Монгол улсууд хуудасны эх кодыг харах

Дараах шалтгааны улмаас таньд энэ хуудсыг засварлах эрх байхгүй байна:
Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.
The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.
Start of block: 08:48, 2 Долоодугаар сар 2024
Expiry of block: 08:48, 2 Долоодугаар сар 2025
Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.
Асуултдаа дээрх бүх мэдээллийг оруулна уу. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.
Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.
Та энэ хуудасны эх сурвалжийг харах болон хуулж авах үйлдлийг хийх боломжтой:
Энэхүү жагсаалт нь [[монгол үндэстэн|Монгол]] улсуудын жагсаалт болно. 

==Эрт ба дундад зууны улсууд==
{| class="wikitable sortable"
|-
!style="width:17em"|Нэр
!style="width:7em"| Он
!style="width:10em"|Газар нутгийн хэмжээ
!style="width:1em"| Газрын зураг
!style="width:20em"| Нийслэл
!style="width:11em"|Хамарсан газар нутаг
|-
| Бида улс<ref>[[Инжинаш]] "Хөх судар"</ref>
| 
| 
| 
| 
|  {{flag|Монгол}}
|-
!colspan=10|Сяньюнь
|-
| [[Жоншань]]
| МЭӨ VI–МЭӨ 296 
| 
| 
| 
| {{flag|Хятад}}
|-
!colspan=10|Хүннүчүүдийн улс
|-
| [[Хүннү улс]]
| МЭӨ 209–<br>МЭ 93/МЭ 156?
|  4,030,000&nbsp;км<sup>2</sup><br>(МЭӨ 176)<ref>Claudio Cioffi-Revilla, J. Daniel Rogers, Steven P. Wilcox, & Jai Alterman, "Computing the Steppes: Data Analysis for Agent-Based Modeling of Polities in Inner Asia", Proceedings of the 104th Annual Meeting of the Amer. Pol. Sci. Assoc., Boston, Massachusetts, 8-р тал. 2008 оны 8-р сарын 28–31</ref>
| [[File:Hunnu Empire.jpg|90px]]
| [[Луут хот]] (Лунчэнь)<br>Орхон голын эрэг
| {{flag|Казахстан}}<br>{{flag|Монгол}}<br>{{flag|Орос}}<br>{{flag|Хятад}}
|-
| [[Юэбань]]
| 160–490
| 
|
| 
| {{flag|Казахстан}}
|-
|[[Түрүү Жао]]<br>(Хань Жао)
| 304–329
| 2,000,000&nbsp;км<sup>2</sup><br>( МЭ 316)<ref name="size">Rein Taagepera "Size and Duration of Empires: Growth-Decline Curves, 600 B.C. to 600 A.D.", Social Science History Vol. 3, 115-138 (1979)</ref>
| 
| Лиши (304-305)<br>Литин (305-308)<br>Пуцзы (308-309)<br>Пинлян (309-318)<br>Чанань (318-329)<br>Шангуи (329)
| {{flag|Хятад}}
|-
| Умард Лянь
|397–460
| 
| [[File:China400ce.png|90px]]
| Жанъе (397-412)<br>Гузань (412-439)<br>Гаочан (442-460)
| {{flag|Хятад}}
|-
| [[Ся (16 улс)|Хэлиан Ся]]
| 407–431
| 
| 
| Тонгван хот (418-427)<br>Шангуи (427-428)<br>Пинлян (428-430)
| {{flag|Хятад}}
|-
!colspan=10|Сяньбичүүдийн улс
|-
| [[Сяньби]]
| 93/156?–234
| 
| [[File:Mongolia III.jpg|90px]]
| [[Хангайн нуруу]]
|{{flag|Казахстан}}<br>{{flag|Монгол}}<br>{{flag|Орос}}<br>{{flag|Хятад}}
|-
| Өмнөд Лянь
| 397–414
| 
| [[File:Asia 400ad.jpg|90px]]
| Лианчуань (397-399)<br>Лэду (399, 402-406, 410-414)<br>Сипин (399-402)<br>Гузань (406-410)
| {{flag|Хятад}}
|-
| [[Баруун Цинь]]
| 385–431
| 
| 
| Юаньчуань (385-388, 400, 410-412)<br>Жинчэн (388-395)<br>Шичэн (395-400)<br>Танжяо (412)<br> Фухан (412-431)
| {{flag|Хятад}}
|-
|[[Түрүү Янь]]
| 337–370
| 
| 
| Шичэн (337-341)<br>Лунчэн (341-350)<br>Жи (350-357)<br>Ечэн (357-370)
| {{flag|Хятад}}
|-
| Баруун Янь
| 384–394
| 
| 
| Чанань (385-386)<br>Чжанцзы (386-394)
| {{flag|Хятад}}
|-
!colspan=10|[[Муюн]] сяньбичүүдийн улс
|-
| [[Хожуу Янь]]
| 384–409
| 
| [[File:Asia 400ad.jpg|90px]]
| Чжуншань (386-397)<br>Лунчэн (397-409)
| {{flag|Хятад}}
|-
| [[Тугухунь]]
| 284–672
| 
| [[File:Nirun, Tuyuhun, Yueban, Tuoba Wei.jpg|90px]]
| Фүки хот
| {{flag|Хятад}}
|-
!colspan=10|[[Тоба]] сяньбичүүдийн улс 
|-
| Дай улс
| 315–377
| 
| 
| Шэнлэ
| {{flag|Хятад}}
|-
| [[Тоба Вэй|Тоба улс]]<br>(Тоба Вэй, Умард Вэй)
| 386–535
| 2,000,000&nbsp;км<sup>2</sup><br>(450)<ref name="size"/>
| [[File:Nirun, Tuyuhun, Yueban, Tuoba Wei.jpg|90px]]
| Шэнлэ (386-398)<br>[[Датун|Пинчэн]] (398-493)<br>Лоян (493-534)<br>Чанань (534-535)
| {{flag|Хятад}}
|-
| [[Зүүн Вэй]]
|  534–550
| 1,000,000&nbsp;км<sup>2</sup><br>(550 AD)<ref name="size"/>
!rowspan=2| [[File:西魏･東魏･梁.PNG|90px]]
| Лоян (534)<br>Ечэн (534-550)
|  {{flag|Хятад}}
|-
| [[Баруун Вэй]]
| 535–557
| 1,300,000&nbsp;км<sup>2</sup><br>(МЭ 557)<ref name="size"/>
| Чанань
| {{flag|Хятад}}
|-
!colspan=10|[[Юйвэнь]]
|-
|[[Умард Жоу]]
| 557–581
| 1,500,000&nbsp;км<sup>2</sup><br>(МЭ 577)<ref name="size"/>
| [[File:Northern and Southern Dynasties 560 CE.png|90px]]
| Чанань
| {{flag|Хятад}}
|-
!colspan=10|Нирун
|-
| [[Нирун улс]]<ref>Монгол судлаачид Нируныг Сяньбийн үеэс зааглаж бичдэг ч зарим монгол эрдэмтэд Нируныг сяньби угсааны улсын тоонд оруулдаг</ref>
| 330–555
|4,000,000&nbsp;км<sup>2</sup><br>(405 AD)<ref name="size"/><ref name="empire">Jonathan M. Adams, Thomas D. Hall and Peter Turchin (2006). East-West Orientation of Historical Empires.Journal of World-Systems Research (University of Connecticut). 12 (no. 2): 219–229.</ref>
| [[File:Nirun, Tuyuhun, Yueban, Tuoba Wei.jpg|90px]]
| Мумо хот <br>Монгол, Орхон гол
|{{flag|Казахстан}}<br>{{flag|Монгол}}<br>{{flag|Орос}}<br>{{flag|Хятад}}
|-
!colspan=10|[[Кидан]]чуудын улс
|-
|[[Хидан Улс]]<br>(Ляо улс) 
| 907–1125
| 2,600,000&nbsp;км<sup>2</sup><br>(947)<ref name="empire"/><ref name="Taagepera">Rein Taagepera (September 1997). "Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia". International Studies Quarterly 41 (3): 475–504.</ref><br>4,000,000&nbsp;км<sup>2</sup><br>(1111)
| [[File:Mongolia XI.jpg|90px]]
| Шанцзин
| {{flag|Казахстан}}<br>{{flag|Монгол}}<br>{{flag|Орос}}<br>{{flag|Умард Солонгос}}<br>{{flag|Хятад}}
|-
|[[Дорнод Дань]] улс
| 926–936
| 
| 
| 
| {{flag|Хятад}}
|-
| Умард Ляо
| 1122–1123
| 
| 
| 
| {{flag|Хятад}}
|-
| [[Хар Хидан]]
| 1124/<br>1125–1221
| 2,500,000&nbsp;км<sup>2</sup><br>(1210)<ref name="empire"/>
| [[File:KaraKhitaiAD1200.png|90px]]
| Балгасун хот
|{{flag|Казахстан}}<br>{{flag|Киргиз}}<br>{{flag|Тажикистан}}<br>{{flag|Туркменистан}}<br>{{flag|Узбекистан}}<br>{{flag|Хятад}}
|-
| Зүүн Ляо
| 1211–1220
| 
| 
| 
| {{flag|Хятад}}
|-
| Ираны Керман улс
| 1220-иод он–1306
| 
| 
| 
| {{flag|Иран}}
|-
!colspan=10|[[Татаби]] (Кумоси)
|-
| Их Си
| 1123
| 
| 
| 
| {{flag|Хятад}}
|-
!colspan=10|[[Дундад зууны монгол аймгууд]]
|-
| [[Хамаг Монгол]]
| X зуун–1206
| 
!rowspan=5| [[File:Mongol Empire c.1207.png|90px]]
| 
| {{flag|Монгол}}<br>{{flag|Орос}}<br>{{flag|Хятад}}
|-
| [[Хэрэйд]]ийн ханлиг
| X зуун–1203
| 
| 
| {{flag|Монгол}}<br>{{flag|Хятад}}
|-
| [[Мэргид]]ийн ханлиг
| XI–XII зууны дунд үе<br>(XII зуунд дотоодын зөрчлөөс шалтгаалан бутарч аймгийн холбоо болсон бололтой)
| 
| 
| {{flag|Монгол}}<br>{{flag|Орос}}
|-
| [[Найман]]ы ханлиг
| 
| 
| 
| {{flag|Казахстан}}<br>{{flag|Монгол}}<br>{{flag|Орос}}<br>{{flag|Хятад}}
|-
| [[Татар]]ын ханлиг
| VI—X<br>(IX – XII зууны дунд үе?) XII зуунд үед дотоодын зөрчлөөс шалтгаалан бутарч аймгийн холбоо болсон бололтой
| 
| 
| {{flag|Монгол}}<br>{{flag|Хятад}}
|-
!colspan=10|[[image:Flag of the Mongol Empire.svg|40px]]  Их Монгол Улс
|-
| [[Их Монгол Улс]]
| 1206–1271<br>(1368)
| 33,000,000&nbsp;км<sup>2</sup><ref name="empire"/><ref>Morgan. The Mongols. p. 5.</ref>
| [[File:Mongol dominions.jpg|90px]]<br>[[Файл:MongolEmpireDivisions1300.png|90px]]
| [[Аваргын балгас|Аварга]] (1206–35)<br>[[Хархорин сум|Хархорум]] (1235–60)<br>[[Дайду|Даду]] (1260–1368)
|{{flag|Азербайжан}}<br>{{flag|Армен}}<br>{{flag|Афганистан}}<br>{{flag|Беларусь}}<br>{{flag|Болгар}}<br>{{flag|Вьетнам}}<br>{{flag|Гүрж}}<br>{{flag|Ирак}}<br>{{flag|Иран}}<br>{{flag|Казахстан}}<br>{{flag|Киргиз}}<br>{{flag|Лаос}}<br>{{flag|Литва}}<br>{{flag|Молдав}}<br>{{flag|Монгол}}<br>{{flag|Мьянмар}}<br>{{flag|Орос}}<br>{{flag|Пакистан}}<br>{{flag|Польш}}<br>{{flag|Румын}}<br>{{flag|Сири}}<br>{{flag|Өмнөд Солонгос}}<br>{{flag|Умард Солонгос}}<br>{{flag|Тажикистан}}<br>{{flag|Турк}}<br>{{flag|Туркменистан}}<br>{{flag|Узбекистан}}<br>{{flag|Украйн}}<br>{{flag|Хятад}}<br>{{flag|Энэтхэг}}
|-
| [[Юань Улс]]
| 1271-1368
| 14,000,000&nbsp;км<sup>2</sup><br>(1310)<ref name="Taagepera"/>
| [[Файл:Yuan Dynasty 1294.png|90px]]
| [[Ханбалиг]]<br>([[Бээжин]])
|{{Flag|Лаос}}<br>{{Flag|Монгол}}<br>{{Flag|Мьянмар}}<br>{{Flag|Орос}}<br>{{Flag|Өмнөд Солонгос}}<br>{{Flag|Умард Солонгос}}<br>{{Flag|Хятад}}<br>{{Flag|Энэтхэг}}
|-
!colspan=10| [[image:Flag of Golden Horde-2-.svg|40px]]  Алтан Ордны улс
|-
| [[Алтан Орд]]
| 1240–1502
| 6,000,000&nbsp;км<sup>2</sup><br>(1310)<ref name="empire"/>
| [[File:Золотая орда.jpg|90px]]
| [[Сарай (хот)|Сарай]] <br>[[Бат Сарай]] (1240-1260) <br>[[Бэрх Сарай]] (1260-1502)
|{{flag|Азербайжан}}<br>{{flag|Беларусь}}<br>{{flag|Болгар}}<br>{{flag|Гүрж}}<br>{{flag|Казахстан}}<br>{{flag|Молдав}}<br>{{flag|Орос}}<br>{{flag|Польш}}<br>{{flag|Румын}}<br>{{flag|Туркменистан}}<br>{{flag|Узбекистан}}<br>{{flag|Украйн}}
|-
| [[Их Орд]]
| 1466–1502
| 
| 
| 
| {{flag|Орос}}<br>{{flag|Казахстан}}
|-
!colspan=10| [[image:Flag of the Chagatai Khanate.svg|40px]]  Цагаадайн улс
|-
| [[Цагаадайн Улс]]<br>
| 1225–1340-иод он
| 3,500,000&nbsp;км<sup>2</sup><br>(1310)<ref name="empire"/><ref name="Taagepera"/>
| [[File:Chagatai Khanate map en.svg|90px]]
| [[Алмалык]]<br>[[Карши]] хот
|{{flag|Афганистан}}<br>{{flag|Казахстан}}<br>{{flag|Киргиз}}<br>{{flag|Пакистан}}<br>{{flag|Тажикистан}}<br>{{flag|Туркменистан}}<br>{{flag|Узбекистан}}<br>{{flag|Хятад}}<br>{{flag|Энэтхэг}}
|-
| [[Мавереннахр]]
| 1340-иод он–1370
| 
| 
| 
| {{flag|Киргиз}}<br>{{flag|Тажикистан}}<br>{{flag|Узбекистан}}
|-
| [[Моголистан]]
| 1340–1462
| 
!rowspan=2|[[File:Mongolia XVI.png|90px]]
| 
| {{flag|Хятад}}
|-
| [[Хар Дэлийн Хант Улс]] 
| 1383–1513
| 
| 
| {{flag|Хятад}} (Хамил)
|-
!colspan=10|[[image:Flag of the Ilkhanate.svg|25px]] Ил хаант улс  
|-
|[[Ил Хаант Улс]]
| 1256–1335
| 3,750,000&nbsp;км<sup>2</sup><br>(1310)<ref name="empire"/><ref name="Taagepera"/>
| [[File:Ilkhanate in 1256–1353.PNG|90px]]
| Мераге (1256–1265)<br>Тебриз (1265–1306)<br>[[Солтаниех]] (1306–1335)
|{{flag|Азербайжан}}<br>{{flag|Армен}}<br>{{flag|Афганистан}}<br>{{flag|Гүрж}}<br>{{flag|Ирак}}<br>{{flag|Иран}}<br>{{flag|Орос}}<br>{{flag|Пакистан}}<br>{{flag|Тажикистан}}<br>{{flag|Турк}}<br>{{flag|Туркменистан}}<br>{{flag|Сири}}
|-
| [[Чобаны улс]]
| 1335–1357
|
!rowspan=3|[[File:IranaftertheIlkhanate.png|90px]]
| [[Тебриз]]
| {{flag|Иран}}
|-
| [[Инжуйн улс]]
|  1335–1357
| 
| [[Багдад]] (1411 хүртэл)<br> [[Басра]] (1411-1432)
| {{flag|Ирак}}<br>{{flag|Иран}}
|-
|[[Жалайрын улс]]
|  1335–1432
| 
| Багдад (1411 хүртэл)<br> Басра (1411-1432)
| {{flag|Ирак}}<br>{{flag|��ран}}
|-
| [[Аргуны улс]]
| 1479?–1599?
| 
| 
| 
| {{flag|Афганистан}}<br>{{flag|Пакистан}}
|-
!colspan=10| [[Дөчин Дөрвөн хоёрын Монгол Улс]]
|-
| [[Зургаан түмэн|Дөчин Монгол Улс]] 
| 1368–1635
| 5,000,000&nbsp;км<sup>2</sup><br>(1550)<ref name="Taagepera"/>
| [[File:Mongolia XVI.png|90px]]
| [[Шанду]] (1368–69)<br>[[Инчан]] (1369–70)<br>[[Хархорум]] (1371–88)
| 
{{flag|Казахстан}}<br>{{flag|Монгол}}<br>{{flag|Орос}}<br>{{flag|Хятад}}
|-
| [[Халх]]ын ханлиг<br>(Түшээт, Засагт, Сэцэн, Алтан хан) 
| XVI зууны сүүлчээс XVII зууны сүүл үе
| 
| [[File:Mongolia XVII.png|90px]]
| Ар Монголд
| {{flag|Монгол}}<br>{{flag|Орос}}
|-
|[[Дөрвөн Ойрад]]
| 1399–1634
|1,000,000&nbsp;км<sup>2</sup><br>(XV - XVI зуун)<ref>[[Казахстан]]ы [[Алматы муж|Алматы]], [[Зүүн Казахстан]] мужуудын зүүн хэсгийг оролцуулан. 14-р зууны сүүлд [[Зүүн Казахстан]] мужийн зүүн хэсгийг хянаж байсан ч зарим үед [[Казахын Хант Улс]] (1465–1847), [[Сибирийн ханлиг]]т шахагдан зүүн тийш ухарч байв. Гэвч [[Эрчис]] мөрний зүүн эрэг, [[Зайсан нуур]] орчмын нутгийг байнга хяналтандаа байлгасаар байжээ. 16-р зууны эхэн үед [[Казахын цав толгод]]ийн нилээд хэсгийг эзэлсэн ч удалгүй алдсан байна. Энэ үед газар нутаг нь сая гаруй км² болжээ. 16-р зууны сүүл мөн 1603 онд [[Хотгойд]]ын Алтан ханы хүчтэй довтолгоонд өртөн Монголоос шахагдан гарснаар газар нутаг нь багассан ч Орост цохигдон унасан Сибирийн ханлигийн нутгийн нилээд хэсэг мөн [[Долоон ус|Долоон ус]]ыг эзэлжээ. Алтан хан 1623 онд ойрадуудад алагдсан байна.</ref> <br> ~1,600,000&nbsp;km<sup>2</sup><br>(XVII зууны эх)<ref>Долоон усыг бүхэлд нь цөөн хэдэн жил захирсаны дараа Казахын ханлигт эргээд алдаж багахан хэсэг нь урьдын адил ойрадын захиргаанд үлджээ.</ref>
| [[File:Mongolia XVI.png|90px]]
| 
| {{flag|Казахстан}}<br>{{flag|Монгол}}<br>{{flag|Орос}}<br>{{flag|Хятад}}
|-
| [[Зүүнгар]]
| 1634–1758
| ~ 3,500,000 — 4,000,000&nbsp;км<sup>2</sup> 
!rowspan=3|[[File:Mongolia XVII.png|90px]]
| [[Хулж]]
| {{flag|Казахстан}}<br>{{flag|Киргиз}}<br>{{flag|Монгол}}<br>{{flag|Орос}}<br>{{flag|Хятад}}
|-
| [[Хошуудын хант улс|Хошууд]]
| 1642?–1717
| ~1,400,000&nbsp;km<sup>2</sup>
| 
| {{flag|Хятад}}
|-
| [[Халимагийн хант улс|Халимаг]]
| 1630–1771
| 
|
| {{flag|Казахстан}}<br>{{flag|Орос}}
|}

==Орчин үеийн улсууд==
{| class="wikitable"
|- bgcolor="#ececec" align="center"
!| Нэр ||Он || Газар нутгийн хэмжээ ||Газрын зураг|| Нийслэл || Хамарсан газар нутаг
|-
| [[Буряад-Монгол Улас]] 
| 1917–1920<ref>{{Cite web |url=http://irkdacan.ru/?rubr=3&doc=73 |title=Бидия Дандарон |access-date=2014-05-26 |archive-date=2016-02-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160206093258/http://irkdacan.ru/?rubr=3&doc=73 |url-status=dead }}</ref><ref>[http://dazan.spb.ru/buddhism/dictionary/?word=163 Балагатское движение]</ref><ref>[http://cheloveknauka.com/teokraticheskoe-dvizhenie-v-horinskom-vedomstve-buryatii Теократическое движение в Хоринском ведомстве Бурятии :1919–1926 гг.]</ref><ref>{{Cite web |url=http://russiasib.ru/balagatskoe-dvizhenie/ |title=БАЛАГАТСКОЕ ДВИЖЕНИЕ |access-date=2014-05-26 |archive-date=2013-10-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131014082936/http://russiasib.ru/balagatskoe-dvizhenie/ |url-status=dead }}</ref>
| 
| [[Файл:Buryat-Mongolia.svg|90px]]
| [[Буриад|Буриадын]] [[Хэжэнгэ аймаг]]
| {{flag|Орос}} ([[image:Flag of Buryatia.svg|20px]] Буриад)
|-
| БН Ойрад-Халимаг Улс
| 1930
| 
| 
| 
| {{flag|Орос}} ({{flag|Халимаг}})
|-
| БН Өмнөд Монгол Улс
| 1945<ref>Даваасамбуугийн МӨРӨН "Бүгд Найрамдах Өвөр Монгол улсын учир"</ref>
| 
| 
| 
| [[Хятад]], [[Өвөр Монгол]]
|-
| [[image:Flag of Mongolia (1911-1921).svg|20px]] [[Олноо Өргөгдсөн Монгол Улс]] 
| 1911-1924
| 
| [[File:Mongolia 1915.jpg|90px]]
| Их Хүрээ<br>([[Улаанбаатар]])
| {{flag|Монгол}}<br>{{flag|Орос}}<br>{{flag|Хятад}}
|-
| [[image:Flag of the People's Republic of Mongolia (1945-1992).svg|20px]] [[Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улс|БНМАУ]] 
| 1924-1992
| 
| 
!rowspan=2|[[Улаанбаатар]]
| {{flag|Монгол}}<br>{{flag|Орос}}
|-
| [[image:Flag of Mongolia.svg|20px]] [[Монгол Улс]]
| 1992–одоо үе
| 1,564,115.75&nbsp;km<sup>2</sup>
| [[File:Un-mongolia.png|90px]]
| {{flag|Монгол}}
|}

==Автономит нутгууд==
===Орос дахь автономит нутгууд===
{| class="wikitable"
|- bgcolor="#ececec" align="center"
!| Нэр ||Он || Нийслэл ||Газар нутгийн хэмжээ|| Газрын зураг
|-
| [[Буриад-Монгол Улс]]
| 1917–1921
| [[Чита]]
| 
| 
|-
| [[Монгол-Буриадын Өөртөө Засах Муж]]
| 1922–1923
| 
| 
| 
|-
| [[Буриад-Монголын Өөртөө Засах Муж]]
| 1921–1923
| 
| 
| 
|-
| [[Зөвлөлт Социалист Бүгд Найрамдах Өөртөө Засах Буриад-Монгол Улс]]
| 1923–1958
!rowspan=3|[[Улаан-Үд]]
| 
| [[File:Buryat-Mongol ASSR in 1925.jpg|90px]]
|-
| [[Зөвлөлт Социалист Бүгд Найрамдах Өөртөө Засах Буриад Улс]]
| 1958–1992
| 
!rowspan=2|[[File:Russia - Buryat Republic (2008-01).svg|90px]]
|-
| [[Бүгд Найрамдах Буриад Улс]]
| 1992-одоо үе
| 351,300 km<sup>2</sup><br>
|-
|-
| [[Агийн Буриад-Монголын Үндэсний Тойрог]]
| 1937–1958
!rowspan=3|[[Агинское]]
| 
!rowspan=3|[[File:Russia - Agin-Buryat Autonomous Okrug (2008-01).svg|90px]]
|-
| [[Агийн Буриадын Үндэсний Тойрог]]
| 1958–1977
| 
|-
| [[Агийн Буриадын Өөртөө Засах Тойрог]]
| 1977–2008
|9,600<sup>2</sup><br>
|-
| [[Усть-Ордын Буриад-Монголын Өөртөө Засах Тойрог]]
| 1937–1958
!rowspan=3|[[Усть-Ордынский]]
| 
!rowspan=3|[[File:RussiaUst-OrdaBuryatia2007-07.svg|90px]]
|-
| [[Усть-Ордын Буриадын Үндэсний Тойрог]] 
| 1958–1978
| 
|-
| [[Усть-Ордын Буриадын Өөртөө Засах Тойрог]]
| 1978–2008
| 22,138<sup>2</sup><br>
|-
| [[Халимагийн Өөртөө Засах Муж]]
| 1920–1935<br>1957–1958
| [[Астрахань]] (1928 хүртэл)<br>[[Элст]]
| 
|
|-
|[[Зөвлөлт Социалист Бүгд Найрамдах Өөртөө Засах Халимаг Улс]]
| 1935–1943<br>1958–1990
!rowspan=4|[[Элст]]
| 
!rowspan=4|[[File:Russia - Republic of Kalmykia (2008-01).svg|90px]]
|-
| [[Зөвлөлт Социалист Бүгд Найрамдах Халимаг Улс]]
| 1990–1992
| 
|-
| Бүгд Найрамдах Халимаг Улс (Халимаг-Тангч)
| 1992–1994
| 
|-
| [[Бүгд Найрамдах Халимаг Улс]] 
| 1994–одоо үе
| 76,100 km<sup>2</sup><br>
|}

===Хятад дахь автономит нутгууд===
[[File:Atlas Mongolica East.png|thumb|Автономит нутгууд ]]

{| class="wikitable"
|- bgcolor="#ececec" align="center"
!| Нэр ||Он || Нийслэл ||Газар нутгийн хэмжээ|| Газрын зураг
|-
| [[Мэнзян]] улс
| 1936–1945
| [[Хаалган]]<br>(Жанчхүү)
| 
| [[File:Mengjiang.png|90px]]
|-
| [[Өвөр Монгол|Өвөр Монголын Өөртөө Засах Орон]]
| 1947–одоо үе
| [[Хөх хот]]
| 1,183,000 km<sup>2</sup><br>
| [[File:Inner Mongolia in China (+all claims hatched).svg|90px]]
|-
!colspan=10|[[Ганьсу]]
|-
| [[Сүбэй Монголын Автономит тойрог]]
| 
| 
|
|[[File:Location of Subei within Gansu (China).png|90px]]
|-
!colspan=10|[[Хэбэй]]
|-
| [[Вэйчаны Манж ба Монголын автономит тойрог]]
| 
| 
|
|
|-
!colspan=10|[[Хармөрөн]]
|-
|[[Дөрвөд Монголын автономит тойрог]]
| 
| 
|
|
|-
!colspan=10|[[Гирин]]
|-
|[[Өмнөд Горлосын автономит тойрог]]
| 
|
|
|
|-
!colspan=10|[[Ляонин]]
|-
|[[Харчин зүүн гарын Монгол автономит тойрог]]
| 
| 
|
|
|-
|[[Фушингийн Монгол автономит тойрог]]
| 
| 
|
|
|-
!colspan=10|[[Хөхнуур]]
|-
|[[Хайшигийн Монгол, Төвөдийн автономит тойрог]]
| 
| 
|
|[[File:Qinghai subdivisions - Haixi.svg|90px]]
|-
|Хэнаний Монгол автономит тойрог
| 
| 
|
|
|-
!colspan=10|[[Шинжаан]]
|-
|Баянголын Монгол автономит тойрог
| 
|Хорла
|462,700 km<sup>2</sup><br>
|[[File:China Xinjiang Bayingolin.svg|90px]]
|-
|Борталын Монгол автономит тойрог
| 
|Бортал
|
|[[File:China Xinjiang Bortala.svg|90px]]
|-
|Ховогсайрын Монгол автономит тойрог
| 
| [[Ховогсайр]]
|
|[[File:Location of Hoboksar within Xinjiang (China).png|90px]]
|}

== Эшлэл ==
{{reflist}}

==Мөн үзэх==
*[[Алтан ордны улсын хангууд]]
*[[Монгол овог аймгуудын жагсаалт]]
*[[Монгол хаад]]
*[[Монголын түүх]]
*[[Монголын түүхийн он дараалал]]

==Зураг==
<gallery>
Файл:Hunnu - Mongolian National Atlas 2009.jpeg|Хүннү
Файл:Hunnu.gif|Хүннү
Файл:Хүннү 5.jpg|Хүннү 
Файл:Hsiung-nu-Empire.png|Хүннү
Файл:Sumbe - Mongolian National Atlas 2009.jpeg|Сяньби
Файл:Sumbe.gif|Сяньби
|Xianbei Empire under Tanshihuai (141–181)
Файл:Nirun- Mongolian National Atlas 2009.jpeg|Нирун
Файл:Rouran500.png|Нирун улс c. 500
Файл:Nirun.jpg|Нирун
Файл:Asia 400ad.jpg|Өмнөд Лянь, Умард Лянь, Нирун, [[Тоба Вэй]], [[Тугухунь]],  [[Хожуу Янь]], ба [[Юэбань]], 400 он
Файл:Asia 500ad.jpg|Нирун, Тоба Вэй, Тугухунь, 500 он
Файл:East-Hem 565ad.jpg|Тугухунь, Умард Чжоу, [[Киданчууд]] ба Татабы, 565 AD
Файл:Kidan - Mongolian National Atlas 2009.jpeg|Кидан
Файл:Kidan.png|Кидан
Файл:KhitanAD1000.png|Кидан 1000 онд
|[[Хар Кидан]] 
Файл:Mongol dominions1.jpg|ИМУ-н хамгийн их өргөжин тэлсэн үе
Файл:Mongol 13.png|ИМУ
Файл:Mongol aimaguud 9-12-r zuun - Mongolian National Atlas 2009.jpeg|ИМУ 1207 оны үед
Файл:Mongol aimaguud 12-r zuun.jpeg|Монгол аймгууд 12-р зуун
Файл:Ih Mongol Uls.png|ИМУ
Файл:Asia 13th Century.pdf
Файл:Genghis khan empire at his death.png|ИМУ 1227 онд
Файл:XIII.gif
Файл:Mongolia 1500 AD.jpg|1500 он
Файл:Дөрвөн Ойрад, Хотгойдын Алтан улс, Казах, Сибирийн ханлиг.jpg|Дөрвөн Ойрад, [[Хотгойд]]ын Алтан улс
Файл:Oirad 16 zuun tugsgul.jpg|Дөрвөн Ойрад 16-р зууны төгсгөл
Файл:Oirad 17-r zuunii eh.jpg|Дөрвөн Ойрад 17-р зууны эх
Файл:Мин XVI-XVII зууны эх.jpg|Дөрвөн Ойрад, Монгол Улс, Өвөр Монголын хил XVI-XVII зууны эх
Файл:Монгол, Хятадын хил 1600 он.jpg|Монгол, Хятадын хил 1600 он
Файл:Монгол 17-р зуунд.jpg|17-р зуун
Файл:1648 он.jpg|1648 он
Файл:Mongol 17-r zuun.jpeg|17-р зуун
Файл:Zuungar 18-r zuun.jpg|Зүүнгар 18-р зууны эх
Файл:Zuungar.jpg|Зүүнгар
Файл:Zuungar 17.jpg|Зүүнгар 17-р зуунд
Файл:Zuungar 18.jpg|Зүүнгар 18-р зуунд
Файл:Зүүнгар.jpg|Зүүнгар
Файл:Төв Ази 16-17-р зууны дунд үе.jpg|Төв Ази 16-17-р зууны 1-р хагас
Файл:17-р зууны төгсгөл, 18-р зууны эх.jpg|17-р зууны төгсгөл, 18-р зууны эх
Файл:Төв Ази 18-р зуун.jpg|Төв Ази 18-р зуун
Файл:Halh, Uvur Mongol, Zuungar 1720-iod on - Gerelbadrakh.jpeg|1720-иод он
Файл:Zunghar Khanate at 1750.jpg|Зүүнгарын хил 1750 онд (хөх шугам) 
Файл:Renat map.jpg|1716-1733 онд Зүүнгарт байсан швед офицер Ж.Ренатын зураг
Файл:Kalmykia 1720.jpg|Швед цэргийн 1725 онд хийсэн Оросын газрын зургийн хэсэгт Зүүнгарын улсыг зуржээ.
Файл:Pays des calmoucs.gif|Гьюлам де Л'Исле-гийн (1675-1726) 1706 онд хийсэн "[[Тартар]]ийн газрын зураг" дээр Зүүнгарын хилийг зуржээ. Энэ зураг АНУ-н Конгрессийн номын санд хадгалагдаж байна.
Файл:1911-1919.jpg|[[Олноо Өргөгдсөн Монгол Улс]]
Файл:Mongolia 1911.jpg|Олноо Өргөгдсөн Монгол Улс
Файл:Olnoo urgugdsun Mongol uls.jpg|Олноо Өргөгдсөн Монгол Улс, монгол овгуудын тархалт
Файл:Mongolian map 1914. by Korostovets and Kotovich.1.jpg|Коростовец, Котвич нарын зураг, 1914 он.
Файл:Mongolia (orthographic projection).svg|Монгол Улс
Файл:Mongolia 1996 CIA map.jpg|Монгол Улс
</gallery>

[[Ангилал:Монголын түүх| ]]
[[Ангилал:Монголын түүхэн улс| ]]
Энэ хуудсанд ашиглагдсан үлгэрүүд:
Монгол улсууд-руу буцах.
"https://mn.wikipedia.org/wiki/Монгол_улсууд"-с авсан