Преглед на кодот на Хаплогрупа А (Y-ДНК)

Немате дозвола за уредување на оваа страница, од следнава причина:
Вашата IP-адреса се наоѓа во опсег блокиран на сите Викимедиини викија.
Блокот го зададе ‪EPIC‬. Наведената причина гласи Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.
Почнува: 09:48, 2 јули 2024
Истекува: 09:48, 2 јули 2025
Вашата тековна IP-адреса е 206.189.44.186. Блокираниот опсег е 206.189.32.0/20.
Вклучете ги сите горенаведени поединости кога се обраќате. Ако сметате дека сте блокирани по грешка, дополнителни информации и напатствија ќе најдете во глобалното правило Без отворени застапници.
Во спротивно, за да поразговарате за блокот, поднесете барање за разгледување на Мета. Можете и да пишете во VRT-редицата на надзорниците на stewards@wikimedia.org, притоа вклучувајќи ги сите гореспоменати поединости.
Можете да го погледнете и копирате кодот на оваа страница.
{{Инфокутија Хаплогрупа
| name =A
| map =
| origin-date = 270,000 BP,<ref>equivalent to an estimate of the age of the [[human Y-MRCA]] (see there); including the A00 lineage, Karmin et al. (2015) and Trombetta et al. (2015) estimate ages of 254,000 and 291,000 ybp, respectively.</ref><ref name="bottleneck">{{cite journal | last1 = Karmin |display-authors=etal |year=2015 |title = A recent bottleneck of Y chromosome diversity coincides with a global change in culture |journal=[[Genome Research]] |volume =25 |issue = 4 |pages=459–66 |doi = 10.1101/gr.186684.114 | pmid=25770088 | pmc=4381518}} "we date the Y-chromosomal most recent common ancestor (MRCA) in Africa at 254 (95% CI 192–307) kya and detect a cluster of major non-African founder haplogroups in a narrow time interval at 47–52 kya, consistent with a rapid initial colonization model of Eurasia and Oceania after the out-of-Africa bottleneck. In contrast to demographic reconstructions based on mtDNA, we infer a second strong bottleneck in Y-chromosome lineages dating to the last 10 ky. We hypothesize that this bottleneck is caused by cultural changes affecting variance of reproductive success among males."</ref> 275,000 BP (303,000-241,000 BP),<ref name="Mendez2016">{{cite journal |last1 = Mendez |first1 = L. |display-authors=etal |year = 2016 | title = The Divergence of Neandertal and Modern Human Y Chromosomes |doi=10.1016/j.ajhg.2016.02.023 |journal = The American Journal of Human Genetics | volume = 98 |issue = 4 |pages = 728–34 |pmid=27058445 |pmc=4833433}}</ref><ref>{{cite journal |last1=Lipson |first1=Mark |last2=Ribot |first2=Isabelle |last3=Mallick |first3=Swapan |last4=Rohland |first4=Nadin |last5=Olalde |first5=Iñigo |last6=Adamski |first6=Nicole |last7=Broomandkhoshbacht |first7=Nasreen |last8=Lawson |first8=Ann Marie |last9=López |first9=Saioa |last10=Oppenheimer |first10=Jonas |last11=Stewardson |first11=Kristin |last12=Asombang |first12=Raymond Neba’ane |last13=Bocherens |first13=Hervé |last14=Bradman |first14=Neil |last15=Culleton |first15=Brendan J. |last16=Cornelissen |first16=Els |last17=Crevecoeur |first17=Isabelle |last18=de Maret |first18=Pierre |last19=Fomine |first19=Forka Leypey Mathew |last20=Lavachery |first20=Philippe |last21=Mindzie |first21=Christophe Mbida |last22=Orban |first22=Rosine |last23=Sawchuk |first23=Elizabeth |last24=Semal |first24=Patrick |last25=Thomas |first25=Mark G. |last26=Van Neer |first26=Wim |last27=Veeramah |first27=Krishna R. |last28=Kennett |first28=Douglas J. |last29=Patterson |first29=Nick |last30=Hellenthal |first30=Garrett |last31=Lalueza-Fox |first31=Carles |last32=MacEachern |first32=Scott |last33=Prendergast |first33=Mary E. |last34=Reich |first34=David |title=Ancient West African foragers in the context of African population history |journal=Nature |date=30 January 2020 |volume=577 |issue=7792 |pages=665–670 |doi=10.1038/s41586-020-1929-1 |pmid=31969706 |pmc=8386425 |bibcode=2020Natur.577..665L }}</ref> 291,000 BP<ref name="urlRegional Differences in the Accumulation of SNPs on the Male-Specific Portion of the Human Y Chromosome Replicate Autosomal Patterns: Implications for Genetic Dating">{{cite journal |title=Regional Differences in the Accumulation of SNPs on the Male-Specific Portion of the Human Y Chromosome Replicate Autosomal Patterns: Implications for Genetic Dating |journal= PLOS ONE|volume=10 |issue=7 |pages=e0134646 |doi=10.1371/journal.pone.0134646 |pmid=26226630 |pmc=4520482 |bibcode= 2015PLoSO..1034646T|year=2015 |last1=Trombetta |first1=Beniamino |last2=d'Atanasio |first2=Eugenia |last3=Massaia |first3=Andrea |last4=Myres |first4=Natalie M. |last5=Scozzari |first5=Rosaria |last6=Cruciani |first6=Fulvio |last7=Novelletto |first7=Andrea |doi-access= free}}</ref>
| TMRCA = 275,000 BP (поделени со други лоза)<ref>{{Cite web | url=https://yfull.com/tree/A00/ | title=A00 YTree}}</ref>
| origin-place = [[Северозападна Африка]], [[Централна Африка]]<ref>
According to Cruciani ''et al.'' 2011, the most basal lineages have been detected in [[West Africa|West]], [[Northwest Africa|Northwest]] and [[Central Africa]], suggesting plausibility for the Y-MRCA living in the general region of North-Central Africa".
In a sample of 2204 African Y-chromosomes, 8 chromosomes belonged to either haplogroup A1b or A1a. Haplogroup A1a was identified in two Moroccan Berbers, one Fulbe and one Tuareg people from Niger. Haplogroup A1b was identified in three Bakola pygmies from Southern Cameroon and one Algerian Berber.
{{cite journal|doi=10.1016/j.ajhg.2011.05.002|title=A Revised Root for the Human Y Chromosomal Phylogenetic Tree: The Origin of Patrilineal Diversity in Africa|year=2011|last1=Cruciani|first1=Fulvio|last2=Trombetta|first2=Beniamino|last3=Massaia|first3=Andrea|last4=Destro-Bisol|first4=Giovanni|last5=Sellitto|first5=Daniele|last6=Scozzari|first6=Rosaria|journal=The American Journal of Human Genetics|volume=88|issue=6|pages=814–8|pmid=21601174|pmc=3113241}}
Scozzari ''et al.'' (2012) agreed with a plausible placement in "the north-western quadrant of the African continent" for the emergence of the A1b haplogroup:
"the hypothesis of an origin in the north-western quadrant of the African continent for the A1b haplogroup, and, together with recent findings of ancient Y-lineages in central-western Africa, provide new evidence regarding the geographical origin of human MSY diversity". {{cite journal|author=Scozzari R |doi=10.1371/journal.pone.0049170|title=Molecular Dissection of the Basal Clades in the Human Y Chromosome Phylogenetic Tree|year=2012|editor1-last=Caramelli|editor1-first=David|journal=PLOS ONE|volume=7|issue=11|pages=e49170|pmid=23145109|pmc=3492319|bibcode=2012PLoSO...749170S|author2= Massaia A |author3= D'Atanasio E |author4= Myres NM |author5= Perego UA |display-authors=etal|doi-access=free}}</ref>
| ancestor =[[Y-хромозом Адам]] (A00-T)
| mutations =
| descendants = основни: [[Хаплогрупа A00|A00]] (AF6/L1284), [[Хаплогрупа A-L1085|A0-T]] <br /> (Подкладите од нив вклучуваат хаплогрупи A00a, A00b, A00c, [[Хаплогрупа A0|A0]], [[Хаплогрупа A1|A1]], [[Хаплогрупа A1a|A1a]], [[Хаплогрупа A1b|A1b]], [[Хаплогрупа A1b1|A1b1]] и [[Хаплогрупа BT|BT]].)
}}
'''Хаплогрупа А''' — [[хаплогрупа]] на [[ДНК]] на човечки [[Y хромозом|Y-хромозом]], која ги вклучува сите живи човечки Y хромозоми. Носителите на постојните подклади на хаплогрупата А се речиси исклучиво пронајдени во [[Африка]] (или помеѓу африканската дијаспора), за разлика од хаплогрупата БТ, чии носители учествувале во миграцијата надвор од Африка на раните современи луѓе. Познатите гранки на хаплогрупата А се '''A00''', '''A0''', '''A1a''' и '''A1b1'''; овие гранки се само многу далечно поврзани и не се поблиски поврзани една со друга отколку со хаплогрупата БТ.

== Потекло ==
[[Податотека:Simple_human_Y_chr_haplogroup_A_tree.png|мини|Дрво кое покажува врска помеѓу гранките на хаплогрупата А и хаплогрупата БТ]]
Иако постојат терминолошки предизвици да се дефинира како хаплогрупа, хаплогрупата А значи „основна хаплогрупа“ (т.е. на [[Човек|современите човечки популации]]); тој не е дефиниран со никаква мутација, туку се однесува на која било хаплогрупа која не потекнува од хаплогрупата BT; со други зборови, тој е дефиниран со отсуство на дефинирачка мутација на таа група (М91). Според оваа дефиниција, хаплогрупата А ги вклучува сите мутации што се случиле помеѓу најскорешниот заеднички предок на Y-хромозомот (проценета на околу 270 [[Година|киа]]) и мутацијата што ја дефинира хаплогрупата БТ (проценета на околу 140-150 киа),<ref>{{Наведено списание|date=April 2015|title=A recent bottleneck of Y chromosome diversity coincides with a global change in culture|journal=Genome Research|volume=25|issue=4|pages=459–466|doi=10.1101/gr.186684.114|pmc=4381518|pmid=25770088}}</ref> вклучувајќи ги сите постоечки подклади кои допрва треба да се откријат.

Носители на хаплогрупата А (т.е. отсуство на дефинирачка мутација на хаплогрупата БТ) биле пронајдени во областите населени со ловци-собирачи во Јужна Африка, особено кај народот Сан. Дополнително, најбазалната лоза на митохондријалната ДНК L0 се исто така во голема мера ограничени на народот Сан. Меѓутоа, лозата А од Јужна Африка се подклади на лозата А пронајдена во други делови на Африка, што укажува на тоа дека под-хаплогрупите А пристигнале во Јужна Африка од друго место.<ref name="batini_2011">{{Наведено списание|date=September 2011|title=Signatures of the preagricultural peopling processes in sub-Saharan Africa as revealed by the phylogeography of early Y chromosome lineages|journal=Mol. Biol. Evol.|volume=28|issue=9|pages=2603–13|doi=10.1093/molbev/msr089|pmid=21478374|doi-access=free|hdl-access=free}}</ref>

Двете најбазални лози на хаплогрупата А, А0 и А1 (пред објавувањето на откривањето на хаплогрупата А00 во 2013 година), биле откриени во Западна Африка, Северозападна Африка и Централна Африка. Круцијани и неговите соработници (2011) сугерираат дека овие лози можеби се појавиле некаде помеѓу Централна и Северозападна Африка.<ref name="Cruciani2011">{{Наведено списание|date=June 2011|title=A revised root for the human Y chromosomal phylogenetic tree: the origin of patrilineal diversity in Africa|journal=Am. J. Hum. Genet.|volume=88|issue=6|pages=814–8|doi=10.1016/j.ajhg.2011.05.002|pmc=3113241|pmid=21601174|ref={{harvid|Cruciani|2011}}}}</ref> Скоцари и неговите соработници (2012) исто така ја поддржале „хипотезата за потекло во северо-западниот квадрант на африканскиот континент за хаплогрупата A1b [т.е. A0]“.<ref name="Scozzari2012">{{Наведено списание|year=2012|title=Molecular dissection of the basal clades in the human Y chromosome phylogenetic tree|journal=PLOS ONE|volume=7|issue=11|pages=e49170|bibcode=2012PLoSO...749170S|doi=10.1371/journal.pone.0049170|pmc=3492319|pmid=23145109|doi-access=free}}</ref>

Хаплогрупата A1b1b2 била пронајдена помеѓу античките фосили ископани во заливот Балито во [[Квазулу-Натал]], [[Јужноафриканска Република|Јужна Африка]], кои се датирани околу 2149-1831 година БП (2/2; 100%).<ref name="Schlebusch2017">{{Наведено списание|last=Carina M. Schlebusch|displayauthors=etal|date=28 September 2017|title=Southern African ancient genomes estimate modern human divergence to 350,000 to 260,000 years ago|journal=Science|volume=358|issue=6363|pages=652–655|bibcode=2017Sci...358..652S|doi=10.1126/science.aao6266|pmid=28971970|doi-access=free}}</ref>

== Распространетост ==
Според дефиницијата за хаплогрупата А како „не- BT хаплогрупа“, таа е речиси целосно ограничена на [[Африка]], иако многу мал дел на носители се пријавени во [[Европа]] и [[Југозападна Азија|Западна Азија]].

Кладот ги постигнува сво��те највисоки современи честоти во популациите на [[Ловци собирачи|ловците-собирачи]] Бушмани во [[Јужна Африка (регион)|Јужна Африка]], проследено со многу Нилотички групи во [[Источна Африка]]. Сепак, најстарите под-клади на хаплогрупата А се наоѓаат исклучиво во [[Централна Африка|Централно]] - [[Магреб|Северозападна Африка]], каде што се верува дека потекнува таа (и по проширувањето на патрилинеарниот предок на современите луѓе). Проценките за нејзината временска длабочина варираат во голема мера, или блиску до 190 киа или блиску до 140 киа во одделни проучувања од 2013 година,<ref name="fran">{{Наведено списание|year=2013|title=Low-pass DNA sequencing of 1200 Sardinians reconstructs European Y-chromosome phylogeny|journal=Science|volume=341|issue=6145|pages=565–569|bibcode=2013Sci...341..565F|doi=10.1126/science.1237947|pmc=5500864|pmid=23908240}}</ref> и со вклучување на претходно непознатата хаплогрупа „А00“ до околу 270 киа во проучувања од 2015 година.<ref name="genome.cshlp.org">{{Наведено списание|last=Karmin|first=M.|last2=Saag|last3=Vicente|last4=Wilson Sayres|displayauthors=0|year=2015|title=A recent bottleneck of Y chromosome diversity coincides with a global change in culture|journal=Genome Research|volume=25|issue=4|pages=459–66|doi=10.1101/gr.186684.114|pmc=4381518|pmid=25770088}}</ref><ref name="pmid26226630">{{Наведено списание|last=Trombetta|first=B.|last2=D'Atanasio|last3=Massaia|last4=Myres|last5=Scozzari|last6=Cruciani|last7=Novelletto|displayauthors=0|year=2015|title=Regional Differences in the Accumulation of SNPs on the Male-Specific Portion of the Human Y Chromosome Replicate Autosomal Patterns: Implications for Genetic Dating|journal=PLOS ONE|volume=10|issue=7|pages=e0134646|bibcode=2015PLoSO..1034646T|doi=10.1371/journal.pone.0134646|pmc=4520482|pmid=26226630|doi-access=free}}</ref>
{{Population frequency|title=Хаплогрупа A|Region='''Африка'''|ref1=<ref name = "Wood2005" />|People1=Сан (Нам��ија)|Freq1=66|ref2=<ref name = "Wood2005" />|People2=[[Нама (народ)|Нама]] (Намбија)|Freq2=64|ref3=<ref name = "Hassan2008" />|People3=[[Динка (народ)|Динка]] (Судан)|Freq3=62|ref4=<ref name = "Hassan2008" />|People4=[[Шилук]] (Судан)|Freq4=53|ref5=<ref name = "Hassan2008" />|People5=[[Нуба (народ)|Нуба]] (Судан)|Freq5=46|ref6=<ref name = "Underhill2000" />|People6=[[Којсанци]]|Freq6=44|ref7=<ref name = "Cruciani2002" /><ref name = "Shen2004">{{cite journal |vauthors=Shen P, Lavi T, Kivisild T, etal |title=Reconstruction of patrilineages and matrilineages of Samaritans and other Israeli populations from Y-chromosome and mitochondrial DNA sequence variation |journal=Hum. Mutat. |volume=24 |issue=3 |pages=248–60 |date=September 2004 |pmid=15300852 |doi=10.1002/humu.20077|s2cid=1571356 }}</ref>|People7=[[Бета израел]]|Freq7=41|ref8=<ref name = "Wood2005" /><ref name = "Cruciani2002" />|People8=[[Кунг (народ)|Кунг]]/Секеле|Freq8=~40|ref9=<ref name = "Hassan2008" />|People9=[[Маба (народ)|Маба]] (Судан)|Freq9=35|ref10=<ref name = "Hassan2008" />|People10=[[Нуер (народ)|Нуер]] (Судан)|Freq10=33|ref11=<ref name = "Hassan2008" />|People11=[[Фур (народ)|Фур]] (Судан)|Freq11=31|ref12=<ref name = "Wood2005" />|People12=[[Масаи]] (Кенија)|Freq12=27|ref13=<ref name = "Cruciani2010">{{cite journal |vauthors=Cruciani F, Trombetta B, Sellitto D, etal |title=Human Y chromosome haplogroup R-V88: a paternal genetic record of early mid Holocene trans-Saharan connections and the spread of Chadic languages |journal=Eur. J. Hum. Genet. |volume=18 |issue=7 |pages=800–7 |date=July 2010 |pmid=20051990 |pmc=2987365 |doi=10.1038/ejhg.2009.231}}</ref>|People13=[[Нара (народ)|Нара]] (Еритреја)|Freq13=20|ref14=<ref name = "Hassan2008" />|People14=[[Масалити]] (Судан)|Freq14=19|ref15=<ref name = "Wood2005" /><ref name = "Semino2002" />|People15=[[Амхара (народ)|Амхара]] (Етиопија)|Freq15=~16|ref16=<ref name = "Underhill2000" />|People16=[[Етиопија|Етиопјанци]]|Freq16=14|ref17=<ref name="Luis2004" />|People17=[[Банту-народи|Банту]] (Кенија)|Freq17=14|ref18=<ref name = "Wood2005" />|People18=Мандара (Камерун)|Freq18=14|ref19=<ref name = "Hassan2008" />|People19=[[Хауса (народ)|Хауса]] (Судан)|Freq19=13|ref20=<ref name = "Cruciani2002" />|People20=[[Kxoe language|Khwe]] (Јужна Африка)|Freq20=12|ref21=<ref name = "Cruciani2002" />|People21=[[Фулани]] (Камерун)|Freq21=12|ref22=<ref name = "Wood2005" />|People22=[[Дамара (народ)|Дамари]] (Намбија)|Freq22=11|ref23=<ref name = "Semino2002" />|People23=[[Оромо (народ)|Оромо]] (Етиопија)|Freq23=10|ref24=<ref name = "Cruciani2010" />|People24=[[Кунама (народ)|Кунама]] (Еритреја)|Freq24=10|ref25=<ref name = "Wood2005" />|People25=[[Јужносемитски јазици|Јужно-семитски]] (Етиопија)|Freq25=10|ref26=<ref name="Luis2004" />|People26=[[Арапи]] (Египет)|Freq26=3}}
Кладот, исто така, е забележан на забележителни честоти кај одредено население во [[Етиопија]], како и некои пигмејски групи во Централна Африка, и поретки говорители на [[Нигер-конгоански јазици|Нигер-Конго]], кои во голема мера припаѓаат на кладата E1b1a. Хаплогрупата Е генерално се верува дека потекнува од североисточна Африка,<ref name="Abu-Amero2009">{{Наведено списание|year=2009|title=Saudi Arabian Y-Chromosome diversity and its relationship with nearby regions|journal=BMC Genet.|volume=10|pages=59|doi=10.1186/1471-2156-10-59|pmc=2759955|pmid=19772609|doi-access=free}}</ref> и подоцна била воведена во [[Западна Африка]] од каде што се проширила пред околу 5.000 години во Централна, Јужна и Југоисточна Африка со проширувањето на народот Банту.<ref name="International Society of Genetic Genealogy">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.isogg.org/tree/ISOGG_YDNATreeTrunk.html|title=Y-DNA Haplogroup Tree|last=International Society of Genetic Genealogy}}</ref><ref name="Berniell-Lee2009">{{Наведено списание|date=July 2009|title=Genetic and demographic implications of the Bantu expansion: insights from human paternal lineages|journal=Mol. Biol. Evol.|volume=26|issue=7|pages=1581–9|doi=10.1093/molbev/msp069|pmid=19369595|doi-access=free}}</ref> Според Вуд и неговите соработници (2005) и Роза и соработниците (2007), ваквите релативно неодамнешни движења на населението од Западна Африка ја смениле веќе постоечката популација Y хромозомска разновидност во Централна, Јужна и Југоисточна Африка, заменувајќи ги претходните хаплогрупи во овие области со веќе доминантните лози E1b1a. Трагите од жителите на предците, сепак, денес можат да се забележат во овие региони преку присуството на Y DNA хаплогрупите A-M91 и B-M60 кои се вообичаени кај одредени реликтни популации, како што се Мбути Пигмеите и Којсанци.<ref name="Wood2005">{{Наведено списание|date=July 2005|title=Contrasting patterns of Y chromosome and mtDNA variation in Africa: evidence for sex-biased demographic processes|journal=Eur. J. Hum. Genet.|volume=13|issue=7|pages=867–76|doi=10.1038/sj.ejhg.5201408|pmid=15856073|doi-access=free}}</ref><ref name="Rosa2007">{{Наведено списание|year=2007|title=Y-chromosomal diversity in the population of Guinea-Bissau: a multiethnic perspective|journal=BMC Evol. Biol.|volume=7|issue=1|pages=124|bibcode=2007BMCEE...7..124R|doi=10.1186/1471-2148-7-124|pmc=1976131|pmid=17662131|doi-access=free}}</ref><ref name="Underhill">{{Наведено списание|date=January 2001|title=The phylogeography of Y chromosome binary haplotypes and the origins of modern human populations|journal=Ann. Hum. Genet.|volume=65|issue=Pt 1|pages=43–62|doi=10.1046/j.1469-1809.2001.6510043.x|pmid=11415522|doi-access=free}}</ref>

Во композитен примерок од 3551 африкански мажи, Хаплогрупата А имала честота од 5,4%.<ref name="king">{{Наведено списание|date=March 2007|title=Africans in Yorkshire? The deepest-rooting clade of the Y phylogeny within an English genealogy|journal=Eur. J. Hum. Genet.|volume=15|issue=3|pages=288–93|doi=10.1038/sj.ejhg.5201771|pmc=2590664|pmid=17245408}}</ref> Највисоките честоти на хаплогрупата А се пријавени помеѓу Којсанците од Јужна Африка, Бета Израел и [[Нилосахарски јазици|Нило-Сахар]]<nowiki/>ските од Судан.

=== Северна Америка ===
1 Афроамериканец од Лакрос, САД, Мојсеј, Рамон, A00, A00-AF8

=== Африка ===

==== Северна Африка ====
Во Северна Африка, хаплогрупата А е главно отсутна. Неговата потклада А1 била забележана на честоти во трагови кај Мароканците.

===== Горен Нил =====
Хаплогрупата A3b2-M13 е честа кај [[Јужен Судан|Јужните Суданци]] (53%),<ref name="Hassan2008">28/53 (Dinka, Nuer, and Shilluk), {{Наведено списание|date=November 2008|title=Y-chromosome variation among Sudanese: restricted gene flow, concordance with language, geography, and history|journal=Am. J. Phys. Anthropol.|volume=137|issue=3|pages=316–23|doi=10.1002/ajpa.20876|pmid=18618658}}</ref> особено кај народот Динка (61,5%).<ref>16/26, Hassan et al. 2008</ref> Хаплогрупата A3b2-M13, исто така, е забележана во друг примерок од [[Судан|јужносуданско]] население со честота од 45% (18/40), вклучувајќи 1/40 A3b2a-M171.<ref name="Underhill2000">{{Наведено списание|date=November 2000|title=Y chromosome sequence variation and the history of human populations|journal=Nat. Genet.|volume=26|issue=3|pages=358–61|doi=10.1038/81685|pmid=11062480}}</ref>

Понатаму низводно околу долината на Нил, подкладата A3b2, исто така, е забележана на многу ниски честоти кај примерок од египетски мажи (3%).

==== Западна Африка ====
Осум машки единки од [[Гвинеја-Бисао]], две машки единки од [[Нигер]], еден маж од [[Мали]] и еден маж од [[Зелен ’Рт]] ја носеле хаплогрупата А1а.<ref name="Batini">{{Наведено списание|last=Batini|first=Chiara|displayauthors=etal|date=September 2011|title=Supplementary Data: Signatures of the Preagricultural Peopling Processes in Sub-Saharan Africa as Revealed by the Phylogeography of Early Y Chromosome Lineages|url=https://academic.oup.com/mbe/article/28/9/2603/1011779#supplementary-data|journal=Molecular Biology and Evolution|volume=28|issue=9|pages=2603–2613|doi=10.1093/molbev/msr089|issn=0737-4038|oclc=748733133|pmid=21478374|doi-access=free|hdl-access=free}}</ref>

==== Централна Африка ====
Хаплогрупата A3b2-M13 била забележана кај населението на северен Камерун (2/9 = 22% Тупури, 4/28 = 14% [[Mandarawa|Мандара]], 2/17 = 12% Фулани <ref name="Cruciani2002">{{Наведено списание|date=May 2002|title=A back migration from Asia to sub-Saharan Africa is supported by high-resolution analysis of human Y-chromosome haplotypes|journal=Am. J. Hum. Genet.|volume=70|issue=5|pages=1197–214|doi=10.1086/340257|pmc=447595|pmid=11910562}}</ref> ) и источна [[Демократска Република Конго|ДРК]] ( 2/9 = 22% Алур, 1/18 = 6% Хема, 1/47 = 2% Мбути).

Хаплогрупата A-M91 (xA1a-M31, A2-M6/M14/P3/P4, A3-M32) била забележана кај народот Бакола од јужен Камерун (3/33 = 9%).

Без тестирање за која било подклада, хаплогрупата A Y-DNA била забележана во примероци од неколку луѓе од [[Габон]], вклучувајќи 9% (3/33) од примерокот од Бака, 3% (1/36) од примерокот од [[Ndumu people|Ндуму]], 2 % (1/46) од примерок од Дума, 2% (1/57) од примерок од [[Nzebi people|Нзеби]] и 2% (1/60) од примерок од Цого.

==== Источна Африка ====

===== Африкански големи езера =====
Банту во Кенија (14%, Луис и неговите соработници 2004) и Ирак во Танзанија (3/43 = 7,0% (Луис и сор. 2004) до 1/6 = 17% (Најт и сор. 2003)).

===== Африкански рог =====
Хаплогрупата А се наоѓа на ниски до умерени честоти во Африканскиот рог. Кладот е забележан на највисоки честоти меѓу 41% од примерокот од Бета Израел, што се јавува кај 41% од еден примерок од оваа население (Круцијани и неговите соработници 2002). На друго место во регионот, хаплогрупата А е пријавена во 14,6% (7/48) од примерокот Амхара,<ref name="Semino2002">{{Наведено списание|date=January 2002|title=Ethiopians and Khoisan share the deepest clades of the human Y-chromosome phylogeny|journal=Am. J. Hum. Genet.|volume=70|issue=1|pages=265–8|doi=10.1086/338306|pmc=384897|pmid=11719903}}</ref> 10,3% (8/78) од примерокот Оромо, и 13,6% (12/88) од уште еден примерок од Етиопија.

==== Јужна Африка ====
Едно проучување од 2005 година ја открило хаплогрупата А во примероци од различни племиња кои зборуваат [[којсански јазици]] со честота која се движи од 10% до 70%. Оваа конкретна хаплогрупа не била пронајдена во примерок од Хаџабе од Танзанија, популација понекогаш предложена како остаток од по��улацијата на Којсанците од доцното камено време.

=== Азија ===
Во Азија, хаплогрупата А е забележана на ниски честоти во Мала Азија и Блискиот Исток меѓу Егејските Турци, Палестинците, Јорданците и Јеменците.<ref name="DiGiacomo2003">{{Наведено списание|date=September 2003|title=Clinal patterns of human Y chromosomal diversity in continental Italy and Greece are dominated by drift and founder effects|journal=Mol. Phylogenet. Evol.|volume=28|issue=3|pages=387–95|doi=10.1016/S1055-7903(03)00016-2|pmid=12927125}}</ref>

=== Европа ===
A3a2 (A-M13; порано A3b2), бил забележан на многу ниски честоти на некои медитерански острови. Без тестирање за која било подклада, хаплогрупата А била пронајдена во примерок од Грци од Митилини на егејскиот остров [[Лезбос]] <ref name="DiGiacomo2003"/> и во примероци од португалски од јужна Португалија, централна Португалија и [[Мадејра]].<ref name="Goncalves2005">{{Наведено списание|date=July 2005|title=Y-chromosome lineages from Portugal, Madeira and Açores record elements of Sephardim and Berber ancestry|journal=Ann. Hum. Genet.|volume=69|issue=Pt 4|pages=443–54|doi=10.1111/j.1529-8817.2005.00161.x|pmid=15996172|hdl-access=free}}</ref> Авторите на едно проучување објавиле дека откриле нешто што изгледа како хаплогрупа А во 3,1% (2/65) од примерокот [[Кипар]]ци,<ref name="Capelli2005">{{Наведено списание|date=March 2006|title=Population structure in the Mediterranean basin: a Y chromosome perspective|journal=Ann. Hum. Genet.|volume=70|issue=Pt 2|pages=207–25|doi=10.1111/j.1529-8817.2005.00224.x|pmid=16626331|hdl-access=free}}</ref> иако тие дефинитивно не ја исклучиле можноста дека било кој од овие поединци може да припаѓа на ретка подклада на хаплогрупата БТ, вклучувајќи ја и хаплогрупата КТ.

== Подклади ==

=== A00 (A00-AF6) ===
Мендез и неговите соработници (2013) најавиле откривање на дотогаш непозната хаплогрупа, за која ја предложиле ознаката „А00“.<ref name="Mendez13">{{Наведено списание|last=Mendez|first=Fernando L.|last2=Krahn|first2=Thomas|last3=Schrack|first3=Bonnie|last4=Krahn|first4=Astrid-Maria|last5=Veeramah|first5=Krishna R.|last6=Woerner|first6=August E.|last7=Fomine|first7=Forka Leypey Mathew|last8=Bradman|first8=Neil|last9=Thomas|first9=Mark G.|date=March 2013|title=An African American Paternal Lineage Adds an Extremely Ancient Root to the Human Y Chromosome Phylogenetic Tree|journal=The American Journal of Human Genetics|volume=92|issue=3|pages=454–459|doi=10.1016/j.ajhg.2013.02.002|pmc=3591855|pmid=23453668}}</ref> „''Генотипизацијата на примерок од ДНК што беше доставен до комерцијална установа за генетско тестирање покажа дека Y-хромозомот на оваа афроамериканска индивидуа ја носи состојбата на предците на сите познати SNP-и на Y хромозомите. За дополнително да се карактеризира оваа лоза, која ја нарековме A00'',<ref name="Mendez13"/> ''за предложена номенклатура)“; „Ја преименувавме базалната гранка во Cruciani et al. [2011] како A0 (претходно A1b) и се однесуваме на сегашната лоза како A00. За длабоки гранки откриени во иднина, предлагаме да се продолжи со номенклатурата A000 итн''." Има проценета старост од околу 275 киа, така што е приближно современ со познатиот изглед на најраните познати анатомски современи луѓе, како што е Џебел Ирхауд. A00 понекогаш е познат и како „Пери Y-хромозом“ (или едноставно „Пери Y“). Оваа претходно непозната хаплогрупа била откриена во 2012 година во Y хромозомот на [[Афроамериканци|Афроамериканец]] кој ја доставил својата ДНК за комерцијална генеалошка анализа.<ref>Albert Perry, a [[Slavery in the US|slave]] born in the United States between ca.</ref> Последователното откривање на други мажјаци кои припаѓаат на А00 довело до рекласификација на Пери Yкако '''A00a''' (A-L1149).

Истражувачите подоцна откриле дека А00 го поседувале 11 Мбо мажи од Западен Камерун (Банту) (од примерок од 174 (6,32%).<ref>Mendez et al. (2013), p. 455.</ref> Последователните истражувања сугерирале дека вкупната стапка на A00 била уште поголема кај Мбо, т.е. 9,3% (8 од 86) подоцна било откриено дека паѓа во рамките на '''A00b''' (A-A4987).

Понатамошните истражувања во 2015 година покажале дека современото население со најголема концентрација на A00 е Бангва, група која зборува јемба јазик од Камерун: 27 од 67 (40,3%) примероци биле позитивни за A00a (L1149). Еден поединец од Бангва не се вклопувал ниту во A00a ниту во A00b.<ref>Which of Cameroon's peoples have members of haplogroup A00?</ref>

Генетичарите секвенционирале податоци од ДНК ширум геномот од четири лица закопани на местото Шум Лака во Камерун помеѓу 8000-3000 години, кои биле генетски најмногу слични на пигмеите Мбути. Еден поединец ја носи длабоко дивергентната хромозомска Y хромозомска хаплогрупа A00.<ref>''Lipson Mark'' et al. Ancient Human DNA from Shum Laka (Cameroon) in the Context of African Population History // SAA 2019</ref>

=== A0 (A-V148) ===
Имињата на хаплогрупите „A-V148“ и „A-CTS2809/L991“ се однесуваат на истата хаплогрупа.

А0 се наоѓа единствено во Бакола Пигмеите (Јужен [[Камерун]]) со 8,3% и [[Бербери]]те од [[Алжир]] со 1,5%. Исто така пронајден во [[Гана]]. 

=== A1a (A-M31) ===
Подкладата A1a (M31) била пронајдена во приближно 2,8% (8/282) од вкупно седум примероци од различни етнички групи во [[Гвинеја-Бисао]], особено кај Папел-Манкан-(5/64 = 7,8%). Во едно претходно проучување во 2003 година, Гончалвес и неговите соработници пријавиле дека пронашле A1a-M31 во 5,1% (14/276) од примерокот од Гвинеја-Бисао и во 0,5% (1/201) од пар примероци од [[Зелен ’Рт]].<ref name="Goncalves2003">{{Наведено списание|date=November 2003|title=Y-chromosome lineages in Cabo Verde Islands witness the diverse geographic origin of its first male settlers|journal=Hum. Genet.|volume=113|issue=6|pages=467–72|doi=10.1007/s00439-003-1007-4|pmid=12942365|hdl-access=free}}</ref> Авторите на друга студија објавиле дека пронашле хаплогрупа А1а-М31 во 5% (2/39) од примерокот на Мандинка од Сенегамбија и 2% (1/55) од примерокот на Догон од [[Мали]]. Хаплогрупата A1a-M31, исто така, е пронајдена кај 3% (2/64) од примерокот на [[Бербери]] од [[Мароко]] и 2,3% (1/44) од примерокот со неодредена етничка припадност од [[Мали]].

Во 2007 година, седум мажи од [[Јоркшир]], [[Англија]] кои го делат необичното презиме Ревис биле идентификувани дека се од поткладата А1а (М31). Било откриено дека овие мажи имале заеднички предок од машка линија од 18 век, но не биле познати претходни информации за африканското потекло.

Во 2023 година, Лакрос, WI, 1 маж, A1a-M31, Мојсеј, Рамон.<ref>23andme raw data</ref>

=== A1b1a1a (A-M6) ===
Подкладата A1b1a1a (M6; порано A2 и A1b1a1a-M6) обично се наоѓа кај народите Којсанци. Авторите на едно проучување објавиле дека ја пронашле хаплогрупата A-M6(xA-P28) во 28% (8/29) од примерокот од народот Сан и 16% (5/32) од примерокот од народот Кунг /Секеле и хаплогрупата A2b-P28 во 17% (5/29) од примерокот од Сан, 9% (3/32) од примерокот од Кунг / Секеле, 9% (1/11) од примерок од Нама и 6% (1/18) од примерок од Дамара. Авторите на друга студија објаввиле дека пронашле хаплогрупа А2 во 15,4% (6/39) од примерок од мажи Којсанци, вклучувајќи 5/39 A2-M6/M14/M23/M29/M49/M71/M135/M141(xA2a-M114 ) и 1/39 A2a-M114.

=== A1b1b (A-M32) ===
Кладата A1b1b (M32; порано позната како A3) ги содржи најнаселените гранки на хаплогрупата А и главно се наоѓа во [[Источна Африка]] и [[Јужна Африка (регион)|Јужна Африка]].

=== A1b1b1 (A-M28) ===
Подкладата (соодветно сметана како посебна хаплогрупа) A1b1b1 (M28; порано A3a) ретко е забележана во [[Африкански Рог|Африканскиот Рог]]. Во 5% (1/20) од мешаниот примерок на говорители на [[јужносемитски јазици]] од Етиопија, 1,1% (1/88) од примерокот на Етиопјаните, и 0,5% (1/201) во [[Сомалијци]]те забележан е и во источна, централна и јужна Арабија. Тековните резултати, според FTDNA, сугерираат дека некои гранки како A-V1127 потекнуваат од Арабија. Дополнително, како што сугерираат експертите како што се гледа во TMRCA во дрвото Y-full, оваа хаплогрупа мора да претрпела време на тесно грло кога луѓето кои ја претставуваат оваа хаплогрупа претрпеле некаков вид на изумирање и нагло се намалиле во бројот.

=== A1b1b2a (A-M51) ===
Подкладата A1b1b2a (M51; порано позната како A3b1) се јавува најчесто кај народите Којсанци (6/11 = 55% Нама, 11/39 = 28% Којсанци, 7/32 = 22% Кунг / Секеле, 6/29 = 21% Сан, 1/18 = 6% Дамари). Сепак, исто така е пронајден со пониска честота кај [[Банту-народи]]те од [[Јужна Африка (регион)|Јужна Африка]], вклучувајќи 2/28 = 7% Сото-Цвана, 3/53 = 6% не-којсански јужноафриканци, 4/80 = 5% Коса, и 1/29 = 3% Зулу.

=== A1b1b2b (A-M13) ===
Во [[Судан]], хаплогрупата А-М13 е пронајдена во 28/53 = 52,8% од [[Јужен Судан]]ец, 13/28 = 46,4% од Нуба од централен Судан, 25/90 = 27,8% од [[Дарфур|Западен Судан]], 4/32 = 12,5% од локалното население Хауса и 5/216 = 2,3% од северен Судан.

Во [[Етиопија]], едно проучување објавило дека пронашло хаплогрупа А-М13 во 14,6% (7/48) од примерокот од Амхарци и 10,3% (8/78) од примерокот од народот Оромо.<ref name="Semino2002">{{Наведено списание|date=January 2002|title=Ethiopians and Khoisan share the deepest clades of the human Y-chromosome phylogeny|journal=Am. J. Hum. Genet.|volume=70|issue=1|pages=265–8|doi=10.1086/338306|pmc=384897|pmid=11719903}}</ref> Друга студија објавила дека нашла хаплогрупа A3b2b-M118 во 6,8% (6/88) и хаплогрупа A3b2*-M13 (xA3b2a-M171, A3b2b-M118) во 5,7% (5/88) од мешан примерок од Етиопјаните, во износ од вкупно 12,5% (11/88) A3b2-M13.

Хаплогрупата А-М13, исто така, повремено била забележана надвор од Централна и Источна Африка, како во [[Егејски регион|Егејскиот регион]] на [[Турција]] (2/30 = 6,7% <ref name="Cinnioglu2004">{{Наведено списание|last=Cinnioğlu C, King R, Kivisild T|displayauthors=etal|date=January 2004|title=Excavating Y-chromosome haplotype strata in Anatolia|journal=Hum. Genet.|volume=114|issue=2|pages=127–48|doi=10.1007/s00439-003-1031-4|pmid=14586639}}</ref> ), Јеменските Евреи (1/20 = 5%), [[Египет]] (4/147 = 2,7%,<ref name="Luis2004">{{Наведено списание|date=March 2004|title=The Levant versus the Horn of Africa: evidence for bidirectional corridors of human migrations|journal=Am. J. Hum. Genet.|volume=74|issue=3|pages=532–44|doi=10.1086/382286|pmc=1182266|pmid=14973781}}</ref> 3/92 = 3,3% ), палестински Арапи (2/143 = 1,4% <ref name="Nebel2001">{{Наведено списание|date=November 2001|title=The Y chromosome pool of Jews as part of the genetic landscape of the Middle East|journal=Am. J. Hum. Genet.|volume=69|issue=5|pages=1095–112|doi=10.1086/324070|pmc=1274378|pmid=11573163}}</ref> ), [[Сардинија]] (1/77 = 1,3%,<ref name="Semino2000">{{Наведено списание|date=November 2000|title=The genetic legacy of Paleolithic Homo sapiens sapiens in extant Europeans: a Y chromosome perspective|journal=Science|volume=290|issue=5494|pages=1155–9|bibcode=2000Sci...290.1155S|doi=10.1126/science.290.5494.1155|pmid=11073453}}</ref> 1/ 22 = 4,5% ), главниот град на [[Јордан]], [[Аман]] (1/101=1% <ref>{{Наведено списание|year=2005|title=Isolates in a corridor of migrations: a high-resolution analysis of Y-chromosome variation in Jordan|journal=J. Hum. Genet.|volume=50|issue=9|pages=435–41|doi=10.1007/s10038-005-0274-4|pmid=16142507|doi-access=free}}</ref> ) и [[��ман]] (1/121 = 0,8%).

Хаплогрупата А-М13 била пронајдена меѓу трите фосили од неолитскиот период ископани од локалитетот Кадрука во Судан. 
[[Податотека:Geographical_frequency_distribution_of_Haplogroup_A3-M13_(Y-DNA).png|мини|Географска честотна распределба на Хаплогрупата А3-М13.]]
Хаплогрупата А-М13 била пронајдена и кај машка жртва на ерупцијата на планината Везув во Помпеја.<ref>{{Наведено списание|last=Scorrano|first=Gabriele|last2=Viva|first2=Serena|last3=Pinotti|first3=Thomaz|last4=Fabbri|first4=Pier Francesco|last5=Rickards|first5=Olga|last6=Macciardi|first6=Fabio|date=26 May 2022|title=Bioarchaeological and palaeogenomic portrait of two Pompeians that died during the eruption of Vesuvius in 79 AD|journal=Scientific Reports|volume=12|issue=1|pages=6468|bibcode=2022NatSR..12.6468S|doi=10.1038/s41598-022-10899-1|pmc=9135728|pmid=35618734}}</ref>

== Филогенетика ==

=== Филогенетска историја ===
Пред 2002 година, во академската литература постоеле најмалку седум системи за именување на филогенетското дрво на Y-хромозомот. Ова довело до значителна конфузија. Во 2002 година, главните истражувачки групи се собрале и го формирале конзорциумот на Y-хромозомот (YCC). Тие објавиле заеднички труд кој создал единствено ново дрво кое сите се согласиле да го користат. Подоцна, група граѓански научници со интерес за популациската генетика и генетската генеалогија формирале работна група за да се создаде аматерско дрво со цел да биде пред сè навремено. Табелата подолу ги обединува сите овие дела на местото на обележјето на YCC дрвото од 2002 година. Ова му овозможува на истражувачот што прегледува постара објавена литература брзо да се движи помеѓу номенклатурите.
[[Податотека:Haplogroup_A_tree.png|десно|мини|500x500пкс| Ревидираното семејно стебло на y-хромозомот од Cruciani et al. 2011 година во споредба со семејното стебло од Карафет и сор. 2008 година. ("A1a-T" прикажан овде сега е познат како A1 и "A2-T" сега е познат како A1b.)]]
Голема промена во разбирањето на Y-ДНА дрвото дошло со објавувањето на {{Харвардски навод|Cruciani|2011}}. Додека SNP маркерот M91 се сметал за клуч за идентификување на хаплогрупата БТ, било увидено дека регионот околу М91 е мутациона жариште, кое е склонето кон повторливи задни мутации. Освен тоа, 8Т делот на Хаплогрупата А ја претставувала состојбата на предците на М91, а 9Т на хаплогрупата БТ изведена состојба, која настанала по вметнувањето на 1Т. Ова објаснило зошто подкладите A1b и A1a, најдлабоките гранки на Хаплоггрупата А, и двете поседувале истегнување 8T. Слично на тоа, маркерот P97, кој исто така се користел за идентификување на хаплогрупата А, ја поседувал состојбата на предците во хаплогрупата А, но изведена состојба во хаплогрупата БТ. На крајот, тенденцијата на M91 да се вратила назад и (оттука) неговата несигурност, довела до тоа M91 да биде отфрлен како дефинирачки SNP од страна на ISOGG во 2016 година <ref>[https://isogg.org/tree/2016/ISOGG_YDNATreeTrunk16.html ISOGG, 2016, ''Y-DNA Haplogroup Tree 2016''].</ref> Спротивно на тоа, P97 е задржан како дефинирачки маркер на Хаплогрупата BT.
{| class="wikitable"
! style="background:#c63;" align="centre" |'''YCC 2002/2008''' 
! style="background:#f96;" align="centre" |'''(α)'''
! style="background:#f96;" align="centre" |'''(β)'''
! style="background:#f96;" align="centre" |'''(γ)'''
| style="background:#f96;" align="centre" |'''(δ)'''
| style="background:#f96;" align="centre" |'''(ε)'''
| style="background:#f96;" align="centre" |'''(ζ)'''
| style="background:#f96" align="centre" |'''(η)'''
| style="background:#f96" align="centre" |'''YCC 2002'''
| style="background:#c96;" align="centre" |'''YCC 2005'''
| style="background:#c96;" align="centre" |'''YCC 2008'''
| style="background:#c96;" align="centre" |'''YCC 2010'''
| style="background:#ff9;" align="centre" |'''ISOGG 2006'''
| style="background:#ff9;" align="centre" |'''ISOGG 2007'''
| style="background:#ff9;" align="centre" |'''ISOGG 2008'''
| style="background:#ff9;" align="centre" |'''ISOGG 2009'''
| style="background:#ff9;" align="centre" |'''ISOGG 2010'''
| style="background:#ff9;" align="centre" |'''ISOGG 2011'''
| style="background:#ff9;" align="centre" |'''ISOGG 2012'''
|-
|[[Хаплогрупа A-M31 (Y-ДНК)|A-M31]]
|7
|I
|1A
|1
|–
|H1
|A
|A1
|A1
|A1
|A1a
|A1
|A1
|A1a
|A1a
|A1a
|A1a
|A1a
|-
|[[Хаплогрупа A-M6 (Y-ДНК)|A-M6]]
|27
|I
|2
|3
|–
|H1
|A
|A2*
|A2
|A2
|A2
|A2
|A2
|A2
|A2
|A2
|A2
|A1b1a1a
|-
|[[Хаплогрупа A-M114 (Y-ДНК)|A-M114]]
|27
|I
|2
|3
|–
|H1
|A
|A2a
|A2a
|A2a
|A2a
|A2a
|A2a
|A2a
|A2a
|A2a
|A2a
|A1b1a1a1a
|-
|[[Хаплогрупа A-P28 (Y-ДНК)|A-P28]]
|27
|I
|2
|4
|–
|H1
|A
|A2b
|A2b
|A2b
|A2b
|A2b
|A2b
|A2b
|A2b
|A2b
|A2b
|A1b1a1a1b
|-
|[[Хаплогрупа A-M32 (Y-ДНК)|A-M32]]
|*
|*
|*
|*
|*
|*
|*
|*
|A3
|A3
|A3
|A3
|A3
|A3
|A3
|A3
|A3
|A1b1b
|-
|[[Хаплогрупа A-M28 (Y-ДНК)|A-M28]]
|7
|I
|1A
|1
|–
|H1
|A
|A3a
|A3a
|A3a
|A3a
|A3a
|A3a
|A3a
|A3a
|A3a
|A3a
|A1b1b1
|-
|[[Хаплогрупа A-M51 (Y-ДНК)|A-M51]]
|7
|I
|1A
|1
|–
|H1
|A
|A3b1
|A3b1
|A3b1
|A3b1
|A3b1
|A3b1
|A3b1
|A3b1
|A3b1
|A3b1
|A1b1b2a
|-
|[[Хаплогрупа A-M13 (Y-ДНК)|A-M13]]
|7
|I
|1A
|2
|Eu1
|H1
|A
|A3b2*
|A3b2
|A3b2
|A3b2
|A3b2
|A3b2
|A3b2
|A3b2
|A3b2
|A3b2
|A1b1b2b
|-
|[[Хаплогрупа A-M171 (Y-ДНК)|A-M171]]
|7
|I
|1A
|2
|Eu1
|H1
|A
|A3b2a
|A3b2a
|A3b2a
|A3b2a
|A3b2a
|A3b2a
|A3b2a
|A3b2a
|A3b2a
|A3b2a
|removed
|-
|[[Хаплогрупа A-M118 (Y-ДНК)|A-M118]]
|7
|I
|1A
|2
|Eu1
|H1
|A
|A3b2b
|A3b2b
|A3b2b
|A3b2b
|A3b2b
|A3b2b
|A3b2b
|A3b2b
|A3b2b
|A3b2b
|A1b1b2b1
|-
|}
Следниве истражувачки тимови по нивните публикации биле претставени во создавањето на дрвото.
{{Столбови-список|* '''α''' {{harvnb|Џоблинг и Тајлер-Смит|2000}} и {{harvnb|Калаџиева|2001}}
* '''β''' {{harvnb|Ундерхил|2000}}
* '''γ''' {{harvnb|Хамер|2001}}
* '''δ''' {{harvnb|Карафет|2001}}
* '''ε''' {{harvnb|Семино|2000}}
* '''ζ''' {{harvnb|Су|1999}}
* '''η''' {{harvnb|Капели|2001}}}}

=== Филогенетски дрвја ===
Горенаведеното филогенетско дрво се заснова на ISOGG,<ref name="International Society of Genetic Genealogy"/> YCC,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://ytree.ftdna.com/|title=YCC Tree|last=Krahn|first=Thomas|publisher=FTDNA|archive-url=https://web.archive.org/web/20110726031920/http://ytree.ftdna.com/|archive-date=2011-07-26}}</ref> и последователните објавени истражувања.

'''''Y-chromosomal Adam'''''
&nbsp;&nbsp;'''A00''' (AF6/L1284)

* '''A00a''' (L1149, FGC25576, FGC26292, FGC26293, FGC27741)
* '''A00b''' (A4987/YP3666, A4981, A4982/YP2683, A4984/YP2995, A4985/YP3292, A4986, A4988/YP3731)
* '''A0''' (CTS2809/L991) ''порано A1b''
* '''A1''' (P305) ''порано A1a-T, A0 и A1b''
** '''A1a''' (M31)
** '''A1b''' (P108) ''порано A2-T''
*** '''A1b1''' (L419/PF712)
**** '''A1b1a''' (L602, V50, V82, V198, V224)
***** '''A1b1a1''' (M14) ''порано A2''
****** '''A1b1a1a''' (M6)
******* '''A1b1a1a1''' (P28) ''порано A1b1a1a1b и A2b''
**** '''A1b1b''' (M32) ''порано A3''
***** '''A1b1b1''' (M28) ''порано A3a''
***** '''A1b1b2''' (L427)
****** '''A1b1b2a''' (M51/Page42) ''порано A3b1''
******* A1b1b2a1 (P291)
****** '''A1b1b2b''' (M13/PF1374) ''порано A3b2''
******* A1b1b2b1 (M118)
*** '''BT''' (M91)

== Наводи ==
{{наводи}}

== Надворешни врски ==
{{Commons category|Haplogroup A of Y-DNA}}

* [http://www.familytreedna.com/public/Haplogroup_A/ Family Tree DNA — Y-Haplogroup A Project]
* [http://www.familytreedna.com/public/African.DNAProject/default.aspx African Haplogroup project at FTDNA]
* [https://web.archive.org/web/20060320201311/https://www3.nationalgeographic.com/genographic/atlas.html?card=my026 Spread of Haplogroup A], од ''National Geographic''
{{Y-ДНК}}

[[Категорија:Човечки Y-ДНК хаплогрупи|A]]
Предлошки на страницава:
Назад на Хаплогрупа А (Y-ДНК).
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Хаплогрупа_А_(Y-ДНК)“