Вода на Марс

Речиси целата вода на Марс денес постои како мраз, иако постои и во мали количини како пареа во атмосферата.^[1] Она што се сметало дека е течна солена вода со мал волумен во плитката марсовска почва,^[2][3] може да претставува зрнца од течен песок и прашина.^[4] Единственото место каде што водениот мраз е видлив на површината е на севернополарниот мраз.^[5] Обилниот воден мраз е присутен и под постојаната ледена капа од јаглерод диоксид на јужниот пол на Марс и во плиткото подземје при поумерени услови.^[6][7][8] Повеќе од 5 милиони км ³ мраз се откриени на или во близина на површината на Марс, доволно за да ја покрие целата планета до длабочина од 35 метри.^[9] Уште повеќе мраз веројатно ќе биде заклучен во длабоката подземна површина.^[10]

На површината на Марс денес минливо може да се појави малку течна вода, но ограничена на траги од растворена влага од атмосферата и тенки слоеви, кои се предизвикувачки средини за познат живот.^[3][11][12] На површината на планетата не постојат големи стоечки тела на вода, бидејќи атмосферскиот притисок таму во просек изнесува само 610 паскали, бројка малку под притисокот на пареата на водата во нејзината тројна точка; под просечни услови на Марс, затоплувањето на водата на површината на Марс би го возвишило што значи директно преминување на водата од цврста во пареа; обратно, водата за ладење ќе се депонира што значи директно преминување од пареата во цврста агрегатна состојба. Пред околу 3.8 милијарди години, Марс можеби имал погуста атмосфера и повисоки температури на површината,^{[13][14][15][16]} дозволувајќи огромни количини на течна вода на површината,^{[17][18][19][20]} веројатно вклучувајќи голем океан ^{[21][22][23][24]} кој можеби покривал една третина од планетата.^[25][26][27] Водата, исто така, очигледно течела низ површината за кратки периоди во различни интервали неодамна во историјата на Марс.^[28][29][30] Еолида во кратерот Гејл, истражен од <i id="mwcg">роверот</i> Кјуриосити, се геолошки остатоци од античко слатководно езеро кое можело да биде гостопримливо опкружување за микробиолошки живот.^{[31][32][33][34]} Денешниот инвентар на вода на Марс може да се процени од слики од вселенски летала, техники на далечинско сензорирање (спектроскопски мерења,^[35][36] радар,^[37] итн.) и површински испитувања од слетувачи и ровери.^[38][39] Геолошките докази за минатите води вклучуваат огромни канали за излевање издлабени од поплави,^[40] древни мрежи на речните долини,^[41][42] делти,^[43] и езерски корита;^{[44][45][46][47]} и откривање на карпи и минерали на површината кои можеле да се формираат само во течна вода.^[48] Бројни геоморфни одлики укажуваат на присуство на мраз на земјата (вечен мраз) ^[49] и движење на мразот во ледниците, како во блиското минато ^{[50][51][52][53]} и сегашноста.^[54]

Иако површината на Марс била периодично влажна и можела да биде гостопримлива за микробиолошки живот пред милијарди години,^[55] сегашната средина на површината е сува и подзамрзната, веројатно претставувајќи непремостлива пречка за живите организми. Покрај тоа, на Марс му недостига густа атмосфера, озонска обвивка и магнетно поле, што овозможува сончевото и космичкото зрачење непречено да удира на површината. Штетните ефекти на јонизирачкото зрачење врз клеточната структура е уште еден од главните ограничувачки фактори за опстанокот на животот на површината.^[56][57] Затоа, најдобрите потенцијални локации за откривање живот на Марс може да бидат во подземните средини.^[58][59][60] На Марс се пронајдени големи количества подземен мраз; волуменот на откриена вода е еквивалентен на волуменот на водата во езерото Супериор. Во 2018 година, научниците објавиле откритие на подледничко езеро на Марс, 1.5 километри под јужната поларна ледена капа, со хоризонтален опсег од околу 20 километри, првото познато стабилно тело на течна вода на планетата.^[61][62]

Разбирањето на обемот и состојбата на водата на Марс е од витално значење за да се процени потенцијалот на планетата за засолниште на живот и за обезбедување употребливи ресурси за идно човечко истражување. Поради оваа причина, „Следете ја водата“ била научната тема на Програмата за истражување на Марс (МЕП) на НАСА во првата деценија на 21 век. Мисиите на НАСА и ЕСА, вклучително и Марс Одисеја 2001, Марс Експрес, Марс Истражувачки Роверс (МЕР), Орбитрален истражувач на Марс (МРО) и лендерот на <i id="mw2w">Марс Феникс</i>, дале информации за изобилството и дистрибуцијата на вода на Марс.^[63] Одисеја на Марс, Марс Експрес, Орбитралниот истражувач и лендерот Кјуриосити сè уште работат, а откритијата продолжуваат да се прават.

Во септември 2020 година, научниците го потврдиле постоењето на неколку големи морски езера под мразот во јужнополарниот регион на планетата Марс. Според еден од истражувачите, „Го идентификувавме истото водно тело [како што беше предложено претходно во прелиминарното првично откривање], но најдовме и три други водни тела...Тоа е сложен систем“.^[64][65] Во март 2021 година, истражувачите објавиле дека значителна количина на вода на древниот Марс останала на Марс, но, во најголем дел, најверојатно била заробена во карпите и кората на планетата со текот на годините.^{[66][67][68][69]}