dia melahirkan seorang anak lelaki: Habib Bourguiba Jr pada bulan April 1927. Beliau berkahwin lagi dengan Wassila Ben Ammar dan mendapat seorang anak perempuan, Hajer Bourguiba. Bourguiba meninggal dunia pada 6 April 2000 pada usia 96 tahun. Beliau telah dikebumikan dengan penuh penghormatan negara pada 8 April 2000 di Makam Monastir.