Преглед на кодот на Григориј Акиндин

Немате дозвола за уредување на оваа страница, од следнава причина:

Вашата IP-адреса се наоѓа во опсег блокиран на сите Викимедиини викија.

Блокот го зададе ‪EPIC‬. Наведената причина гласи Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Почнува: 09:48, 2 јули 2024
Истекува: 09:48, 2 јули 2025

Вашата тековна IP-адреса е 206.189.44.186. Блокираниот опсег е 206.189.32.0/20.

Вклучете ги сите горенаведени поединости кога се обраќате. Ако сметате дека сте блокирани по грешка, дополнителни информации и напатствија ќе најдете во глобалното правило Без отворени застапници.

Во спротивно, за да поразговарате за блокот, поднесете барање за разгледување на Мета. Можете и да пишете во VRT-редицата на надзорниците на stewards@wikimedia.org, притоа вклучувајќи ги сите гореспоменати поединости.

Можете да го погледнете и копирате кодот на оваа страница.

{{Инфокутија за личност
|име=Григориј Акиндин
|портрет=
|опис=македонски книжевник и мислител
|занимање=[[филозоф]], [[теолог]], [[писател]] 
|наставка=
|роден-дата=околу [[1300]]
|роден-место=[[Прилеп]] 
|починал-дата=[[1349]]
|починал-место=
}}

'''Григориј Акиндин''' — македонски филозоф, теолог и писател роден на почетокот на XIV век во [[Прилеп]]. Родното име не му е познато, а Григориј е неговото монашко име. ''Акиндин'' пак е прекарот му, што значи „непогрешлив“. Осуден е како [[кривоверство|еретик]] посмртно на Цариградскиот собор во [[1351]] година.

== Биографиjа ==
Прво се школувал во [[Битола]]. Високо образование стекнал во [[Солун]] кај најистакнатите византиски филозофи, реторичари и книжевници. Својата филозофска и богословска надградба ја стекнал кај тогашните авторитети [[Тома Магистер]], [[Григориј Палама]], [[Бернард Варлаам]] и други, кои биле главните протагонисти на актуелните идејни тенденции за тоа време - схоластичниот [[рационализам]] и митскиот експресионизам (чии протагонисти биле [[Исихазам|исихастите]]). Граматичкото искуство пак го стекнал во [[Бероја]]. Во почетокот се обидувал да ги сообрази искуствата од исихастите и рационалистите, подеднакво слушајќи ги предавањата на исихастот Григориј Палама и на рационалистот Бернард Варлаам. Од првиот се запознал со суштината на [[Платонизам|платонизмот]], елинските митови и теософската мистика, а од вториот му станала поблиска схоластиката на [[Дунс Скот]], [[Вилијам Окамски]] и [[Рамон Љуљ]]. Првичното негово колебање било надвладано со определбата да се поддржува рационалистичкото учење на Варлаам. По поразот на Варлаам на Соборот од [[10 јуни]] [[1341]] година Акиндин бил директно вклучен во спорот против исихастите, поттикнат од [[Византија|византискиот]] патријарх [[Јован XII Цариградски|Јован XII Калека]], да пишува против догматските и фолозофски ставови на Палама. Сериозноста на полемиката го мотивирала Палама да напише посебен памфлет од 621 стих против Акиндин, каде што го нарекува „овчар“, што за тоа време било грдо навредување на Словените од страна на Византијците.

Исихастичко-рационалистичкиот спор предводен од Григориј Палама и од Григориј Акиндин добил широка богословско-филозофска, но и општествена димензија - провоцирајќи и политичка конфронтација внатре во [[Византија]]. На страна на исихастите се определил [[Јован Кантакузин]], а на страната на рационалистите застанале царицата [[Ана Савојска]] и патријархот Калека. Тогаш учењето на Акиндин стекнало поширока поддршка и добило официјален статус. На Соборот во [[1345]] година, повторно било потврдено за поисправно рационалистичкото учење на Акиндин. Но, поттикнати од моќта на Кантакузин, општествено-политичките состојби се свртеле. Тоа било причина царицата Ана да застане на страна на исихастие, па на новиот свикан Собор во [[1347]] година учењето на Акиндин да биде прогласено за штетно за [[Православие|православната]] богословска догматика. Веќе на следниот Собор во [[1351]] година Акиндин се поистоветил како истомисленик со Бернард Варлаам и бил анатемисан. Сепак, конечниот идеолошки пораз на следбениците на рационализмот на Варлаам и Акиндин се заклучил на Соборот во [[1368]] година, на кој протагонистот на исихазмот Григориј Палама (солунски митрополит) бил канонизиран за светител. Меѓу осудените и прогонети следбеници на учењето на Акиндин се среќаваат монах Теодорит, Пиропул, Фодул, Прохор Кидон, а меѓу нив секако имало и македонски богослови, книжевници и обични монаси.

== Филозофија ==
Григориј Акиндин бил исклучителен теолог, филозоф и книжевник во чиишто јавни настапи и книжевни дела се претставувал како длабок мислител и полемичар со рационално чувство. Поставувајќи се на страната на рационалистичките идеи, тој не ги поддржувал формите на веќе откриените филозофски и културолошки погледи во западната цивилизација - како што бил обвинет од неговите противници, исихастичките мистичати. Напротив, тој правел обид да ги дефинира новите хуманистички и ренесансни пројави и истите да ги акомодира во православно-догматска теорија и суштина. Општествено-политичката криза во центарот на Византиското Царство била причина полигонот за судирот меѓу идеите и развојните тенденции да се дислоцира на македонски терен. Во Света Гора и во Солун престојувале најистакнатите претставници на обете идеи од она време. Во педизвиканите идејни конфронтаии се вклучувале и словенските монаси од светогорските манастири. Голем интерес пројавувале и словенските ученици во Солун, кои ги следеле предавањата на идејни протагонисти од двете спротивни идејни страни. И токму македонскиот „Словен“ од Прилеп Григориј Акиндин се издигнал и до рангот носител на идејна страна во веќе споменатата конфронтација.

== Книжевна дејност ==
Речиси сите дела на Акиндин се однесувале на спорот меѓу исихастите и рационалистите. Неговите дела, поради своите идеи биле масовно забранувани и уништувани како еретички творечки пројави. Затоа и не е целосно согледан корпусот на неговите филозофски и книжевни дела.

Главно негово дело е „''Шесте приговори против ереста на Палама''“. Евидентирани се уште неколку состави, од кои попознати се: пет „''Книги против Варлаам''“, две „''Паламини испоеди на верата''“, многубројни писма, „''509 јампски стихови за заблудите на Палама''“, „''Говор испратен до патријархот Јован Калека во почетокот на спорот''“ и други. Нему му се припишува и авторството на делото „''За суштината и енергијата''“, чијшто број книги е меѓу 6 и 8.

Во [[1616]] година се издале само првите две книги од страна на Јакоб Грецер, а истото издание го препечатил опатот Ж.П. Мињ во [[1865]] година. Своевиден епиграфски прилог кон овој текст дал и Ј.Филоски, кој во [[1972]] година пронашол примерок од ова дело во [[венеција]]нската библиотека ''Марциана'' што содржело шест книги.

== Извори ==
* В. Стојчевска-Антиќ, „Акиндин во јужнословенската ракописна традиција“, Прилози, IV, 1, МАНУ, 1979, 35–59;
* В. Георгиева, „Византиска филозофија“, Скопје, 2001.
* Илија Велев, Византиско-македонски книжевни врски, Скопје, 2005.

== Надворешни врски ==
* Илија Велев - [http://www.ukim.edu.mk/dokumenti_m/2004-Literatura.pdf Византиските книжевници протагонисти и рационалистичкото учење и македонската историско-книжевна традиција.]  
* Роберт Михајловски [http://www.ni.rs/byzantium/doc/zbornik6/PDF-VI/10%20Robert.pdf Слово за Григориј Акиндин од Прилеп и неговиот анти-паламитизам.]{{Мртва_врска|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* Јован Маендорф [http://www.mpc.org.mk/Knizarnica/GrigorijPalama.pdf Свети Григориј Палама и православната мистика - Спорот со Варлаам и Акиндин.]

{{Македонска книжевност}}

{{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Акиндин, Григориј}}
[[Категорија:Македонски филозофи]]
[[Категорија:Македонски писатели]]
[[Категорија:Македонски теолози]]
[[Категорија:Средновековен Солун]]
[[Категорија:Византијци од 14 век]]
[[Категорија:Луѓе од Прилеп]]
[[Категорија:Византиски теолози]]
[[Категорија:Починати во 1348 година]]

Предлошки на страницава:

Назад на Григориј Акиндин.

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Григориј_Акиндин“