Lihat sumber bagi Nigeria

Anda tidak mempunyai keizinan untuk menyunting laman ini, atas sebab berikut:

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

Sekatan dilakukan oleh ‪EPIC‬. Alasannya ialah Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Tarikh bermula sekatan: 08:48, 2 Julai 2024
Tarikh tamat sekatan: 08:48, 2 Julai 2025

Alamat IP anda terkini ialah 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.

Sila sertaian semua butiran di atas dalam sebarang pertanyaan yang anda buat. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.

Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Anda boleh melihat dan menyalin sumber bagi laman ini.

{{Distinguish|Niger}}{{Infobox Country
| native_name            = ''Orílẹ̀-èdè Olómìnira Àpapọ̀ Naìjírìà''
<br />''Republik Nijeriya''<br />''جمهورية نيجيريا''<br />''Republic ndi Naigeria''<br />''Republik Federaal bu Niiseriya''
| conventional_long_name = Republik Persekutuan Nigeria
| common_name            = Nigeria
| image_flag             = Flag of Nigeria.svg
| image_coat             = Coat of arms of Nigeria.svg
| image_map              = LocationNigeria.svg
| national_motto         = Perpaduan dan Kekukuhan, Kedamaian dan Kemajuan<br />"Unity and Faith, Peace and Progress"
| national_anthem        = "[[Arise O Compatriots, Nigeria's Call Obey]]"
| official_languages     = [[Bahasa Inggeris|Inggeris]]
| regional_languages     = [[Bahasa Hausa|Hausa]], [[Bahasa Igbo|Igbo]], [[Bahasa Yoruba|Yoruba]]
| capital                = [[Abuja]]
| latd                   = 9
| latm                   = 10
| latNS                  = N
| longd                  = 7
| longm                  = 10
| longEW                 = E
| largest_city           = [[Lagos]]
| government_type        = [[Republik persekutuan]] [[Sistem berpresiden|berpresiden]]
| leader_title1          = [[Presiden Nigeria|Presiden]]
| leader_title2          = Naib Presiden
| leader_name1           = {{nowrap|[[Bola Tinubu]]&nbsp;([[All Progressives Congress|APC]])}}
| leader_name2           = {{nowrap|Kashim Shettima&nbsp;( - ) }}
| leader_title3          = Presiden Senat
| leader_name3           = [[David Mark]]&nbsp;([[People's Democratic Party (Nigeria)|PDP]])
| leader_title4          = {{nowrap|Speaker Dewan}}
| leader_name4           = {{nowrap|[[Dimeji Bankole]]&nbsp;([[People's Democratic Party (Nigeria)|PDP]])}}
| leader_title5          = Hakim Besar
| leader_name5           = [[Olukayode Ariwoola]]
| area_rank              = ke-32
| area_magnitude         = 1_E11
| area                   = 923,768
| areami²                = 356,667
| percent_water          = 1.4
| population_estimate    = 200,007,825 <ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/country_profiles/1064557.stm]</ref>
| population_estimate_rank = 7
| population_estimate_year = 2019
| population_census      = 118,550,00
| population_census_year = 1996
| population_density     = 145
| population_densitymi²  = 374
| population_density_rank = 71
| GDP_PPP                = $1.264 trilion
| GDP_PPP_rank           = 13
| GDP_PPP_year           = 2019
| GDP_PPP_per_capita     = $6,319
| GDP_PPP_per_capita_rank = 139
| sovereignty_type       = [[Sejarah Nigeria|Kemerdekaan]]
| sovereignty_note       = dari [[United Kingdom]]
| established_event1     = <small>Pengisytiharan dan diperakui </small>
| established_event2     = Pengisytiharan republik
| established_date1      = [[1 Oktober]] [[1960]]
| established_date2      = [[1 Oktober]] [[1963]]
| HDI                    = 0.677
| HDI_change             = {{increase}}
| HDI_rank               = ke-127
| HDI_year               = 2019
| HDI_category           = <span style="color:yellow;">medium</span>
| FSI                    = 95.6
| FSI_change             = {{increase}}
| FSI_year               = 2019
| FSI_rank               = ke-17
| FSI_category           = <span style="color:#FF0000;">Alert</span>
| Gini                   = 43.7
| Gini_year              = 2019
| Gini_category          = <span style="color:#ffcc00;">medium</span>
| currency               = [[Naira Nigeria]] (₦)
| currency_code          = NGN
| country_code           = NGA
| time_zone              = [[West Africa Time|WAT]]
| utc_offset             = +1
| time_zone_DST          = ''tidak diperhatikan''
| utc_offset_DST         = +1
| demonym                = [[Nigerian]]
| cctld                  = [[.ng]]
| calling_code           = +234
| footnotes              = <sup>1</sup> 
² KDKK adalah pada 2006; jumlah dan per kapita bagaimanapun, adalah pada 2005.
}}
'''Republik Persekutuan Nigeria''' atau nama pendeknya '''Nigeria''' ({{IPAc-en|audio=En-us-Nigeria.ogg|attribution=no|n|aɪ|ˈ|dʒ|ɪər|i|ə|}}) terletak di [[Afrika Barat]]. Negara ini bersempadan dengan [[Benin]] di sebelah barat, [[Chad]] dan [[Cameroon]] di sebelah timur, [[Niger]] di sebelah [[utara]] dan [[Teluk Guinea]] di sebelah selatan. Ialah negara yang ada paling ramai penduduk di Afrika. Kota-kota penting termasuk [[Abuja]], bekas ibu kota [[Lagos]], [[Abeokuta]], [[Ibadan]], [[Port Harcourt]] dan [[Jos]].

Negara ini diduduki lebih 250 suku etnik yang menuturkan lebih 500 aneka bahasa dengan pelbagai budaya.<ref>{{cite web|url=https://www.pbs.org/newshour/updates/africa-jan-june07-ethnic_04-05/|title=Ethnicity in Nigeria|date=5 April 2007|publisher=PBS|accessdate=9 May 2015}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.ethnologue.com/country/NG|title=Nigeria|website=Ethnologue|language=en|access-date=4 July 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.languagesoftheworld.info/geolinguistics/linguistic-diversity-in-africa-and-europe.html|title=Linguistic diversity in Africa and Europe – Languages Of The World|last=|first=|date=16 June 2011|url-status=unfit|archive-url=https://web.archive.org/web/20170915122923/http://www.languagesoftheworld.info/geolinguistics/linguistic-diversity-in-africa-and-europe.html|archive-date=15 September 2017|access-date=4 July 2019}}</ref> Tiga kelompok yang utama sebanyak 60% penduduk ialah [[Hausa–Fulani|bangsa Hausa–Fulani]] di [[NIgeria Utara|kawasan utara]], [[Orang Yoruba|bangsa Yoruba]] di [[Yorubaland|kawasan barat]] dan [[Orang Igbo|bangsa Igbo]] di [[Igboland|kawasan timur]].<ref>{{Cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/attachments/summaries/NI-summary.pdf|title=NIGERIA – CIA WORLD FACTBOOK 2019|last=|first=|date=|website=|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200923163518/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/attachments/summaries/NI-summary.pdf|archive-date=2020-09-23|access-date=}}</ref>

Kawasan terangkum dalam Nigeria ini pernah mempunyai banyak kerajaan lama sejak alaf pertama. Lembaga politik yang membentk negara moden Nigeria terhasil daripada penggabungan negeri-negeri [[Negeri Naungan Nigeria Utara|Nigeria Utara]] dan Nigeria Selatan tahun 1914 oleh [[Frederick Lugard, Baron Lugard Pertama|Lord Frederick Lugard]]. Ia merdeka dari penjajahan British pada 1 Oktober 1960.

== Penamaan ==
Nama Nigeria berasal daripada [[Sungai Niger]] yang mengalir sepanjang negara tersebut. Nama Niger pula mungkin berasal daripada istilah [[Orang Tuareg|Tuareg]], ''egerew n-igerewen'' yang digunakan di kawasan tengah sungai itu di [[Timbuktu]] sebelum zaman penjajahan British pada abad ke-19.<ref>{{cite web|url=http://www.etymonline.com/index.php?term=Niger|title=''Online Etymological Dictionary''|publisher=Etymonline.com|date=|accessdate=28 Julai 2014}}</ref>

== Sejarah ==

=== Zaman awal ===
[[Fail:Nok sculpture Louvre 70-1998-11-1.jpg|kanan|thumb|191x191px|Ukiran Budaya Nok.]]
[[Budaya Nok]] di utara Nigeria mula muncul pada 1500 SM hingga 200 M dan terkenal dengan ukiran ''[[terracotta]]'' bersaiz hidup dan merupakan ukiran-ukiran terawal di Afrika Sub-Sahara.<ref name="PB 2014">Breunig, Peter. 2014. Nok: African Sculpture in Archaeological Context: p. 21.</ref><ref>Nicole Rupp, Peter Breunig & Stefanie Kahlheber, "[http://www.antiquity.ac.uk/projgall/kahlheber/ Exploring the Nok Enigma]", ''Antiquity'' 82.316, Jun 2008.</ref>

[[Kerajaan Nri]] pula diasaskan oleh [[orang Igbo]] pada abad ke-10 dan bertahan hingga zaman penjajahan British.<ref name="Juang">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=wFrAOqfhuGYC&pg=PA597|title=Africa and the Americas: culture, politics, and history : a multidisciplinary encyclopedia, Volume 2|last=Juang|first=Richard M.|publisher=ABC-CLIO|year=2008|isbn=978-1-85109-441-7|page=597}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=qDFcD0BuekQC&pg=PA254|title=Africa from the seventh to the eleventh Century|last=Hrbek|first=Ivan|publisher=James Currey Publishers|year=1992|isbn=978-0-85255-093-9|page=254}}</ref> Kerajaan [[Ife]] dan [[Empayar Oyo|Oyo]] oleh masyarakat [[Orang Yoruba|Yoruba]] pula muncul pada abad ke-12 dan abad ke-14 masing-masing.<ref name="Falola1">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=XygZjbNRap0C&pg=PA23|title=A History of Nigeria|last1=Falola|first1=Toyin|last2=Heaton|first2=Matthew M.|publisher=[[Cambridge University Press]]|year=2008|isbn=978-0-521-68157-5|page=23}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=joh5yHfcF-8C&pg=PA385|title=Peoples of Africa, Volume 1|last1=MacDonald|first1=Fiona|last2=Paren|first2=Elizabeth|last3=Shillington|first3=Kevin|last4=Stacey|first4=Gillian|last5=Steele|first5=Philip|publisher=Marshall Cavendish|year=2000|isbn=978-0-7614-7158-5|page=385}}</ref> [[Kerajaan Benin]] pula diasaskan pada akhir abad ke-12 dengan raja pertama, Eweka I ditabalkan pada tahun 1180.<ref>Ben-Amos, Paula Girshick (1995). The Art of Benin Revised Edition. British Museum Press. p. 20. {{ISBN|0-7141-2520-2}}.</ref>

Di utara Nigeria, [[Kerajaan Hausa]] pula muncul dan mencapai kemuncak pada abad ke-16. Kerajaan ini dikalahkan dalam sebuah jihad, [[Perang Fulani]] yang diketuai oleh [[Usman dan Fodio]] pada awal abad ke-19 lalu membentuk [[Khalifah Sokoto]].

=== Zaman penjajahan ===
Pada abad ke-16, pihak Portugis mula menjalankan perdagangan dengan penduduk tempatan dan memulakan perdagangan hamba Atlantik.<ref name="diverse-slavery">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=H26pO3vwmHoC&pg=PA54|title=Nigeria's Diverse Peoples: A Reference Sourcebook|last=Gordon|first=April A.|publisher=ABC-CLIO|year=2003|isbn=978-1-57607-682-8|pages=44–54|access-date=29 Mac 2015}}</ref> Lama-kelamaan, perdagangan ini berkembang dengan penglibatan negara-negara seperti British, Belanda dan negara-negara Afrika serta pihak swasta.

Seiring dengan sentimen antiperhambaan di negara asal serta perkembangan ekonomi semasa, British bertindak mengharamkan perdagangan hamba pada 1807. Sebagai usaha menghentikan perdagangan ini, British menyerang Lagos pada 1851 dan menggantikan Oba Kosoko yang menyokong perdagangan hamba dengan Oba [[Akitoye]]. Kemudian, pada Ogos 1861, Lagos diserahkan kepada British dan menjadi [[Jajahan Lagos]] dengan taraf [[jajahan mahkota]].

Jajahan Lagos memiliki kawalan oleh [[Syarikat Diraja Niger]]. Sepanjang kewujudannya, pihak Jajahan Lagos mengalahkan empayar-empayar kejiranannya untuk meluaskan kuasa dan pada 1 Januari 1901, tampuk pemerintahan diserahkan kepada kerajaan British dan menjadi tanah [[Negeri naungan|naungan]] dengan nama [[Negeri Naungan Nigeria Selatan]], selaras dengan pembubaran Syarikat Diraja Niger pada tahun sebelumnya. Khalifah Sokoto pula dikalahkan oleh pihak British pada 1903 dan di situ, [[Negeri Naungan Nigeria Utara]] pula diasaskan.

Pada 1914, kedua-dua negeri naungan tersebut digabungkan menjadi satu negeri, [[Jajahan dan Naungan Nigeria]]. Berikutan kejadian penyahjajahan di Afrika pada pertengahan abad ke-20, Nigeria memperoleh kemerdekaan pada 1 Oktober 1960.

=== Pascakemerdekaan ===
Nigeria merdeka dan muncul sebagai [[Persekutuan Nigeria]], dengan [[Ratu Nigeria]] ([[Elizabeth II]]) ditabalkan sebagai ketua negara. [[Nnamdi Azikiwe]] menjadi ketua kerajaan Nigeria pada November 1960, menggantikan sistem [[Gabenor Jeneral]] yang diguna pakai sebelum ini. Pada 1963, Nigeria bertukar menjadi sebuah republik persekutuan, dengan Azikiwe sebagai [[Presiden Nigeria]] pertama.

==== Zaman pemerintahan tentera ====
Tanggapan tentang korupsi dan ketidakseimbangan dalam pilihan raya menyebabkan Nigeria mengalami beberapa cubaan rampasan kuasa oleh pihak tentera. Cubaan pertama berlaku pada Januari 1966 apabila puak tentera yang kebanyakannya daripada kaum Igbo berjaya membunuh Perdana Menteri, [[Abubakar Tafawa Balewa]]. Namun begitu, pihak tentera kurang berjaya dalam membina sebuah kerajaan pusat yang kukuh. Presiden pada masa itu, [[Nwafor Orizu]] menyerahkan jawatannya kepada pihak tentera. Selepas itu, pada tahun yang sama, sebuah rampasan balas balik dilaksanakan oleh golongan tentera dari kawasan utara, menyebabkan [[Yakubu Gowon]] dijadikan sebagai ketua negara.

Pada Mei 1967, masyarakat di kawasan selatan Nigeria mengisytiharkan kemerdekaannya sendiri sebagai [[Republik Biafra]] di bawah kuasa [[Emeka Ojukwu]].<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/6657259.stm|title=Reopening Nigeria's civil war wounds|last=Murray|first=Senan|date=30 Mei 2007|accessdate=28 Mei 2011|work=BBC News}}</ref> Pada 6 Julai 1967, kerajaan Nigeria melancarkan serangan terhadap Biafra lalu memulakan [[Perang Saudara Nigeria]] yang berlarutan hingga Januari 1970.<ref name="DDRS">''"Background Paper on Nigeria and Biafra, Declassified Documents reference System''.</ref>

Pada 1979, kerajaan Nigeria cuba untuk berpatah balik kepada demokrasi apabila [[Olusegun Obasanjo]] menyerahkan jawatannya sebagai Presiden kepada [[Shehu Shagari]], tetapi kerajaannya dipandang sebagai kerajaan berkorupsi. Pada 31 Disember 1983, sebuah kudeta tentera dilaksanakan oleh [[Muhammadu Buhari]], tetapi digulingkan oleh sebuah lagi kudeta pada 1985, menjadikan [[Ibrahim Babangida]] sebagai Presiden baharu.<ref name="Globe">"Nigeria stays calms as leader toppled in bloodless coup", ''The Globe and Mail'', 28 Ogos 1985. Dicapai pada22 Februari 2007.</ref> 

Babaginda menjanjikan peralihan kepada kerajaan demokrasi pada 1990, tetapi ditunda hingga 1992. Pilihan raya yang bebas dijalankan pada 12 Jun 1993, dan [[Moshood Kashimawo Olawale Abiola]] memenangi pilihan raya presiden. Babaginda sebaliknya membatalkan keputusan pilihan raya itu lalu membawa kepada rusuhan rakyat besar-besaran. Akhirnya, Babaginda meletak jawatan dan melantik [[Ernest Shonekan]] sebagai Presiden. Kerajaan Babaginda disifatkan sebagai kerajaan yang korup dan dikatakan melahirkan suatu budaya korupsi di Nigeria.

Ernest Shonekan hanya menjadi Presiden selama kira-kira tiga bulan sebelum digulingkan oleh Jeneral [[Sani Abacha]] pada November 1993. Abacha memerintah hingga 1998 sebelum meninggal dunia, dan digantikan dengan [[Abdulsalami Abubakar]]. Beliau menggubal sebuah perlembagaan baharu pada 5 Mei 1999 yang membenarkan pilihan raya pelbagai parti. Beliau menyerahkan jawatannya kepada Obasanjo, kini bersara daripada tentera pada 29 Mei 1999. Sejak zaman ini, pemerinatah Nigeria berubah daripada pemerintahan kuasa tentera ke arah demokrasi.

==== Zaman demokrasi ====
Obasanjo mengekalkan jawatannya sebagai Presiden melalui kemenangannya dalam pilihan raya presiden pada 1999 dan 2003, tetapi pilihan-pilihan raya tersebut disifatkan sebagai tidak adil. Pilihan raya presiden pada 2007 menyaksikan [[Umaru Yar'Adua]] daripada [[Parti Demokratik Rakyat (Nigeria)|Parti Demokratik Rakyat]] dipilih sebagai Presiden, tetapi ditentang oleh pihak pemerhati antarabangsa kerana mereka menyifatkan pilihan raya sebagai tidak adil.<ref>{{cite web|url=http://www.eueom-ng.org/Files/final_report.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20080216032839/http://www.eueom-ng.org/Files/final_report.pdf|url-status=dead|archive-date=16 Februari 2008|title=Final Report|publisher=EU Election Observation Mission Nigeria 2007|accessdate=24 Januari 2008}}</ref> Beliau memerintah Nigeria hingga meninggal dunia pada 5 Mei 2010, dan jawatan Presiden diserahkan kepada Dr. [[Goodluck Jonathan]] pada hari keesokannya.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8664150.stm|title=Nigeria's Goodluck Jonathan sworn in as president|date=6 Mei 2010|accessdate=28 Mei 2011|work=BBC News}}</ref> Pada April 2011, beliau memenangi pilihan raya presiden dengan mengalahkan [[Muhammadu Buhari]]. Pilihan raya ini disifatkan sebagai pilihan raya yang adil tanpa masalah keganasan yang ketara.<ref name="New York">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2011/04/17/world/africa/17nigeria.html?pagewanted=1&_r=1&hp|title=Nigerians Vote in Presidential Election|last=Nossiter|first=Adam|date=16 April 2011|newspaper=The New York Times|accessdate=17 April 2011}}</ref> Pada Mac 2015, Buhari pula mengalahkan Jonathan dengan majoriti kira-kira dua juta undian.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-32139858|title=Nigeria election: Muhammadu Buhari wins|newspaper=BBC|accessdate=31 Mac 2015}}</ref>

== Geografi ==
[[Fail:Zuma Rock.jpg|thumb|[[Batu Zuma]].]]
Nigeria terletak di [[Afrika Barat]], dan bersempadan dengan [[Teluk Guinea]]. Negara ini memiliki keluasan sebesar 923,768 km<sup>2</sup>,<ref>{{cite web|title=Rank Order – Area|work=[[The World Factbook]]|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2147rank.html|accessdate=29 Mei 2011}}</ref> menjadikan negara ini sebagai negara ke-32 terbesar dunia. [[Chappal Waddi]] ialah titik tertinggi Nigeria dengan ketinggian 2,419 m. Sungai-sungai utama Nigeria termasuklah [[Sungai Niger]] dan [[Sungai Benue]] yang bercantum di [[Delta Niger]], salah satu delta sungai terbesar dunia. 

Kawasan hujung selatan Nigeria memiliki [[Iklim khatulistiwa|iklim hutan hujan tropika]] dengan taburan hujan sebanyak 1,500 ke 2,000 mm setahun.<ref name="gai5">{{cite web|url=http://www.uni.edu/gai/Nigeria/Background/Standard5.html|title=Regions Used to Interpret the Complexity of Nigeria|last=|first=|date=|work=Geographical Alliance of Iowa|publisher=[[Universiti Iowa Utara]]|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090414075757/http://www.uni.edu/gai/Nigeria/Background/Standard5.html|archivedate=14 April 2009|accessdate=19 Julai 2007}}</ref> Kawasan tengah Nigeria ialah kawasan [[savana]], dan kawasan utara ialah kawasan kontang, tempat permulaan [[Gurun Sahara]]. [[Tasik Chad]] terletak di timur laut negara, dan dikongsi dengan negara-negara jiran, [[Chad]], [[Niger]] dan [[Cameroon]]. 

Isu-isu alam sekitar utama Nigeria termasuk masalah [[Pertumpahan minyak|tumpahan minyak]] di pesisir Nigeria, masalah pencemaran sisa dan keracunan akibat logam berat. Kadar [[Penebangan hutan|penyahhutanan]] Nigeria adalah yang tertinggi di dunia menurut [[Pertubuhan Makanan dan Pertanian]] pada 2005.<ref>{{cite web|url=http://news.mongabay.com/2005/1117-forests.html|title=News.mongabay.com|last=|first=|date=|website=|publisher=News.mongabay.com|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=28 Julai 2014}}</ref> Antara 1990 dan 2005, Nigeria kehilangan 35.7% jumlah keluasan hutan, yakni kira-kira 6,145,000 hektar.<ref>{{cite web|url=http://rainforests.mongabay.com/deforestation/2000/Nigeria.htm|title=Rainforest analysis at Mongabay.com|last=|first=|date=1 Januari 2010|website=|publisher=Rainforests.mongabay.com|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=28 Julai 2014}}</ref>

== Pentadbiran ==
[[Fail:National Assembly Building, Abuja, Nigeria.jpg|thumb|Bangunan Perhimpunan Kebangsaan di [[Abuja]].]]
Menurut [[Perlembagaan Nigeria|perlembagaan negara]], Nigeria dikelaskan sebagai [[negara sekular]] demokratik.<ref>{{cite web|url=http://www.nigeria-law.org/ConstitutionOfTheFederalRepublicOfNigeria.htm#Powers_of_Federal_Republic_of_Nigeria|title=Nigerian Constitution|work=Nigeria Law|accessdate=17 Julai 2015}}</ref> Sistem pemerintahan Nigeria adalah berdasarkan sistem persekutuan republik Amerika Syarikat dengan kuasa eksekutif dipegang oleh [[Presiden Nigeria|Presiden]].<ref>Charles Mwalimu. ''The Nigerian Legal System: Public Law''. Peter Lang. 2005. [https://books.google.com/books?id=QWrGlYsCwPIC&lpg=PP1&pg=PA6#v=onepage&q&f=false p. 6].</ref> Presiden Nigeria memegang jawatan hingga maksimum dua penggal empat tahun.<ref name="factbook">{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ni.html|title=Nigeria|publisher=[[CIA]] (Amerika)|work=[[The World Factbook]]}}</ref> 

Perhimpunan Kebangsaan ialah badan perundangan Nigeria yang terbahagi kepada dua buah dewan, iaitu [[Senat Nigeria|Senat]] dan [[Dewan Perwakilan Nigeria|Dewan Perwakilan]]. Senat Nigeria terdiri daripada 109 buah kerusi, dan ahli-ahli Senat dipilih berdasarkan undian popular dengan tempoh jawatan selama empat tahun. Dewan Perwakilan terdiri daripada 360 buah kerusi, dan ahli-ahli dewan juga memiliki tempoh jawatan empat tahun.<ref name="factbook2">{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ni.html|title=Nigeria|work=[[The World Factbook]]|publisher=[[Central Intelligence Agency]] (United States)}}</ref>

Perundangan Nigeria pula terbahagi kepada tiga, [[hukum awam]], [[hukum adat]] dan [[Syariah|hukum syariah]] yang digunakan dalam 11 negeri.<ref>{{Cite journal|last=Nmehielle|first=Vincent Obisienunwo Orlu|date=Ogos 2004|year=|title=Sharia Law in the Northern States of Nigeria: To Implement or Not to Implement, the Constitutionality is the Question|url=http://muse.jhu.edu/journals/human_rights_quarterly/v026/26.3nmehielle.pdf|journal=Human Rights Quarterly|volume=26|issue=3|pages=730–759|doi=10.1353/hrq.2004.0039|via=}}</ref>

=== Negeri ===
Nigeria terbahagi kepada 36 buah [[Negeri di Nigeria|negeri]] serta sebuah Wilayah Ibu Kota Persekutuan yang menempatkan ibu negara, [[Abuja]] dan seterusnya terbahagi kepada 774 buah Kawasan Kerajaan Tempatan. Lagos ialah bandar terbesar di Nigeria dengan jumlah penduduk melebihi 12 juta orang.<ref name="felix">{{cite news|url=http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/L29819278.htm|title=Nigeria gives census result, avoids risky details|last=Onuah|first=Felix|date=29 Disember 2006|newspaper=|accessdate=23 November 2008|archive-url=|archive-date=|dead-url=|work=|agency=Reuters|via=}}</ref> Senarai negeri di Nigeria adalah seperti di bawah:

{| style="padding-top:1.0em;" ! colspan="3" 
|-
|
* [[Negeri Abia|Abia]]
* [[Negeri Adamawa|Adamawa]]
* [[Negeri Akwa Ibom|Akwa Ibom]]
* [[Negeri Anambra|Anambra]]
* [[Negeri Bauchi|Bauchi]]
* [[Negeri Bayelsa|Bayelsa]]
* [[Negeri Benue|Benue]]
* [[Negeri Borno|Borno]]
* [[Negeri Cross River|Cross River]]
* [[Negeri Delta|Delta]]
* [[Negeri Ebonyi|Ebonyi]]
* [[Negeri Enugu|Enugu]]
|
* [[Negeri Edo|Edo]]
* [[Negeri Ekiti|Ekiti]]
* [[Negeri Gombe|Gombe]]
* [[Negeri Imo|Imo]]
* [[Negeri Jigawa|Jigawa]]
* [[Negeri Kaduna|Kaduna]]
* [[Negeri Kano|Kano]]
* [[Negeri Katsina|Katsina]]
* [[Negeri Kebbi|Kebbi]]
* [[Negeri Kogi|Kogi]]
* [[Negeri Kwara|Kwara]]
* [[Negeri Lagos|Lagos]]
|
* [[Negeri Nasarawa|Nasarawa]]
* [[Negeri Niger|Niger]]
* [[Negeri Ogun|Ogun]]
* [[Negeri Ondo|Ondo]]
* [[Negeri Osun|Osun]]
* [[Negeri Oyo|Oyo]]
* [[Negeri Plateau|Plateau]]
* [[Negeri Rivers|Rivers]]
* [[Negeri Sokoto|Sokoto]]
* [[Negeri Taraba|Taraba]]
* [[Negeri Yobe|Yobe]]
* [[Negeri Zamfara|Zamfara]]
|-
|}

=== Ketenteraan ===
{{Utama|Angkatan Tentera Nigeria}}
Angkatan Tentera Nigeria memiliki cabang tentera darat, laut dan udara. Angkatan ini bertanggungjawab untuk memelihara keamanan Nigeria, serta membantu misi pengaman, terutamanya di Afrika Barat seperti di [[Liberia]], [[Côte d'Ivoire]] dan [[Sierra Leone]] pada 90-an.<ref name="Press">O'Loughlin, Ed (11 March 1998) [https://www.independent.co.uk/news/nigerians-outshine-the-british-brass-1149561.html "Nigerians outshine the British brass"], ''The Independent (London)''</ref>

== Ekonomi ==
[[Fail:Gates of oil refinery in Port Harcourt.jpg|thumb|Kawasan kilang penapis petroleum di [[Port Harcourt]].]]
Pada 2019, anggaran nilai [[keluaran dalam negara dasar]] (KDNK) nominal Nigeria ialah AS$446.543 bilion (ke-27 terbesar dunia) manakala anggaran nilai KDNK berdasarkan [[pariti kuasa beli]] negara pula ialah AS$1.217 trillion (ke-22 terbesar dunia).<ref name="IMFWEONG">{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=80&pr.y=6&sy=2017&ey=2021&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=694&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|title=World Economic Outlook Database, October 2019|publisher=[[International Monetary Fund]]|website=IMF.org|access-date=26 Disember 2019}}</ref> Nigeria dianggap sebagai negara kelas pertengahan bawahan oleh [[Bank Dunia]].<ref>{{cite web|url=http://siteresources.worldbank.org/DATASTATISTICS/Resources/CLASS.XLS|title=World Bank list of economies|last=|first=|date=Januari 2011|website=|publisher=[[Bank Dunia]]|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110522153925/http://siteresources.worldbank.org/DATASTATISTICS/Resources/CLASS.XLS|archive-date=22 Mei 2011|accessdate=27 Mei 2011}}</ref> Masalah ekonomi utama Nigeria termasuk kerasuahan dan inflasi tinggi.

Majoriti penduduk pula menceburi pertanian. Bidang pertanian pada masa dahulu ialah bidang utama Nigeria, dan kira-kira 30% jumlah buruh negara terlibat dalam bidang pertanian.<ref>{{cite web|url=http://www.nigerianstat.gov.ng/pages/download/41|title=Labour Force Statistics, 2010|last=|first=|date=2010|website=|publisher=Nigerian Bureau of Statistics|language=en|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150424153316/http://www.nigerianstat.gov.ng/pages/download/41|archivedate=24 April 2015|accessdate=22 Jun 2015}}</ref> Hasil-hasil pertanian utama termasuk [[kacang]], [[jagung]], [[kelapa sawit]], [[minyak soya]] dan [[beras]].<ref name="Nigeria agriculture">{{cite web|url=http://www.nationsencyclopedia.com/Africa/Nigeria-AGRICULTURE.html|title=Agriculture – Nigeria – export, growth, area, crops, farming, sector|publisher=|accessdate=17 April 2015}}</ref> Masalah peningkatan jumlah penduduk negara yang mendadak menyebabkan Nigeria terpaksa mengimport hasil pertanian dari luar negara.<ref name="Nigeria agriculture" />

Nigeria terlibat secara aktif dalam pengeluaran minyak. Nigeria memiliki 159 buah [[medan minyak]] serta 1,481 buah telaga minyak dalam operasi.<ref name="NDES">''Environmental Resources Managers Ltd, Niger Delta Environmental Survey Final Report Phase I; Volume I: Environmental and Socio-Economic Characteristics (Lagos: Niger Delta Environmental Survey, September 1997)''</ref> Kerajaan mendapat 70% pendapatan daripada penjualan minyak. Bidang pelancongan di Nigeria banyak berdasarkan kegiatan acara disebabkan oleh kepelbagaian etnik di negara, dan [[ekopelancongan]].<ref name="suntra">{{cite news|url=http://www.sunnewsonline.com/webpages/features/travels/2004/mar/18/travels-mar18-01.htm|title=Nigeria: Gold mine waiting to be tapped|last=Archibong|first=Maurice|date=18 March 2004|accessdate=21 June 2007|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070426214225/http://www.sunnewsonline.com/webpages/features/travels/2004/mar/18/travels-mar18-01.htm|archivedate=26 April 2007|publisher=The Sun Publishing Ltd.|work=The Sun Online|url-status=dead}}</ref> Nigeria juga menjadi tumpuan identiti masyarakat [[Orang kulit berwarna|kulit hitam]] dan Afrika.<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=A0XNvklcqbwC&pg=PA53&dq=|title=Encyclopedia of Africa, Volume 2|author1=Anthony Appiah|author2=Henry Louis Gates|publisher=Oxford University Press|year=2010|isbn=978-0-19-533770-9|page=53}}</ref>

== Demografi ==
Nigeria dianggarkan memiliki 195,874,685 orang penduduk menurut [[Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu]] (PBB) pada 2018,{{UN_Population|ref}} dan dikatakan mengalami pertumbuhan penduduk yang pesat dan memiliki salah satu daripada [[kadar kelahiran|kadar-kadar kelahiran]] tertinggi dunia; kadar kelahiran ialah 35.2 per 1000 orang dan kadar kesuburan ialah 5.07 orang anak per wanita.<ref name="Cia 19" /> Jumlah penduduk sebegini menjadikan Nigeria sebagai negara dengan populasi ketujuh terbesar dunia.

Pada 1950, Nigeria dianggarkan hanya memiliki kira-kira 33 juta orang.<ref>{{cite web|last=Kent|first=Mary Mederios|author2=Carl Haub|title=The Demographic Divide: What It Is and Why It Matters|publisher=[[Population Reference Bureau]]|date=Disember 2005|url=http://www.prb.org/Articles/2005/TheDemographicDivideWhatItIsandWhyItMatters.aspx|accessdate=6 Jun 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110426083256/http://www.prb.org/Articles/2005/TheDemographicDivideWhatItIsandWhyItMatters.aspx|archive-date=26 April 2011|url-status=dead}}</ref> Populasi Nigeria meningkat sebanyak 57 juta orang dalam tempoh 1990 ke 2008, peningkatan 60% jumlah penduduk dalam masa kurang dari dua dekad.<ref name=IEApop2011>[http://www.iea.org/co2highlights/co2Highlights.XLS CO2 Emissions from Fuel Combustion] Population 1971–2008 IEA [http://iea.org/co2highlights/co2highlights.pdf pdf] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120106205757/http://iea.org/co2highlights/co2highlights.pdf |date=6 Januari 2012}} m/s. 83–85</ref> Jumlah penduduk negara dijangkakan bertambah mencecah 505 juta ke 1.03 bilion orang pada 2100.<ref>{{cite web |url=http://esa.un.org/unpd/wpp/unpp/Panel_profiles.htm |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110611141930/http://esa.un.org/unpd/wpp/unpp/Panel_profiles.htm|archivedate=11 Jun 2011|title=Population Division of the Department of Economic and Social Affairs of the United Nations Secretariat|publisher=UN|year=2010}}</ref>

=== Suku etnik ===
Nigeria memiliki lebih daripada 250 buah suku etnik dengan tiga etnik terbesar ialah suku [[Orang Hausa|Hausa]], [[Orang Yoruba|Yoruba]] dan [[Orang Igbo|Igbo]], bersama-sama merangkumi 70% jumlah penduduk negara.<ref name="NGeo">"Nigeria" dalam ''Geographica: The complete Atlas of the world'', Random House, 2002, {{ISBN|0-375-72037-5}}</ref>

=== Bahasa ===
Bahasa rasmi Nigeria ialah [[bahasa Inggeris]], dan digunakan dalam urusan-urusan rasmi seperti bidang pendidikan. Masyarakat Nigeria, lazimnya di kawasan Delta Niger,<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/?id=auI_WuBrWncC&pg=PA55|title=Multilingualism: A Nigerian Case Study|last=Adegbija|first=Efurosibina E.|publisher=Africa World Press|year=2003|isbn=978-1-59221-173-9|location=|page=55|pages=|language=en|accessdate=26 Disember 2008}}</ref> bertutur dalam sebuah [[bahasa pijin]] Inggeris, [[Bahasa Pijin Nigeria]].{{Pie chart|thumb=right|caption=Bilangan penduduk beranutan di Nigeria (est. 2018)<ref name="cia.gov">{{cite web
 |url=https://www.cia.gov
 |title=Africa :: Nigeria — The World Factbook - Central Intelligence Agency
 |date=2018
 |website=
 |quote=Total population: 214 million Religions: Muslim, 53.5%; Christian, 45.9%; Other, 0.6%}}</ref>|label1=[[Islam]]|value1=53.5|color1=Green|label2=[[Kristian]]|value2=45.9|color2=DodgerBlue|label3=Lain-lain/adat resam|value3=0.6|color3=White}}

=== Agama ===
Secara umumnya, agama Islam dan Kristian ialah agama utama di Nigeria dengan minoriti yang menganut agama tradisional Afrika serta agama-agama lain.

[[Islam|Agama Islam]] dianuti 50% atau 64,385,994 penduduk di mana [[Islam di Nigeria|masyarakat ini]] lazimnya berpegang kepada [[mazhab Maliki]] serta [[Mazhab Syafii|Syafii]]. Banyak dalam kalangan masyarakat Islam juga merupakan [[Kesufian|ahli sufi]] dengan [[Tarekat|tarekat-tarekat]] utama termasuk [[Qadiriyyah]], [[Tijaniyyah]] dan [[Mouride]]. Selebihnya menganuti [[Kristian|agama Kristian]] di mana 74% diperangkakan beraliran [[Protestan]], 25% beraliran [[Gereja Katolik|Katolik]] dan 1% beraliran mazhab-mazhab lain termasuk yang [[Kristian Ortodoks]].<ref name="features.pewforum.org">{{cite web|url=http://features.pewforum.org/global-christianity/population-number.php|title=Table: Christian Population in Numbers by Country &#124; Pew Research Center's Religion & Public Life Project|date=19 December 2011|publisher=Features.pewforum.org|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20120107133111/http://features.pewforum.org/global-christianity/population-number.php|archive-date=7 January 2012|accessdate=16 July 2014}}</ref>

=== Pendidikan ===
Pendidikan Nigeria diuruskan oleh [[Kementerian Pendidikan Nigeria]]. Selain itu, pengajian tinggi juga banyak dikawal oleh pihak kerajaan.

Pihak kerajaan Nigeria memberikan pendidikan percuma yang disokong oleh kerajaan, tetapi tidak mewajibkan pendidikan dalam mana-mana tahap. Kadar [[celik huruf]] di Nigeria ialah 68% dengan peratusan lelaki (75.7%) adalah lebih tinggi daripada peratusan perempuan (60.6%).<ref name="CP2006">{{cite web|title=Country Profile – Nigeria|publisher=[[Perpustakaan Kongres Amerika Syarikat]] – Bahagian Kajian Persekutuan|date=Julai 2008|url=http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Nigeria.pdf|accessdate=28 Mei 2011|language=en}}</ref>

Secara umumnya, sistem pendidikan Nigeria terdiri daripada enam tahun di sekolah rendah, enam tahun di sekolah menengah (tiga tahun di peringkat bawah dan atas masing-masing) dan beberapa tahun di peringkat tinggi.<ref name="CP2006" />

== Kebudayaan ==

=== Kesusasteraan ===
Sasterawan-sasterawan masyhur Nigeria termasuk [[Wole Soyinka]], pemenang [[Hadiah Nobel dalam Kesusasteraan]] pertama dari Afrika, dan [[Chinua Achebe]], penulis novel ''Things Fall Apart'' (1958) yang disifatkan sebagai novel terlaris dalam sejarah Afrika, dan diterjemahkan kepada lebih 40 bahasa.<ref>{{cite web|url=http://www.thestandard.com.hk/news_detail.asp?we_cat=16&art_id=63036&sid=18059567&con_type=3&d_str=&fc=10|title=An enduring classic|last=Thompson|first=Bob|date=14 Mac 2008|work=The Standard|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110604133635/http://www.thestandard.com.hk/news_detail.asp?we_cat=16&art_id=63036&sid=18059567&con_type=3&d_str=&fc=10|archivedate=4 Jun 2011|accessdate=7 Jun 2011}}</ref>

== Rujukan ==
{{Reflist}}

== Pautan luar ==
{{portal|Nigeria|Flag of Nigeria.svg|50}}

* {{Commonscat-inline}}
{{Afrika Barat}}
{{Topik Nigeria}}
{{Kesatuan Afrika}}
{{Afrika}}
{{OIC}}
{{Negara-negara Komanwel}}{{Kawalan kewibawaan}}
[[Kategori:Nigeria|*]]
[[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Inggeris]]
[[Kategori:Republik]]
[[Kategori:Republik persekutuan]]
[[Kategori:Negara di Afrika]]
[[Kategori:Anggota Pertubuhan Kerjasama Islam]]

Templat yang digunakan dalam laman ini:

Templat:Afrika (sunting)
Templat:Afrika Barat (sunting)
Templat:Bezakan (sunting)
Templat:Both (sunting)
Templat:Br (sunting)
Templat:Br separated entries (sunting)
Templat:Bulleted list (sunting)
Templat:Cite book (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Cite journal (sunting)
Templat:Cite news (sunting)
Templat:Cite web (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Color (sunting)
Templat:Commonscat-inline (sunting)
Templat:Country topics (sunting)
Templat:Distinguish (sunting)
Templat:Flatlist (sunting)
Templat:Greater color contrast ratio (sunting)
Templat:IPA audio link (sunting)
Templat:IPAc-en (sunting)
Templat:ISBN (sunting)
Templat:ISO 3166 code (sunting)
Templat:If empty (sunting)
Templat:If then show (sunting)
Templat:Increase (sunting)
Templat:Infobox (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Infobox Country (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Infobox country/imagetable (sunting)
Templat:Infobox country/multirow (sunting)
Templat:Infobox country/styles.css (sunting)
Templat:Kalau kosong (sunting)
Templat:Kawalan kewibawaan (sunting)
Templat:Kecil (sunting)
Templat:Kesatuan Afrika (sunting)
Templat:Komanwel (sunting)
Templat:Kosongkan (sunting)
Templat:Legend (sunting)
Templat:Legend/styles.css (sunting)
Templat:Lower (sunting)
Templat:Main other (sunting)
Templat:Naik (sunting)
Templat:Navbox (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Negara-negara Komanwel (sunting)
Templat:Nobold (sunting)
Templat:Nowrap (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Nowrap begin (sunting)
Templat:Nowrap end (sunting)
Templat:OIC (sunting)
Templat:Petunjuk (sunting)
Templat:Pie chart (sunting)
Templat:Pie chart/slice (sunting)
Templat:Portal (sunting)
Templat:Reflist (sunting)
Templat:Reflist/styles.css (sunting)
Templat:Sister-inline (sunting)
Templat:Small (sunting)
Templat:Smallsup (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Template other (sunting)
Templat:Topik Nigeria (sunting)
Templat:Topik negara (sunting)
Templat:UN Population (sunting)
Templat:Unbulleted list (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Utama (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Webarchive (sunting)
Templat:Yesno (sunting)
Templat:Yesno-no (sunting)
Templat:· (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:·w (sunting)
Templat:·wrap (sunting)
Portal:Nigeria (sunting)
Modul:Arguments (sunting)
Modul:Authority control (lihat sumber) (dilindungi separa)
Modul:Category handler (sunting)
Modul:Category handler/blacklist (sunting)
Modul:Category handler/config (sunting)
Modul:Category handler/data (sunting)
Modul:Category handler/shared (sunting)
Modul:Check for unknown parameters (sunting)
Modul:Check isxn (sunting)
Modul:Citation/CS1 (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/COinS (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Configuration (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Date validation (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Identifiers (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Utilities (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Whitelist (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/styles.css (sunting)
Modul:Color contrast (sunting)
Modul:Color contrast/colors (sunting)
Modul:Distinguish (sunting)
Modul:EditAtWikidata (sunting)
Modul:Format link (sunting)
Modul:Hatnote (sunting)
Modul:Hatnote/styles.css (lihat sumber) (dilindungi separa)
Modul:Hatnote list (sunting)
Modul:I18n (sunting)
Modul:IPAc-en (sunting)
Modul:IPAc-en/data (sunting)
Modul:IPAc-en/phonemes (sunting)
Modul:IPAc-en/pronunciation (sunting)
Modul:ISO 3166 (sunting)
Modul:ISO 3166/data/Negara (sunting)
Modul:If empty (sunting)
Modul:Infobox (sunting)
Modul:Infobox/styles.css (sunting)
Modul:InfoboxImage (sunting)
Modul:Labelled list hatnote (sunting)
Modul:List (sunting)
Modul:Namespace detect/config (sunting)
Modul:Namespace detect/data (sunting)
Modul:Navbar (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Navbar/configuration (sunting)
Modul:Navbar/styles.css (sunting)
Modul:Navbox (sunting)
Modul:No globals (sunting)
Modul:Nota topi senarai berlabel (sunting)
Modul:Portal (sunting)
Modul:Portal/images/n (sunting)
Modul:Portal/styles.css (sunting)
Modul:Redirect (sunting)
Modul:ResolveEntityId (sunting)
Modul:Separated entries (sunting)
Modul:TableTools (sunting)
Modul:Webarchive (sunting)
Modul:Webarchive/data (sunting)
Modul:WikidataIB (sunting)
Modul:WikidataIB/i18n (sunting)
Modul:WikidataIB/nolinks (sunting)
Modul:WikidataIB/titleformats (sunting)
Modul:Yesno (sunting)

Kembali ke Nigeria.

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/wiki/Nigeria"