Дела 1

Дела 1
← Јован 21 Дела 2 →
Тишендорфски факсимил од 1870 година од Дела 1,1-5 на латински јазик (лева колона) и на грчки (десна колона) во Лодовиот ракопис, напишано во 500 година од н.е..
Книга	Дела на светите апостоли
Категорија	црковна историја
Во Библијата	Нов завет
Ред. бр. во Библијата	5

Дела 1 — прва глава од Дела на светите апостоли во Новиот завет на христијанската Библија. Книгата што го содржи ова глава е анонимно, но ранохристијанска традиција потврдува дека Лука ја составил оваа книга, како и Евангелието според Лука.

Оригиналниот текст е напишан на грчки и е поделен на 26 стихови.

Некои рани ракописи што содржат текст од оваа глава се:

• Ватикански ракопис (325-350 година од н.е.)
• Синајски ракопис (330–360 година)
• Безин ракопис (околу 400 година)
• Александриски ракопис (400-440 година)
• Ефремов ракопис (околу 450 година; постојни стихови 3–26)
• Папирус 56 (5/6 век)
• Лодов ракопис (550 година)

• Бетанија
• Ерусалим
• Јудеја
• Маслинова Гора
• Самарија

Почетокот на книгата следи по почетна изјава во која се содржани името на примачот на пораката, Теофил и кратко потсетување за содржината на „поранешната порака“ (Евангелие според Лука) од истиот автор^[1].

¹ Првата книга, Теофиле, ја напишав за сѐ она што Исус го правеше и поучуваше, од почетокот,² па сѐ до денот кога се вознесе, от­ка­ко преку Светиот Дух им даде заповеди на апостолите што беше ги избрал. ³Ним по Своето страдање ��м се претстави жив, со многу верни докази, јавувајќи им се четириесет дни и зборувајќи им за царството Божјо^[2].

Во овој дел се забележува дека четириесет дена по воскресението, Исус им заповеда на учениците за време на оброкот да го чекаат доаѓањето на Светиот Дух, а потоа еден облак го одведува нагоре, а двајца кажуваат дека тој ќе се врати „на ист начин како што сте го виделе како оди во рајот“^[3].

[Исус вели]: Но ќе примите сила од Светиот Дух, Кој ќе слезе на вас и ќе Ми бидете сведоци во Ерусалим и во цела Јудеја и Са­марија, и сѐ до крајот на земјата^[4]

Пред да замине Исус, тој им дава на учениците задача да постапуваат како негови „сведоци“ на местата:

• Првите 7 глави поставени во Ерусалим
• Глава 8—11 го запишува ширењето на евангелието во околните области во Сирија-Палестина („Јудеја и Самарија“)
• Глава 13 па наваму по мисијата на Павле уште подалеку од местата^[5].

Бидејќи учениците чекаа послушно во горната просторија во Ерусалим за ветеното доаѓање на Светиот Дух, „Тие сите еднодушно беа постојано во молитва и молење заедно со некои жени“ (стих 14, се смета на Марија, мајката на Исус, и со браќата негови и некои жени^[5].

Во стихот 13 се наведени имињата на апостолите со некои разлики во споредба со Евангелието според Лука 6,14-16 (Матеј 10,1-4; Марко 3,13-19):

• Андреј е преместен од второто место на четвртото место по Јован
• Тома е преместен од осмото место на шестото место по Филип
• Јуда веќе не е наведен.

Пропустот на Јуда Искариот го мотивира наративот за неговата конечна судбина и повикот на Петар да ја најде неговата замена. Процесот започнува со барања за кандидат (стихови 21–22). Со ова, Петар го зајакнува идентитетот на групата и го извршува својот де факто авторитет во групата^[5].

Тие сите еднодушно беа постојано во молитва и молење заедно со некои жени и со Марија, мајката на Исус, и со браќата Негови.^[6]

• „Марија мајка на Исус“: е спомнато по име за прв пат во Лука-Дела од раскажувањето за новороденчиња во Лука 2.
• „Браќа“: или „браќа и сестри“, преведен од множина од грчкиот збор adelphoi, кој, во зависност од контекстот во употребата на Новиот завет, може да се однесува или на „браќа“ или на „браќа и сестри“ (исто така стих 1,15 во некои верзии).

И во тие дни Петар стана меѓу бра­ќата (а беа се собрале околу сто и дваесет души) и рече,^[7]

И така, еден од оние луѓе што беа со нас за сето време, откако дојде и си замина од нас Господ Исус, почнувајќи од крштавањето Јо­ва­но­во па до денот кога се вознесе од нас, треба да биде сведок со нас за Неговото воскресение.

И фрлија ждрепка за нив, и ждрепката падна на Матиј; и тој се вброи кон единаесетте апостоли.

• Глава 1 од Делата на светите апостоли Стандардна македонска библија со девтероканонски книги, 2006 г.
• Глава 1 од македонска аудиокнига „Делата на светите апостоли“ на YouTube