Преглед на кодот на Територијално проширување на Отоманското Царство

← Територијално проширување на Отоманското Царство
Немате дозвола за уредување на оваа страница, од следнава причина:
Вашата IP-адреса се наоѓа во опсег блокиран на сите Викимедиини викија.
Блокот го зададе ‪EPIC‬. Наведената причина гласи Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.
Почнува: 09:48, 2 јули 2024
Истекува: 09:48, 2 јули 2025
Вашата тековна IP-адреса е 206.189.44.186. Блокираниот опсег е 206.189.32.0/20.
Вклучете ги сите горенаведени поединости кога се обраќате. Ако сметате дека сте блокирани по грешка, дополнителни информации и напатствија ќе најдете во глобалното правило Без отворени застапници.
Во спротивно, за да поразговарате за блокот, поднесете барање за разгледување на Мета. Можете и да пишете во VRT-редицата на надзорниците на stewards@wikimedia.org, притоа вклучувајќи ги сите гореспоменати поединости.
Можете да го погледнете и копирате кодот на оваа страница.
{{Историја на Отоманското Царство}}
[[Податотека:Ottoman empire 1481-1683.jpg|thumb|300px|отоманската експанзија во периодот од 1481 до 1683.]]
'''Територијално проширување на Отоманското Царство''' ([[1453]]-[[1683]]) претставува период од историјата на [[Отоманското Царство]] кој следел по [[Подем на Отоманското Царство|создавањето и подемот на империјата]] ([[1299]]-[[1453]]). Овој период го одбележува проширувањето на империјата кон [[Северна Африка]], како и војните со [[Сефевиди]]те од исток. По завршувањето на овој период следувал [[Застој на Отоманското Царство|стагнација во Отоманското Царство]] ([[1683]]-[[1827]]).

== Проширување ==

=== Бајазит II ===
{{главна|Бајазит II }}

Во [[1481]] година, султанот [[Мехмед II]] неочекувано починал. На негово место, на прерстолот се застанал неговиот поголем син [[Бајазит II]]. Според законите на Отоманското Царство, тоа означувало смртна пресуда за [[Кем (син на Мехмед)|Кем]], кој бил помал брат на Бајазит. Во тоа не се согласил Кем, па затоа во околината на Караман успеал да собере одредена војска и да тргне кон [[Бурса]]. Во меѓувреме, пред градот веќе била соберена војската на Бајазит на чело со [[Ајас-паша]]. Во битката помалиот брат излегол како победник, по кое се самопрогласил за отоманскли султан. Сепак Бајазит успеал да ја мобилизира својата војска и да го порази на својот брат кај [[Јенишехир]]. По неговиот пораз, Кем побегнал во [[Каиро]]. Од таму тој се вратил следната година. Во почетокот тој забележал одредени успеси, но сепак на крајта морал да се повлече кон [[Родос]] бидејќи започнал да ги губи своите позиции. По ова, Кем заминал во [[Западна Европа]] каде на [[25 февруари]] [[1495]] во [[Капуа]] починал.

Во [[1499]] година избила [[Отоманско-венецијански војни|Османлиско-венецијанска војна]], која траела до [[1503]] година кога [[Отоманци]]те ги добиле последните венецијански упоришта на [[Пелопонез]] и некои градови по должината на јадранскиот брег. Во почетокот на [[16 век]] започнала и војна со [[Мамелуци]]те, која завршила со победа на империјата во [[1513]] година.

== Отоманска граѓанска војна ==
{{главна|Отоманска граѓанска војна}}

Отоманската граѓанска војна била војна која се водела од [[1509]]-[[1512]] година. Во времето на војната, [[Бајазит II]] бил [[султан]] на империјата. Војната се водела помеѓу неговите синови Ахмед и Селим. Во [[1509]] година Ахмед успеал да ги порази Сефевидите и нивните сојузници во [[Мала Азија]]. По ова тој се упатил кон [[Цариград]]. Плашејќи се за својата безбедност, Селим организирал бунт во [[Тракија]], но бил поразен од страна на Бајазит и принуден да побегне во [[Крим]] ([[1511]]). По ова Бајазит дознал дека Ахмед се приближува кон престолнината, па затоа одбил да му ги отвори портите на градот. Селим се вратил од [[Крим]] и со поддршка од [[јаничари]]те, најпрвин го поразиле а подоцна и го убиле Ахмед. По овој настан, Бајазит абдицирал од престолот ([[25 април]] [[1512]]). Тој заминал кон родната [[Демотика]], но по патот починал. Тој бил погребан во [[Џамија Бајазид II|Бајазитската џамија]] во [[Цариград]].

===Селим I ===
{{главна|Селим I}}

Во времето на неговото владеење, [[Селим I]] успеал да ги прошири своите граници кон југ и исток. Тој успешно ги поразил Мамелуците, по кое ги зазел современите [[Сирија]], [[Либан]], [[Палестина]] и [[Египет]], вклучувајќи го и светиот град [[Ерусалим]], како и [[Каиро]], престолнината на [[Абасидски калифат|Абасидите]]. По ова, тој се прогласил за калиф во империјата. Селим I ја освоил и [[Сефавидска империја|Сефавидската империја]], но набргу потоа Сефавидите повторно го освоиле источниот дел од империјата заедно со градот [[Багдад]]. Империјата воспоставила морнарица во [[Црвено Море]]. Ова главно се споровело поради поморските војни со [[Португалија]] кои се воделе главно за трговијата.

Во текот на овој период, империјата натпреваруваа со големите европски колонијални сили, во [[Индиски Океан]]. Голем број на флоти, со војници и оружје, биле испраќани за поддршка на муслиманските владетели во [[Кенија]] и во [[Ачех]]. Овде Отоманците изградиле тврдина кои биле обезбедувани со тоопови.

Во [[Битка кај Чалдиран|Битката кај Чалдиран]] во [[1514]] година, отоманските сили на чело со Селим издвојувале голема победа над Сефевидите, со кое била обезбедена источната граница на земјата.

===Сулејман Величествениот===
{{главна|Сулејман I}}

[[Сулејман I]] е еден од најуспешните султани на Отоманското Царство. На султанскиот престол се качил во [[1520]] година и владеел до [[1566]] година. Ги освоил најсветите муслимански градови [[Мека]], [[Медина]], [[Ерусалим]], [[Дамаск]] и [[Багдад]]. Во [[август]] [[1521]] година била освоена речиси цела [[Србија]]. Во [[1522]] година бил заземен [[Родос]]. На [[29 август]] [[1526]] година започнала [[Мохачка битка (1526)|Мохачката битка]]. [[Отоманци]]те ги поразиле сојузничките христијански сили предводени од [[Лајош II]]. Победата сепак не им дала голема сигурност на Османлиите. Битката го означил крајот на [[Кралство Унгарија]]. Од [[1541]] година Сулејман го контролирал поголемиот дел до денешна [[Унгарија]], како и [[Трансилванија]], [[Влашка]] и [[Молдавија]] кои станале вазалства на султанот.

Сулејман водел три воени походи против Сефавидското Царство во [[Персија]] и [[Ирак]]. Во [[1534]] година бил заземен градот [[Багдад]]. Вториот поход ([[1548]]-[[1549]]) резултурал со заземање на [[Тебриз]] и [[Азербејџан]], [[Ван (покраина)|провинцијата Ван]] и делови од денешна [[Грузија]]. Третиот поход се случил во [[1555]] година, кој завршил со договорот од [[Амасија]], според кој биле признаени границите на Отоманското Царство. Во текот на неговото владеење биле спроведени воени походи во [[Северна Африка]] во кој биле заземани [[Освојување на Тунис (1534)|Тунис]], [[Алжирска инвазија (1541)|Алжир]] и [[Опсада на Триполи (1551)|Триполитанија]]. Во овој период, Отоманското Царство станала доминантна во [[Средоземно Море]].  
 
Отоманската морнарица исто така обезбедила контрола и над [[Црвено Море]] и [[Персиски Залив|Персискиот Залив]] во [[1554]] година, кога нивните сили биле поразени од страна на [[Португалска империја|Португалија]]. По ова следувал поразот во [[Падот на Аден (1548)|Битката кај Аден]] во [[1548]] година. Во [[1533]] година, [[Хајредин Барбароса]] спровел воен поход против [[Хабсбуршка Шпанија]].

Во [[1535]] година, светиот римски цар [[Карло V]] издвојувал [[Инвазија на Тунис|значајна победа]] над Османлиите во [[Тунис]], но во следната година бил склучен сојуз помеѓу [[Франсоа I]] и [[Сулејман I]]. Во [[1538]] година, флотата на [[Карло V]] била поразена во [[Битка кај Превеза|Битката кај Превеза]], со која победа се обезбедил источниот дел од [[Средоземје]]то, кој под отоманска власт останал во следните 33 години.

Во [[1541]] година бил [[Опсада на Будим (1541)|опсаднат]] градот [[Будим]]. Опсадата резултирала со заземање на градот [[Буда (град)|Будим]]. По оваа победа, [[Османлиско Царство|Османлиското Царство]] воспоставила контрола над [[централна Унгарија]]. Битката е дел од т.н. [[Мала војна во Унгарија]]. Победата претставува една од најзначајните на Османлиите против Фердинанд I, најмногу поради тоа што градот во следните 150 години бил под нивна контрола<ref>Garnier, p.200</ref>.

Една од најнеуспешните војни и битки на Сулејман I е [[Опсада на Виена (1529)|Опсадата на Виена]] во [[1529]] година. Опсадата претставува крајна точка на [[Османлиски војни во Европа|османлиската инвазија во Европа]], бидејќи по битката бил ставен крај на османлиското проширување во [[Европа]], иако во [[1683]] година имал уште [[Опсада на Виена 1683)|еден обид]] за заземање на градот.

===Селим II===
{{главна|Селим II}}

По смртта на Сулејман I, негов наследник станал синот му [[Селим II]]. Во текот на неговото владеење, тој успеал да ги зазеде [[Јемен]] и [[Крит]]. Во [[1570]] година султанот Селим II започнал воен поход, чија цел била да освои островот [[Кипар]] и крајбрежните делови од денешните држави [[Италија]] и [[Шпанија]]. Војната продолжила од [[1570]] до [[1573]] година. Во текот на [[1570]] и [[1571]] година биле заземани градовите [[Никозија]] и [[Фамагуста]]. Тој доживеал голем пораз во [[Битка кај Лепанто (1571)|Битката кај Лепанто]] во [[1571]] година. Самиот Селим II се оддал на харемовиот живот. Во практика неговата империја била управувана од страна на [[Мехмед-паша Соколовиќ]]. Тој починал во [[1574]] година од [[алкохол]].

==Револти и обнова (1566-1683)==

По смртта на Селим, неговите следни два наследника [[Мурат III]] и [[Мехмед III]] продолжиле со борбата за превласт во [[харем]]от. Нивното време се одбележува со голема [[корупција]]. Од овие два султани се очекувало премногу, но сепак тие живееле типичен сарајски живот. границите на империјата повеќе не можеле да бидат проширувани бидејќи самиот султан не размислувал за тоа.

[[Ахмед I]] на престолот застанал во [[1603]] година, на свои 14 години. Во [[1617]] година бил потпишан мир со [[Персија]] и [[Молдавија]]. Тој бил првиот султан којшто не извршил братоубиство. Својот брат [[Мустафа I]] го прогласил за негов наследник бидејќи синот му Осман бил премногу млад. [[Мустафа I]] по само три месеци бил сменет од страна на [[Осман II]]. Осман II ја обезбедил источната граница со потпипшшување на мировен договор со сефевидски Иран. Тој ја предводел инвазијата над [[Полска]]. По [[Битка кај Котин (1621)|Битката кај Котин]], Отоманците биле поразени и Осман бил принуден да се врати во престолнината во срам, обвинувајќи ги јаничарите за поразот.

[[Мурат IV]] на престолот дошол во [[1623]] година. Тој е познат по тоа што го вратил авторитетот на земјата преку бруталноста на неговите мерки. Честопати знаел да заповеда да дојде некој паша кај него и едноставно да го погуби.  Тој водел победоносна војна со [[Персија]], освојувајќи го [[Азербејџан]], [[Тебриз]] и [[Хамадан]]. Во [[1638]] година го зазел и [[Багдад]]. [[Мехмед IV]] имал само 7 години кога бил прогласен за [[султан]]. Државната власт била управувана од страна на [[Валиде султан]] и самите јаничари. Во [[1664]] година неговите сили доживеале пораз кај [[Битка кај Сентготард (1664)|Сентготард]]. Големиот везир [[Кара Мустафа-паша]] залудно се свртел кон [[Виена]] во [[1683]] година и ја [[Опсада на Виена (1683)|ставил под опсада]]. По неговата неуспешна опсада, Кара Мустафа-паша бил погубен.

== Наводи ==
{{наводи}}

{{Османлиски  султани}}
{{Османлиско Царство}}

[[Категорија:Територијално проширување на Отоманското Царство| ]]
[[Категорија:Отоманското Царство во 15 век]]
[[Категорија:Отоманското Царство во 16 век]]
Предлошки на страницава:
Назад на Територијално проширување на Отоманското Царство.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Територијално_проширување_на_Отоманското_Царство“