Преглед на кодот на Магаре

Немате дозвола за уредување на оваа страница, од следнава причина:
Вашата IP-адреса се наоѓа во опсег блокиран на сите Викимедиини викија.
Блокот го зададе ‪EPIC‬. Наведената причина гласи Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.
Почнува: 09:48, 2 јули 2024
Истекува: 09:48, 2 јули 2025
Вашата тековна IP-адреса е 206.189.44.186. Блокираниот опсег е 206.189.32.0/20.
Вклучете ги сите горенаведени поединости кога се обраќате. Ако сметате дека сте блокирани по грешка, дополнителни информации и напатствија ќе најдете во глобалното правило Без отворени застапници.
Во спротивно, за да поразговарате за блокот, поднесете барање за разгледување на Мета. Можете и да пишете во VRT-редицата на надзорниците на stewards@wikimedia.org, притоа вклучувајќи ги сите гореспоменати поединости.
Можете да го погледнете и копирате кодот на оваа страница.
{{Taxobox
| name = Домашно магаре
| fossil_range = 
| status = DOM
| image = Donkey in Clovelly, North Devon, England.jpg
| image_width = 250п
| image_caption = домашно магаре
| regnum = [[Животни]]
| subregnum = [[Ткивни животни]]
| phylum = [[Хордови]]
| subphylum = [[‘Рбетници]]
| classis = [[Цицачи]]
| subclassis = [[Живородни цицачи]]
| ordo = [[Непарнокопитни]]
| familia = [[Коњи]]
| genus =[[Коњи (род)|Коњи]]
| species = [[Африканско диво магаре]]
}}

'''Магаре''' (''Equus asinus f. asinus, Equus asinus asinus'') ― [[Домашни животни|домашно животно]] со распространетост по целиот [[Земја (планета)|свет]]. Нивниот изворен облик е [[Африканско диво магаре|африканското магаре]] (''Equus asinus''), додека [[Азиско магаре|азиското магаре]], (''Equus hemionus''), не е никогаш [[припитомување|припитомено]].

Младото на магарето се нарекува '''прле'''.<ref>{{ДРМЈ|прле}}</ref>

== Сегашен статус ==
Во светот биле пријавени околу 41 милиони магариња во 2006 година.<ref name=mon>{{cite book|author1=Waltraud Kugler |author2=Hans-Peter Grunenfelder |author3=Elli Broxham |title=Donkey Breeds in Europe: Inventory, Description, Need for Action, Conservation; Report 2007/2008|year=2008|archive-date=2 септември 2009|publisher=Monitoring Institute for Rare Breeds and Seeds in Europe|location=Санкт Гален, [[Швајцарија]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20090902110918/http://www.save-foundation.net/pdf/donkey.pdf|url=http://www.save-foundation.net/pdf/donkey.pdf}}</ref> [[Кина]] имала најмногу со 11 милиони, проследена од [[Пакистан]], [[Етиопија]] и [[Мексико]]. Меѓутоа, заклучно со 2017 година, кинеското население се намалило на 3 милиони, а под притисок биле и [[африка]]нските населенија, како резултат на зголемената трговија и побарувачката за производи од магаре во Кина.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-41524710|title=Donkeys face 'biggest ever crisis'|last=Leithead|first=Alastair|date=7 октомври 2017|work=BBC News|access-date=20 април 2021|language=en-GB}}</ref> Некои истражувачи веруваат дека вистинскиот број може да биде нешто поголем бидејќи многу магариња не се броени.<ref name="Starkey 1997">[http://216.109.125.130/search/cache?p=donkey+population&fr=yfp-t-501&toggle=1&ei=UTF-8&u=www.atnesa.org/donkeys/donkeys-starkey-populations.pdf&w=donkey+population&d=NKJ_s5IFNnz9&icp=1&.intl=us Starkey, P. and M. Starkey. 1997. ''Regional and World trends in Donkey Populations''. Animal Traction Network for Eastern and Southern Africa (ATNESA)]{{dead link|date=декември 2016 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Бројот на раси и процент на светското население за секој од светските региони според [[Организација за храна и земјоделство на ООН|ОХЗ]] во 2006 година бил:<ref name=mon />

{| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto;"
|-
! Регион !! Бр. на раси !! % на светско нас.
|-
| Африка   || style="text-align:right;"|26 || style="text-align:right;"|26.9
|-
| Азија и Тихи Океан || style="text-align:right;"|32 || style="text-align:right;"|37.6
|-
| Европа и Кавказ || style="text-align:right;"|51 || style="text-align:right;"|3.7
|-
| Латинска Америка и Кариби  || style="text-align:right;"|24 || style="text-align:right;"|19.9
|-
| Близок Исток || style="text-align:right;"|47 || style="text-align:right;"|11.8
|-
| Соединети Држави и Канада || style="text-align:right;"|5 || style="text-align:right;"|0.1
|-
| Свет || style="text-align:right;"|185 || style="text-align:right;"|41 милиони глави
|}

Во 1997 година, бројот на магариња во светот бил објавен дека продолжува да расте, како што тоа го правеле стабилно низ поголемиот дел од [[историја]]та; фактори наведени како придонесувачи за ова се зголемувањето на човечкото население, напредокот во економскиот развој и социјалната стабилност кај некои посиромашни држави, претворањето на [[шуми]]те во земјоделско земјиште и опсегот на земјиштето, зголемувањето на цените на моторните возила и горивата и популарноста на магарињата како [[Домашен миленик|домашни миленици]].<ref name="Starkey 1997"/><ref name="Blench 2000">Blench, R. 2000. ''The History and Spread of Donkeys in Africa''. Animal Traction Network for Eastern and Southern Africa (ATNESA)</ref> Оттогаш, според извештајот, светското население на магариња брзо се намалува, паѓајќи од 43,7 милиони на 43,5 милиони во периодот од 1995 до 2000 година, и на само 41 милион во 2006 година.<ref name=mon /> Падот на населението бил изразен во развиените земји; во [[Европа]], вкупниот број на магариња паднал од 3 милиони во 1944 година на нешто повеќе од 1 милион во 1994 година.<ref name=svend5>Starkey, Paul (1997) "Donkey Work", in Elisabeth Svendsen (ed.),  ''The professional handbook of the donkey'', 3. издание. Лондон: Whittet Books. {{ISBN|978-1-873580-37-0}}. стр. 183–206.</ref>

Информативниот систем за домашна животинска разновидност (ИС-ДЖР) на ОХЗ навел 189 магарешки раси во јуни 2011 година.<ref name=dad>{{cite web|title=DAD-IS&nbsp;— Domestic Animal Diversity Information System|url=http://dad.fao.org/|publisher=Food and Agriculture Organization of the United Nations|access-date=June 1, 2011}}</ref> Во 2000 година, бројот на магарешки раси евидентирани ширум светот бил 97, а во 1995 година бил 77. Брзото зголемување се должи на вниманието посветено на идентификацијата и препознавањето на расите на магариња од страна на проектот на животински генетски ресурси на ОХЗ. [37] Стапката на препознавање на нови раси е особено висока во некои развиени земји. На пример, во [[Франција]], само една раса, Баудет де Поату, била призната пред раните 90-ти; до 2005 година, уште шест раси на магариња имаа службено признавање.<ref name=inra>Bérard, Laurence; Marie Cegarra; Marcel Djama; Sélim Louafi; Philippe Marchenay; Bernard Roussel; François Verdeaux (2005)  [http://www.foodquality-origin.org/documents/BiodiversityTK_Iddri_2006EN.pdf Biodiversity and Local Ecological Knowledge in France]{{dead link|date=декември 2016|bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} Institut National de la Recherche Agronomique; Centre de Coopération Internationale en Recherche Agronomique pour le Développement; Institut du Développement Durable et des Relations Internationales; Institut Français de la Biodiversité. {{ISBN|2-915819-06-8}} стр. 109. Посетено на 20 април 2021.</ref>

Во просперитетните земји, грижата за магарињата и дома и во странство станала загрижувачка, а поставени биле и голем број прифатилишта за пензионирани и спасени магариња. Најголемото е „Магарешкото прифатилиште“ (The Donkey Sanctuary) во близина на Сидмаут, [[Англија]], кое исто така поддржува проекти за благосостојба на магарињата во [[Египет]], Етиопија, [[Индија]], [[Кенија]] и Мексико.<ref name="DS 2006">{{cite web|url=http://www.thedonkeysanctuary.org.uk/ |title=Home |publisher=The Donkey Sanctuary |access-date=20 април 2021}}</ref>

==Магарето како тема во уметноста и во популарната култура==
===Магарето како мотив во народното творештво===
* „Магарето што јадело грав“ - македонска народна приказна.<ref>''Македонски хумористични народни приказни''. Скопје: Просветно дело, Редакција „Детска радост“, 2004, стр. 10-11.</ref>
* „Магаре јавај, магаре барај“ - македонска народна приказна.<ref>''Македонски хумористични народни приказни''. Скопје: Просветно дело, Редакција „Детска радост“, 2004, стр. 43-44.</ref>
* „Загинатото магаре“ - македонска народна приказна.<ref>''Македонски хумористични народни приказни''. Скопје: Просветно дело, Редакција „Детска радост“, 2004, стр. 45-46.</ref>
* „Прилепски бербер обрикол магаре“ - македонска народна приказна.<ref>''Македонски хумористични народни приказни''. Скопје: Просветно дело, Редакција „Детска радост“, 2004, стр. 27-28.</ref>
* „Глава од магаре“ - [[Суфизам|суфиска]] приказна.<ref>''Суфиски приказни''. Скопје: Темплум, 2017, стр. 46.</ref>
* „Волшебната масичка, златоносното магаре и колецот од вреќата“ – сказна на [[браќата Грим]].<ref>Браќа Грим, ''Храбриот кројач'', Детска радост, Скопје, 1980.</ref>

===Магарето како мотив во книжевноста===
* „Магарешка работа“ — басна на [[Михо Атанасовски]].<ref>Басни (избор). Просветно дело, Редакција „Детска радост“, Скопје, 2009, стр. 46.</ref>
* „Магарето и штурците“ - басна на американскиот писател [[Емброуз Бирс]].<ref>Емброуз Бирс, ''Басни''. Скопје: Темплум, 2016, стр. 32.</ref>
* „Лавот, петелот и магарето“ - басна на Емброуз Бирс.<ref>Емброуз Бирс, ''Басни''. Скопје: Темплум, 2016, стр. 88.</ref>
* „Магарето што го носело идолот“ - [[басна]] на старогрчкиот баснописец [[Езоп]].<ref>Езоп, ''Басне (по Доситеју Обрадовићу)''. Београд: Просвета, 1963, стр. 39.</ref>
* „Магарето и жабите“ - басна на старогрчкиот баснописец Езоп.<ref>Езоп, ''Басне (по Доситеју Обрадовићу)''. Београд: Просвета, 1963, стр. 40.</ref>
* „Лавот, магарето и лисицата“ - басна на Езоп.<ref>Езоп, ''Басне (по Доситеју Обрадовићу)''. Београд: Просвета, 1963, стр. 99.</ref>
* „Магарето и штурците“ — басна на Езоп.<ref>Басни (избор). Просветно дело, Редакција „Детска радост“, Скопје, 2009, стр. 12.</ref>
* „Магарето и офицерскиот коњ“ - басна на Езоп.<ref>Езоп, ''Басне (по Доситеју Обрадовићу)''. Београд: Просвета, 1963, стр. 87-88.</ref>
* „Коњот и магарето“ - басна на Езоп.<ref>Езоп, ''Басне (по Доситеју Обрадовићу)''. Београд: Просвета, 1963, стр. 57.</ref>
* „Лавот и магарето“ - басна на Езоп.<ref>Езоп, ''Басне (по Доситеју Обрадовићу)''. Београд: Просвета, 1963, стр. 97.</ref>
* „Магарето, петелот и лавот“ - басна на Езоп.<ref>Езоп, ''Басне (по Доситеју Обрадовићу)''. Београд: Просвета, 1963, стр. 72.</ref>
* „Магарето во лавовска кожа“ - басна на Езоп.<ref>Езоп, ''Басне (по Доситеју Обрадовићу)''. Београд: Просвета, 1963, стр. 42.</ref>
* „Четириножните другарчиња“ — расказ за деца на македонскиот писател [[Киро Донев]] од 2013 година.<ref>Киро Донев, ''Приказни од куќичката на дрво''. Скопје: Македоника литера, 2013, стр. 110-112.</ref>
* „Балада за долгите уши“ — песна на македонскиот поет [[Славко Јаневски]].<ref>Славко Јаневски, ''Глуви команди''. Мисла, Скопје, 1966, стр. 50.</ref>
* „Животот на едно богато магаре“ — расказ на македонскиот писател [[Игор Лозаноски]] од 2020 година.<ref>Игор Лозаноски, ''Исповед на еден телевизор', Темплум, Скопје, 2020, стр. 12.</ref>
* „Животот на едно сиромашно магаре“ — расказ на македонскиот писател Игор Лозаноски од 2020 година.<ref>Игор Лозаноски, ''Исповед на еден телевизор', Темплум, Скопје, 2020, стр. 13.</ref>
* „Магариња“ (латински: ''Asinaria'')- [[комедија]] на староримскиот писател [[Тит Макциј Плавт|Плавт]].<ref>„Белешка за писателот“, во: Т. М. Плаут, ''Скржавецот (Аулулариа)''. Скопје: Детска радост, 2013, стр. 134-135.</ref>
* „Згода и незгода“ — басна на [[Бошко Смаќоски]].<ref>Басни (избор). Просветно дело, Редакција „Детска радост“, Скопје, 2009, стр. 50-51.</ref>
* „Три лалиња пред три магариња“ — басна во стихови на Бошко Смаќоски.<ref>Басни (избор). Просветно дело, Редакција „Детска радост“, Скопје, 2009, стр. 51.</ref>
* „Насамарено магаре“ — песна на македонскиот поет [[Васе Тодоров - Шлеговец]].<ref>Васе Тодоров - Шлеговец, ''Магија на детството''. Скопје: александар & александар, 2000, стр. 36.</ref>

== Галерија ==
<center><gallery>
Податотека:Магаре во Кратовско (2).jpg|
Податотека:Магаре во Кратовско (1).jpg|
Податотека:Магаре во Кратовско (3).jpg|
Податотека:Магаре во Кратовско (4).jpg|
Податотека:Магаре во Кратовско.jpg|
Податотека:Магаре.jpg|Магаре во село [[Раштак]]
Податотека:Магаре - Зоо Скопје.jpg|Магариња во [[Зоолошка градина Скопје|Зоо Скопје]]
</gallery></center>

== Наводи ==
{{наводи}}

{{Нормативна контрола}}

[[Категорија:Магариња|*]]
[[Категорија:Животни|М]]
[[Категорија:Домашни животни|М]]
[[Категорија:Цицачи|М]]
[[Категорија:Таксони опишани од Карл Линеј]]
[[Категорија:Зоолошка градина Скопје]]
Предлошки на страницава:
Назад на Магаре.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Магаре“