Париски салон

Париски салон (француски: Salon de Paris) или скратено Салон (француски: Salon) — официјална уметничка изложба на Академијата за убави уметности во Париз кој започнал со изложби во 1667 година^[1]. Помеѓу 1748 и 1890 година, бил веројатно најголемиот годишен или биенален уметнички настан во западниот свет. Триесет и тројца сликари, девет вајари и единаесет гравери учествувале во Салонот од 1761 година ^[2]. Од 1881 година го води Француското друштво на уметници.

Во 1667 година, француската институција за покровителство на уметноста, Académie royale de peinture et de sculpture (оддел на Академијата за убави уметности), ја одржала првата полујавна уметничка изложба во Салон Каре. Првичниот фокус на Салонот била да ја прикаже работата на скоро дипломираните студенти на Школата за убави уметности, формирана во 1648 година од кардиналот Мазарен, францускиот премиер. Изложувањето во Парискиот салон било суштинско за успехот на секој уметник во Франција најмалку во следните 200 години. Изложба во Салонот означувала знак на кралска наклоност.

Во 1725 година, салонот се наоѓал во палатата Лувр, кога станал познат како Салон или Париски салон . Во 1737 година, изложбите од 18 август 1737 до 5 септември 1737 година во Големиот салон на Лувр ^[3] станале јавни. Тие прво се одржувале годишно, а потоа на секои две години во непарни години. Почнувале на празникот Св. Лудвик (25 август) и траеле неколку недели. Откога изложбите станале редовни и јавни, статусот на Салонот „никогаш не беше сериозно загрозен“ (Кроу, 1987). Во 1748 година било претставено жири составено од наградувани уметници. Оттогаш, влијанието на Салон е неспорно.

Салонот ги прикажувал сликите од подот до таванот и на секоја достапна педа простор. Бурното уметничко дело стана роб на многу други слики, вклучувајќи го и Салонот на Пјетро Антонио Мартини од 1785 година. Печатените каталози на Салоните се примарни документи за историчарите на уметност. Критичките описи на изложбите објавени во билтени го означуваат почетокот на модерната ликовна критика.

Француската револуција ја отворила изложбата и за странски уметници. Во 19 век, идејата за јавен салон се проширила во годишна изложба на ново сликарство и скулптура, спонзорирана од владата, што се одржува во големи комерцијални сали во кои била поканета публиката што купувала билети. Прегледот (vernissage) во пресрет на отворањето бил одличен социјален повод и момент што им дало тема на карикатуристите на весниците како што се Оноре Домје, Шарл Бодлер, Дени Дидро и други кои пишувале критики за салоните.

Револуцијата од 1848 година го либерализира Салонот. Бројот на одбиените дела е значително намален. Во 1849 година биле воведени медали.

Сè повеќе конзервативните и академските жирија не биле приемчиви за импресионистичките сликари^[4] чии дела обично биле отфрлани или слабо рангирани доколку биле прифатени. Салонот се спротивставил на оддалечувањето на импресионистите од традиционалните стилови на сликање. Во 1857 година^[5] жирито на Салонот отфрлил невообичаено голем број поднесени слики. Настанал немир, особено од редовните излагачи кои биле одбиени. За да докаже дека салоните се демократски, Наполеон III го основал Салонот на одбиените (Salon des Refusés), кој прикажувал избор на дела одбиени од Парискиот салон таа година. Салонот на одбиените бил отворен на 17 мај 1863 година, кога е родена авангардата. Импресионистите одржале самостојни изложби во 1874, 1876, 1877, 1879, 1880, 1881, 1882 и 1886 година.

Во 1881 година, владата го повлекла официјалното спонзорство на годишниот Салон, а група уметници го организирала Француското друштво за уметници да ја преземе одговорноста за претставата.

Во декември 1890 година, водачот на Француското друштво за уметници, Вилијам-Адолф Бугеро, ја претставил идејата Салонот да биде изложба на млади, сè уште ненаградувани уметници. Ернест Мејсоние, Пиви де Шаван, Огист Роден и други го отфрлиле овој предлог и се отцепиле. Тие го создале Националното друштво за убави уметности и своја изложба, која печатот веднаш ја нарекол Салон на Марс ^[6] или Салон на Националното друштво за убави уметности ^[7], а наскоро позната како Насионал.

Во 1903 година, како одговор на тоа колку уметниците ја чувствувале организацијата бирократска и конзервативна, група сликари и вајари предводени од Пјер-Огист Реноар и Огист Роден го организирале Есенскиот салон (Salon d'Automne).

• 
  Салонот во 1753 година
• 
  Салонот во 1767 година
• 
  Буржоазијата била скандализирана од изложените Венери во Салонот, 1864 година
• 
  Салонот во 1932 година, Гран пале, Париз

• J. J. Marquet de Vasselot: Répertoire des catalogues du musée du Louvre, 1793–1917
• Thomas Crow: Painters and Public Life in 18th Century Paris. Yale University Press 1987
• Patricia Mainardi: The End of the Salon: Art and the State in the Early Third Republic, Cambridge University Press, 1993.
• Fae Brauer, Rivals and Conspirators: The Paris Salons and the Modern Art Centre, Newcastle upon Tyne, Cambridge Scholars, 2013.
• Albert Boime, "The Salon des Refuses and the Evolution of Modern Art," Art Quarterly 32 (Winter 1969): 41 1-26
• Margo Bistis, "Bad Art: The Decline of Academic Art in the Caricatural Salon," International Journal of Comic Art 7, no.1 (Spring 2005); 126–148.

• Timeline of the Paris Salons Архивирано на 14 јуни 2020 г.
• Harriet Griffiths and Alister Mill, Database of Salon Artists, 1827-1850 (salonartists.org).