Lihat sumber bagi Batu Bersurat Terengganu

Anda tidak mempunyai keizinan untuk menyunting laman ini, atas sebab berikut:

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

Sekatan dilakukan oleh ‪EPIC‬. Alasannya ialah Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Tarikh bermula sekatan: 08:48, 2 Julai 2024
Tarikh tamat sekatan: 08:48, 2 Julai 2025

Alamat IP anda terkini ialah 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.

Sila sertaian semua butiran di atas dalam sebarang pertanyaan yang anda buat. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.

Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Anda boleh melihat dan menyalin sumber bagi laman ini.

[[Fail:Pr Trengganu A.jpg|thumb|200px|Batu Bersurat Terengganu muka 1.]]
[[Fail:Pr Trengganu B.jpg|thumb|200px|Batu Bersurat Terengganu muka 2.]]
[[Fail:Pr Trengganu C.jpg|thumb|200px|Batu Bersurat Terengganu muka 3.]]
[[Fail:Pr Trengganu D.jpg|thumb|200px|Batu Bersurat Terengganu muka 4.]]

'''Batu Bersurat Terengganu''' yang dianggarkan telah berusia lebih kurang 700 tahun ini merupakan [[batu bersurat]] yang mempunyai ukiran yang paling tua dan [[tulisan Jawi]] pertama ditemui di [[Malaysia]]. Ia membuktikan Islam telah sampai ke [[Terengganu]] sebelum [[1326]]. Prasasti itu, bertarikh mungkin pada 702 H  bersamaan dengan 1303 Masihi, merupakan bukti terawal penulisan [[tulisan Jawi|Jawi]] di [[dunia Melayu]] [[Asia Tenggara]], Batu ini ditemui separuh tenggelam selepas banjir surut di tebing Sungai Tersat (Sungai Tara), Kampung Buluh di [[Kuala Berang]], [[Hulu Terengganu]] pada tahun 1887,<ref>http://museum.terengganu.gov.my/maxc2020/agensi/index_news.display.php?from=index&cid=43&nid=3574&fromfile=index.php{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> (ada berpendapat 1899)<ref>{{Cite web |url=http://www.visit-terengganu.net/memorial-batu-bersurat/ |title=salinan arkib |access-date=2013-06-11 |archive-date=2013-02-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130211063240/http://www.visit-terengganu.net/memorial-batu-bersurat/ |url-status=dead }}</ref>.

Menurut sidang mesyuarat Lembaga Penasihat Antarabangsa UNESCO yang berlangsung di Barbados pada tanggal 13 Julai 2009, batu bersurat yang berusia lebih 700 tahun ini telah disenaraikan sebagai barang purba bernilai tinggi dan sesuai untuk mendapat pengiktirafan Warisan Dunia UNESCO.<ref>[http://thestar.com.my/news/story.asp?file=/2009/12/3/nation/5226137&sec=nation Recognition for 700-year-old Batu Bersurat]</ref><ref>[http://www.unesco.org/new/en/communication-and-information/flagship-project-activities/memory-of-the-world/register/full-list-of-registered-heritage/registered-heritage-page-1/batu-bersurat-terengganu-inscribed-stone-of-terengganu/ Batu Bersurat Terengganu (Inscribed Stone of Terengganu)]</ref>

Fakta penemuan Batu Bersurat Terengganu bermula apabila saudagar Arab bernama [[Sayid Husin bin Ghulam al-Bokhari]] secara tidak sengaja menjumpai sebutir batu bersurat di tebing Sungai Tersat (Sungai Tara), Kampung Buluh di [[Kuala Berang]], [[Hulu Terengganu]] selepas berlakunya banjir. Ia dijumpai di bahagian tangga surau Kampung Buluh yang dijadikan alas membasuh kaki untuk naik ke tangga surau tersebut. Batu Bersurat Terengganu ini menjadi bukti dan teks pada batu mengesahkan agama [[Islam]] sudah bertapak dan menjadi anutan masyarakat dan pemerintah di Terengganu sejak sekian lama. Selain itu, Islam merupakan agama rasmi di [[Terengganu]].

== Sejarah ==
Pada tahun 1902, Batu ini dikatakan telah disedari oleh [[Saiyed Husin bin Ghulam Al Bukhari]] iaitu seorang ahli perniagaan. Saiyed Husin meminta Penghulu Ali dan orang kampung mengangkat dan meletakkannya di atas rakit untuk dibawa ke [[Kuala Terengganu]]. Sesampainya di Kuala Terengganu, batu ini telah dipersembahkan Ke bawah Duli Yang Maha Mulia [[Sultan Zainal Abidin III]] dan kemudian batu itu diletakkan di atas [[Bukit Puteri]].

Pada tahun 1922, Timbalan Penasihat Inggeris di [[Terengganu]] Encik H.S. Peterson meminta seorang jurufoto berbangsa [[Jepun]], N.Suzuki mengambil gambar batu bersurat ini dan dihantar kepada C.O. Blegden untuk dibuat pembacaan. Batu itu telah patah sebahagian di sebelah atasnya dan ditulis dalam [[bahasa Melayu]] dengan tulisan [[Jawi]] bertarikh [[702]] Hijrah.

Pada tahun 1923, batu ini dipinjamkan ke Muzium [[Singapura]] sehingga [[Muzium Negara]] di [[Kuala Lumpur]] siap dibina, batu bersurat tersebut telah dipulangkan ke [[Kuala Lumpur]] dari Muzium Raffles Singapura.

Pada 12 Februari 1987, Kerajaan Negeri Terengganu telah menulis surat kepada Jabatan Muzium menyatakan hasrat untuk mendapat kembali Batu Bersurat tersebut untuk dijadikan bahan pameran di [[Muzium Negeri Terengganu]]. Pada tahun 1991, Jemaah Menteri telah memutuskan supaya Batu Bersurat dipulangkan kepada Kerajaan Negeri Terengganu


== Tarikh tepat ==

Tarikh tepat bagi batu bersurat ini penuh perselisihan kerana terdapat dakwaan bahawa sisi kiri yang rendah, di mana tahun batu bersurat itu disebut pada baris ke-11, telah mengalami kerosakan. C. O. Blagden, orang pertama yang mentafsirkan batu bersurat ini, mempertikaikan ketepatan tarikh bulan [[Rejab]] 702 [[Anno hegirae|H]] atau 1303 M. Dalam sebuah rencana, beliau menyampaikan banyak kemungkinan tarikh antara bulan Februari – Mac 1303 M hingga Februari 1387 M dan menyimpulkan, berdasarkan alasan umum, beliau cenderung untuk bersandar kepada kemungkinan tarikh terkini.<ref>{{harvnb|Sayyid Qudratullah Fatimi|1963|p=61}}</ref>

Penarikhan [[Pengajian timur|orientalis]] lazim ini akhirnya ditolak oleh [[Syed Muhammad Naquib al-Attas]] melalui pelbagai kepintaran hujah logik, matematik, linguistik, budaya, falsafah dan mistik dan dengan membina semula bahagian batu yang hilang itu. Dalam ucapannya yang disiarkan oleh Muzium Negara Malaysia, Naquib menyatakan bahawa tarikh betul bagi batu bersurat itu ialah hari [[Jumaat]], 4 [[Rejab]] 702 [[Anno hegirae|H]], bersamaan dengan hari [[Jumaat]], 22 Februari 1303 M. Kenyataanya berdasarkan penjelasan berikut.<ref>{{harvnb|Syed Muhammad Naquib al-Attas|1970|pp=22–23}}</ref>

Tahun 702 H bermula pada 26 Ogos 1303 M. Hari itu ketika mana [[kalendar Gregory]] bermula iaitu [[kalendar Islam]] ialah hari [[Isnin]] (iaitu 1 Januari 1303 M ialah hari Isnin, dan 237 hari telah berlalu dalam tahun Gregory apabila tahun Islam bermula pada 1 [[Muharam]] (iaitu 26 Ogos 1302 M). [[Rejab]] merupakan bulan ketujuh dalam kalendar Islam dan lantaran tahun 702 H bermula pada bulan Ogos 1302 M, oleh itu ia berlaku pada bulan Februari 1303 M, yang mana tahun Gregory bermula pada hari [[Selasa]]. Mengingati bahawa tahun Gregory bermula pada hari Selasa, didapati bahawa hanya 4 Rejab, iaitu hari ke-181 dalam tahun Islam 702, mempersetujui pengiraan tarikh. Tambahan pula, tarikh 4 Rejab mengesahkan pengiraan kerana ia merupakan sebuah hari Jumaat Rejab, seperti mana yang disebut dalam batu bersurat itu.<ref>{{harvnb|Syed Muhammad Naquib al-Attas|1970|pp=22–23}}</ref>

== Kandungan ==
Isi teks batu bersurat ini mengenai undang-undang seorang raja. Catatan yang terkandung pada batu ini menyebut [[Islam]] sebagai [[agama rasmi]] dan menerangkan hukum-hukum [[Islam]] tentang maksiat dan segala kemungkaran. Catatan ini dipercayai sebagai bukti kedatangan agama Islam di Terengganu pada tahun 1303. Batu bersurat ini disimpan di Istana Sultan Terengganu sebelum dipindahkan ke [[Arkib Negara]] pada tahun 60-an.

{| class="wikitable" style="vertical-align:top; white-space:nowrap;"
! Teks Jawi Asal<ref>{{harvnb|Abdul Razak Salleh|2010|pp=11–15}}</ref><ref>{{harvnb|Aensi|2005|pp=3225–3234}}</ref><ref>{{harvnb|An Ismanto|2009}}</ref>
! Transkripsi Muzium Terengganu<ref>{{harvnb|UNESCO|2009|p=2}}</ref><ref>{{harvnb|Abdul Razak Salleh|2010|pp=11–15}}</ref>
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|'''Penampang depan'''
|-
|style="text-align: right;"|رسول الله دعں ىع اورح سىاىى مرٮک<br />اسا فدا دىوٮ ملىا راى ٮرى همٮا مںكهكں اكاما اسلام <br />دعں ٮٮر ٮحارا درما مرٮک مرٯسا ٮكى سكلںں همىا دىوٮ ملىا راى<br />دٮٮواكو اٮى ٯٮٮٮو أكاما رسول الله صلى الله علىه وسلم راحا<br />مٮدلٮكا ٮع ٮٮر ٮحارا سٮله دٮوٮ ملٮا راى ددالم<br />ٮهومى. ٯٮٮٮوں اٮٮو ٯرض فدا سكلںں راحا مںدا<br />لںكا اسلام مںورٮ سٮٮٮه دٮوٮ ملٮا راى دعں ںںر<br />ںحارا ںرںاحںكى ںںوا ٯٮٮٮوں اٮٮو مک ٮٮٮه سرى ٯادوكا<br />ںهں مدودوٯكى ںامرا اٮى دٮٮوا ٮرعكاٮو اد ٯرٮاما ادا<br />حمعه دںولں رحٮ دٮاهں سرطاں دسسںكلا<br />ںكںدا رسول الله ںله لالو ںوحه راںس دوا<br/>
|''[[Muhammad|RasululLah]] dengan yang arwah santabi mereka<br />Asa pada Dewata Mulia Raya beri hamba meneguhkan Agama [[Islam]].<br />Dengan benar bicara derma mereka bagi sekalian hamba Dewata Mulia Raya.<br />Di Benuaku ini penentu agama RasululLah sallalLahi wassalama raja.<br />Mandalika yang benar bicara sebelah Dewata Mulia Raya di dalam<br />Bumi penentuan itu fardhu pada sekalian Raja Manda<br />. Lika Islam menurut setitah Dewata Mulia Raya dengan benar.<br />Bicara berbajiki benua penentuan itu maka titah Seri Paduka.<br />Tuhan menduduki Tamra ini di Benua [[Terengganu]] adi pertama ada.<br />[[Jumaat]] di bulan [[Rejab|Rajab]] di tahun saratan disasanakala.<br />Baginda RasululLah telah lalu tujuh ratus dua.</i>
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|'''Penampang belakang'''
|-
|style="text-align: right;"|كلورک دںںوا حاوه..كں<br />داںع ںرںكں كامڡ…اورع ںرٯهوںع<br />حاعں معامںل..ک..هںلعكں امس<br />كلںما درما ںارع اورع...دںكا<br />حاعں معامںل ںوكل ںوٮ ٮماس<br />حكا امںل هںلعكں امس. كاںم درم ںارع<br />اورع ںرںوٮ ٮلاحارا لاكى لاكى ڡرمڡوں سںںںه<br />دںوٮ ملںا راى حک مردںكا ںوحن ڡالو<br />سراٮس راوىں. حک مردٮكا براسٮرى<br />اٮوا ڡرمڡواں ىرسوامى دٮاٮم هعک<br />ڡعكع دهمىالع دعں ىاٮو ماٮكں<br />حک اعكر...همٮالع حک اٮڡ مٮدلٮكا
|''Keluarga di Benua jauhkan<br />(Datang berikan. Keempat orang berpiutang.<br />Jangan mengambil … (a)mbil hilangkan [[emas]].<br />Kelima derma barang orang … (mar)dika.<br />Jangan mengambil (tugas buat) temasnya<br />Jika ia ambil hilangkan emas. Keenam derma barang<br />Orang berbuat [[zina|bala cara]] laki-laki perempuan satitah<br />Dewata Mulia Raya jika merdeka bujang palu.<br />Seratus  [[Hukuman merotan di Malaysia|ratun]] jika merdeka beristeri.<br />Atawa perempuan bersuami ditanam hinggakan<br />Pinggang dihambalang dengan batu matikan.<br />Jika inkar (bala cara) hambalang jika anak Mandalika …</i>
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|'''Penampang kanan'''
|-
|style="text-align: right;"|ںوحں داںداڽ سڡوله ںعه ںںكا جک اى<br />مںںرى ںوحں داںداڽ ںوحه ںاهل سڡاها<br />ںعه ںںكا حك ںںوا ںوحں داںداڽ لںما ںاهل<br />ںوحه ںاهل سڡاها ماسٯ ںںدارا حک اورع<br />مردںكا كںوحه درما ںارع ٯرمٯوں هںدٯ<br />ںںدا داٯٮ ںرسوامى حک ںرںواٮ ىالاحارا ںرںكں
|''Bujang dandanya sepuluh tengah tiga jika ia …<br />Menteri Bujang dandanya tujuh tahil se(paha …<br />Tengah tiga, jika tetua bujang dandanya lima (tahil …<br />Tujuh tahil sepaha masuk bendara. Jika O(rang) …<br />Merdeka. Ketujuh derma barang perempuan hendak …<br />Tiada dapat bersuami, jika ia berbuat balabicara …</i>
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|'''Penampang Kiri'''
|-
|style="text-align: right;"|ںںدا ںںر داںداڽ سںاهل سٯاها كسمںںلں درما<br />سرى ٯادوكا ںهں سںاٯا ںںدا هرںا داںداڽ<br />كسٯوله درما حک اںٯكو اںوا ٯماںںكو اںوا حوحوكو اںوا كلوركاكو اںوا اںٯ<br />ںمرا اںى سكال اںسى ںمرا اںى ںارع سںاٯا ںںدا مںورٮ ںمرا اںى لعںٮ دںوٮ ملںا راى<br />دحادںكں دںوٮ ملںا راى ںاكى ںع لعكر احارا ںمرا
|''… tiada benar dendanya setahil sepaha kesembilan derma.<br />. … Seri Paduka Tuhan (Tuan) siapa tiada harta dendanya<br />… Ke sepuluh derma jika anakku atawa pemainku atawa cucuku atawa keluarga ku atawa anak.<br />… tamra ini segala isi tamra ini barang siapa tiada menurut tamra ini laknat Dewata Mulia Raya.<br />… di jadikan Dewata Mulia Raya bagi yang langgar acara tamra ini.</i>
|-
|}

== Sistem Ejaan Jawi ==
Sistem ejaan yang digunakan dalam Batu Berurat Terengganu mempunyai persamaan dengan sistem ejaan Jawi moden (Ejaan Jawi Yang Disempurnakan) dalam beberapa perkataan:
* Penggunaan huruf ''[[ta marbutah]]'' ({{script|Arab|ة}}) dan ''[[Ta|ta maftuhah]]'' ({{script|Arab|ت}}) - bagi ejaan kini (EJYD), [[Dewan Bahasa dan Pustaka]] telah menetapkan bahawa bunyi /t/ dalam perkataan Melayu akan dilambangkan dalam tulisan Jawi dengan ''tāʼ maftūḥah'', manakala bunyi /t/ dalam beberapa kata nama tertentu, dipinjam daripada bahasa Arab dikekalkan ejaannya dengan ''tāʼ marbūṭah'', kecuali bagi kata nama umum yang telah diserap oleh dan biasa digunakan dalam bahasa Melayu seperti ''rakyat'' ( {{script|Arab|رعيت}} ), ''nikmat'' ( {{script|Arab|نعمت}} ), ''hikmat'' ( {{script|Arab|حکمت}} ) dan ''berkat'' ( {{script|Arab|برکت}} ). Sistem ini telah mantap dalam Batu Bersurat ini seperti jadual di bawah, di mana kata pinjaman bahasa Arab iaitu kata nama tertentu, ''Jumaat'' ({{script|Arab|جمعة}}) tidak diubah.<ref>{{harvnb|Aensi|2005|pp=3226–3227}}</ref>

{| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto;"
|-
! Batu Terengganu !! Kedudukan !! [[Tulisan Rumi]] !! EJYD ([[Dewan Bahasa dan Pustaka|DBP]])
|-
| {{script|Arab|مٮورٮ}} || Depan:7 || menurut || {{script|Arab|منوروت}}
|-
| {{script|Arab|ٮوٮ}} || Belakang:5 || buat || {{script|Arab|بوات}}
|-
| {{script|Arab|داٯٮ}} || Kanan:6 || dapat || {{script|Arab|داڤت}}
|-
| {{script|Arab|حمعه}} || Depan:10 || Jumaat || {{script|Arab|جمعة}}
|}
* Penggunaan huruf [[qaf]] ({{script|Arab|ق}}) pada [[suku kata]] terakhir - Dalam sistem ejaan Jawi kini, semua [[hentian glotis]] pada suku kata tertutup bagi kata jati Melayu dan beberapa kata pinjaman bahasa Arab dieja dengan huruf qaf, manakala bunyi konsonan /k/ pada suku kata tertutup kata pinjaman bahasa Inggeris dieja dengan huruf [[kaf]] ({{script|Arab|ک}}) seperti [[peniskalaan|abstrak]] ( {{script|Arab|ابسترک}} ), [[plastik]] ( {{script|Arab|ڤلستيک}} ) dan [[kek]] ( {{script|Arab|كيک}} ). Bagi kata pinjaman bahsa Arab, ejaan daripada bahasa sumbernya dikekalkan seperti [[Solat Isyak|isyak]] ( {{script|Arab|عشاء}} ), imsak ( {{script|Arab|امساک}} ), rujuk ( {{script|Arab|روجوع}} ) dan [[Penceraian dalam Islam|talak]] ( {{script|Arab|طلاق}} ). Beberapa hentian glotis pada suku kata terakhir dilambangkan dengan huruf qaf dalam Batu Bersurat itu, ditunjukkan dalam jadual berikut.<ref>{{harvnb|Aensi|2005|p=3227}}</ref>

{| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto;"
|-
! Batu Terengganu !! Kedudukan !! [[Tulisan Rumi]] !! EJYD ([[Dewan Bahasa dan Pustaka|DBP]])
|-
| {{script|Arab|اٮٯ}} || Belakang:12 || anak || {{script|Arab|انق}}
|-
| {{script|Arab|ماسٯ}} || Kanan:4 || masuk || {{script|Arab|ماسوق}}
|-
| {{script|Arab|هٮدٯ}} || Kanan:5 || hendak || {{script|Arab|هندق}}
|}
* Penggunaan huruf nya ({{script|Arab|ڽ}}) - Berdasarkan huruf konsonan yang terdapat pada Batu Bersurat Terengganu, terdapat bunyi konsonan dalam bahasa Melayu Klasik yang tidak terdapat dalam huruf bahasa Arab. Huruf-huruf sebegini termasuk ca ({{script|Arab|چ}}) dalam acara ( {{script|Arab|احارا}} ), nga ({{script|Arab|ڠ}}) dalam dengan ( {{script|Arab|دعں}} ), pa ({{script|Arab|ڤ}}) dalam pada ( {{script|Arab|فدا}} ), ga ({{script|Arab|ݢ}}) dalam pinggang ( {{script|Arab|ڡعكع}} ), dan nya ({{script|Arab|ڽ}}) dalam denda-nya ( {{script|Arab|داٮداڽ}} ). Walau bagaimanapun, ciri istimewa Batu Terengganu ialah penggunaan huruf nya. Ia ditulis dengan tiga titik di atasnya, membuatkannya huruf Jawi tertua diketahui.<ref>{{harvnb|Aensi|2005|p=3227}}</ref>

{| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto;"
|-
! Batu Terengganu !! Kedudukan !! [[Tulisan Rumi]] !! EJYD ([[Dewan Bahasa dan Pustaka|DBP]])
|-
| {{script|Arab|احارا}} || Kiri:5 || ''acara'' || {{script|Arab|اچارا}}
|-
| {{script|Arab|دعں}} || Depan:3 || ''dengan'' || {{script|Arab|دڠن}}
|-
| {{script|Arab|فدا}} || Depan:2 || ''pada'' || {{script|Arab|ڤد}}
|-
| {{script|Arab|ڡعكع}} || Belakang:11 || ''pinggang'' || {{script|Arab|ڤيڠݢڠ}}
|-
| {{script|Arab|داىداڽ}} || Kanan:1 || ''dendanya'' || {{script|Arab|دنداڽ}}
|}

== Rujukan ==
<references />

== Sumber bacaan ==
* H.S. Paterson (& C.O. Blagden), 'An early Malay Inscription from 14th-century Trengganu', ''Journ. Mal. Br.R.A.S.'', II, 1924, pp. 258-263.
* R.O. Winstedt, ''A History of Malaya'', revised ed. 1962, p. 40.
* J.G. de Casparis, ''Indonesian Paleography'', 1975, p. 70-71.

== Pautan luar ==
{{wikisource|oldwikisource:Batu Bersurat Terengganu|Batu Bersurat Terengganu}}
* [http://www.trglib.gov.my/jaringan/trg/batu_bersurat_trg.htm Batu Bersurat Terengganu] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070712225016/http://www.trglib.gov.my/jaringan/trg/batu_bersurat_trg.htm |date=2007-07-12 }}

== Bibliografi ==
* {{citation
 | author = Abdul Razak Salleh
 | title = Batu Bersurat Terengganu: Perspektif Matematik
 | publisher = Persatuan Sains Matematik Malaysia
 | year = 2010
 | url = http://math.upm.edu.my/dismath/paper/2010/MM%20v.32(1)2010_1_15.pdf
 | accessdate = 2015-11-19
 | archive-date = 2016-03-05
 | archive-url = https://web.archive.org/web/20160305012313/http://math.upm.edu.my/dismath/paper/2010/MM%20v.32(1)2010_1_15.pdf
 | url-status = dead
 }}
* {{citation
| author = Aensi
| title = The Jawi Writing System And Vocabulary Of The Earliest Legal Malay Inscription and Manuscripts
| journal = Journal of Applied Sciences Research
| volume = 8
| year = 2005
| issn = 1819-544X
| publisher = American - Eurasian Network for Scientific Information (AENSI)
| url = http://www.aensiweb.com/old/jasr/jasr/2012/3225-3234.pdf
| language = Inggeris
}}
* {{citation
 | author = An Ismanto
 | title = Terengganu Stone Tablet
 | year = 2009
 | publisher = Melayu Online
 | url = http://melayuonline.com/eng/history/dig/437/terengganu-stone-tablet
 | language = Inggeris
 | accessdate = 2015-11-19
 | archive-date = 2015-11-19
 | archive-url = https://web.archive.org/web/20151119202852/http://melayuonline.com/eng/history/dig/437/terengganu-stone-tablet
 | url-status = dead
 }}
* {{citation
 | last = Hooker
 | first = Virginia Matheson
 | title = A Short History of Malaysia: Linking East and West
 | publisher = Allen & Unwin
 | year = 2003
 | isbn = 978-186-4489-55-2
}}
* {{citation
 | author = Sayyid Qudratullah Fatimi
 | title = Islam comes to Malaysia
 | publisher = Malaysian Sociological Research Institute
 | year = 1963
}}
* {{citation
 | author=Shahrizal Mahpol
 | title=Penguasaan tulisan jawi di kalangan pelajar Melayu : suatu kajian khusus di UiTM cawangan Kelantan
 | url=http://digitaleprints.um.edu.my/895/
 | publisher=Digital Repository, [[Universiti Malaya]]
 | year=2002
 | accessdate=8 Julai 2012
 }}{{Pautan putus|date=Ogos 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* {{citation
 | author = Syed Muhammad Naquib al-Attas
 | authorlink = Syed Muhammad Naquib al-Attas
 | title = The correct date of the Trengganu inscription
 | publisher = [[Muzium Negara Malaysia]]
 | year =1970
 | asin = B0006EWWKG
}}
* {{citation
 | last = Teeuw
 | first = Andries
 | authorlink = A. Teeuw
 | title = The history of the Malay language. A preliminary survey
 | url = http://www.kitlv-journals.nl/index.php/btlv/article/viewFile/2295/3056
 | publisher = Royal Netherlands Institute of Southeast Asian and Caribbean Studies
 | year = 1959
 | accessdate = 17 Oktober 2012
}}
* {{citation
 | author = [[UNESCO]]
 | title = Memory of the World: Batu Bersurat Terengganu (Inscribed Stone of Terengganu)
 | year = 2009
 | url = http://www.unesco.org/new/fileadmin/MULTIMEDIA/HQ/CI/CI/pdf/mow/nomination_forms/Malaysia+Terengganu.pdf
}}
* {{citation
 | author = [[UNESCO]]
 | title = Memory of the World: Malaysia
 | year = 2001
 | url = http://www.unesco.org/new/en/communication-and-information/flagship-project-activities/memory-of-the-world/register/access-by-region-and-country/asia-and-the-pacific/malaysia/
}}
{{Islam di Malaysia}}
[[Kategori:Arkeologi Malaysia]]
[[Kategori:Sejarah Terengganu]]
[[Kategori:Islam di Malaysia]]
[[Kategori:Batu bersurat bahasa Melayu|Terengganu]]
[[Kategori:Tulisan Jawi]]

Templat yang digunakan dalam laman ini:

Templat:Category handler (sunting)
Templat:Citation (sunting)
Templat:Cite web (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Fix (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Fix/category (sunting)
Templat:Flagicon image (sunting)
Templat:Harvard citation no brackets (sunting)
Templat:Harvnb (sunting)
Templat:ISO 639 name (sunting)
Templat:Icon (sunting)
Templat:Ifsubst (sunting)
Templat:Ikon (sunting)
Templat:Islam di Malaysia (sunting)
Templat:Main other (sunting)
Templat:Nama ISO 639 (sunting)
Templat:Navbox (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Pautan putus (sunting)
Templat:Pengendali kategori (sunting)
Templat:Script (sunting)
Templat:Script/Arabic (sunting)
Templat:Script/styles.css (sunting)
Templat:Side box (sunting)
Templat:Sister project (sunting)
Templat:Webarchive (sunting)
Templat:Wikisource (sunting)
Modul:Arguments (sunting)
Modul:Category handler (sunting)
Modul:Category handler/blacklist (sunting)
Modul:Category handler/config (sunting)
Modul:Category handler/data (sunting)
Modul:Category handler/shared (sunting)
Modul:Citation/CS1 (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/COinS (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Configuration (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Date validation (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Identifiers (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Utilities (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Whitelist (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/styles.css (sunting)
Modul:ISO 639 name (sunting)
Modul:Language/data/ISO 639 override (sunting)
Modul:Namespace detect/config (sunting)
Modul:Namespace detect/data (sunting)
Modul:Navbar (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Navbar/configuration (sunting)
Modul:Navbar/styles.css (sunting)
Modul:Navbox (sunting)
Modul:No globals (sunting)
Modul:Side box (sunting)
Modul:Unsubst (sunting)
Modul:Webarchive (sunting)
Modul:Webarchive/data (sunting)
Modul:Yesno (sunting)

Kembali ke Batu Bersurat Terengganu.

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/wiki/Batu_Bersurat_Terengganu"