Преглед на кодот на Историја на Турција

Немате дозвола за уредување на оваа страница, од следнава причина:

Вашата IP-адреса се наоѓа во опсег блокиран на сите Викимедиини викија.

Блокот го зададе ‪EPIC‬. Наведената причина гласи Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Почнува: 09:48, 2 јули 2024
Истекува: 09:48, 2 јули 2025

Вашата тековна IP-адреса е 206.189.44.186. Блокираниот опсег е 206.189.32.0/20.

Вклучете ги сите горенаведени поединости кога се обраќате. Ако сметате дека сте блокирани по грешка, дополнителни информации и напатствија ќе најдете во глобалното правило Без отворени застапници.

Во спротивно, за да поразговарате за блокот, поднесете барање за разгледување на Мета. Можете и да пишете во VRT-редицата на надзорниците на stewards@wikimedia.org, притоа вклучувајќи ги сите гореспоменати поединости.

Можете да го погледнете и копирате кодот на оваа страница.

{{Историја на Турција}}

== Рана историја ==
{{Главна|Историја на Анадолија и Мала Азија}}
Полуостровот [[Мала Азија]] е еден од најстарите населени делови во светот со одлична географска положба. Најраните населени места како [[Чаталхејук]], [[Чајону]], [[Невали Џори]], [[Хаџилар]], [[Ѓобекли Тепе]] и [[Мерсин]] се сметаат за едни од најрано населените места во [[свет]]от.<ref>Thissen, Laurens (23 ноември 2001). "Time trajectories for the Neolithic of Central Anatolia" (PDF). CANeW - Central Anatolian Neolithic e-Workshop. Посетено на 21 декември 2006.</ref> Населувањето на [[Троја]] започнало во неолитскиот период и продолжил во железната доба. Староседелците на [[Анадолија]] зборувале на [[анадолски јазици]] и биле дел од [[индоевропските јазици]].<ref>Balter, Michael (2004-02-27). "Search for the Indo-Europeans: Were Kurgan horsemen or Anatolian farmers responsible for creating and spreading the world's most far-flung language family?". Science 303 (5662): 1323.</ref>
Една од поголемите империи во таа област била [[Хетска Империја|Хетската Имеперија]], од 18 век п.н.е. до 13 век п.н.е. Кралството постоело сè до доаѓањето на Кимеранците во 7 век п.н.е.<ref>The Metropolitan Museum of Art, New York (October 2000). "Anatolia and the Caucasus (Asia Minor), 2000 – 1000 B.C. in Timeline of Art History.". New York: The Metropolitan Museum of Art. Посетено на 21 декември 2006.</ref> Најмоќни држави биле [[Лидија]], [[Карија]] и [[Ликија]]. [[Лидици]]те и [[ликици]]те зборувале индоевропски јазици.

Почнувајќи од 1200 п.н.е. западното крајбрежје на [[Анадолија]] почнало да се населува од дојденци од соседните земји, најмногу еолци. Понатака, целата територија била освоена од Персиската империја и подоцна од [[Античка Македонија|Македонската Империја]] на чело со македонскиот крал [[Александар Македонски]]. Во средината на 1 век п.н.е. Целата територија потпаднала под римска контрола за да подоцна биде дел од Источното Римско Царство или [[Византија]].<ref>Daniel C. Waugh (2004). "Constantinople/Istanbul". University of Washington, Seattle, WA. Посетено на 26 декември 2006.</ref>

== Отомански период ==

{{Главна|Отоманско Царство}}
[[Податотека:OttomanEmpireIn1683.png|thumb|right|150px|Карта на Отоманското Царство]]
[[Селџуци]]те биле дел од к'н'к огуз Турците што во 9 век се прошириле и одделиле од муслиманскиот свет во [[Средна Азија]] и се прошириле кон [[Касписко Езеро]] и [[Аралско Езеро]].<ref>Wink, Andre (1990). Al Hind: The Making of the Indo Islamic World, Vol. 1, Early Medieval India and the Expansion of Islam, 7th-11th Centuries. Brill Academic Publishers. ISBN 90-04-09249-8.</ref> Во 10 век, селџуците почнале да се населуваат кон [[Анадолија]] и со тоа Анадолија постанува татковина на [[Турци]]те- селџуци. Во 1071 година се одвива Битката кај [[Малазгирт]] со победа на селџуците. Со самата победа, султанатот се проширува на цела Анадолија, а подоцна до [[Блискиот Исток]], [[Северна Африка]] и [[Југоисточна Европа]].<ref>Mango, Cyril (2002). The Oxford History of Byzantium. Oxford University Press, USA. ISBN 0-19-814098-3.</ref>

Во 1243, селџучката војска била поразена од [[Монголско Царство|Монголското Царство]] и селџучките сили видно ослабнале. Во таа ситуација, се појавува турскиот гувернер [[Осман I]] основајќи го моќното и силно [[Османлиско Царство]].  Османлиското Царство се протегало на голема територија од [[Саудиска Арабија]] до [[Унгарија]] и [[Средна Азија]] до [[Сирија]]. Војската била моќна и немилосрдна, а управувањето раководено од [[султан]]. Османлиското Царство трае сè до 1923 година, кога се симнува султанот од власт и државата се преуредува во Република на чело со таткото на турската нација -  [[Мустафа Кемал Ататурк|Мустафа Кемал]].<ref>Kinross, Patrick (1977). The Ottoman Centuries: The Rise and Fall of the Turkish Empire. Morrow. ISBN 0-688-03093-9.</ref>

== Модерна историја ==
{{Главна|Модерна историја на Турција}}

Окупацијата на [[Истанбул]] и [[Измир]] од Алијансата за време на [[Првата светска војна]] била добра основа за формирање на [[Турско национално движење|Турското национално движење]] (ТНД) <ref name="Shaw, Stanford Jay 1977">Shaw, Stanford Jay; Kural Shaw, Ezel (1977). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey. Cambridge University Press. ISBN 0-521-29163-1.</ref>. Под водство на [[Мустафа Кемал Ататурк|Мустафа Кемал]], турската војна за независност била заснована на принципите на [[Договор од Севр|Договорот од Севр]]. До [[18 септември]], војските на Алијансата ја напуштиле територијата на Турција, и се реформирала Турската Република. На [[1 ноември]], новооснованиот парламент формално го напуштил [[султанат]]от после 623 години владеење. Со [[Договор од Лозана (1923)|Договорот од Лозана]] од [[1923]] Турција се признала меѓународно, поточно Република Турција постанала наследник на [[Отоманското Царство]] и републиката била официјално прогласена на [[29 октомври]] [[1923]] со новиот главен град [[Анкара]].<ref name="Shaw, Stanford Jay 1977"/>

[[Мустафа Кемал Ататурк|Мустафа Кемал]] бил избран за прв претседател. Тој вовел радикални промени во турското општество со формирањето на секуларната република за разлика од отоманскиот начин на владеење.<ref name="Shaw, Stanford Jay 1977"/> Поради големиот удел на [[Мустафа Кемал Ататурк|Мустафа Кемал]] Паша, турската држава го прогласила како ''Ататурк'', што значи татко на нацијата. Така Мустафа Кемал Паша станал познат како [[Кемал Ататурк]].<ref>Mango, Andrew (2000). Ataturk. Overlook. ISBN 1-58567-011-1.</ref>

Во поголемиот дел од [[Втората светска војна]] Турција била неутрална за кон крајот на војната, на [[23 февруари]] [[1945]] година, да им објави војна на [[Нацистичка Германија|Германија]] и [[Јапонија]].

По војната, Турција во 1945 станала член-основач на [[ООН]].<ref>"Growth in United Nations membership (1945–2005)". United Nations (3 јули 2006). Посетено на 30 октомври 2006.</ref> Понатака, во [[1952]] Турција станала рамноправен член на [[НАТО]]. Војската, која располагала со значителна моќ, извршила три воени удари во земјата: во [[Турски државен удар, 1960 година|1960]], [[Турски државен удар, 1971 година|1971]] и [[Турски државен удар, 1980 година|1980]] година. Во јули [[1974]], Турција извршила воена интервенција на [[Кипар]], испровоцирана од активностите на [[Грција]] на островот. По девет години, островот се поделил и се формирала нова турска република наречена [[Турска Република Северен Кипар]], која денес е призната само од Турција, но е сосема функционална, со свои органи.<ref>Timeline: Cyprus", British Broadcasting Corporation (12 декември 2006). Посетено на 25 декември 2006.</ref>

Од [[2002]] година со државата, како премиер, а потоа и како претседател, управува [[Реџеп Таип Ердоган]].

== Наводи ==
{{reflist}}
{{Историја на Европа}}
{{Историја на Европа по земја}}

[[Категорија:Историја на Турција| ]]
[[Категорија:Историја на туркиските народи]]
[[Категорија:Историја на Евроазија|Турција]]

Предлошки на страницава:

Назад на Историја на Турција.

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Историја_на_Турција“